Wprowadzenie... 24-04-2009

(Sorry za chaos w notatkach ale tak chaotycznie był prowadzony ten wykład :) mam nadzieję, że się przydadzą)

T: Psychologia Funkcjonalna

Pojawiła się przed psychologią postaci (1904r.) jako protest przeciwko psychologii atomistycznej w Stanach Zjednoczonych. Brentano, pojęcie aktu - opisu funkcji psychicznej. Większy wpływ Darwina w interpretacji Spencera (funkcje psychiczne jako sposób przystosowania się do środowiska). Twórcą William James - kładł nacisk na podejście pragmatyczne (nie zajmował się badaniami nieświadomości nie mających znaczenia praktycznego); dzieło „Rozmowy o psychologii z nauczycielami” gdzie krytykował Wundta.

Świadomość (wg Jamesa) - niepowtarzalny potok świadomości, w którym to potoku oddane są bieżące doświadczenia człowieka).

Funkcje świadomości - widoczne gdy świadomość działającego organizm jest analizowana w kontekście świadomość - środowisko. Będą się one przejawiały w interakcji ze środowiskiem. Środek w walce o byt (naleciałości darwinowskie).

Psych. Funkcjonalna bada w jaki sposób funkcjonuje świadomość (to co indywidualne dla człowieka). W ujęciu Jamesa widać problemy niezauważane przez strukturalistów:

-integracja/dezintegracja świadomości

-organizacja procesów woli

-motywy działania

J.W. Dewey (?)

Zajmował się potokiem aktywności. Centralna zasada w jego nauce - zasada koordynacji jednostki i środowiska - w koordynacji bierze udział cały organizm. „Jak myślimy” (1910r.)

(na egzamin. Terminy opracowywane przez różne szkoły i pojawiają się w innym ujęciu np. myślenie)

W jego dziele opisane zasady koordynacji. Dzięki myśleniu człowiek jest w stanie pokonywać przeciwności w koordynacji ze środowiskiem gdyż zdobywa doświadczenia i wyciąga wnioski, umiejętnie przystosowuje się. Myślenie jest kluczem do rozwiązywania problemów.

Dewey uważany za twórcę instrumentalizmu - kierunek w psychologii i filozofii zbliżony do pragmatyzmu ale jest bardziej umiarkowany.

James Angell

Twórca psychologii funkcjonalnej w Chicago - psychologia powinna badać funkcje psychiczne a nie struktury. Np. ważniejszy jest opis widzenia niż sposób opisu barwy jaka jest widziana (WTF??!)

Zasadniczym zad. funkcji psychicznych - trzeba umieć dostosować do siebie potrzeby jednostki i środowiska, problem potrzeb; świadomość sposobem do przystosowywania się do środowiska.

Różnice między p. strukturalną a funkcjonalna:

Str. Funkc.

Wundt;

Co to? Jak? Dlaczego?

Psych. powinna sama udzielać odpowiedzi. Konieczność badań interdyscyplinarnych.

Teleologiczne nastawienie - celowe

SZKOŁA KOLUMBIJSKA

Powiązanie z Cattell'em i Thorndike'm.

Powiązanie z Woodworth'em, dzieło „Psychologia eksperymentalna”.

Matematyczny sposób analizy opracowywania przeprowadzanych eksperymentów z racji, że funkcja ma treść matematyczną.

Rzeczy są ujmowane w sposób ilościowy. Elastyczność.

FUNKCJONALIZM EUROPEJSKI

Szwajcaria. Przedstawicielem Claparede - założyciej instytutu im. Roseau. Podkreśla się nastawienie biologiczne, przystosowanie środowiska celem biologicznym organizmu.

Każde zachowanie i działanie jest wynikiem określonych potrzeb, celem jest równowaga między jednostką a środowiskiem.

Claparede odrzucał celowość mechanicznego uczenia się np. dzieci w szkole ponieważ dziecko będzie się uczyło jeśli będzie w stanie zaspokoić jakąś potrzebę.

Zwracano uwagę na psychologię dziecka i jego uczenia się.

Ludzie dążą do równowagi między sobą, a środowiskiem. Ludzie mogą celowo zmierzać do naruszenia tej równowagi, przykładem zadawanie pytań przez dzieci.

Gross:

uwaga na zabawę; zabawa służy w życiu dorosłym gdyż dziecko uczy się jak radzić sobie z sytuacjami w życiu dorosłym. Zabawa służy utrzymywaniu utrzymywania uwagi na poziomie wyższym niż aktualny.

F. europejski znajduje zastosowanie w psychologii rozwojowej, funkcjonalizm amerykański problemy psychologii ogólnej.

W podejściu funkcjonalnym swoje myśli ujmują nie tylko psycholodzy ale również etnograf Jacek Malinowski (funkc. Europ.) zajmował się interpretacją faktów.

Dlaczego funkcjonalizm nie dotrwał do dziś?

Bo zajmował się tylko funkcjami i wiele rzeczy pomijał.

Pawłow - 2 nowe kwestie w podejściu asocjacyjnym.

1. Wykazał w badaniach, że skojarzenia powstają nie tylko w świadomości ale również między receptorami (org. zmysłowe) a efektorami (org, wykonawcze)

2. Pojęcie odruchu (zachodzi skojarzenie ale poza udziałem świadomości); używa pojęcia sygnału a nie bodźca. Nowe bodźce stanowią funkcję sygnału do rozpoczęcia skutecznej reakcji zanim pojawi się bodziec naturalny.

3. Pojęcie wzmocnienia

(czemu wyszły 3 kwestie?? :) )

REDUKCJONIZM

Naukowcy, którzy dążą aby skomplikowane zjawiska psychiczne sprowadzić do prostszych. Empiryzm i analizy ilościowe.

Niezgodność w terminologii psychologicznej.

Długa historia:

-Oświecenie:

Francja - człowiek jako maszyna

Redukcjonizm jako zrezygnowanie z psychologii (najlepiej żeby to był dział filozofii albo fizjologii). Redukcjonizm jako sposób ukazywania psychologii jaki nauki ścisłej.

Przykładem Korniłow - chciał zastąpić psychologię przez reaktologię czyli naukę o odruchach.

Podobna teza - uczeń Pawłowa - Smoleński.

Redukcjonizm radykalny - behawioryzm Watsona.

Zajmuje się tym co obiektywnie istnieje - zj. fizyczne, chemiczne

W latach 30' :

zapoczątkował behawioryzm, prawa formułuję się na podstawie faktu jaki daje się zaobserwować.

Przedstawiciele Lashley, Hebb. Badanie nad imprintingiem - pierwsze pobudzenia jakie wytw. Zespoły komórek funkcjonalnie pobudzonych pobudza organizm do działania.

Hebb inspiruje do badań psychologicznych.

Behawioryzm:

Rewolucja w psychologii- Watson „Behawiorum” (1913r.) - ostra krytyka psychologii klasycznej, zwraca uwagę na przedmiot badań psychologii. Człowiek powinien być badany w warunkach podobnych do badań nad zwierzętami.

Był Zoopsychologiem jego promotorem był Angell - temat: „Rozwój psych. białego szczura”

Odrzucał, że połączenia między bodźcem a reakcją powstają w mózgu.

Mechanizm wpływu reakcji ostatniej - nie istnieją wrodzone tendencje do reagowania - są wyuczone. Za wrodzone uważał reakcje emocjonalne np. strachu, miłości, gniewu u niemowląt. Uczucia, które nie są wyuczone organizm uczy się przez powtarzanie.

Odrzuca prawo efektu Thorndike'a.

Watson opracowuje dla zjawisk psychicznych tzw. substytuty cielesne. Różnicował bodźce, ruchy zastępują zjawiska poznawcze (np. myślenie jest to dobór właściwych ruchów w danej sytuacji niekiedy wyprzedzające ruchy zewnętrze ruchami wewnętrznymi). Ruchy krtani i ust kojarzył z myśleniem :) (ale czarodziej z niego :) ) Uważał, że dziecko uczy się mowy metodą warunkowania. Musi być uwarunkowane aby przypisywać odpowiednie ruchy właściwym bodźcom.

Watson odrzuca centryzm - idee układu centralnego zawiadującego danym zachowaniem. Daje za to peryferyzm - obserwowalne procesy peryferyjne. Przez to sprzeciwił się Pawłowowi.

Behawioryzm rozszerza się głównie w Stanach, a w Europie dopiero po II WŚ.

1930r. Psychologia staje się nauką o zachowaniu i dominującym kierunkiem staje się behawioryzm.

Kirk Patrick - wystąpienie przeciwko psychologii jako nauki, której zadaniem jest klasyfikowanie... ?? (chodzi o to ze też wyklucza świadomość)

Merry Carkins - psychologia powinna być nauką o świadomym ja.

1911 r Max Meyer nie kwestionuje ujęcia jakie jest w psychologii ale nie zgadza się że naukowe życie zwierząt wymaga wprowadzenia świadomości do łańcucha przyczyna - skutek.

1913r. Dzieło Marlis Parmelle - nie eliminuje świadomości, skupia uwagę na zachowaniu ludzi i zwierząt. 2 ostatnie nazwiska - prekursorzy behawioryzmu.

1913r. Zdanie Merry Carkins - odpowiedź na poglądy Watsona - krytyka odrzucenia procesu introspekcji gdyż niektórych zachowań nie da się zbadać inaczej niż przez introspekcję.

W jej ujęciu psychologii zajmującej się świadomym ja tylko introspekcja potrafi zbadać.

1914r. Odpowiedź Bode'a - podejście behawiorystyczne jest to nauka ale nie jest psychologia.

Interpretuje zachowanie w stronę funkcjonalizmu.

1914r. Dunlap - art. w duchu funkcjonalizmu - krytykuje Watsona za sprowadzenie myślenia do ruchu mięśni, uważa również, że introspekcja jest potrzebna.

1914r. Titschener odrzuca całość poglądów Watsona, znajduje miejsce dla nich w technice nie nauce. Behawioryzm nigdy nie zajmie miejsca psychologii.

W podobnym duchy występuje Dewey

1907 Watson przyjmuje profesurę na Uniwersytecie Hopkinsów

1908 Baldwin otrzymuje środki finansowe na założenie ośrodka badań nad zwierzętami, składa propozycję Watsonowi, gdy przyjeżdża on się pakuje i jedzie do Meksyku (zagadkowa sprawa)

1908-1915 Watson redaktor naczelny „Psychological review”

Baldwin zaproponował żeby wyniki behawiorystyczne przesiać introspekcją.

1908 podczas obławy policyjnej złapali go w domu publicznym i go obsmarowali w prasie dlatego wyjechał do Meksyku.

Odmiany behawioryzmu:

1. Thorndike - psychologia koneksjonistyczna. Rozprawa z 1898r. „Inteligencja zwierzęca”; Prawo efektu sformułował Morgan ale w pracy Thorndike'a ma ona silne podłoże empiryczne i można było ją zastosować. Podstawą uczenia się są asocjacje wrażenia z bodźcem do działania. Proponuje zajęcie się metodą uczenia się prób i sukcesów - wszystkie pobudki do ruchów bezcelowych (błędów) stopniowo zanikają a utrwala się tylko ten, który wywołuje użyteczne działanie (zgodnie z prawem efektu oraz ćwiczenia i powtarzania. Po '30 r odchodzi od prawa ćwiczenia i uczenia się, a następnie z negatywnej części prawa efektu. Kara nie osłabia bezpośrednio połączenia bodziec - reakcja ale pośrednio może wpływać na uczenie się, gdy badany przerzuci się na inny bodziec doprowadzający do nagrody. Morgan doprowadza do stwierdzenia, że prawo efektu jest słuszne. Thorndike ujmuje je jako zjawisko rozprzestrzeniania się efektu - jeżeli nagroda wzmacnia połączenie między reakcją a bodźcem to nagroda wzmacnia nie tylko to połączenie ale również poprzedzające i następujące po danej reakcji. To wzmocnienie ma również charakter kierunkowy. Jest mowa o gradiencie efektu. Zasada przynależności - jeśli powtarzamy sekwencję (a 2 części jej należą do siebie) połączenia są wzmacniane tak, że 1 część prowadzi do drugej np. Jeży jest krawcem, Zbyszek jest piekarzem, Grażyna jest chirurgiem - przynależność polega na myleniu imion z zawodami. Sprzeczne z Pawłowem w kontekście warunkowania klasycznego. ; Krytyka Thorndike'a :

1. elementyzm

2. metoda prób i sukcesów (Gestalt)

3. prawo efektu (behawioryści)

4. koneksjonizm dewaluujący wartości ludzkie

2. Skinner - bahwioryzm deskrypcyjny (radykalny) - Watsona podejście zajebiste, tylko trzeba ja trochę uzupełnić. Totalny ortodoks, odrzucenie świadomości, umysłu, koncepcje fizjologiczne Pawłowa, uważa, że badacz ma się zajmować tym co widać czyli zależnością między bodźcem a reakcją. Prawa reakcji odruchów:

1. Prawo progu - do wywołania pewnej reakcji potrzebna jest pewna minimalna siła bodźca

2. Prawo latencji - istnieje ukryty czas wystąpienia reakcji po zadziałaniu bodźca

3. Prawo siły reakcji - im silniejszy bodziec tym silniejsza reakcja

4. Prawo po zmienności - reakcja może pojawiać się po pewnym czasie od zniknięcia bodźca

5. Prawo czasowego sumowania - przedłużenie działania bodźca może dać podobny efekt jak nasilenie intensywności bodźca

Zachowanie reaktywne i sprawcze; stosunek do nagrody i kary - nagroda będzie skutecznie regulowała zachowania, kara hamuje odruchy ale tylko tak długo jak one trwają.

Skrzynia Skinnera - służyła do badania warunkowania. W środku dźwignia i otwór. Po jej naciśnięciu wpadał pokarm.

Cechy osobowości (np. godność) Skinner przypisuje stymulacji zewnętrznej ( np. emocje to predyspozycja zachowania się w określony sposób). To co ludzi różnicuje to nie osobowość ale sytuacje w jakich się ludzie znajdują; Stworzył maszynę gdzie wysyłano bodźce i poprawne reakcje były nagradzane podaniem informacji.

3.Tollman - behawioryzm celowości; wpływy Freuda, Magalla, psychologii postaci, Thorndike'a; nie był obserwacjonalistą - można badać zjawiska będące hipotetycznymi.

Miłej nauki :))

---