ciga na psych rozwoju, Pedagogika, Psychologia UAM, Psychologia rozwoju człowieka

Rozwojowe zmiany ontogenetyczne(całokształt); dodawanie(najprostsze,cechy uzupełniają się); substytucja; modyfikacja(przekształcanie stanów wcześniejszych); inkluzja(wcześniejsze wchodzi w skład całości); mediacja(stan wcześniejszy nieodzownym ogniwem nast. Zmiany). ZMIANY ILOŚCIOWE: wzrastanie, rozrastanie się, spadek(np. sprawności fiz.), można wyrazić za pomocą krzywych, badane zjawisko jest takie samo ale zmienia się jego nasilenie, wielkość zakres; ZMIANY JAKOŚCIOWE: ich istotą jest przekształcanie wewnętrznej organizacji struktur, czynności psychi zachowań - powstawanie nowych jakościowo postaci. Są to zmiany o char przekształceń strukturalnych, są podstawą wyodrębnienia okresów i stadiów rozwojowych. ZMIANY INTRAINDYWIDUALNE: w psychice i zachowaniu ZM. INTERINDYWIDUALNE:wspólne dla ludzi. CZYNNIKI ROZWOJU PSYCH:koncepcja jednoczynnikowa A)zwolennicy biologizmu: (natywizm), najważniejsze dziedziczne i wrodzone dyspozycje psychiczne z którymi dz się rodzii ujawniają się stopniowo B)zwolennicy empiryzmu: głównym czynnikiem rozwoju psych jest środowisko, człowiek jest wytworem oddziaływań środowiska, umysł człowieka w chwili ur. Jest białą kartką (J.Lock); teoria dwuczynnikowa(W. Stern): czynniki genety i środowiskowe wpływają na zmiany rozw pośrednio Próba pogodzenia powyższych stanowisk: dziedziczone dyspozycje są jedynie zawiązkami cech przekształcającymi się w trwałe właściwości pod wpływem środowiska.; Konc. Czteroczynnikowa(Schuman, Żebrowski): 1.zadatki wrodz.(czyn. Genetyczne), 2.własna aktywność,3.środowisko(czyn. Ekologiczne) 4.wych i nauczanie(kształcecie). STRATEGIE NAUCZANIA WSP. ROZWÓJ PSYCH DZIECKA: Uczenie okolicznościowe: (S.Schuman) nauczanie może być:doraźne, okolicznościowe, niesystematyczne, systematyczne-z góry zaplanowane Nauczanie systematyczne-w szkole przez nauczycieli, Okolicznościowe-w wychowaniu dzieci poniżej wieku szkolnego-najskuteczniejsza forma wspomagania rozwoju dziecka w środ rodzinnym, przedszkolnym.Polega na umiejętnym kożyst. z okazji poinformowania dziecka o czymś.(Przygodne, celowe, doraźne-sporadyczne i dot róznych tematów, potoczne) INTERAKCYJNE STRAT. DOROSŁYCH WSPOMAGAJ. ROZWÓJ DZIECKA(Barton White) strategie używ. Przez rodziców: 1.uczenie wykonywania określ czynności 2.wyjaśnienie dziecku zjawisk, zdarzeń, problemów 3. wspólna aktywność, 4.rozmawianie z dzieckiem. - rodzice biorą udział w doświadczeniu dziecka. WPŁYWANIE RODZICÓW NA DZIECI POŚREDNIO - sposób facylitujący: 1.sugerowanie dziecku rodzaju aktywności 2.dostarczanie materiałów 3.chwalenie dzieci 4.udzielanie pomocy -źródła doświadczeń atrakcyjne, dziecko może powtórzyć czynność w przyszłości. NIEKORZYSTNIE NA DZIECKO WPŁYWA: 1.zakazywanie działań 2.odmawianie pomocy 3.ztosowanie kar 4.przerywanie działań/zmuszanie do innych -blokada spontaniczności,brak doświadczenia, poczucie zagrożenia. FUNKCJA WYCHOWAWCZA RODZINY: -zaspokojenie podst potrzeb dziecka (bezpieczeństwa itd.) -przekazanie dorobku kulturowego społ. w zakresie kultury materialnej i duchowej; -przekazanie wiedzy o przyrodzie i społ. -przekazanie syst. wartości i norm; -uspołecznienie dziecka(uczenie uczestnictwa w życiu społ., umiejętność porozumiewania się, zachowanie) -dostarczanie modeli i wzorów zachowań; CZYNNIKI WPŁYW. NA PEŁNIENIE FUNKCJI WYCH. PRZEZ RODZICÓW POSTAWY RODZICIELSKIE: zachowanie rodziców w kontaktach z dzieckiem; M. Ziemska: post. Pozyt.: -post. Akceptacji; -post. Współdziałania; -post. rozumnej swobody; -post. Uznania praw dziecka; Post. Negatywne: -post. Odtrącająca; post unikająca; post. Nadmiernie chroniąca(wyręczenie dziecka); post. Nadmiernie wymagająca. ATMOSFERA ŻYCIA RODZINNEGO(różny klimat emocjonalny panujący w rodzinie); JAKOŚĆ WIĘZI EMOCJONALNYCH (miłość, poczucie bezpieczeństwa, współbrzmienie uczuciowe, dzieci kochane-aktywne,dążą do wszechstronnego poznania, chętnie się uczą, łatwo nawiąz. Kontakty) WARTOŚCI ODNOSZĄCE SIĘ DO DZIECKA I RODZINY CENIONE PRZEZ RODZICÓW: Z.Tyszka: rodziny inteligenckie cenią: -dobre wyniki w nauce; -inteligencje; -wrażliwość; -obowiązkowość; -indywidualność; -kulturalny spos. Bycia; rodziny robotnicze cenią: -dobre wyniki w nauce; -posłuszeństwo względem rodziców; -grzeczność i szacunek wzgl rodziców. TEORIA ROZWOJU PSYCH. ERIKSONA: motorem rozwoju jest wyst. u człowieka przeciwnych tendencji, dążeń. Rozbieżność pomiędzy tym co jednostka może i potrafi, a tym czego od niej oczekuje otoczenie stawia jedn. w sytuacji kryzysowej - źródło konfliktów. 8 FAZ ROZWOJOWYCH (PSYCHOSPOŁ. STADIÓW ROZWOJU EGO) 1. zaufanie(pozyt. rozwiązanie) a nieufność(negatywne rozwiązanie): 1r.ż.(Freud -f.oralna) noworodek zależny od matki, zaspoko. potrzeb źródłem ufności - głęboki sen, łatwość trawienia, wydalania i przyjmowania pokarmu. Moment krytyczny-ząbkowanie dziecko samo musi sobie poradzić. 2. autonomia a wstyd/zwątpienie: 2-3r.ż., wiek poniemowlęcy (Freud - okres analny), aktywne relacje z otoczeniem, nauka kontroli stanów fizjologicznych - trening toaletowy. Rozwinięcie poczucia odrębności własnego istnienia, dziecko uczy się panować nad sobą. Ograniczenie naturalnych dążeń, krytycyzm, zawstydzanie - nieśmiałe, wątpi w siebie. 3. inicjatywa a poczucie winy: 4-6r.ż.(wiek zabaw, Freud-stadium falliczne) pojawia się niezgodność interesów: jeśli dziecko przegra-rezygnuje z własnych dążeń i musi się podporządkować=frustracja, dziecko czuje się jak niezręczny intruz. Jeśli dziecko podejmuje działania z własnej woli (dorośli umiejętnie podpowiadają)- kształtuje się inicjatywa. 4. pracowitość a poczucie niższości 7-11r.ż. dziecko czerpie przyjemność z tworzenia, interesuje się działaniem przedmiotów, ich wytwarzaniem jeśli wysiłki dziecka zostaną stłumione powstanie poczucie niższości. 5. Tożsamość lub przemieszanie ról, 12-18r.ż.(adolescencja, Freud -f. genitalna)poczucie tożsamości - przekonanie, że jest się kimś określonym, Kształtowanie poczucia tożsamości: -rozwój persp. Czasowej- życie przebiega w czasie; -kształtowanie poczucia bycia sobą; -krystalizacja planów zawodowych; -identyfikacja seksualna; -polaryzacja przywództwa: umiejętność bycia przywódcą lub podporządkowania się; -polaryzacja ideologiczna-krystalizacja światopoglądów; Negatywne rozwiązanie: konflikt dot. tożsamości, prowadzi do rozproszenia ról lub ukształtowania się tożsamości negatywnej(subkultury przestępcze); 6. Intymność a izolacj: 18-24r.ż. silne dążenie do intymnego związku, dążenie do intymności budzi lęk ->w kontakcie z partnerem utrata „ja” Poz.rozw:związek oparty na lojalności, neg. Rozw.: brak bliskich relacji, pozostanie w izolacji; 7. płodność a stagnacja: okres dorosłości 25-60r.ż. konflikt:dążenia do bycia dla własnych dzieci, rezygnacja z bycia dla siebie. Poz. Rozw.: posiadanie potomstwa =rozszerzenie zainteresowań(rodzina, społ, przyszłe pokolenia. Rozw.negat: brak potomstwa = regresja w procesie rozwoju, zaburzenia w relacjach między partnerami. 8. poczucie spełnienia a rozpacz: okres starości, powyżej 65r.ż. Człowiek spogląda wstecz. Jest to okres bilansu. Rozpacz: człowiek zdaje sobie sprawę, że nie przeżyje życia jeszcze raz i nie naprawi błędów. GŁÓWNE DZIEDZINY PSYCH. ROZWOJOWEJ: -ze względu na okres rozwojowy: psych. prenatalna, niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa, dziecka, młodzieży, czł. dorosłego, starzenia się i starości. -charakter danej gr czynności psychi sfery funkcjonowania: psych rozwoju mowy, poznawczego, społ-moralnego, osobowości.