1.Prawo administracyjne to dział prawa obejmujący zespół norm generalnie-abstrakcyjnych o charakterze materialnym, mocy powszechnie obowiązującej w znaczeniu podmiotowym, regulujących sytuację prawną podmiotów prawnie niepodporządkowanych organom administracji publicznej. Normy te oddziałują zarówno pośrednio poprzez ustanawianie w nich obowiązków i uprawnień, których realizacja podlega kontroli organów administracji publicznej jak i pośrednio przez stosowanie norm w drodze decyzji administracyjnej organu. Jedną z charakterystycznych cech norm prawa administracyjnego jest możliwość zastosowania przymusu państwowego w celu jego wykonania. a)prawo administracyjne ustrojowe, które określa strukturę oraz zasady funkcjonowania administracji publicznej b)prawo administracyjne materialne, które reguluje prawa i obowiązki państwa i obywateli c)prawo administracyjne procesowe, określa postępowanie administracyjne
2. Obywatelstwo ,Obywatel. .Obywatelstwo- Jest to więź prawna (węzeł prawny) między jednostką a państwem, z której wynikają określone wzajemnie uprawnienia i obowiązki. Obywatelstwo polskie jest to względnie słaba i mająca swoje źródło w przepisach prawa więzi osoby fizycznej z RP. ,z której istnieniem wiążą się określone w konstytucji i innych przepisach prawa powszechnie obowiązującego wzajemnie prawa i obowiązki tej osoby i państwa
3.Regulacja prawa obywatelstwa Polskiego-na regulację prawną obywatelstwa polskiego składa się ogół norm i prawa powszechnie obowiązującego ,których przedmiotem są zagadnienia dotyczące posiadania i utraty obywatelstwa polskiego. Podstawową rolą prawnej regulacji obywatelstwa odgrywa prawo krajowe. Kwestie dotyczące obywatelstwa jako ściśle związanych z suwerennością państw powinny być domeną przede wszystkim ich ustawodawstw wewnętrznych. Ograniczenia w tym zakresie mogą wynikać również przyjętych na siebie zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego. Na polskie prawo o obywatelstwie składają się regulacje zawarte w: 1)Konstytucji RP, 2)-Ustawa z 15.02.1962 o obywatelstwie polskim. 3) ustawa z 9.11.2000 o repatriacji. 4)Ustawa z 13.06.2003 o cudzoziemcach. 5)-rozporządzenie prezydenta z 14.03.2000. w sprawach szczegółowego trybu postępowania o nadanie lub wyrarzenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. 6) Rozporządzenie ministra SWIA z 8.03.2001 w sprawie postępowania w sprawach o uznanie za repatrianta. 7)Rozporządzenie ministra spr.zagra. z 18.04.2004 w sprawie wzoru formularza wniosku o wydanie wizy wjazdowej.
4.Zasdy ogólne prawa o obywatelstwie- charakter zasad przypisac można dotyczącym zagadnień obywatelstwa postanowieniom Konstytucji RP oraz przepisom ustawy o obywatelstwie polskim które wyrażają zasady ciągłości obywatela polskiego oraz wyłączności równouprawnienia małżonków w zakresie obywatelstwa. Obywatelstwo polskie nabywa się poprzez urodzenie się z rodziców będących obywatelami polskimi .Dla prawa o obywatelstwie znaczenie tej konstytucyjnej regulacji wyraza się w następujących aspektach a) uznaniu prawa krwi za podstawowy sposób nabywania obywatelstwa b)przyjęciu iż można skierować do ustawodawcy nakaz uregulowania innych sposobów nabycia obywatelstwa c)podstawą prawną do nabycia obywatelstwa może być wyłącznie przepis ustawy. Ustęp 2 art. 34 konst mówi iż obywatel nie może utracić obyw.pol chyba że sam się go zrzeknie. stał się on obywatelem. Zasady 1)Ciągłość obywatelstwa wyrażona w art. 1 ustawy o obywatelstwie, uniezależnia ona istnienie obywatelstwa od późniejszych zmian lub uchybienia przepisów stanowiących podstawę jej powstania, Osoba która nabyła obywatelstwo nie traci go w związku z uchyleniem przepisu,na którego to podstawie stal się obywatelem
5.Nabywanie obywatelstwa polskiego nabycie obywatelstwa 1.na mocy prawa ( przez urodzenie, znalezienie, repatriacje, uznanie za repatrianta), 2.nabycie obyw na podst indywidualnego aktu administracyjnego ( nadanie obywat polskiego, uznanie za obyw polskiego). 3.Nabycie obyw przez złożenie oświadczenia woli i jego przyjęcie przez właściwy organ(formy uproszczone) ( opcja (prawo opcji),Uproszczona naturalizacja, reintegracja
6.Nabywanie obywatelstwa w drodze aktu indywidualnego-cechą tych sposobów jest to że źródłem węzla obywatelskiego jest władcze jednostronne i oparte na przepisie rangi ustawowej rozstrzygnięcie właściwego organu polskiego ,dokonane po spełnieniu przewidzianych prawem warunkówna wniosek zainteresowanego. 1 Naturalizacja -nadanie obywatelstwa polskiego. 2Uznanie za obywatela polskiego może być wyłącznie osoba o nieokreślonym obywatelstwie ,lub nie posiadająca obywatelstwa ,która złoży wniosek do właściwego miejscowo wojewody ,mieszka w Polsce co najmniej 5 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się .
7.Nabywanie obywatelstwa w formach uproszczonych- zakłada ,że nabycie obywatelstwa oby. Polskiego następuje jako konsekwencja łącznego spełnienia dwóch przesłanek: a)złożenie oświadczenia woli nabycia obywatelstwa polskiego przez osobę uprawnioną. b)- przyjęcie tego oświadczenia w formie decyzji administracyjnej przez właściwy organ adm. publ. 1.Opcja -Obejmuje osoby które utraciły obywatelstwo pl w skutek oświadczenia woli złożonego przez ich rodziców, czyli tak zwane odzyskanie obywatelstwa. 2.Uproszczona naturalizacja -przewidziana dla cudzoziemców spełniających dwie przesłanki: a)Pozostają co najmniej 3 lata w związku małżeńskim z obywatelem polskim. b)udzielono im zezwolenia na osiedlenie się. 3.Reintegracja - umożliwia powrót do obywatelstwa osobom ,które utraciły je przez nabycie obywat. Obcego kraju w skutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem. Możliwość złożenia oświadczenia woli istnieje po ustaniu tego małżeństwa lub jego unieważnieniu.
8.Utrata obywatelstwa -Obowiązujące przepisy przewiduja dwa sposoby utraty obywatelstwa polskiego a mianowicie zrzeczenia się-Konstytucja stanowi, iż "obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba że sam się go zrzeknie". Zgodnie z art.13 obywatel polski traci obywatelstwo polskie na swój wniosek po uzyskaniu zgody Prezydenta RP na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. Opcja-utrata obyw polskiego przez dziecko w skutek oświadczenia złozonego przez jego rodziców Muszą być jednak spełnione przesłanki takie jak w momencie urodzenia dziecka jedno z jego rodziców jest obyw Pol zas drugie obyw innego państwa w terminie 3 miesięcy od d nur dziecka rodzice złożą zgodne oświadczenie woli o wyborze dla dziecka pływ państwa obcego którego obywatelem jest jedno z rodziców.
9.Prowadzenie rejestru -Ma na celu uporządkowanie systemu gromadzenia i obiegu informacji istotnych w sprawach dotyczących obywatelstwa polskiego, ustawodawca zobowiązal organy administracji publicznej do prowadzenia rejestru. Wojewoda i konsul RP prowadzą rejestr wniosków o nabycie ob. Polskiego ,oraz rejestr osób które nabyły ob. Polskie , rejestr wniosków o wyrażenie zgody na zrzeczenie się ob.pl ,rejestr oświadczeń o wyborze dla dziecka obywatelstwa panstwa obcego
10.Stan cywilny -przyjmuje się ze Sc oznacza szczególnie stanowisko ,które jednostka zajmuje bądź w rodzinie bądź w społeczeństwie z którego wynikającej prawa i obowiązki .Stan cywilny wiąże się z kategorią aktu stanu cywilnego, może być rozumiany :a)Jako samo zdarzenie lub czynność prawną , b)jako formalne zarejestrowanie tego zdarzenia przyjmujące postać urzędowego wpisu określonego mianem aktu urodzenia, małżeństwa, zgonu. Tak rozumiane akty stanu cywilnego pełnia funkcję : prywatno prawną i publicznoprawną
11. Zasady rejestracji stanu cywilnego - nie są wprost narzucane w przepisach prawa są to: a)laicyzacja, b)prawdy obiektywnej, c)powszechności, d)terytorialności, e)jednolitości systemów organów rejestracyjnych, f)meldunkowe, g)zupełności, h)samowystarczalności aktu, i)ograniczonej jawności księg i aktów
12.Rejestracja urodzeń - wiąże się powinnością zgłoszenia urodzenia dziecka,jest dokonywane ustnie lub pisemnie, urodzenie powinno być zgłoszone w ciagu 14 dni od urodzenia, a następni winien być sporządzony akt urodzenia , który zawiera informacje o płci ,dacie urodzin, tożsamości, obywatelstwie. Zgłoszenia należy dokonać w USC miejsca zamieszkania rodziców
13.Akt małżeństwa- Akt małżeństwa-zawarcie małżeństwa następuje zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Małżeństwo może być zawarte w celach religijnych z pominięciem udziału osoby świeckiej na zasadach określonych prawem Kościoła lub innego zw wyzn.Prawo o aktach SC różnicuje zasady rejestracji aktu małżeństwa w zalezności od tego czy ślubu udziela kierownik USC czy też osoba duchowna.Druga sytuacja może nastapić tylko gdy jest ratyfikowana umowa lub ustawa regulująca stosunki między państwem a kosciołem przewiduje ona możliwość wywołania przez zw.małżeński podlegający prawu wewnętrznemu koscioła takich samych skutków prawnych jakie pociąga za soba zawarcie małżeństwa przed kierownikiem USC.Osoby zawierające zw małżeński zobowiązane są do przedstawienia dokumentu stwierdzającego ich tożsamość złożenie odpisu aktu urodzenia oraz dowodu nie istnienia małżeństwa Jeśli chodzi o cudzoziemców musza złożyć kierownikowi USC dokumentu dtwierdzającego że zgodnie z właściwym dla niego prawem ojczystym może zawrzeć małżeństwo Akt małżeństwa sporządza się po udzieleniu slubu Osoby zamierzające zawrzeć zw małżeński powinny zwrócić się do kierownika USC ze względu na miejsce zamieszkania co najmniej jednej z nich o wydanie zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa.Podstawa sporządzenia aktu małżeństwa jest zaświadczenie wystawione po złożeniu oświadczeń o ustąpieniu zw małż Zaświadczenie takie podpisuje duchowny małżonkowie oraz świadkowie. Kierownik może odmówić sporządzenia aktu jeśli niezbędne dokumenty złożono po terminie nastepnie wskazuje przyczyny odmowy oraz informuje iż jest możliwość zwrócenia się do Sądu rejonowego w terminie 14 dni Do aktu małz wpisuje się nazw i imiona osób zaw małz msc i date zamieszk nazw i im. Świadków nazw jakie będą nosić dzieci
14.akt zgonu -jest całkowitym zanikiem przejawów życia w jakiejkolwiek chwili późniejszej od żywego urodzenia. Rejestracja zgonu wiążę się z powiernościa określonych osób zgłoszenia we właściwym urzędzie USC zaistniałego zdarzenia zgonu bądź znalezienia zwłok do zgłoszenia zgonu zobowiązani w kolejności sa 1) małżonek lub dzieci zmarłego, 2) najbliżsi krewni lub powinowaci, 3) osoby zamieszkałe w lokalu, w którym nastąpił zgon, 4) osoby, które były obecne przy zgonie lub naocznie się o nim przekonały, 5) administrator domu w którym nastąpił zgon.Zgłoszenia nie może dokonać żaden inny podmiot (z wyjątkiem prawa pełnomocnictwa) Zgon osoby należy zgłosić najpóźniej w ciągu 3 dni od dnia śmierci. Termin ten ulega skróceniu, gdy zgon nastąpił wskutek choroby zakaźnej. W tej sytuacji zgłoszenie powinno mieć miejsce w ciągu 24 godzin od śmierci.dotyczy to międzyinnymi dzumy cholery czy wścieklizny.Akt zgonu sporządzony jest na podstawie karty zgonu sporządzenie może nastąpić w trybie zwykłym lub może się wiązać z wcześniejszym uznaniem za zmarłego dotyczy to osoby zaginionej albo stwierdzeniu zgonu gdy śmierć jest niewątpliwa lecz brak jest aktu zgonu wtedy podstawe do sporządzenia aktu stanowi postanowienie sądu. Do aktu zgonu jeśli znamy tożsamość wpisuje się nazw i imie zm date i gdz zgonu lub znalezienia zwłokj imie i nazw osoby zgłaszającej lub zakładu Natomiast gdzie mamy niezidentyfikowane osoby zmarłe wpisuje się date i godz miejsce i okoliczności zew wygląd płeć przypuszczalny rok ur znaki szczególne opis odzieży oraz innyc przedmiotów znalezionych przy zmarłym.
15.Dowody osobiste -to podstawowy dokument jakim posługuje się obywatel polski są dokumentami urzędowymi, jest dokumentem stwierdzającym torzsamosć osoby ,w myśl ustawy osoba która jest ob. Polski i zamieszkuje w Polsce ma obowiązek posiadania dowodu osobistego jeżeli ukończyła 18 lat, lub po ukończeniu 15 lat gdy pozostaje w stosunku pracy, albo nie pozostaje pod władzą rodzicielską ,lub nie zamieszkuje z rodzicami. Ob. Polski ma prawo do otrzymania dowodu osobistego gdy ukończył 13 lat. Dowód wydaje ,wójt, burmistrz, lub prezydent miasta a kompetencja ta należy do sfery zadań zleconych z zakresu administracji rządowej.
16. Pojęcie i rodzaje paszportów oraz organy wydające poszczególne rodzaje paszportów. Paszport- dokument urzędowy uprawniający do przekraczania granicy i pobytu oraz poświadczeniu obywatelstwa. Rodzaje paszportów: zwykły ( wydaje wojewoda), dyplomatyczny i służbowy( wydaje je minister spraw zagranicznych), tymczasowy ( konsul)
Przesłanki odmowy wydania paszportu. Wydanie odmowy na wniosek sądu prowadzącemu przeciwko podmiotowi sprawy karnej i cywilnej, może to też uczynić prokurator generalny w stosunku do osoby, która popełniła przestępstwa na granicy oraz organy prowadzące postępowanie w sprawie państwa (policja,żandarmeria). Przesłanki odmowy: obligatoryjne, fakultatywne ( te osoby, które nie dopełniają ustawowych obowiązków np. służba wojskowa, podatki itp. nie maja prawa do paszportu 2.Uniewaznienie paszportu. Paszport podlega unieważnieniu a) na wniosek sądu prowadzącego przeciwko posiadaczowi paszportu postępowania w sprawie karnej, cywilnej, skarbowej bądź nieletniego, b)na wniosek organu prowadzącego postęp. Przygotowawcze organom postep wykonaw w sprawie karnej o przestępstwo skarbowe.przeciwko posiadaczowi paszportu. c) gdy został wydany z naruszeniem ustawy ,d) jeśli jego posiadacz utracił obywatelstwo polskie. Paszport traci ważność z dniem śmierci posiadacza na wniosek sądu prow. Postep w sprawie wykonyw. władzy rodzicielskiej, uniewaznia się paszport małoletnim w stosunku do którego ma zostać wydane orzeczenie w przedmiocie wykonyw. władzy rodzicielskiej. 3.Odmowa wydania paszportu Następuje gdy: a)na wniosek sądu prowadzącego przeciwko osobie ubiegającej się o paszport postepowanie w sprawie karnej lub skarbowej w sprawie nieletniego i w sprawie cywilnej b)na wniosek organu prowadzącego postepowanie przygotowawcze organu postepowania wykonawczego w sprawie karnej w tym o przestępstwo skarbowe. W przypadkach uzasadnionych waznym interesem osoby ubiegającej się o paszport mimo istnienia przesłanek uzasadniających odmowę jego wydania jest konsul który może wydać paszport tymczasowy jednakże musi on poinformowac organ który wystąpił o nie wydanie paszportu
17 Ewidencja ludności - normuje ją ustawa z 10.04.1974 o ewidencji ludności i dowodach osobistych . Sprowadza się do obowiązku meldunkowego obywateli oraz określonych czynności materialno technicznych organów gminy. Ustawa nakłada obowiązek na najemców i właścicieli domów, lokali. Wyróżniamy dwa typy zameldowania stały i czasowy ,zameldowanie może nastąpić pod określonym adresem i zawiera wiele wyznaczników do przeprowadzenia meldunku.
18.Cudzoziemcy- Def cudzoziemca: jest nim każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego również apatryzi
19.Ochrona prawa cudzoziemca ,na teryt. Rp 1.Ochrona cudzoziemców na terenie RP Ustawa z 13.06.2003r o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP.Określa zasady udzielania statusem uchodźcy azylu wydanego cudzoziemca i tolerowania jego pobytu Cudzoziemcom udziela się ochrony przez a)nadanie statusu uchodźcy. Główną podstawą otrzymania takiego statusu jest uzasadniona obawa przed prześladowaniem.Ustawa przewiduje możliwość odmowy nadania statusu uchodźcy z powodu oczywistej bezzasadności wniosku. Np. jeśli cudzoziemiec przybył z bezpiecznego kraju albo prześladowania mające Stanowic podstawe statusu obejmuje tylko część terytorium państwa b)-udzielenie azylu Azylu udziela prezes urzędu do spraw repatriacji cudzo.w porozumieniu z ministrem do spraw zagranicznych. Azyl oznacza miejsce bezpiecznego pobytu podczas azylu nie można nakazać opuszczenia terytorium RP. c)-pobyt tolerowany jeżeli mimo odmowy udzielenia statusu uchodźcy wydalenie wnioskodawcy jest niemożliwe bo naruszyło by go na znaczne niebezpieczeństwo może on być „tolerowany” co odpowiada zgodzie na pobyt czasowy. Uchodźca odnawia karte pobytu co rok zgoda na pobyt wygasa jeśli dana osoba uzyskała korzystniejszy status np. zgode na osiedlenie się.status ten można cofnać jest to najsłabsza ochrona cudzoziemców d)-ochrona czasowa-udzielenie schronienia uchodźcom napływającym nagle do polski w czasie wojny lub katastrofy żywiołowej na okres 1 roku Decyzje podejmuje tutaj Rada Ministrów kierując się decyzją Rady UE lub samodzielnie Ochrona można przedłużyć o 6 miesięcy najwyżej 2 razy co podkresla wyjatkowy i tymczasowy charakter tej ochrony