Model konfliktu Petersona - konflikt jako proces interakcyjny, który występuje wtedy, gdy działanie jednej osoby przeszkadza w działaniu drugiej osobie; u podstaw: specyficzne zachowanie, nieprzestrzeganie norm, indywidualne skłonności; przyczyny to sprzeczność interesów i/lub wierzeń i przekonań, przeszkadzanie w realizacji nawyków, wrogość, stres sytuacyjny, ograniczone zasoby.

Faza początkowa konfliktu: wyrażenie krytyki, stawianie nieuprawnionych żądań, odmowa spełnienia oczekiwań, kumulacja przykrości, w efekcie czego następuje zaangażowanie się w konflikt lub unikanie.

Faza środkowa konfliktu: najistotniejsze są interakcje, które mogą mieć dwoma torami (bezpośrednie negocjacje lub eskalacja konfliktu, momentem przejścia - akt zgody, czasem akt pojednania), znaczenie podstawowego błędu atrybucji

Faza końcowa konfliktu: brak rozwiązania spornej kwestii i przerwanie interakcji lub osiągnięcie ustaleń, stany końcowe to separacja stron, dominacja jednej strony i uległość drugiej, zawarcie kompromisu, osiągnięcie całkowitej zgody, uzyskanie dodatkowych korzyści w postaci poprawy więzi.

Model konfliktu jako wymiany negatywnych wpływów Balawejdera

Zewnętrzny syndrom konfliktu - ciąg wymiany negatywnych oddziaływań; konflikt ma miejsce wtedy, gdy przynajmniej jedna ze stron czuje się sfrustrowana zachowaniem drugiej

Wewnętrzny syndrom konfliktu - negatywne emocje i negatywny obraz partnera (zasada błędnego koła);

- negatywne emocje: przez cały czas rozczarowanie i złość, na początku i w fazie środkowej poczucie się dotkniętym, przykrość, niepokój, zakłopotanie, w fazie środkowej i końcowej uprzedzenie, bezsilność, żal, osamotnienie, zmęczenie, w fazie końcowej ulga, satysfakcja, współczucie

- negatywny obraz partnera: tendencja do występowania zniekształceń percepcyjnych, równoczesne utrzymywanie pozytywnego obrazu siebie

Strategie zachowań w konflikcie

1. Typologia Deutscha: zachowania kooperacyjne i rywalizacyjne, a także orientacja indywidualistyczna, która przemienia się w jedno z nich; różnice widoczne są w komunikowaniu się, percepcji, wzajemnych postawach oraz orientacji na zadania; znaczenie sprzężeń zwrotnych

2. Typologia Blake`a i Mouton: wymiar zainteresowania realizacją własnych interesów i zainteresowanie kontaktami z innymi, style:

- dominowanie (pierwsze duże, drugie małe)

- łagodzenie (pierwsze małe, drugie duże)

- rozwiązywanie problemu (oba duże)

- unikanie (oba małe)

- kompromis (oba umiarkowane)

3. Typologia Thomasa: asertywność vs kooperacyjność, style:

- rywalizacja (pierwsza wysoka, druga niska)

- dostosowywanie się (pierwsza niska, druga wysoka)

- współpraca (obie silne)

- unikanie (obie niskie)

- kompromis (obie umiarkowane)

4. Typologia Pruitta: model podwójnych zainteresowań (zainteresowanie wynikami własnymi/drugiej osoby i perspektywa spostrzeganych możliwości, czyli prawdopodobieństwo sukcesu i poniesione koszty), style:

- rozwiązywanie problemu

- uleganie

- walczenie (spieranie się)

- bezczynność

- wycofywanie się

odróżnia współpracę od kompromisu

1

---