YTM-stopa dochodu jaką uzyska inwestor, który kupi akcje po cenie V, przetrzyma ją do terminu wykupu, a odsetki będzie reinwestował przy tej stopie dochodu
Właściwości YTM:1)Jeśli rośnie wartość bierząca obligacji to spada YTM i odwrotnie 2) Wielkość premii lub dyskonta zmniejsza się w miarę zbliżania się do terminu wykupu przy stałym YTM 3) Wielkość premii lub dyskonta zmniejsza się w coraz większym stopniu w miarę zbliżania się do terminu wykupu, przy stałym YTM 4) Wzrost wartości obligacji wywołany spadkiem YTM o określoną wartość jest wyższy niż spadek wartości obligacji wywołany wzrostem stopy dochodu o tę samą wartość. Własność tę zanywa się efektem wypukłości 5)Procentowa zmiana wartości obligacji wywołana zmianą stopy dochodu jest tym mniejsza, im wyższe jest oprocentowanie obligacji - efekt odsetek 6)Procentowa zmiana wartości obligacji wywołana zmianą stopy dochodu jest tym mniejsza, im krótszy jest okres do terminu wykupu. Jest to efekt terminu wykupu
Linia SML-linia rynku papierów wartościowych, określa oczekiwaną wielkość zysku jako premię za ryzyko inwestowania na giełdzie oraz pokazuje, że stopa zwrotu jest liniowo rosnącą funkcją ryzyka
CKG-okres jaki upływa od faktycznego wydatkowania przez firmę środków na opłacenie potrzebnych materiałów do produkcji, do uzyskania środków pieniężnych ze sprzedaży produktów =CKN+CKZap-CKZob
Polityka fin. AB- 1) dopasowania terminów zapadalności i wymagalności, 2) względnie agresywna (ryzykowna i zyskowna), 3) wzgl. Konserwatywna (ostrożna i kosztowna). Wybór polityki zależy od tego w jakich proporcjach kapitały obce i krótkoterminowe są wykorzystywane do finansowania aktywów bieżących stałych i zmiennych
Koszty zapasów-zakupu (zamówienia dostaw, transportu i jego ubezpieczenia, przyjęcia do magazynu), utrzymywania zapasów (fundusze niezbędne do utrzymywania zapasów, utrzymywanie/dzierżawa magazynów, płace personelu gospodarującego zapasami, straty po zepsuciu/ubytkach, koszty ubezpieczenia)
WACC- średnioważony koszt kapitału, wyraża koszt jaki firma mogłaby ponieść gdyby posiadany kapitał był pozyskiwany wg warunków panujących na rynku kapitałowym w momencie dokonywania obliczeń
Nominalna stopa % = stopa realna + premia za inflację + premia za 3 rodzaje ryzyka (niewypłacalności, terminu zapadalności, ograniczenia płynności)
Składowe rynkowej stopy% - 1)stopa realna 2)premia za inflację 3)premia za ryzyko a)ryzyko niewypłacalności b) ryzyko terminu zapadalności c) ograniczona płynność
Zalety wejścia do publicznego obrotu- możliwość pozyskania kapitału, osiągniecie prestiżu, zwiększa się płynność akcji, łatwiej oszacować wartość firmy
Wady: koszty sprawozdawczości, upublicznienie informacji o firmie, możliwość bycia przejętym, koszty emisji, wartość akcji może być zaniżona, możliwe naciski ze strony akcjonariuszy
Koszt kapitału: można zdefiniowac w sposób nastepujacy: 1)oczekiwana stopa zwrotu z zainwestowanego kapitalu przy danym poziomie ryzyka 2)stopa wzrostu, która musi uzyskać firma ze swoich inwestycji, aby zachowana została wartośc rynkowa akcji 3) Minimalna stopa zwrotu skorygowana o ryzyko, która należy uzyskac z projektu, aby zostal on zaakceptowany
Model Millera-Ora W tym modelu przyjmuje się założenie, że zmiany stanu srodkow pieniężnych maja charakter losowy. Istota tego modelu sprowadza się do określenia takiego obszaru stanu gotowki, które z punktu widzenia kierownictwa zapewnilyby oczekiwany poziom płynności finansowej przy minimalnych kosztach związanych z gotowka. W przypadku przekroczenia tego stanu bezpieczeństwa dokonuje się sprzedazy lub zakupu krótkoterminowych papierów wartościowych. Podstawowymi kategoriami SA w tym modelu: 1)limit górny UP maxymalny poziom gotowki który nie ma ekonomicznego uzasadnienia, dojscie do takiego poziomu powinno skutkowac zakupem papierow 2)limit dolny LL minimalny poziom gotówki, dojscie powinno skutkowac sprzedaza papierow 3) RP optymalny poziom gotowki który wyznacza kwote srodkow pienieznych wokół ktorej powinny oscylowac wielkości wpływów i wypływów
Model CAPM, założenia: 1) nie występują koszty transakcji 2)jest doskonala podzielność kosztow finansowych 3) nie występują podatki od dochodow osobistych 4)transakcje pojedynczego inwestora nie mogą mieć wpływu na cene instrumentu finansowego 4)przuy podejmowaniu decyzji inwestorzy biora pod uwage tylko oczekiwana stopę zwrotu 5) istnieje krótka sprzedaz akcji 5) kredyt może być udzielany bądź zaciagany po stopie wolnej od ryzyka
model CAPM, model wyceny aktywów kapitałowych - opiera się na założeniach: 1)linia rynku kapitałowego CML 2)linia rynku papierów wartościowych SML
LINIA RYNKU KAPITAŁOWEGO (CAPITAL MARKET LINE) - CML wskazuje zbiór portfeli efektywnych, analizowanych ze względu na oczekiwaną stopę zwrotu i ryzyko całkowite (mierzone odchyleniem standardowym)
LINIA RYNKU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH (SECURITY MARKET LINE) - SML
określa zależność stopy zwrotu akcji od współczynnika beta tej akcji dla rynku papierów wartościowych znajdującego się w równowadze
MODEL DYNAMIKI WARTOŚCI - 5 ELEMENTÓW
aktywa rzeczowe - budynki, zapasy, wyposażenie firmy
aktywa finansowe - środki pieniężne, należności, zadłużenie firmy
klienci - klienci, kanały dystrybucyjne
pracownicy i dostawcy - partnerzy firmy
aktywa organizacyjne - strategie, przywództwo, marka firmy, wiedza, innowacje, systemy informatyczne
aspekty modelu:1)wartość firmy wynika z zastosowania aktywów niematerialnych, jak i materialnych 2)aktywa są rozumiane szerzej niż tradycyjnie - są to potencjalne źródła zysków, przyczyniające się do wzrostu wartości firmy 3)są takie aktywa, które są poza kontrolą firmy np.: klienci 4)każde z aktywów jest nośnikiem wartości firmy 5)każdy z rodzajów tych aktywów charakteryzuje się kosztami (nabycia, zarządzania, likwidacji) 6)aktywa powinny być zarządzane w taki sposób, aby przyczyniały się do tworzenia wartości, a nie niszczenia jej
WARTOŚĆ FIRMY JAKO CEL PRZEDSIĘBIORSTWA
każde przedsiębiorstwo dąży do realizacji określonego celu; w gospodarce rynkowej była to najczęściej maksymalizacja zysku; jednak ta kategoria posiada wiele wad i nie jest przez to doskonałym miernikiem realizacji celu
WADY MIERNIKÓW KSIĘGOWYCH 1)na wielkość zysków wpływa rodzaj stosowanych standardów rachunkowości w danym kraju (wycena zapasów, amortyzacja) 2)wielkość zysku nie pokrywa się z ilością gotówki w firmie 3)nie uwzględnia konieczności inwestowania np.: wzrost sprzedaży i w związku z tym wzrost zysku nie musi być tożsamy ze wzrostem przepływów pieniężnych, gdyż większa sprzedaż powoduje wzrost majątku obrotowego (czyli należności i zapasów), a to skutkuje dodatkowym zapotrzebowaniem na kapitał obrotowy i na jego finansowanie; ponadto również wzrost inwestycji w majątek trwały nie jest uwzględniany 4)zysk nie uwzględnia zmiany wartości pieniądza w czasie 5)nie uwzględnia ryzyka finansowego 6)nie informuje o rozmiarach prowadzonej działalności przez firmę
obecnie celem funkcjonowanie przedsiębiorstw staje się tworzenie wartości firmy i jej maksymalizacja; nowymi miernikami realizacji tego celu stają się mierniki oparte na przepływach pieniężnych, takie jak:
EVA - ekonomiczna wartość dodana
MVA - rynkowa wartość dodana
SVA - wartość dodana dla akcjonariuszy
SIEĆ WARTOŚCI DLA AKCJONARIUSZY - twórca Alfred Rappaport;
związki pomiędzy celem przedsiębiorstwa, którym jest wzrost wartości a 7 czynnikami kształtującymi wartość
na wartość przedsiębiorstwa wpływ mają decyzje operacyjne, inwestycyjne i finansowe:
1)decyzje operacyjne dotyczą kształtowania poziomu cen, kosztów operacyjnych, promocji, dystrybucji; muszą uwzględniać preferencje nabywców i konkurencję;
2)decyzje inwestycyjne dotyczą wartości i rodzaju inwestycji, np.: wzrost zdolności produkcyjnych czy wzrost zapasów
3)decyzje finansowe wpływają na ryzyko prowadzonej działalności i określają WACC (średnioważony koszt kapitału)
koszt kapitału zależy od ryzyka i od podejmowanych decyzji finansowych;
analizowane czynniki kształtujące wartość wpływają na elementy wartości w taki sposób, że:
WARTOŚĆ DLA AKCJJONARIUSZY = WARTOŚC FIRMY - ZADŁUŻENIE
EVA - wewnętrzna zmiana wartości kreowanej przez przedsiębiorstwo
EVA = ZYSK OPERACYJNY PO OPODATKOWANIU - KAPITAŁ ZAINWESTOWANY * KOSZT KAPITAŁU
EVA = [uzyskana stopa zwrotu zainwestowanego kapitału(%) - minimalna oczekiwana stopa zwrotu z zainwestowanego kapitału] * kapitał zainwestowany; czyli:
EVA = NOPATBI - ZK * WACC = (ROIC - WACC)*ZK
ROIC zysk operacyjny po opodatkowaniu/ZK
ROIC - stopa zwrotu z zainwestowanego kapitału
w przypadku szacowania EVA istotne jest ustalenie nie księgowego ale fatycznego zysku ekonomicznego;
różnica między zyskiem netto a zyskiem ekonomicznym jest następująca:
zysk netto (księgowy) różnica pomiędzy zyskiem operacyjnym a kosztem kapitału obcego po uwzględnieniu opodatkowania
zysk ekonomiczny (EVA) różnica między zyskiem operacyjnym po opodatkowaniu a całkowitym kosztem kapitału zaangażowanego z firmie (kapitał obcy i kapitał własny)
zależność między zyskiem księgowym a zyskiem ekonomicznym
RE - oczekiwana stopa zwrotu z kapitału własnego
ROE = ZN/KW rentowność kapitału własnego
strata ekonomiczna występuje nie tylko przy stracie księgowej ROE<0, ale również przy zysku księgowym jeśli nie zapewnia on oczekiwanej stopy zwrotu; wtedy ROE<RE
MVA - rynkowa wartość dodana
nadwyżka rynkowej wartości przedsiębiorstwa nad wartością księgową kapitału akcyjnego
ZASADY POLITYKI FINANSOWEJ
1)zasada maksymalizacji wyników przedsiębiorstwa
2)zasada płynności finansowej - oznacza osiąganie równowagi między zdolnością do generowania w przyszłości nadwyżek pieniężnych z posiadanych aktywów a pojawiającymi się zobowiązaniami bieżącymi firmy; przedsiębiorstwo powinno tak ustalić poziom aktywów bieżących, aby firma miła zdolność do regulowania zobowiązań, firma powinna mieć większy majątek obrotowy, niż własne zobowiązania bieżące, gdyż nie wszystkie aktywa charakteryzują się wysoką płynnością, np.: zapasy mają najniższy poziom płynności, najtrudniej je zamienić na gotówkę
3)zasada bezpieczeństwa struktury kapitałów - polega na wykorzystywaniu dźwigni finansowej, dzięki której można obniżyć koszt kapitału; dzieje się tak dlatego, gdyż koszt kapitału obcego jest niższy niż koszt kapitału własnego (tarcza podatkowa); ale im wyższy udział kapitału obcego, tym wyższe ryzyko finansowe jednostki i mniejsza wartość firmy
4)zasada wzrostu aktywów przy wykorzystywaniu dźwigni operacyjnej - oznacza to, że przedsiębiorstwa powinny inwestować tylko w takie przedsięwzięcia, które są rentowne i przełożą się na wzrost przyszłych zysków (dodatnie NPV)
5)zasada motywacyjnej roli finansów - finanse przedsiębiorstwa mogą być wykorzystywane do motywowania swoich pracowników wtedy, gdy od ich wyników pracy zależy dodatkowe wynagrodzenie, np.: premia
ZADANIA DYREKTORA FINANSOWEGO
1)planowanie i prognozowanie finansowe - dyrektor współuczestniczy w przygotowaniu planów dla firmy
2)planowanie i ocena efektywności inwestycji - podejmuje decyzje, które projekty realizować, a z których rezygnować
3)pozyskiwanie środków na sfinansowanie inwestycji - ustalanie kosztu kapitału poszczególnych źródeł i wybór najkorzystniejszego źródła dla firmy
4)kontrola osiąganych wyników - sprawdza wykonanie planów i analizuje przyczyny odchyleń
5)zarządzanie płynnością finansową - wszelkie działania, dzięki którym firma posiada płynność finansową (inwestycje, analiza należności i zobowiązań firmy)
6)działania na rynkach finansowych - poprzez rynek kapitałowy dyrektor może pozyskiwać środki w drodze emisji akcji czy obligacji, a także może się zabezpieczać przed ryzykiem
RYZYKO FINANSOWE I DŹWIGNIA FINANSOWA
Ryzyko fin jest to ryzyko związane ze sposobem finansowania firmy, czyli wynika ze sposobu finansowania kapitału w przedsiębiorstwie. Pojawia się, gdy działalność przedsiębiorstwa jest w części finansowana długiem. Ryzyko jest tym większe im większy jest udział długu obciążonego oprocentowaniem (kredyty, wyemitowane obligacje). Koszty finansowe wynikające z oprocentowania długu stanowią stały element kosztów przedsiębiorstwa wywołując efekt dźwigni finansowej.
Stopień dźwigni finansowej określany jest jako DFL jest to względna zmiana zysku netto przypadającego na jedną akcję do względnej zmiany zysku operacyjnego.
POLITYKA DYWIDEND
dywidenda część zysku netto przeznaczonego do podziału między akcjonariuszy firmy;
1)dla przedsiębiorstwa powstaje pytanie jak wysokie powinny być wypłacane dywidendy
2)dla akcjonariuszy wypłata dywidend sprowadza się do wyboru pomiędzy dochodami bieżącymi a korzyściami przyszłych okresów; korzyści te w postaci zysków kapitałowych wynikają z reinwestycji zysku zatrzymanego w spółce
3)dla firmy wypłata dywidend oznacza uszczuplenie kapitału własnego na rozwój
IDEA I CELE WYPŁAT DYWIDEND
dywidendy określane są jako cenę, jaką spółka akcyjna płaci inwestorowi za to, że kupił wyemitowane przez nią akcje, jeśli spółka nie wypłaca dywidendy to korzyściami dla niego są:
1)inwestycja zysku zatrzymanego powiększy zdolność spółki do generowania zysków w przyszłości
2)pozyskując w ten sposób kapitał na rozwój spółka rezygnuje z zaciągania długu; jej zobowiązania nie rosną; czyli poprawia się struktura kapitału
3)rezygnacja ze zdobycia kapitału na rozwój poprzez nową emisję akcji spowoduje, że EPS nie zmieni się lub nie wzrośnie
RODZAJE DYWIDEND1. dywidendy zwykłe: wypłacane akcjonariuszom tytułu posiadania akcji
a. regularne b. nieregularne
2. dywidendy dodatkowe: wypłacane w okresach wysokich zysków firmy
3. dywidendy specjalne: w nadzwyczajnych okolicznościach
4. dywidendy likwidacyjne: uzyskują je inwestorzy w momencie likwidacji działalności spółki lub zmniejszenia kapitału podstawowego
PROBLEMY ZWIĄZANE Z POLITYKĄ DYWIDEND DLA FIRMY
1. teoria sygnalizacji lub hipoteza zawartości informacyjnej - decyzje dotyczące wysokości wypłat dywidend zawierają ważne informacje dla inwestorów; wypłata dywidend wywołuje zazwyczaj wzrost kursu akcji i odwrotna sytuacja - spadek; rosnące wypłacane dywidendy świadczą o poprawie sytuacji finansowej firmy; wniosek: inwestorzy wolą dywidendy od zysków kapitałowych
2. efekt klienteli - polityka dotycząca dywidend stosowana przez spółkę powinna uwzględniać oczekiwania swoich akcjonariuszy; inwestor, który wymaga stałego, stabilnego źródła dochodu będzie preferował wyższą dywidendę, a spekulant wybierze spółkę, która oferuje większy wzrost kursów akcji w przyszłości, dlatego spółka powinna ustalić długoterminową politykę w zakresie wypłat dywidend skierowaną do określonej grupy akcjonariuszy; zmiany w polityce dywidend mogą spowodować zmiany akcjonariuszy
MODELE WYPŁAT DYWIDEND
1. polityka stałej wysokości dywidend na jedną akcję: co roku ta sama kwota jest wypłacana w postaci dywidend; stabilność wypłat jeśli rosną zyski to rosną dywidendy 2. polityka stałej dywidendy z dywidendą ekstra: jeśli firma oczekuje znacznych wzrostów zysków, wypłaca dywidendę ekstra do stałej kwoty dywidendy 3. polityka stałej stopy wypłat dywidend:wypłacana jest stała, wyrażona procentowo część zysku netto na dywidendę 4. rezydualna polityka dywidend:dywidendy wypłacane są po zaspokojeniu potrzeb inwestycyjnych firmy, które są nadrzędne w stosunku do wypłat dywidend
OPTYMALNA POLITYKA DYWIDEND
polityka, dzięki której osiąga się równowagę pomiędzy bieżącymi dywidendami i przyszłym wzrostem firmy, co skutkuje maksymalizacją ceny akcji: zatrzymanie zysków w spółce oznacza powiększenie wzrostu kapitału własnego
OBSZARY ZARZĄDZANIA FINANSAMI W FIRMIE zarządzanie aktywami
dostosowanie poziomu struktury i parametrów do złożonej strategii majątku poprawa efektywności jego wykorzystania worzenie przewagi konkurencyjnej zarządzanie inwestycjami (majątkiem obrotowym) dostosowanie majątku obrotowego do struktury majątku trwałego i realizowanej strategii podnoszenie efektywności zastosowanych składników zapewnienie płynności finansowej (płynność finansowa - stosunek aktywów bieżących do pasywów bieżących czyli zdolność firmy do regulowania swoich bieżących zobowiązań) optymalizacja efektów i kosztów posiadania majątku obrotowego i jego bieżącego finansowania zarządzanie kapitałem własnym i obcym i jego strukturą ustalenie wielkości kapitału finansującego aktywa taki dobór rodzajów i wielkości kapitału, który minimalizuje ich koszt uwzględnianie zależności między ryzykiem operacyjnym a ryzykiem finansowym zarządzanie podatkami obniżenie obciążeń podatkowych generowanie tarczy podatkowej regulowanie należnego podatku zarządzanie ryzykiem firmy obniżanie ryzyka do najniższego możliwego poziomu obniżanie kosztów zarządzania ryzykiem zarządzanie rentownością operacyjną (przychodami i kosztami firmy) wzrost przychodów ze sprzedaży
wzrost udziału w rynku
utrzymanie klientów
ocena opłacalności produkcji ykorzystywanie niskich kosztów w walce konkurencyjnej