Lidia Ozdarska
II rok Prawa
grupa 5
Mowa doradcza
”W człowieku więcej zasługuje
na pochwałę niż na potępienie„
Camus
Stwierdzenie to pochodzi z książki pod tytułem : ” Dżuma „. Autor stara się udowodnić, że w obliczu wielkiego zagrożenie ludzie są w stanie przestać być egoistami i dążyć do wspólnie obranego celu. Nie unika jednocześnie pokazywania ludzi, którzy nie potrafią przestać myśleć o sobie. To oni stanowią cząstkę zasługującą na potępienie. W naszym współczesnym świecie pełnym nienawiści i przemocy należy pamiętać o tej zasadzie. Musimy wierzyć w ludzi i w ich dobroć w innym przypadku staniemy się odludkami bo każdy będzie bał się zamienić słowo z drugim człowiekiem. Takie myślenie nie zwalnia nas od ostrożności ale nie obliguje do nieufności. To proste. Wystarczy uświadomić sobie ile razy tak naprawdę żałowaliśmy, że poznaliśmy kogoś nowego. Ile razy tak z czystym sumieniem możemy powiedzieć, że gdyby nie ten czy inny człowiek było by nam lepiej. Wierzę, że takie sytuacje nie istnieją. A nawet jeżeli taka sytuacja miała kiedyś miejsce należy pamiętać, że człowiek nigdy tak do końca nie jest zły. W tych ludziach tak samo jak w nas samych tkwi dobro tylko oni nie zawsze o tym wiedzą. Nie wolno nigdy pozostawić ich samym sobie. Należy pomóc w odkryciu tego ”zakurzonego pierwiastka„. Temu ma właśnie służyć cały proces resocjalizacyjny. I dzisiaj w świetle tej myśli koncepcje ciągłego zaostrzania kodeksu karnego wydają się bez zasadne. Nie twierdzę, że zbrodnia ma być pozostawiana bez sankcji. Nie wydaje mi się jednak aby zamykanie takich osób za kratkami na długie lata pozwoliło im na zrozumienie, że w nic też głęboko gdzieś tli się dobro.
Radzę aby we współczesnym świecie pełnym nieustających kontaktów międzyluckich pamiętać, że człowiek ze swojej natury jest istotą dobrą. To stwierdzenie niby proste ma ogromne znaczenie dla różnych dziedzin życia chociażby handlu. Bo jeżeli człowiek jest dobry to ja mogę mu zaufać, powierzyć prowadzenie interesów itp.
Na poparcie tej tezy istnieje wiele argumentów. Pierwszy ujawnia się nam z powieści Goethego. Jeśli szatan jest ”częścią tej siły, która wiecznie zła pragnąc zawsze dobro czyni„ to cóż dopiero człowiek stworzony przez Boga na jego obraz i podobieństwo. A Bóg jak wiadomo jest bytem ze wszech miar dobrym.
Nigdy nie wolno człowieka osądzać od razu nie dając mu szansy na naprawienie wyrządzonej szkody. Raskolnikow Dostojewskiego jest katem zabija, zabiera coś co jego ofiara miała najcenniejszego- życie. A więc zasługuje na potępienie. A jednak nie jego cząsteczką dobra jest sumienie. Poddaje się, odbywa karę bo nie może zagłuszyć sumienia. Nie potrafi tego co dowodzi, że jednak nie do szpiku kości jest zły. Co więcej nigdy nie popełnia już żadnego czynu zakazanego.
A Edmund z Kronik Narnii to zdrajca. Chce wydać Aslana złej czarownicy. Też w naszych oczach zasługuje na potępienie. Jednak ostatecznie to właśnie on łamie różczkę czarownicy pozbawiają ją mocy, a przy tym doznając obrażeń. Dokonuje tego walcząc w obronie królestwa Aslana. Jest więc zdrajca?
Literatura podaje nam również przykład młodego adwokata, który ukończywszy studia marzy jedynie o dużych pieniądzach, wygodnym domu i szybkim samochodzie. Przez niektórych idealistów nazwany zostałby bufonem i żaden z nich nigdy więcej nie chciałby utrzymywać z nim żadnych kontaktów. A jednak i on nie zasługiwał na potępienie. Po potkaniu z bezdomnym zaczyna im pomagać, udzielając pomocy prawnej. Szybko rzuca ”ciepłą posadkę„ i zostaje ulicznym adwokatem.
Te przykłady można mnożyć. Jednak nie ma to większego sensu. Jasne już jest, że należy w człowieku szukać przede wszystkim dobra. Doradzam więc pamiętajmy, że ludzie ze swej strony są dobrzy dlatego nie potępiajmy ich dlatego, że niekiedy źle postępują. Dajmy im zawsze drugą szansę.