Mając na uwadze wdrażanie do zajęć ruchowych z dziećmi form bazujących na ekspresji ruchowej, przedszkole nasze zwraca uwagę na umiejętne stosowanie nowych metod pracy, mających na celu rozwijanie ruchu naturalnego oraz motoryki dziecka.
Dlatego od kilku lat, w naszym przedszkolu prowadzone są w grupach dzieci 6-letnich zajęcia, podczas których wykorzystywana jest gimnastyka rytmiczna. Jest ona jedną z metod kształcenia ruchowego. Twórcami tej metody są Maria i Alfred Kniessowie. Po polsku można nazwać ją Ruch i Rytm lub Ruch w rytmie. Metoda ta wywodzi się ze szkoły gimnastyki Marii Brauns. Kniessowie zaczęli propagować ją w latach 60-tych jako Studio Bewegungs Rhythmik, najpierw w Hanowerze, później w innych większych miastach Europy, a nawet poza nią. Początkowo nazwa Ruch w rytmie została przyjęta dla podkreślenia, iż twórcy metody nastawiali się w tej fazie na praktyczne eksperymentowanie swojej idei. Z czasem zrodziła się dojrzała metoda wychowania ruchowego przez rytm, dla której najbardziej charakterystyczne jest współdziałanie trzech podstawowych elementów: muzyki, rytmu, ruchu. Muzyka jest traktowana jako przyjemne przeżycie estetyczne. Sami twórcy metody podkreślają, iż najważniejszy w ich metodzie jest ruch, a nie muzyka, co różni tę metodę od metody Orfa, gdzie główny nacisk kładzie się nie na ruch, lecz na muzykę.
Muzyka w tej metodzie jest ważnym "impulsem" do podejmowania czynności ruchowych. Jest tu dużo naśladownictwa i wzorowania się na prowadzącym i współćwiczących. Nauczyciel ćwiczy cały czas z całą grupą, a wyróżnia się tym, że jest najlepszy i swoją demonstracją wzbogaca wyobraźnię ćwiczących. W ćwiczeniach jest dużo improwizacji, indywidualnej interpretacji muzyki, rytmu i sposobów użycia przyborów. W metodzie Kniessów słowo zostało zepchnięte na margines. Występuje tylko wtedy, gdy jest to konieczne np. gdy chodzi o zmianę ustawienia, zmianę przyboru, inscenizacji piosenki, wiersza, zabawy ze śpiewem. Metoda zyskała na tym płynność i intensywność ruchu i pod tym względem gimnastykę rytmiczną Kniessów można porównać z aerobikiem. Muzyka i rytm stosowane w gimnastyce rytmicznej Kniessów mogą występować:
jako bodziec, tworzący przyjemną atmosferę do ćwiczeń,
w formie zróżnicowanego akompaniamentu podtrzymującego ruch, rytm, taniec,
inspirować improwizację oraz kompozycję taneczną,
towarzyszyć różnym formom tańca tradycyjnego i nowoczesnego.
Ruch, który jest naturalną potrzebą psychofizyczną dziecka powinien:
Odznaczać się płynnością, ciągłością. Nie powinien być hamowany, przerywany lub przyspieszany jeśli nie zachodzi istotna potrzeba.
Powinien być pełny, totalny, czyli obejmujący całe ciało, powinien promieniować od środka ciężkości na zewnątrz do najdalszych fragmentów ciała.
Powinien być cyklicznie zmienny - przechodzić od koncentracji, napięcia do relaksacji i odprężenia.
Ważną rolę w metodzie Kniessów spełniają przybory do ćwiczeń ruchowych, przybory do wytwarzania dźwięków. Owe środki pomocnicze są oryginalnym pomysłem autorów i służą do pogłębiania przeżyć duchowych oraz wyegzekwowania poprawnie skoordynowanych ruchów pełnych ekspresji o znaczeniu usprawniającym i estetycznym.
Działają na następujące mechanizmy psychologiczne:
Zabawa z przyborami stwarza atmosferę radości;
Sytuacja zadaniowa przyczynia się do działania ukierunkowanego na cel;
Intensyfikacja przez koncentrację jest źródłem efektywności nauczania - uczenia się;
Elementy improwizacji tematów i układów - aktywizują uczestników i rozwijają twórcze działanie.
Podstawowymi przyborami w metodzie Kniessów są:
Podwójna pałeczka gumowa. Można nią uderzać, rzucać, toczyć, odbijać. Dzięki swym właściwościom przybór pobudza do aktywności i motywuje do prób i eksperymentów.
Podwójna wstążka. Jest to przybór składający się z kija bambusowego i przytwierdzonej do niego wstążki długości od 100 do 150 cm.
Bębenek - może być uderzany ręką, można go toczyć oraz przekładać z ręki do ręki.
Skorupka orzecha kokosowego - przybór ten jest połową skorupy od orzecha kokosowego przyczepionej do ręki przy pomocy gumowej tasiemki.
Autorzy metody wypróbowali jeszcze inne przybory takie jak: grzechotka rumbowa, cymbałki, dzwonki, kastaniety, bongo. Kniessowie uważają, iż przybory nie powinny hamować ruchu, nie mogą być ani za duże, ani zbyt ciężkie. Dzieci najczęściej trzymają je w obydwu dłoniach i wykonują ćwiczenia jednocześnie. Jeżeli jest tylko jeden przybór to ćwiczymy najpierw jedną, potem drugą ręką. Ćwiczenia prowadzone metodą Kniessów mają za zadanie: skoordynować u dziecka ruchy potrzebne do życia codziennego, rozwinąć poczucie rytmu, zachęcić do poruszania się, rozwinąć umiejętność dobrego kierowania ciałem.
|