Umowy:

To zgodne oświadczenie woli co najmniej dwóch stron, zmierzające do wywołania skutku prawnego w postaci ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego.

- Umowa jest czynnością prawną, w której biorą udział z reguły dwie strony. Istnieją także umowy wielostronne, na przykład umowa spółki cywilnej, w której często jest więcej niż dwóch wspólników. W umowie wielostronnej każdy wspólnik jest odrębną stroną.

- Umowa zostaje zawarta z reguły wtedy gdy strony złożą zgodne oświadczenie co do jej istotnych postanowień (wyjątkiem jest umowa realna).

- Do zawarcia umowy nie jest konieczne porozumienie się stron co do ubocznych postanowień. Brak takich postanowień będzie regulowany na podstawie przepisów kodeksu cywilnego.

np. Gdy strony zawierają umowę sprzedaży, określą przedmiot sprzedaży i cenę kupna ale nie umówią się co do terminu w którym towar zostanie oddany nabywcy, to termin ten zostaje określony na podstawie przepisów kodeksu cywilnego określających czas wykonania zobowiązania.

- Zawarcie umowy mogą poprzedzać rokowania- w ich toku strony zmierzają do ustalenia treści zawieranej umowy. Wiążące propozycje mogę być składane w formie ofert.

Rodzaje umów:

- jednostronnie zobowiązujące (np. darowizna, zrzeczenie się zobowiązania) lub dwustronnie zobowiązujące np. sprzedaż, umowa o dzieło, najem) w zależności od tego czy obowiązek świadczenia ciąży w nich tylko na jednej, czy też na obu stronach. Można inaczej powiedzieć, że w odniesieniu do pierwszych jedna ze stron jest w zasadzie tylko dłużnikiem, a druga wierzycielem, gdy w odniesieniu do drugich - każda strona jest dłużnikiem i wierzycielem drugiej.

- wzajemne - umowa dwustronnie zobowiązująca. Każda ze stron według treści umowy jest zobowiązana do świadczenia wobec drugiej, uznawanego za odpowiednik tego, co sama otrzymuje. Istnieje zatem równowaga, inaczej mówiąc ekwiwalentność świadczeń. Np. sprzedaż, dostawa, najem, dzierżawa, umowa o dzieło i roboty budowlane. Przeznaczeniem umów wzajemnych jest doprowadzenie do wymiany świadczeń między stronami.

- odpłatne i nieodpłatne. Zakres obowiązków dłużnika w tych ostatnich jest z reguły mniejszy niż przy umowach odpłatnych. Przykładem umów nieodpłatnych są umowy darowizny, użyczenia, przechowania czy zlecenia bez wynagrodzenia. Odpłatne - przysporzenie następuje po obu stronach czynności.

- konsensualne i realne. Konsensualne zostają zawarte gdy dwie lub więcej stron złożą zgodne oświadczenie woli. Staje się ona skuteczna przez samo porozumienie. Realne dochodzą do skutku przez porozumienie się stron i wydanie rzeczy np. umowa użyczenia, przechowania lub składu oraz zadatek. Musi więc być dodatkowy element poza oświadczeniem woli np. wydanie rzeczy.

- losowe - według ich treści rozmiar świadczenia, a nawet samo jego istnienie są zależne w mniejszym lub większym stopniu od przypadku. Losowość może należeć do istoty każdej czynności prawnej określonego typu, jak przy umowach gry lub zakładu, przy umowach renty dożywotniej, dożywocia lub umowach ubezpieczenia.

- przyczynowe (kauzalne) i oderwane (abstrakcyjne) - kauzalne są to umowy, w której przyczyna jest elementem koniecznym i wpływa na jej ważność. Abstrakcyjne - istnienie przyczyny nie jest konieczne dla jej skuteczności.

- nazwane - uregulowane w KC lub w innych ustawach (np. sprzedaż, pożyczka, użyczenie, przewóz. Ich elementy są objęte przepisami ustawy.

- nienazwane - tworzone na zasadzie swobody umów (np. franczyza, factoring, timeshare).

- mieszane - polega na wspólnym porozumieniu stron na zasadach przewidzianych dla umów nazwanych i umów nienazwanych łącznie. Tzn. że umowa mieszana tworzona jest na fundamencie dowolności ustaleń, niesprzecznych z prawem (umowa nienazwana) a także w oparciu o elementy umów nazwanych (umieszczonych w KC).

- adhezyjne - najważniejsze warunki określa jeden z kontrahentów, zwykle ekonomicznie silniejszy występujący często w pozycji monopolistycznej, drugi natomiast może je zaakceptować i przystąpić do umowy lub zrezygnować z jej zawarcia. Cechą umów adhezyjnych jest ich powtarzalność, masowość i w zasadzie jednakowa treść. Typowymi kontraktami adhezyjnymi są umowy zawierane przez konsumentów z przedsiębiorcą, który posługuje się ogólnymi warunkami umów. Przykładem może być np. zawarcie umowy ubezpieczenia samochodu lub kupna produktu w dużym sklepie (w małych sklepikach może istnieć możliwość targowania się - a zatem zmiany warunków umowy).

- rozporządzająca - umowa powodująca bezpośrednio przeniesienie prawa podmiotowego, jego obciążenie lub zniesienie. Np. umowa sprzedaży rzeczy oznaczonych indywidualnie.

- zobowiązująca - umowa która zobowiązuje jedynie do określonego świadczenia, nie powoduje jednak bezpośrednio rozporządzenia prawem podmiotowym. Np. umowa zlecenia, przez którą przyjmujący zlecenie zobowiązuje się jedynie do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie, nie przenosi natomiast ani nie obciąża żadnego prawa podmiotowego.

Zasada swobody umów według Czachórskiego:

1. podmioty zawierające umowę mają pełną swobodę co do tego, czy chcą zawiązać między sobą stosunek obligacyjny i od ich woli zależy zatem samo powstanie zobowiązania umownego.

2. istnieje pełna swoboda wyboru kontrahenta

3. strony zawierające umowę mogą kształtować jej treść według swojego uznania

4. swoboda umów pozwala na daleko posunięte uwolnienie stron od formalizmu prawnego oznacza to że porozumienie stron nie wymaga szczególnej formy.

art.353¹k.c. -Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Z przepisu tego wynika, że swoboda stron w określaniu stosunku zobowiązaniowego nie jest absolutna.

Odwołanie do art. 58 k.c.

---