Metoda badawcza-zespół działań i środków stosowanych w sposób powtarzalny dla osiągnięcia celu.Powstały na przełomie XIX i XX w. Najbardziej znane metody badań spychologicznych to: introspekcja,obserwacja,eksperyment,rozmowa i wywiad,testy,analiza wytworów,ankieta,techniki projekcyjne. Obserwacja psychologiczna- jest to technika badawcza i diagnostyczna polega na świadomym celowym i planowym spostrzeganiu osób,zwierząt lub interesujących zjawisk. Cechy dobrej obserwacji- celowość,planowość,systematyczność,obiektywizm,selektywność. Obserwator- osoba dyskretna obiektywna, godna zaufania, cierpliwa,systematyczna,selektywna. Cechy dobrego obserwatora-cierpliwy,odpowiedzialny,obiektywny,rzetelny,dokładny,spostrzegawczy,godny zaufania,dyskretny,spokojny. Przygotowanie do obserwacji- ustalenie celu i przedmiotu obserwacji,wybór sytuacji w której będzie dokonywana obserwacja,przygotowanie szczegółowych wytycznych do przeprowadzenia obserwacji,przemyślenie sposobów zachowania się obserwatorów w danej sytuacji, przygotowanie techniczne. Podział obserwacji- 1)ze względu na zakres -wycinkowa -całościowa -grupowa -indywidualna 2)ze względu na cel -dorywcza -systematyczna 3)ze względu na czas trwania -próbek czasowych - ciągła 4)uwzględniająca postawę obserwatora -bierna -czynna -jawna -niejawna. Błędy popełniane podczas obserwacji- przedwczesne interpretowanie obserwowanego zachowania -pomijanie warunków zewnętrznych w czasie wystąpienia zachowania -uleganie uczuciom sympatii i antypatii -zbyt ogólnikowe interpretowanie zachowania -brak odpowiedniej selekcji obserwowanych faktów -niekompletne rejestrowanie danych. Analiza i interpretacja wytworów działalności dziecka- 1)wytwory pracy dziecka to: -rysunki - konstrukcje z klocków -wytworami również są pamiętniki,dzienniki,wiersze,opowiadanie,zeszyty. Dzięki analizie i interpretacji wytworów uzyskujemy informacje na temat indywidualnych właściwości wykonawcy. Wiadomości dostarcza nam estetyka i sposób wykonywania pracy, różnorodność lub monotonia barw, ilość,sposób i wielkość przedstawianych elementów. Wywiad psychologiczny- proces komunikacji językowej między psychologią a osobą badaną. Wywiad jest ukierunkowany przez badacza na zdobycie informacji o stanach i właściwościach psychicznych osoby badanej. Przed przystąpieniem do wywiadu należy dokładnie się przygotować: -zdobycie jak największej ilości informacji na temat osoby badanej -opracowanie listy tematów - zadbanie o warunki w jakich będzie przebiegało spotkanie - w miejscu urządzonym wygodnie i estetycznie - bez udziału osób trzecich. W czasie rozmowy należy- zachęcać osobę do uczestnictwa w rozmowie poprzez zlikwidowanie lęków i oporów - zwiększać motywację badanego - poinformować o możliwości nieudzielenia odpowiedzi na krępujące pytania - przekonać do wiarygodności i dyskretności badacza -przekonać badanago o korzyściach jakie dają mu kontakt z psychologią. Wywiad należy podsumować w obecności badanego, nie dokonując przy tym oceny osoby badanej. Po przeprowadzonym wywiadzie porządkujemy zebrane informacje i zaczynamy interpretacje w oparciu o wiedzę psychologiczną. Czynniki ujemne wpływające na przebieg wywiadu: - płeć,wiek badacza, drażliwa tematyka, złe podejście badacza, dociekliwość, całkiem nowa sytuacja społeczna, brak motywacji, osoba badana chce się pokazać z jak najlepszej strony, brak kompetencji osoby badanej. Test spychologiczny - narzędzie które jest zbiorem różnorodnych zadań,pytań,rysunków,stanowiących próbę która umożliwia wnioskowanie o zachowaniu osoby badanej w sytuacjach poza testowych. Twrócą metody jest Alfred Binet, opublikował na zamówienie francuskich władz oświatowych pierwszy zestaw prób umysłowych przeznaczonych do wykrywania dzieci z deficytami intelektualnymi. Test spychologiczny - jest to próba która spełnia pewne wymogi: 1)normalizacja testu-sposób opracowania testu pozwalający z łątwością umiejscowić wynik osoby badanej w rozkładzie wyników populacji do której ta osoba należy 2)Trafność-dokładność z jaką test mierzy to do pomiaru czego został skonstruowany 3)Standaryzacja-sprecyzowanie i ujednolicenie procedury badawczej oraz sposobu oceny wypowiedzi zapewniające porównywalność wyników 4)Rzetelność-miara dokładności pomiaru dokonywanego za pomocą testu niezależnie od tego co test naprawdę mierzy. Rodzaje testów: 1)Ze względu na ilość osób -indywidualne testy -grupowe testy 2)W zależności od formy zadań -testy zamknięte -testy otwarte 3)Ze względu na sposób udzielania odpowiedzi -testy werbalne(słowne) -testy w wykonaniu 4)Testy szybkości (test na czas) i testy mowy(zadania zróżnicowane pod względem trudności) 5)Testy projekcyjne- metoda badania psychologicznego w której badany nadaje indywidualnych znaczeń wrodzonemu materiałowi bodźcowemu. Kwestionariusz- jest metodą służącą do badania osobowości wykorzystująca samoopis w postaci odpowiedzi osoby badanej na zbiór standardowych pytań czy stwierdzeń. Ankieta-metoda badawcza w psychologii stosowana jako metoda pomocnicza lub służąca do wstępnych badań pilotażowych. Jest zbiorem pytań otwartych lub zamkniętych pytania mogą dotyczyć wielu dziedzin życia. Zaletą ankiety jest jej anonimowość i możliwość uzyskania obszernego materiału stosunkowo w krótkim czasie. Wadą jest powierzchowność i brak możliwości sprawdzenia wiarygodności wypowiedzi. Formy uczenia się: 1.uczenie się przez naśladowanie 2.poprzez zabawę 3.szkolno-obowiązkowe 4.przrez praktyczne działanie 5.pamięciowe 6.mimowolne 7.na drodze uwarunkowanego odruchu 8.poprzez samokształcenie i doskonalenie 9.poprzez rozumienie treści. Uczenie dorosłych i dzieci: Dorośli uczą się w sposób zamierzony,świadomy i planowy podejmują naukę w konkretnym celu. Dorosłych do uczenia motywuje: -chęć zdobycia pracy -podwyższenie kwalifikacji -satysfakcja -rywalizacja -zainteresowania -ambicje. Dorosłym nauke utrudnia: -zaawansowany wiek -dłuższa przerwa w uczeniu się -dużo obowiązków -koszty związane z nauką -problemy zdrowotne -przerost ambicji -nowoczesne technologie. Do uczenia dzieci motywuje -nagrody -kary -ambicje -rywalizacja -zainteresowania -chęć dorównania autorytetowi Dzieciom utrudnia uczenie: - brak motywacji -czynniki zakłócające,rozpraszające -trudna sytuacja rodzinna -lenistwo -złe metody nauczania -braki i zaniedbania z poprzednich lat nauki -uciążliwe dojazdy do szkoły -wygórowane ambicje -problemy zdrowotne -obniżony poziom intelektualny.