Robert W. Levenson - Funkcjonalne podejście do ludzkich emocji

Funkcje E:

• psychologiczne - prowadzą do zmian uwagi, przesunięć w hierarchii i reakcji oraz do aktywizacji sieci skojarzeniowych w pamięci

• fizjologicznie - szybka organizacja reakcji różnych systemów biologicznych (mimika, AUN, horm)

• (społeczne)- służą określeniu naszych relacji ze środowiskiem popychając nas do pewnych osób a odpychając od innych

• (Magazyn) - przechowują też wrodzone i wyuczone wpływy środowiska oraz decydują zarówno o podobieństwie, jak i o zróżnicowaniu jednostek, grup i kultur.

Funkcje

• intrapersonalne

Koordynacja systemów reagowania

Istotną fcją emocji jest organizacja. Reakcja emocjonalna zawiera 3 rodzaje przejawów (systemów):

1. subiektywny - subiektywne doświadczenie (doznanie E, spostrzegania doznania fizyczne i skojarzone z nimi wspomnienia)

2. behawioralny - zachowanie (mimika pantomimika, ton głosu)

3. fizjologicznyreakcje fizjologiczne (somatyczne z AUN, CUN i horm)

- Zmiana hierarchii reakcji

E mają zdolność do aktywizowania pewnych zachowań, które normalnie znajdują się u dołu hierarchii behawioralnych. Np. gniew może doprowadzić do walki pacyfistę itp. E mają jedyną w swoim rodzaju zdolność do wyłączenia w jednym momencie całości doświadczeń.

- Wsparcie fizjologiczne

E wprowadzają organizm w stan, który optymalnie wspiera pożądaną w danej sytuacji reakcję, a który wymaga odpowiedniego współdziałania różnych systemów (som. AUN, CUN)

- Skróty w przetwarzaniu informacji

E umożliwaiają nam dostęp do prostszych i nielisznych, ale mniej czasochłonnych sposobów przystosowania. Racjonalna myśl i emocja raczej współdziałają niż w konflikcie

• interpersonalne

- Komunikacja i kontrola Mimika, pantomimika, ton głosu, gesty umożliwiają innym zorientowanie się w tym, co czujemy i wpływamy na ich zachowanie (np. płacz mobilizuje innych do opiekuńczości)

- Ustalenie naszej relacji z innymi osobami, ideami i obiektami Sympatie i antypatie

- Przechowywanie wpływów ewolucji, uczenia się i kultury Biokulturowy model emocji zakładający współoddziaływanie wpływów czynników wrodzonych i uczenia się:

1. Warunki poprzedzające: interpersonalne, intrapersonalne

- ocena poznawcza

2. Zaktywizowane tendencje reagowania: prototypy emocji →doznania subiektywne, program mimiczny, program wokalny, program motoryczny, wsparcie fizjologiczne

- czynniki kulturowe: reguły odczuwania i okazywania E

3. Mierzalne reakcje: samoopisy, ekspresja mimiczna, ton głosu, zachowania motoryczne, reakcje fizjologiczne

Klaus R Scherer: Emocja słuzy odłączeniu reakcji od bodźca

Człowiek jest najbardziej emocjonalny spośród wszystkich zwierząt (Hebb 1949)

Rolą emocji jest funkcja inteligentnego łącznika pośredniczącego między wejściem a wyjściem. Silny związek z motywacją.

Emocje służą odłączeniu reakcji od bodźca:

Bodziec → okres latencji (spostrzec, ocenić bodziec) →Reakcja

1. Pomiędzy oceną bodźca a reakcją pojawia się pewien odcinek czasu - okres latencji - postęp w stosunku do prymitywnych odruchów. Może być spożytkowany do głębszej analizy

2. Stosowna do bodźca reakcja jest z góry przygotowana i może nastąpic bardzo szybko - utrzymanie adaptacujnie przydatnej szybkości reagowania. Im krótszy tym silniejsza E. „Mądrość ciała” - filogenetycznie zaprogramowane tendencje do działania. „Wrodzony mechanizm wyzwalający” - automatycznie wyzwala reakcję przez natychmiastowe zmiany neurofizjologiczne.

Pożytki z okresu latencji

• analiza zdarzenia bodźcowego, Lazarus nazwał to „wtórną oceną poznawczą”, wg Schrera jest to proces ciągły

• zakomunikowanie innym własnych ocen i intencji - znaczenie adaptacyjne.

---