13 kwietnia Prawo Finansowe

1.Problematyka budżetu UE

2.Zagadnienia dotyczące pozyskiwania dochodów daniowych

Finanse UE.

Uczestnictwo w UE pociąga za sobą skutki finansowe, w ustawie o fin pub mamy przepis który stanowi że środki własne UE zaplanowane w naszym budżecie mamy obowiązek odprowadzać w terminach które wynikają z przyjętych postanowień o charakterze międzynarodowym.

Po to aby mówić o budżecie UE będzie nam potrzebny określony akt prawny aktualnie obowiązujący traktat o funkcjonowaniu UE czyli ta skonsolidowana wersja przepisu.

Traktat o funkcjonowaniu unii, jest swego rodzaju konstytucją w traktacie mamy tytuł 2 postanowienia finansowe.

Art 312 dotyczy wieloletnich ram finansowych, wskazuje że te wieloletnie ramy finansowe mają na celu zapewnienie dokonywania wydatków unii w sposób usystematyzowany i w granizach jej zasobów własnych, ramy ustanawia się na okres co najmniej 5 lat. Można powiedzieć że te ramy finansowe to nic innego jak wieloletni plan finansowy. Ramy te przygotowuje Rada i przyjmuje je jednomyślnie po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, z uwzględnieniem także obowiązków wynikających z rozposrzazenia dot gospodarki finansowej unii, który jest takim aktem wykonawczym. Ramy finansowe określają kwoty rocznych wydatków i sa to nie przekraczalne limity na zobowiązania które unia powinna uregulować z określeniem kategorii tych wydatków i dopuszczalnych limitów na każdy rok. Podobnie jak w regulacjach krajowych podstawą prowadzenia gospodarki finansowej jest budżet uchwalany w trybie przewidzianym w przepisach traktatu na okres roku, ten rok rozpoczyna się 1 stycznia kończy 31 grudnia. W budżecie krajowym najpierw mamy doczynienia z kalkulacja dochodów i dopiero potem następują przymiarki do wydatków, w budżecie krajowym ze względu na zadania jakie państwo na siebie przyjęlo mamy tzw wydatki sztywne czyli wydatki które muszą być zrealizowane one są obwarowane roszczeniami, roszczeniami które mogą być także dochodzone przed sądem, jeżeli beneficjenici nie uzyskają środków fin. Szacuje się że tych wydatków sztywnych mamy około 70 procent.

Jeżeli chodzi o budżet UNII sytuacja jest odwrotna tutaj najpierw planuje się wydatki, tworzy się terminarz wydatków i przedstawia się go komisji europejskiej, na tej podstawie komisja europejska przygotowuje projekt budżetu i przedstawia ten projekt parlamentowi i radzie w nieprzekraczalnym terminie 1 września roku poprzedzającego rok budżetowy. Komisja ma prawo dokonywać pewnych korekt w terminarz złożonych przez instytucje, a w razie wątpliwości powołana zostaje taka komisja- nazwana komitetem pojednawczym która rozstrzyga spory.

Etap uchwalania zaczyna się od posiedzenia rady, która przyjmuje stanowisko w sprawie projektu budżetu i przekazuje swoje stanowisko do PE w terminie do 1 października. Rozpoczynają sie prace w parlamencie, ktory zatwierdza stanowisko rady, jeżeli to stanowisko faktyczne nie zostanie zawterdzone budżet zostaje przyjęty. Jeżeli w terminie wyznaczonym w traktacie tj termin 42dni, parlament nie zajmie stanowiska w odniesieniu do budżetu to również przyjmuje się że jest on przyjęty. Jeżeli parlament nie przyjmie projektu to wtedy do prac przystępuje Komitet Pojednawczy. Gdyby się zdarzyło że Parlament europejski odrzuci ten projekt trzeba ponownie przystąpić do prac nad budżetem UNII. Upływ czasu może spowodować że nie zdąży się przyjąć budżetu w odpowiednim czasie, wówczas wydatki mogą być dokonywane miesięcznie wg przepisów rozporządzenia wydanego przez radę w granicach 1/12 środków które są przyznane w ramach danego rozdziału w poprzednim roku budżetowym.

Może się tez tak zdarzyć że w określonych kategoriach wydatków zajdzie konieczność ich zwiększenia wówczas na wniosek komisji europejskiej decyzję o zwiększeniu wydatków może podjąć rada upoważniając do dokonania wydatków wyższych niż 1/12 informacje o tym rada przekazuje niezwłocznie Parlamentowi Europejskiemu do wiadomości. Czyli Komisja uzyskuje zgodę Rady a Rada zawiadamia PE.

Zasady budżetu UE porównywalne z naszymi,

• zasadę roczności,

• równowagi budżetowej(nie powinno dokonywać się wyższych wydatków niż zaplanowano, może się tak zdarzyć ze w budżecie UE nastąpi większe zapotrzebowanie na środki i państwa cżłonkowkie będa zobowiązane do dopłat i z naszej ustawy wynika że jeżeli będzie taka decyzja ze strony organów UE to mamy taki obowiązek odprowadzania tych środków niezwłocznie w pierwszym rzędzie one mają pochodzić z nie rozdysponowanych rezerw, a jeżeli te rezerwy zostały wykorzystane to trzeba będzie zablokować wydatki w innych podziałach klasyfikacji i przenieść je do nowo utworzonej rezerwy i przenieść je do UE.

• Zasada zupełności wsyztskie dochody i wydatki unii powinny stanowić przedmiot preliminarza na każdy rok i byc wpisane do budżetu, powinien być jeden budżet tzw budżet ogólny obejmujący wszystkie środki finansowe

• Mamy też zasadę jedności formalnej

• Zasada finansowania wydatków ze środków własnych art 311, który stanowi że unia pozyskuje środki niezbędne do osiągnięcia swoich celów i należytego prowadzenia swoich polityk i bez uszczerbku dla innych dochodów sfinansowanych całkowicie z zasobów własnych.

• Jeśli weźmiemy pod uwagę zasadę wieloletniego planowania to można wskazać też na zasadę uprzedniości

• Wyróżnia się też zasadę szczegółowości ( u nas ta zasada jest ujmowana jako zasada przejrzystości) zasada szczegółowości jest realizowana poprzez klasyfikację budżetową. Zarówno w budżecie krajowym jaki i budżecie UE wg przyjętych kryteriów następuje zaklasyfikowanie dochodów i wydatków to zapewnia przejrzystość budżetu ale i także możliwość dokonywania zmian wewnątrz budźetu polegających czasami na przenoszeniu wydatków pomiedzy podzialkami klasyfikacji budżetowej.

• Zasada uniwersalizmu my ja nazywamy u nas zasadą jedności materialnej wyjątkiem od jedności materialnej jets fundusz celowy czyli powiązanie źródła dochodów z kierunkiem wydatków.w budżecie uni europejskiej mamy zasadę uniwersalizmu która stanowi że nie wolno wiązać dochodów z określonych źródeł z wydatkami na konkretne cele.

• Zasada dyscypliny budżetowej nazywana czasem zasadą ochrony trwałości budżetu, rozumie się tą zasadę jako dyscyplinę na etapie już tworzenia projektu a potem dokonywania budżetu. Instytucje UE które są faktycznymi wykonawcami budżetu są instytucjami w których skład wchodzą przedstawiciele państw cżłonkowskich a więc te interesy mogą być zróżnicowane przyjmue się że jeśli zostały zagwarantowane środki na konkretne wydatki to powinny być one sfinansowane. Ta dyscyplina dotyczy także wykonywania budżetu. Zaplanowane wydatki mają charakter nieprzejraczajnych limitów, w wyjątkowych syt może to ulec zmianie poprzez wprowadzenie obowiązku dokonanaia dopłat przez panstwa członkowie.

• U nas gdy rozpoczyna się rok budżetowy a nie ma jeszcze uchwały budżetowej czy ustawy, stosujemy zasadę realizacji dochodów i wydatków w oparciu o przedłożony projekt w budżecie unijnym mamy prologację budżetu czyli to wydatkowanei w odniesieniu do budżetu ubiegłego- nazwano to zasadą dopuszczalności wykonywania budżetu przed jego ostatecznym przyjęciem.

• Zasada należytego zarządzania finansami ona odnosi się do komisji ale i do każdej instytucji która korzysta ze środków unijnych, komisja ma obowiązek wykonywania budżetu zgodnie z obowiązującymi przepisami na wlasną odpowidzialność, w granicach przynanych środkow, z możliwością dokonywania przeniesień pomiędzy podziałkami klasyfikacji budżetowej, państwa czlonkowie mają obowiązek współpracować z komisją w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania budżetu.

• Zasada kontroli wykonania budżetu i odpowiedzialności za jego wykonywanie, kontrola wewnętrzna wystepuje na wszystkich szczeblach zarządzania i ma zapewnić skuteczność wydajność oszczędność środków finansowych którymi unia dysponuje, a także wiarygodność sporządzanych sprawozdań, ma zapewnic ochronę mienia, informacji posiadanych przez instytucję, ma ona zapobiegan nadużyciom finansowym i umożliwiać odpowiednio wczesne wykrywanie jakiś zmian. Kontrola zewnętrzna jest sprawowana przez Trybunał Obrachunkowy, Radę i Parlamnet Europejski, ta kontrola ma charakter bieżący i następczy obejmuje rachunki dochodów i wydatków dot budźetu jako całości ale także poszczególnych jego fragmentów. Odpowieedzialnośc wykonywania budżetu spoczywa na Komisji Europejskiej i poszczególnych wykonawcach, KE ma obowiązek przedstawiać Radzie i PE rozliczenia za poprzedni rok budżetowy, i przekazuje także bilans finansowy zawierający informację o aktywach i pasywach jakie posiada UE. Badaniem tych rachunków i bilansu finansowego zajmują się TO, RAda, Paralment i na tej podstawie udzielają Komisji absolutorium z wykonania budżetu, mogą też formułować zalecenia i uwagi na przyszłość. Zalecenia mają charakter wiążący i komisja musi odnieś się do uwag i zaleceń i w następnym roku powinna złożyć sprawozdanie z wykonania zaleceń.

• Zasada jednostki rozliczeniowej te rozliczenia które następują pomiędzy państwami członkowskimi są dokonywane we wspólnej walucie euro, te państwa które nie przyjęły euro też dokonują rozliczeń, przeliczając swoje waluty krajowe na euro. Mówiąc o uprawnieniach kontrolnych warto też zwrócić uwagę na postanowienia które zawarte są w traktacie a dotyczą funkcjonowania Trybunału Obrachunkowego, w art 285 traktatu wskazano że Trybunał sprawuje kontrolę rachunków Unii i w skład Trybunału Obrachunkowego wchodzi 1 obywatel z każdego państwa członkowskiego, członkowie Trybunału Obrachunkowego są niezależni w pełnieniu swojej funkcji mają obowiązek działania w interesie unii, nie są związani żadnymi dyrektywami ani wytycznymi organów państw z których pochodzą, zgodnie z przyjętymi zasadami członkowie Trybunału Obrachunkowego sa wybierani spośród osób które wchodzą lub wchodziły w skład organów kontroli zewnętrznej albo spośród osób mających szczególne kwalifikacje do zajmowania tego stanowiska i niezależność członków trybunału obrachunkowego musi myc niekwestionowana, sa oni mianowani na okres 6 lat, rada po konsultacji z parlamentem europ przyjmuje liste członków zgodnie z propozycjami poszczególnych krajów, i mandat członka trybunału obrachunkowego jest odnawialny, członkowie TO wybierają spośród siebie na okres 3 lat prezesa Trybunalu Obrachunkowego, mandat ten jest odnawialny. Podczas pełnienia swojej funkcji członkowie Trubunału Obrachunkowego nie mogą wykonywać żadnej innej działalności zarobkowej czy niezarobkowej działalności zawodowej, zob się że będą swoje obowiązki wykonywać bezstronnie, uczciwie i roztropnie. Gdyby złamali to przyrzeczenie to podlegają orzecznictwu Trybunału Sprawiedliwości, ten okres 6letniej kadencji jest okresem dla Trybunału jako organu. Gdyby się tak zdarzyło że wczasie trwania kadencji któryś z członków umrze itpp to osoba która zostanie powołana uzupełnia tylko jego miejsce, Augustyn Kubik jest członkiem TO z ramienia polski;P

Zadanie Trybunału jest kontrolowanie rachunków wszystkich dochodów i wydatków unii, on po dokonaniu weryfikacji i ewentualnym wykluczeniu pewnych rachunków które zostały przedłożone i nie zostały przez TO uznane jako kwalifikowane, przedkłada taki końcowy raport który - tj poświadczenie wiarygodności rachunków, przedstawia go Trybunałowi i Radzie, badając rachunki kieruje się zasadą legalności i prawidłowości operacja a poświadczenie wiarygodności rachunków jest publikowane w dzienniku urzędowym UE. I może byc uzupełnione przez szczegółowe oceny dotyczące funkcjonowania każdego z głównych obszarów działalności unii. Po zbadaniu ogłoszeniu tego poświadczenia Trybunał formułuje wniosek o udzielenie bądź nie udzielnie absolutorium Komisji Europejskiej. To badanie rachunków trochę trwa, to udzielenie bądź nie udzielnie absolutorium trochę trwa i następuje to w okresie następnego roku.

Źródła dochodów budżetu UE istnieje katalog dochodów własnych, do tradycyjnych dochodów własnych należą przedewszystkim należności celne, dopłaty cukrowe, udziały podatków od towarów i usług, dochody z różnego rodzaju obciążeń wprowadzanych w ramach prowadzonej wspólnej polityki i bezpośrednie wpłaty państw członkowskich. Kiedyś było tak że te tradycyjne dochody własne stanowiły zasadniczą część środków finansowych około 60 procent, a pozostała część pochodziła z wpłat państw członkowskich, dzisiaj relacja jest odwrotna, tradycyjne dochody własne są schyłkowe, przeważającą część stanowią wpłaty państw członkowskich.

Pozatym udziałem w podatku od towarów i usług mamy też należności celne trzeba pamiętać ze w ramach unii europejskiej jednym z podstawowych filarów jest swobodny przepływ kapitału towarów i usług w związku z powyższym wprowadzono najpierw unię celną a potem nie pobieranie ceł w ramach unii europejskiej.

Dzisiaj należności celne podbierane są od towarów nadsyłanych lub sprowadzonych z poza unii europejskiej, my jesteśmy państwem granicznym jesteśmy zobowiązani do utrzymywania aparatu celnego. Organy celne zajmują się tez już pobieraniem podatku akcyzowego i watu granicznego, a także koncesjonowaniem działalności hazardowej. Cła nie stanowią dochodu państwa. Oprócz tych należności celnych do tradycyjnych dochodów budżetu unii europejskiej zaliczane są tzw opłaty wyrównawcze, premie, kwoty dodatkowe i inne opłaty przewidziane w ramach wspólnej organizacji rynków cukru.

Bezpośrednie wpłaty krajów członkowskich obliczane są w oparciu o wskaźnik PKB i oparte są na zmiennym udziale procentowym no i pewnej obniżce wkładów które zostały przyznane najpierw Wlk Brytanii a później o przywileje podatkowe domagały się Szwecja oraz Państwa Beneluksu.

Środki finansowe które są w budżecie mogą na koniec roku stanowić nadwyżkę budżetowa, ponieważ obowiązuje zasada równowagi to ta nadwyżka musi być uwzględniana w roku następnym poprzez obniżenie wysokości wpłat państw człnkowich.

Budżet może być zasilony środkami pochodzącymi z pożyczek i kredytów zaciągnietych przez UE z tym także euroatomów czy z banków krajowych.

Jeżeli chodzi o wydatki z budżetu UE one są kierowane na różnego rodzaju polityki prowadzone w ramach UNII. Podstawowa cześć środków finansowych jest przekazywana na prowadzenie wspólnej polityki rolnej, w ramach tych wspólnych polityk mamy środki wydatkowane na tzw trwały wzrost, potem środki te wydatkowane sa na ochronę i zarządzanie zasobami naturalnymi, trzeci kierunek wydatków to jest obywatelstwo, wolności sprawiedliwości, potem UE jako partner globalny, i funkcjonowanie administracji. W ramach tych prowadzonych polityk środki unii europejskiej dzielone są na fundusze, strukturalne oraz findusz spójności. Fundusze strukturalne przeznaczone są dla regionów które wydatkują te środki poprzez programy operacyjne, zasadnicza cześć środków to jest polityka rolna.

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY:

Traktat o funkcjonowaniu UE art 282 Europejski system banków centralnych tworzony jest z banków krajowych które są centralnymi bankami poszczególnych państw, w ramach Europejskiego syst banków centralnych, funkcjonuje także europejski bank centralny, który ma osobowość prawną i prowadzi tę kasową obsługę budżetu UE. Podstawowym celem działania Banku Centralnego jest stabilizacja cen i wspomaganie polityki gospodarczej rządu jeżeli nie jest to sprzeczne z podstawowym celem działania. Banki centralne maja za zadanie przeciwdziałanie inflacji. W ramach Europejskiego systemu Banków centralnych działa rada prezesów europ banku centr która składa się z członków zarządu banków krajowych którzy kierują funkcjonowaniem tego banku. Zarząd składa sie z prezesa, wiceprezesa i 4 innych członków, mandat trwa 8lat i nie jest odnawialny. Członkowie zarządu wyłaniani są w drodze konkursu ale z pośród osób które posiadają obywatelstwo którego kolwiek z kraju członkowskich.

II część

Źródła prawa podatkowego można podzielić na kilka grup będziemy mieli przepisy:

-ustrojowe

-proceduralne

-materialnego prawa podatkowego

-przepisy pozostałe regulujące czasami zasady funkcjonowania pewnych instytucji i ewidencjonowania podatków

Podstawowym aktem prawnym odnoszącym się do podatków jest konstytucja. W konstytucji mamy dwa przepisy odnoszące się do regulacji podatkowych. Art 84(art ten znajduje się w cześci dot podstawowych praw i obowiązków obywateli) i 216(znajduje się w rozdziale zatyt. Finanse publiczne)

ART 84 Każdy jest zobowiązany do ponoszenia danin publicznych w tym podatków określonych w ustawie. Z tego przepisu wynikają 3 zasady:

• zasada powszechności opodatkowania

• zasada równości opodatkowania

• zasada ustawowej regulacji

jest to gwarancja ochrony interesów polskiego podatnika, że w żadnym innym akcie prawnym poza ustawą nie będą ustanawiane podatki.

HISTORIA:1975 okólnik (pismo wewnętrzne)Ministra Finansów w sprawie opodatkowania zewnętrznych znamion wzbogacenia, w latach 70 tych bardzo prężnie rozwijały się regulacje obciążające jednostki gospodarki uspołecznionej w drodze rozporządzeń.

Art 216 konst który wskazuje jakie elementy konstrukcji podatku powinny być określone w drodze ustawowej. Ustawa podatkowa powinna określać podmiot, przedmiot i stawkę podatku, zwolnienia o charakterze podmiotowym oraz zasady przyznawania ulg, zwłaszcza umarzania zaległości podatkowych.

Konstytucja stanowi że zasady, a w ordynacji podatkowej Art 67a stanowi że organ podatkowy na wniosek podatnika w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może- to nie są zasady to są klauzule generalne.

Ustawodawca nie wywiązał się z tego obowiązku i nie określił zasad które powinny wiązać organy ale także podatników, żeby nie występowali w sytuacjach nieuzasadnionych o przyznanie ulgi.

Źródła prawa podatkowego:

-przepisy zawarte w konstytucji

-inne akty prawne

Osoba fizyczna podlegająca opodatkowaniu to jest osoba w rozumieniu przepisów prawa cywilnego.

W prawie podatkowym mówi się o moralności i mentalności podatkowej to są dwa elementy które w bardzo istotny sposób rzutują na postawy społeczeństwa wobec podatku. Ta moralność i mentalność podatkowa bedą prawidłowo funkcjonowały kiedy fiskus (rozumieć tez sejm) będzie przyjazny wobec podatnika.

Krzywa Leppera- francuski ekonomista, poszukiwał punktu na krzywej w której bedą zbieżne interesy fiskusa i podatnika, jak daleko może się posunąć fiskus w podnoszeniu obciążeń podatkowych żeby podatnik miał i chciał bo to dopiero decyduje o tym że podatek będzie zapłacony w terminie i w pełnej wysokości. Bo jeśli obciążenie podatkowe będzie zbyt dotkliwe to podatnik zacznie zastanawiać się nad tym czy warto osiągać wyższe efekty swojej działalności, bo nic mu to nie przyniesie on poniesie uszczerbek na zdrowiu a będzie więcej musiał oddać do budżetu. Podatek jest wkraczaniem w prawo własności.

Dla fiskusa optymalnym rozwiązaniem jest stawka podatku 100 a dla podatnika 0 i musimy szukać tego punktu stycznego, jeśli ten punkt na krzywej lepera zostanie przekroczony to mimo zwiększania obciążeń podatkowych nastąpi spadek wpływów do budżetu.

Moralność podatkowa:

Jesteśmy społeczeństwem zdemoralizowanym podatkowo u nas nie jest rzeczą haniebną nie płacić podatków.

Nie powinno być tak aby podatki były zmieniane w innych ustawach, zmiany powinny być dokonywane w ustawie podatkowej!

55

podatek od gier powinien być w ustawie podatkowej.

Podatek i źródła

Kategorie źródeł prawa:

-ustrojowe - określają ustrój organów zajmujących się wymiarem i poborem ale także kontrolą, np przepisy funkcjonowania urzędów skarbowych, przepisy ustawy z 91roku o kontroli skarbowej, w przepisach ordynacji podatkowej mamy art 13 określający podmioty które są organami podatkowymi

-proceduralne - regulacje zawarte w ordynacji podatkowej, w niektórych kategoriach spraw ustawodawca odsyła tylko do odpiwiedniego stsowania np działu III ordynacji podatkowej, a wpozostałym zakresie nakazuje korzystąc z KPA., ustawa 91 roku o kontroli skarbowej, postepowanie egzekucyjne w zakresie administracji

Np. stosuje się do odzyskiwania dotacji wykorzystanych z niezgodnie z przeznaczeniem albo pobrane w nadmiernej wysokości, to gdy nie nastąpi zwrot w terminie, organ który dotację przekazał ma wydać decyzję na podstawie przepisów kpa, mają tutaj też zastosowanie odpowiednie przepisy ordynacji podatkowej . w kpa nie ma przepisów które pozwałalł by na przeprowadzenie kontroli.

Przepisy dotyczące postępowania podatkowego mamy kpa i ordynację.

- przepisy materialnego prawa podatkowego mamy kilkanaście ustaw obejmujacych podatki o płaty np podatek dochodowy, od osób fizycznych i prawnych

---