AMERYKAŃSKI MODEL ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

• bez tradycji ustroju feudalnego i monarchii absolutnej, początkiem była demokracja liberalna,

• Konstytucja 1787 r.:

- zasada suwerenności narodu,

- trójpodział władzy,

- nadrzędna rola prawa,

- federalizm,

• trójpodział władzy

1) dwuizbowy kongres,

2) prezydent (jedyny organ władzy wykonawczej),

3) władza sądownicza

• Prezydent kieruje sprawami państwa, realizuje politykę zagraniczną, jest głównodowodzącym w zakresie obronności, mianuje najważniejszych urzędników federalnych (sekretarzy stanu), ma prawo łaski, posiada kompetencje legislacyjne, wydaje rozporządzenia, regulacje oraz instrukcje, ma prawo inicjatywy ustawodawczej i veta, jest głową administracji federalnej, nie może być odwołany przez votum nieufności, a jedynie poprzez oskarżenie o ciężkie przestępstwa.

• Administracja

1) departamenty (tworzone na mocy decyzji kongresu, łącznie jest 14 departamentów, m.in.: departament handlu, obrony, energii, zdrowia i usług społecznych, spraw wewnętrznych, skarbu, sprawiedliwości, transportu...)

2) niezależne agencje federalne (nie wchodzą w skład departamentów, pełnią funkcje regulacyjne, pomocnicze, publiczne, np. CIA, agencja ochrony środowiska, federalna agencja handlu)

• władze stanowe (50 stanów)

1) gubernator (szeroki zakres autonomii, w wielu dziedzinach ukształtowało się współdziałanie władz federalnych i stanowych)

2) samorządy lokalne (ok. 86 tysięcy jednostek samorządu lokalnego, m.in. hrabstwa, miasta, dzielnice, istotna rola społeczna i gospodarcza), 3 modele władz lokalnych:

I burmistrz i rada (model klasyczny)

II model komisji (komisarze wybierani przez mieszkańców)

III model menadżera miasta (lokalny lider - burmistrz, new public management NPM)

---