Mikroekonomia- jest nauką zajmującą sie badaniem zjawisk gospodarczych w poszczególnych fragmentach gospodarki, na jej poszczególnych rynkach, badając wybory dokonywane podczas pracy przez podmioty gospodarcze.
Do podstawowych czynników mikroekonomi zaliczamy:
czynniki wyznaczające popyt i podaz
czynniki decydujace o ekonomicznych wyborach konsumetów
oraz czynniki kształtujące cenę i ilość sprzedaży
Model ekonomiczny
Modelem ekonomicznym- nazywamy zbiór założeń tworzących wyidealizowany obraz całej gospodarki lub jej poszczególnych fragmentów. Model ten wyznacza nam drogę do odkrycia a przede wszystkim opisania pewnych zależności występujących w gospodarce.Budujac go odrzucamy wszystkie zjawiska losowe inne niż badane w danym momencie, stosując sie do zasady Ceteris paribus.
Podstawowe podmioty gospodarcze
Do podstawowych podmiotów gospodarczych zaliczamy między innymi:
Przedsiebiorstwo- które jest podmiotem dokonującym autonomicznych wyborów zwiazanych z wykorzystaniem środków produkcji bedących aktualnie w jego posiadaniu do pracy lub produkcji jakiegoś określonego produktu.
Gospodarstwo domowe- które jest również podmiotem gospodarczym lecz dokonującym suweremnych wyborów dotyczących sposobu zaspokajania własnych potrzeb.
Dobra i ich klasyfikacja
Dobrami nazywamy wszelkie środki służące do zaspakajania potrzeb.
Zajmując sie klasyfikacją dóbr jedną z najbardziej przydatną jest podział ze względu na sposób w jaki dane dobro zaspokaja naszą potrzebę, tak więc dobra dzielimy na:
Produkcyjne- służące do produkcji innych dóbr są to np. surowce, budynki itp.
Konsumpcyjne- które zaspakajają bezpośrednio nasze potrzeby.
Rynek
Rynek- jest to zbiór wszelkich stosunków zachodzacych między ludźmi w procesie wymiany dóbr i usług. Wszelkie tranzakcje na rynku wykonywalne są w sposób dobrowolny za porozumieniem stron(kupujacy, sprzedajacy) w wyniku tranzakcji, co prowadzi do ustalenia cen towarów(wszelkich dóbr podlegających wymianie).
Podział rynków
Podział rynków
1. Ze wzgledu na przedmioty wymiany:
rynek pracy
rynek zasobów materialnych
rynek dóbr produkcyjny
rynek dóbr konsumpcyjnych
rynek kapitałowy
rynek informacji
2. Ze względu na stopień legalnosci tranzakcji prowadzonych na rynku:
rynek szary-gdzie dokonywane są tranzakcje niezgodne z prawem, lecz nie podlegające żadnym restrykcą za ich dokonywanie.
rynek czarny-gdzie dokonywane są tranzakcje podlegające karze(inaczej mówiąc jest to rynek nielegalny)
rynek biały-gzie tranzakcje zawierane na rynku są legalne.
3. Ze względu na przestrzenny zakres tranzakcji;
rynek krajowy
rynek lokalny
runek międzynarodowy
rynek ogólnoświatowy
Popyt
Popytem nazywamy ilość towarów jaką nabywcy są w stanie zakupić w danym czasie.
Zmiany popytu ilustruje sie przez przesunięcie krzywej popytu w prawo-wzrost popytu, w lewo-spadek popytu. Popyt na krzywej oznaczamy literką "D".
Elastycznością popytu
Elastycznością popytu mierzy jak bardzo zmienia się wielkośc popytu na dane dobro, gdy podlegają zmianie, któreś z czynników wyznaczających popyt.
Są trzy rodzaje elastyczności popytu:
elastyczność cenowa
elastyczność cenowa mierzona
elastyczność dochodowa
Prawo popytu
Prawo popytu-jest to zależnośc między zmianą ceny a ilością nabywaną danego dobra, wraz ze wzrostem ceny ceteris paribus, ilość nadywana maleje i odwrotnie gdy cena spada ilośc nabywana dobra rośnie.
Czynniki wyznaczające popyt
Do czynników wyznaczających popyt na dane dobro zaliczamy:
cenę tego dobra
ceny dóbr komplementarnych i substytucyjnych
gusta konsumętów
dochody konsumętów
Efekt Veblena
Efekt Veblena polega na tym że gospodarstwa domowe nabywają tym większe ilości danego dobra, im jest ono droższe (efekt prestiżu).
Efekt snobizmu
Efekt snobizmu polega na tym że gospodarstwa domowe nabywają mniej danego dobra poniewaz nabywaję je inni i jest dla nich mniej cenne.
Efekt owczego pędu
Efekt owczego pędu polega na tym że gospodarstwa domowe nabywają tym większe ilości danego dobra, im więcej danego dobra nabywają inni.
Stabilność rynku
Stabilność rynku- mówi nam, że jest on w stanie powracać do równowagi bez względu na to, jakie wartości miały jego zmienne.
Podaż
Podaż- jest to ilosc dobra jaką sprzedawcy są w stanie zaoferować do sprzedarzy w danym czasie na rynku.
Zmiany podaży ilustruje sie przez przesunięcie krzywej podaży w prawo-wzrost podaży, w lewo-spadek podaży. Podaż na krzywej oznaczamy literką "S".
Prawo podaży
Prawo podaży mówi nam iż wraz ze wzrostem ceny danego dobra, ceteris paribus iloś zaoferowana na rynku danego dobra rośnie i odwrotnie, gdy spada cena ilość oferowana na rynku równiez spada.
Równowaga rynkowa
Równowaga rynkowa- jest to ukształtowanie takiego poziomu ceny przy, której nabywcy są skłonni kupić dany towar, a sprzedawcy zaoferować go do sprzedaży. Równowagę rynkową wyznaczają przecięcia się krzywych popytu i podaży na wspólnym wykresie, punkt przecięcia oznaczamy literką "E" i jest to punkt równowagi rynkowej. Wyznacza on również parametry równowagi rynkowej Pe i Qe, gdzie:
Pe-cena równoważąca ilość popytu z podażą
Qe-ilość dobra w równowadze rynkowej
Równowaga rynkowa według L.Walras
Jeżeli QD - QS < 0 to występuje nadwyżka, a jeżeli QD - QS > 0 to mamy niedobór. Punkt równowagi: PD = PS.
QS=QD
QS- ilość oferowana
QD- ilość nabywana
Cena
Ceną- nazywamy wartość towaru wyrażoną w pieniądzu.
Podział cen
Ceny dzielimy na:
nominalną- ilość jednostek pieniądza wymieniona na jednostki towaru
relatywną- która jest stosunkiem ceny jednego towaru do ceny drugiego
Cenę dzielimy również na minimalną i maksymalną:
Cena maksymalna jest to najwyższa cena ustalona przez rząd po której dany produkt może być sprzedany na rynku.
Cena minimalna jet to najniższa cena również ustalona przez rząd po której produkt jest kupowany na rynku.
Dochód
Dochód
dochód nominalny- jest to suma środków jakie otrzymujemy z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej
dochód relatywny-informuje nas jaką ilość danego dobra jestesmy wstanie zakupić za nasze środki uzyskane z tytółu prowadzenia działalnosci gospodarczej
Zasoby ekonomiczne
Zasoby ekonomiczne dzielimy na:
zasoby ludzkie
zasoby przyrodnicze
zasoby kapitałowe(kapitał rzeczowy i kapitał finansowy)
Zasoby ekonomiczne są rzadkie, poniewaz jest ich zbyt mało, aby można było wytworzyć taką ilość dóbr, która mogła by zaspokoić potrzeby ludzkie w danym czasie.
Potrzeba
Potrzeba jest to poczucie braku pewnych rzeczy lub stanów, które są konieczne człowiekowi do życia.
Rozróżniamy potrzeby:
subiektywne
dynamiczne
nieograniczone
Piramida Maslova
Szczegółowy podział potrzeb wprowadził Maslov w swojej piramidzie:
1.Potrzeby estetyczne.
2.Potrzeby akceptacji.
3.Potrzeby kontaktów społecznych.
4.Potrzeby bezpieczeństwa.
5.Potrzeby fizjologiczne.
Użyteczność całkowita
Użyteczność całkowita coraz wolniej wzrasta w miarę stałego wzrostu ilości konsumowanego dobra.
Użyteczność marginalna
Użyteczność marginalna maleje w miarę wzrostu konsumpcji danego dobra.
Paradoks Giffena
Paradoks Giffena dotyczy dóbr, których ilość nabywana rośnie wraz ze wzrostem ceny.