PODSTAWOWE POJĘCIA MOTORYKI

-podział rzeczowy

*ruch prosty

*czynność

*zabieg

*operacja

działalność kompleksowa

-podział funkcjonalny

*umiejętność

*sprawność

*nawyk

*przyzwyczajenie

mistrzostwo

RUCH PROSTY

-elementarne pojęcie motoryki

-najprostsza postać działania

-podstawowy składnik działania

Ruchy dzielimy na:

-swobodne

-lokalizacyjne

-dostosowane do przedmiotu

CZYNNOŚĆ:

-układ ruchów o znamionach celowości w odniesieniu do sytuacji powodujący zasadnicza jej zmianę

-każda czynność jest strukturą w skład której wchodzą ruchy proste

-struktura czynności jest układem kolejno następujących po sobie elemntów i ich powiązań wyodrębnionych w dydaktyce w celu przyspieszenia procesu kształtowania umiejętności praktycznych

STOPIEN TRUDNOSCI CZYNNOSCI ZALEZY OD:

-stopnia złożonej strukturyzacja

-rodzaju oprzyrządowania

-zagrożeń wynikających z działania

-wymogów dotyczących

*podstaw teoretycznych działania

*precyzji, pozycja, wysiłku

*możliwości współdziałania

*jednoznacznego śledzenia wyników cząstkowych

ZABIEG

-zabieg układ czynności produkcyjnych usługowych lub pomocniczych niezbędnych dla prawidłowej działalności określonego typu

-zabiegi stanowią między innymi część procesu usprawniania realizowanego za pomocą określonego zestawu metod narzędzi i określonej sytuacji pacjenta

-zabiegi wchodzą w skład operacji

OPERACJA

-pojęcie z zakresu motoryki

-operacja składa się z zabiegów typu produkcyjnego lub usługowego i obejmują ciąg czynności które ze względu na wynik można ująć jako całość

UMIEJĘTNOŚĆ:

-gotowość do świadomego działania oparta na określonej wiedzy i opanowanych elementach działania

(umiejętności elementarne, czynnościowe, złożone)

-oceniana na podstawie:

-doboru działania do założonego celu

-dostosowania działania do istniejących warunków

-jakości otrzymanego wyniku

SPRAWNOSC:

-dyspozycja do wykonania czynność z pewną wprawą

-wykonanie czynności charakteryzuje:

*szybkie tempo pracy

*rytm pracy dostosowany do narzędzi, siły i możliwości somatycznych wykonawcy

*brak ruchów zbędnych i błędnych

-celowość, precyzję i szybkość uzyskuje się poprzez ćwiczenia treningowe

NAWYK:

-oznacza

*udoskonaloną umiejętność

*strukturę działa (ruchu) dostosowaną do powtarzającej się sytuacji

-u podstaw nawyku znajduje się stereotyp dynamiczny

-pojedynczy ruch nie nabiera cech nawyku (możliwe jest jedynie w zespole ruchów, pod wpływem wielokrotnego powtarzania)

-nawyk jest umiejętnością wykonywaną bez większego wysiłku ale ze znacznym stopniem sprawności

PRZYZWYCZAJENIE:

-jest to czynność lub układ czynności który na skutek wielokrotnych powtórzeń wytworzył u działającego podmiotu skłonność do realizowania go w określonych warunkach

-częściami składowymi przyzwyczajenia mogą być nawyki, stąd też dana czynność może być zarówno przyzwyczajeniem i nawykiem

-główną cechą przyzwyczajenia jest przymus wewnętrzny (potrzeba) wykonania danej czynności

PRZYZWYCZAJENIA:

-mogą występować we wszystkich zakresach działalności praktycznych

-sprzyjają one szybkiemu i dokładnemu wykonaniu pracy

ETAPY W PROCESIE FORMOWANIA UMIEJĘTNOŚCI:

-od strony fizjologicznej wyróżniamy trzy etapy:

*generalizacji

*dyferencjacji

*stabilizacji

-etap generalizacji - obficie rozsyłane pobudzenia, dodatkowe skurcze i rozkurcze dozę napięcie uwagi, kontrola wzrokowa, brak zborności ruchów - usuwamy chwyty i ruchy zbędne

-etap dyferencjacji - odróżnianie bodźców pozytywnych o nie potrzebnych kształtowanie układów ruchów o najlepszych parametrach dla danej sytuacji - eliminowanie ruchów zbędnych niedostosowanych

-etap stabilizacji - ustala się układ pobudzeń likwidacja pozostałości ruchów zbędnych - trening ciągłości, płynności, szybkości itp.

KSZTAŁTOWANIE UMIEJETNOSCI

-droga pośrednia

*pokaz

*wyjaśnienia

*instrukcja

-droga bezpośrednia

*wielokrotne ćwiczenia

-treningi nauczające-ksztaltują umiejętności

-ćwiczenia treningowe-podwyższają sprawność

METODY KSZTAŁTOWANIA UMIEJETNOSCI PRAKTYCZNYCH

POKAZ CZYNNOSCI

-metoda nauczania polegająca na wzorowym zaprezentowaniu czynności ujęte w programie nauczenia w celu wytworzenia u uczniów modelu wyobrażeniowo-świadomościowego tej czynności

-warunkiem skuteczności metody jest dbałość o orientacyjna i operacyjną fazę działania a w szczególności:

*określenie przedmiotu i celu obserwacji

*kierowanie uwaga uczniów

*zapewnienie dobrej widoczności

*umiejętne połączenie instrukcji słownej z pokazową

*racjonalne tempo i wyjaśnienia

*zaangażowanie w miarę możliwości wszystkich receptorów

*przestrzeganie BHP

POKAZ

-może być jednorazowy lub rozwinięty (w kilku stadiach 3-5) z uwydatnieniem :węzłów” i trudnych ogniw czynności

-ostatnim etapem rozwiniętego pokazu czynności powinno być odtworzenie czynności przez uczniów/studentów w ramach informacji zwrotnej przed ćwiczeniami utrwalającymi

-w celu przyspieszenie i ułatwienia opanowania określonej czynności niezbędna jest znajomość struktury czynności

CWICZENIA UTWALAJĄCE

-metoda nauczania praktycznego polegająca na wielokrotnym powtarzaniu przez uczestników zajęć dydaktycznych pokazanej przez nauczyciela czynności w celu nabycia umiejętności samodzielnego jej wykonania

-jest to wielokrotne powtarzanie czynności stanowiących treść ćwiczenia zorganizowane w określony sposób z wykorzystaniem środków zapewniających rozwijanie umiejętności

-ćwiczenia mogą być prowadzone w sposób całościowy lub częściowy

CZĘŚCIWOY SPOSÓB UTRWALANIA:

-polega na określeniu na podstawie struktury danej czynności optymalnego układu opanowania zadań cząstkowych według trzech podstawowych możliwości

*następstwa prostego

a+b+c+d+(abcd)

*następstwa dopełniającego

a+ab+abc+abcd

*układu selektywnego (wybiórczego)

b+d+(abcd)

SEANSE UCZENIA SIĘ:

-częstość powtórzeń i długość seansów uczenia się są zależne od:

*stopnia trudności czynności

*indywidualnych właściwości ucznia

*prawidłowości procesów zapamiętywania i zapominania

KSZTALCENIE UMIEJETNOSCI PRAKTYCZNYCH Z WYKORZYSTANIEM PRZEPISÓW ALGORYTMICZNYCH

-algorytmu są przepisami obejmującymi elementarne i operacje i ich kolejność pozwalają na bezbłędne rozwiązanie określonego zadania należącego do danej grupy czy klasy zadań

ALGORYTMY TO:

-dokładny i ogólnie zrozumiały przepis wykonania w określonej kolejności elementarnych operacji w celu rozwiązania jednego z zadań przynależnych do jakiejś klasy (L. Łanda 1966)

-algorytmy uczą w sposób względnie niezawodny jakichś umiejętności

CECHY ALGORYTMU:

-jednoznaczność

-masowość

-skuteczność

PRZEPISY ALGORYTMICZNE:

łącza w sobie informacje:

-o strukturze czynności ( z ukazaniem kolejnych jej ogniw)

-ze sposobem wykonania każdego ogniwa tej struktury)

-i oczekiwanym wynikiem cząstkowym

-oraz ukazują wynik cząstkowy

PRZYKŁADY PRZEPISÓW ALGOYTMICZNYCH

-centralnie opracowanie instrukcje dotyczące uruchomienia czy obsługi urządzeń technicznych

-wytyczne dotyczące wykonania określonych czynności czy zabiegów

-w procesie kształcenia autorami przepisów algorytmicznych mogą być zarówno nauczyciel jak i uczeń

-w dydaktyce metoda algorytmiczna zostawać wykorzystana w nauczeniu programowym.

INSTRUKTAŻ ZAWODOWY

-metoda polegająca na przekazywaniu jednemu lub kilku uczniom informacji niezbędnych do prawidłowego zorganizowania działania oraz wyjaśnieniu na czym polega to działanie

PODZIAŁ INSTRUKTAŻU:

kryterium podziału rodzaje instruktarzu

-okres przeprowadzenie -wstępny

(cel dydatkyczno-wych) -bieżący

-końcowy

-przedmiot odniesienia -do cyklu kształcenia

-do dnia pracy

-do funkcji lub zadania

INSTRUKTAZ A OMÓWIENIE (WYJAŚNIENIE)

-instruktarz jest złożoną metodą działania nauczyciela skierowaną na rozwój umiejętności ucznia

-ze względu na formę wypowiedzi jest pojęciem szerszym od omówienia

ZAJĘCIA PRAKTYCZNE

-ujmowane są zarówno jako kompleksowa metoda nauczania jak i forma kształcenia zawodowego

-celem zajęć praktycznych jest kształtowanie wybranych umiejętności w warunkach naturalnych z punktu widzenia realizacji przyszłej roli zawodowej

CELE ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH

-opanowanie metod kompleksowej działalności zawodowej

-nabycie umiejętności doboru sposobów działania w zależności od sytuacji działania i stanu pacjenta

-ukształtowanie umiejętności współpracy zespołowej

-wdrożenie metod oceny bieżącej działalności zawodowej

ZAJĘCIA PRAKTYCZNE - ASPEKTY ORGANIZACYJNE

-dobór placówki opieki zdrowotnej (miejsce zajęć)

*warunki

*odległość

*wyposażenie

>przekrój pacjentów

>poziom przygotowaniu pracowników

>motywacja do współpracy

-dobór nauczycieli

*przygotowanie merytoryczne i metodyczne

*umiejętność w współpracy w zespołach interdyscyplinarnych

-strategia tworzenia grup przedmiotowych (ćwiczeniowych ) z zachowaniem

*kryterium bezpieczeństwa

*i efektywności

DZIAŁALNOSC PRAKTYCZNA

-jest częścią procesu kształcenia zawodowego

-są to czynności których wyniki uwidaczniają się bezpośrednio w postaci zmian w rzeczywistości

-w działalności praktycznej praca umysłowa jest podporządkowana zadaniu praktycznemu

-sytuacja praktyczna jest tworzona przez zadanie oraz zespół środków materialnych i cechy pacjenta

---