USŁUGI UBEZPIECZENIENIOWE W TURYSTYCE - DOKUMENTY
Ubezpieczenie = urządzenie gospodarcze, zapewniające pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych, wywoływanych u poszczególnych jednostek przez zdarzenia losowe. Ciężar tego pokrycia rozłożony jest na wiele jednostek, którym te zdarzenia losowe zagrażają. Obejmuje przede wszystkim sytuacje:
- odwołanie wyjazdu organizowanego za pośrednictwem ubezpieczonego
- niezagwarantowanie klientom powrotu do kraju z organizowanego przez ubezpieczonego Organizatora Turystyki (OT) wyjazdu zagranicznego
- szkody wyrządzone wskutek całkowitego lub częściowego nie wywiązania się z pewnych umów
Umowa ubezpieczenia = umowa zawierana pomiędzy ubezpieczycielem (zakładem ubezpieczeniowym) a ubezpieczającym. Ubezpieczyciel zobowiązuje się do określonego świadczenia, w razie wydarzenia się wypadku, przewidzianego w umowie. Ubezpieczający opłaca składkę ubezpieczeniową z powyższego tytułu. Uzależniona ona jest od rodzaju ryzyka i sumy ubezpieczenia. Organizator (OT) imprezy turystycznej wyjazdowej musi ustawowo być ubezpieczającym. Na rzecz uczestników imprezy jest zobowiązany do zawarcia umów ubezpieczenia odnośnie ryzyka następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW) i kosztów leczenia (KL).
Suma ubezpieczenia = suma, której zadaniem jest zapewnienie realnego pokrycia ewentualnych kosztów dotyczących zaistnieniem zdarzeń objętych ochroną ubezpieczeniową. Jest ona górną granicą odpowiedzialności ubezpieczyciela na rzecz jednego poszkodowanego klienta. W granicach tej sumy towarzystwo ubezpieczeniowe jest odpowiedzialne także za uzasadnione koszty:
- poniesione z tytułu zmniejszenia rozmiaru szkody i w ramach zabezpieczenia się w sytuacji bezpośredniego zagrożenia nią
- powołania rzeczoznawców
- zastępstwa procesowego w postępowaniu cywilnym, wszczętym przez osobę poszkodowaną
- postępowania karnego toczącego się przeciwko ubezpieczonemu, który przyczynił się do powstania szkody i odpowiada za nią z tytułu odpowiedzialności cywilnej
Pakiet grupowy = umowa ubezpieczenia obejmująca grupę osób uwzględnionych w imiennym wykazie, będącym załącznikiem do dokumentu ubezpieczenia, z jednakowym dla wszystkich zakresem i sumą ubezpieczenia. Grupa ta musi liczyć minimum 10-20 osób. Korzyścią z pakietu grupowego jest duża zniżka składki od ubezpieczyciela: 10-35%.
Odszkodowanie = kwota pieniężna wypłacana poszkodowanemu klientowi w granicach sumy gwarancyjnej określonej w umowie ubezpieczenia.
Ryzyko ubezpieczeniowe = sytuacje awaryjne: choroba, utrata rzeczy osobistych, konflikt z prawem oraz także nie sprowadzenie klienta do kraju wbrew obowiązkowi organizatora lub utrata wpłaconej przez klienta należności za niewykonane usługi turystyczne.
Ubezpieczony = osoba, na rzecz której zawarto umowę ubezpieczenia. Stanowi podmiot tej umowy. Jest ona uprawniona do świadczenia ubezpieczeniowego (odszkodowania) w razie wypadku.
Polisa ubezpieczeniowa = dokument ubezpieczenia potwierdzający zawarcie umowy pomiędzy ubezpieczającym a ubezpieczycielem.
Ogólne warunki ubezpieczenia (OWU) = dokument opisujący zdarzenia i ich skutki, objęte ochroną ubezpieczenia. Określa on w szczególności:
- przedmiot i zakres ubezpieczenia
- sposób zawierania umowy ubezpieczenia
- zakres i czas trwania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń
- prawa i obowiązki stron umowy
- tryb, warunki, sposób oraz przesłanki i terminy wypowiedzenia umowy przez ubezpieczającego lub zakład ubezpieczeń
- sposób ustalania i opłacania składki ubezpieczeniowej lub opłat pobieranych przez zakład ubezpieczeń oraz metod ich indeksacji, a także ich wysokość
- sposób indeksacji składki ubezpieczeniowej
- tryb, warunki oraz sposób dokonywania zmiany umowy ubezpieczenia zawartej na czas nieokreślony
- sposób ustalania wysokości szkody oraz wypłaty odszkodowania lub innego świadczenia
- sposób i tryb dochodzenia roszczeń z umowy ubezpieczenia
- informację o sądzie właściwym dla rozstrzygnięcia sporu mogącego wynikać z danej umowy ubezpieczenia
- sumę ubezpieczenia i warunki jej zmiany.
Dokument ten zawiera także pełny zestaw wyłączeń odpowiedzialności ubezpieczyciela. Towarzystwa ubezpieczeniowe nie odpowiadają za skutki zdarzeń powstałych w wyniku:
- usiłowania lub popełnienia przez ubezpieczonego przestępstwa i samobójstwa
- umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa
- spożywania przez ubezpieczonego alkoholu, zażywania narkotyków lub innych środków odurzających
- prowadzenia przez ubezpieczonego wszelkiego rodzaju środków transportu bez wymaganych prawem danego kraju uprawnień lub pod wpływem środków odurzających
- udziału ubezpieczonego w rozruchach lub bójce (bez konieczności obrony koniecznej)
- pilotowania, lotu, wsiadania, wysiadania z jakiegokolwiek statku powietrznego (nie dotyczy to przelotów w charakterze pasażera samolotu cywilnego, pilotowanego przez uprawnionego pilota i według przepisu prawa)
Akty staranności = czynności, jakie ubezpieczający jest zobowiązany wykonać w razie wystąpienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem (np. udzielenie pomocy poszkodowanemu, zmniejszenie zakresu szkody, powiadomienie określonych władz - policji, lekarza, Centrum Alarmowego danego ubezpieczyciela, jego komisarza awaryjnego). Jest to niezbędny warunek do uzyskania odszkodowania przez poszkodowanego.
Active assistance = aktywna pomoc ubezpieczyciela poprzez Centrum Alarmowe, w formie bezpośredniej opłaty rachunków za leczenie za granicą, opiekę szpitalną oraz transportu ubezpieczonego do domu.
Centrum Alarmowe = jednostka organizacyjna, której ubezpieczony/ubezpieczający jest zobowiązany zgłosić zaistnienie zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową. Jest ona wskazana przez ubezpieczyciela w polisie, w karcie dodawanej do polisy i w OWU).
Konwencje o świadczeniach zdrowotnych → zawierane są obustronnie, pomiędzy Polską, a danym krajem zagranicznym, co umożliwia darmowe leczenie w państwowej służbie zdrowia danego kraju.
Konwencja o odpowiedzialności osób utrzymujących hotele za rzeczy wniesione przez gości hotelowych = konwencja zajmująca się odpowiedzialnością za utratę rzeczy turystów w hotelu.
Konwencja Warszawska (z 1929 r.) = dokument w sprawie ujednolicenia niektórych przepisów dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego. W 1955 r. została uzupełniona Protokołem Haskim, a w 1961 r. ponownie uzupełniona w Guadalajarze. Po ratyfikacji została zastąpiona konwencją montrealską. Treść zatwierdzona decyzją Rady z dnia 5.04.2001. Weszła w życie w odniesieniu do Wspólnoty Europejskiej w dniu 28.06.2004. Dokument ten określa, że międzynarodowy przewoźnik lotniczy jest odpowiedzialny za szkody dotyczące zarówno podróżnego jak i jego bagażu. Obowiązuje to od momentu opuszczenia przez podróżnego budynku portu lotniczego, kiedy wchodzi na płytę lotniska i autobusem jest zawożony do samolotu lub rękawem wchodzi wprost na pokład.
Epikryza = sprawozdanie z przebiegu choroby po jej zakończeniu, wymagane przez ubezpieczyciela przy wystawianiu rachunku, wraz z diagnozą i opisem zabiegów, koniecznych do przeprowadzenia ubezpieczonemu za granicą.
Europejskie, światowe ubezpieczenia podróży = firmy ubezpieczeniowe zapewniające kompleksową obsługę ubezpieczonych w przypadku nagłych zachorowań i wypadkach za granicą. Są one w stałym kontakcie z zagranicznymi ubezpieczycielami.
Franszyza ubezpieczeniowa = część szkody, za którą ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności. Chodzi o udział własny ubezpieczonego np. w drobnych szkodach ponoszony w przypadku wypłaty odszkodowania, np. z tytułu szkody rzeczowej lub alimentacji.
Franszyza integralna (względna lub warunkowa) = szkoda [%] lub [1], do wysokości której ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności. Powyżej określonej kwoty lub procentu szkoda jest całkowicie pokrywana przez ubezpieczyciela.
Franszyza redukcyjna (bezwzględna lub bezwarunkowa) = każdorazowo obniża wysokość odszkodowania o określoną kwotę lub procent szkody.
Odpowiedzialność cywilna (OC) = odpowiedzialność majątkowa, związana z obowiązkiem naprawienia szkody majątkowej, odszkodowania za uszczerbek w majątku poszkodowanego.
Zielona Karta = międzynarodowa karta ubezpieczenia samochodowego, czyli certyfikat ubezpieczeniowy, stanowiący dowód obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym za szkody wyrządzone osobom trzecim, powstałe poza granicami RP, w związku z ruchem pojazdu wymienionego w polisie ubezpieczeniowej. Kraje nią objęte są wydrukowane na tym dokumencie. Zielona Karta jest wydawana z upoważnienia Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunkacyjnych.
Przepisy prawne odnośnie ubezpieczenia komunikacyjnego w Polsce reguluje ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym, Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych i tzw. Jednolite Porozumienie między Biurami Narodowymi.
Od 1.05.2004 nie jest potrzebna Zielona Karta w obrębie krajów Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Polskie tablice rejestracyjne samochodu świadczą o posiadaniu przez niego właściwego ubezpieczenia OC.
Grupy ubezpieczeń turystycznych
I. Podróżne:
1) Kosztów leczenia (KL)
2) Następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW)
3) Świadczenia pomocy na korzyść osób, które popadły w trudności w czasie podróży (assistance)
4) Bagażu podróżnego
5) Ochrony prawnej
6) Kosztów rezygnacji
II. Majątku:
Szkód spowodowanych żywiołami (szkody rzeczowe)
Pozostałych szkód rzeczowych (kradzież)
Odpowiedzialności cywilnej i casco środków transportu
Przedmiotów w transporcie (cargo)
III. Odpowiedzialności cywilnej (OC)
Obowiązkowe - komunikacyjne
Ustawowe (organizatora turystyki i pośrednika turystycznego, z tytułu działalności prowadzonej na rzecz klientów)
Dobrowolne
kontraktowe
deliktowe
łączne
Obligatoryjne
IV. Finansowe
Gwarancje ubezpieczeniowe
Ubezpieczenia kredytu
Różnych form ryzyka finansowego
V. Na życie (dla osób zatrudnionych w podmiotach gospodarczych działających na rynku turystycznym)
Ad I 1)
KL → dotyczy kosztów poniesionych na badania i zabiegi lekarskie, zakup leków i środków opatrunkowych, transport ubezpieczonego do szpitala, pobyt w szpitalu i transport do kraju. W razie śmierci turysty za granicą dotyczy to także kosztów związanych z transportem jego ciała do kraju, zakupem trumny za granicą oraz z wizytą osoby uwzględnionej w ubezpieczeniu.
Istnieje możliwość rozszerzenia zakresu tego ubezpieczenia na zagraniczne świadczenia dotyczące:
porodu
leczenia stomatologicznego i nagłych stanów zapalnych
dodatkowego wyżywienia i zakwaterowania w ramach rekonwalescencji + osoby towarzyszącej w czasie leczenia
możliwości kontynuacji podróży po uzyskaniu niezbędnej pomocy lekarskiej
O wszystkich w/w przypadkach należy niezwłocznie powiadomić Centralę Alarmową ubezpieczyciela.
Ad I 2)
NNW → dotyczy wypłaty odszkodowania w umówionej sumie, uzależnionej od treści umowy oraz od stopnia uszczerbku na zdrowiu stwierdzonego orzeczeniem lekarskim.
Ad I 3)
Pakiet assistance → gwarancja ubezpieczonym w podróży zagranicznej pomoc medyczną w razie nieszczęśliwego wypadku lub zachorowania. Obejmuje także koszty:
- transportu ubezpieczonego jego zwłok do kraju
- noclegu i transportu członków rodziny ubezpieczonego
- opieki nad małymi dziećmi
- pomocy prawnej (honorarium adwokata, jeśli ubezpieczony popadł w konflikt z wymiarem sprawiedliwości w kraju, w jakim przebywa)
- kaucji za zwolnienie z aresztu
- pomoc w razie kradzieży dokumentów i kart kredytowych
Ad III 1)
Zawarcie ich nakazuje prawo. Charakterystyka:
- Taryfy składek ustalane przez ministra finansów w drodze rozporządzenia.
- Roszczenia o wypłatę odszkodowania objęte są ochroną wynikającą z działania Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (powstaje ze składek wszystkich towarzystw ubezpieczeniowych).
Ubezpieczenia te obejmują właściciela lub kierowcę pojazdu mechanicznego i dotyczą szkód powstałych w związku z ruchem tych pojazdów. Za granicą przepisy te reguluje Zielona Karta.
Ad III 3)
Obejmują pracownika obsługi ruchu turystycznego, czyli pilota wycieczek, przewodnika turystycznego, ratownika, instruktora rekreacji lub wychowawcy kolonii.
Dotyczą odpowiedzialności majątkowej ubezpieczającego i/lub ubezpieczonego. Dotyczy ona głównie odpowiedzialności pilota wycieczki za niewykonanie lub niedbałe wykonanie swego zobowiązania wobec zleceniodawcy.
Dotyczą odpowiedzialności za czyn niedozwolony pilota wycieczek, przewodnika turystycznego i ratownika, dokonany podczas pracy zawodowej. Chodzi tu np. o nieumyślne uszkodzenie ciała, narażenie na uszczerbek na zdrowiu, rzeczy na uszkodzenie podczas pełnienia obowiązków zawodowych.
U. dobrowolne mogą obejmować także umowę ubezpieczenia klienta od kosztów rezygnacji z udziału w imprezie turystycznej. Przed zawarciem tej umowy organizator turystyki lub pośrednik turystyczny musi poinformować klienta o takiej możliwości. Chodzi tu także o szczególne zagrożenia życia i zdrowia na odwiedzanych obszarach i ubezpieczenia z tym związanego.
Ad III 4) Wymuszają je przepisy spoza listy dotyczącej ubezpieczeń. Przykładowo mogą do nich należeć:
prawo uzależniające otrzymanie przez firmę zezwolenia na działalność gospodarczą od zawarcia umowy ubezpieczenia
prawo odnoszące się wyłącznie do organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Dotyczy ono zapewnienia pokrycia kosztów powrotu klienta do kraju w wypadku, gdy organizator imprezy wbrew obowiązkowi go nie zapewnia oraz sytuacji, gdy należy pokryć zwrot wpłat koniecznych do uiszczenia przez turystów, w razie niewykonania zobowiązań umownych
Ad V
Wszystkie biura podróży są zobowiązane zapewnić swoim klientom ubezpieczenie. Ma to dotyczyć przynajmniej to wliczone w cenę imprezy, obejmujące:
- KL
- NNW
- ubezpieczenie bagażu