„Oda do młodości”1820r. - napisana dla Filomatów. Wyrażała poglądy
młodego pokolenia.klasyczna forma ody(ton podniosły, godnościowy),
oświeceniowe wartości("rozumni szałem"), kpina z przesądów,
ciemnoty, samolubstwa, wątki mitologiczne;propagowanie idei
wolności,równości,braterstwa,zaszczytna śmierć w obronie ideałów.
Oda (utwór pochwalny, patetyczny, wyrażający światopogląd autora)
upodobana przez klasyków, uprawiano ją powszechnie.
Cechy dramatu romantycznego
zrywa z trzema jednościami
brak jedności stylowej
synkretyzm formy
wprowadzenie rozbudowanych elementów lirycznych
pojawienie się bohatera romantycznego
indywidualizacja języka bohaterów
obecność elementów fantastyki i ludowe
„Bema Pamięci żałobny rapsod”-Wiersz poświęcony pamięci Józefa Bema,
majora artylerii w powstaniu listopadowym, bohaterskiego wodza powstania
węgierskiego z roku 1849. Bemzmarł w 1850, Norwid napisał swój utwór
niedługo potem.Treścią wiersza jest opis pogrzebubohatera. Nie jest to jednak
pogrzeb rzeczywisty, ale poetycko stylizowana wizja. Miecz zdobiony
wawrzynem,gromnice i paprocie przypominają obraz średniowiecznych
rycerskich ceremonii pogrzebowych. Inne elementy tej wizji: ciało zmarłego,
zakute w zbroję, wiezione jest przez bojowego rumaka, płaczki niosą
naczynia na łzy, młodzieńcy biją toporami w tarcze - przypomina to
standardowy pogrzeb wodza germańskiego. Są tu także cechy słowiańskie,np.
nopy wonnych ziół. „Rapsod...” to wielki, poetycki hołd, złożony zmarłemu,
który był ucieleśnieniem idei walki o wyzwolenie narodówspod tyranii. W
końcowejwizji poetycki korowód pogrzebowy zmienia się w triumfalny pochód
postępowych sił ludzkości.„Fortepian Szopena”-We wrześniu 1863 r. z okien
pałacu Zamoyskich w Warszawie oddano strzał do rosyjskiego generał-gubernatora
Berga.Wtedy to żołnierze carscy zdemolowali budynek, a przez okno wyrzucono na
bruk fortepian Szopena. Norwid bardzo przeżył ten fakt. Poeta pamiętał swoje
ostatnie odwiedziny u Szopena w Paryżu. Wspomnienie umierającego kompozytora,
brutalny warszawski incydent i poetycki hołd, złożony genialnemu muzykowi,
to tkanka utworu. Na tym tle autor snuje refleksje na temat dziejów kultury, istoty
piękna i sztuki. Słynne zakończenie wiersza: „ideał sięgną bruku”.„Coś ty Atenom..”
Poeta wspomina wielkich ludzi, którzy - za życia niedocenieni - po latach
przenoszeni są do innych grobów, albo mają więcej niż jedno miejsce spoczynku.
Sokrates, skazany przez Ateny na śmierć,Kolumb,który zmarł w niełasce,
Świat zrozumiał wielkość tych ludzi długo po ich śmierci.Grób Agamemnona
(1840) obraz Polski,którą zamieszkują niewolnicy, a "dusza anielska"
(szczytne ideały) została uwięziona
w czerepie rubasznym (zdrada, wstecznictwo);„NIE-BOSKA KOMEDIA”
Dramatowi rodzinnemu poświęcony jest akt I i II. Hrabia Henryk - Mąż -
jest poetą. Żyje w świecie fantazji, nie umie docenić tego, co jest rzeczywiste.
Oderwanie od życia i wieczna pogoń za złudnymi marzeniami przynoszą
wiele nieszczęść. Żona hrabiego przypłaca to obłędem, potem śmiercią.
Ukazując dramat Męża poeta oskarżył poezję romantyczną, oderwaną od
rzeczywistości, karmiącą całe pokolenie złudą i iluzją. Hrabia - romantyczny
poeta - żyje tylko wyobraźnią. Pisząc poematy na cześć prawdziwej miłości
nie dostrzega oddania i duchowych cierpień żony. W dramacie występuje piękna
Dziewica - upersonifikowana poezja, która okazuje się złudną marą. Uwielbienie
dla niej jest źródłem nieszczęść poety. Dostrzega on dramatyczne sprzeczności
między własnym życiem a swoją twórczością. Trafnie dodają to słowa:
„Przez ciebie płynie strumień piękności, ale ty nie jesteś pięknością”. Gustaw z
II części „Dziadów” także podporządkował swoje życie prawom, dyktowanym
przez romantyczną literaturę (cierpiał jak Werter). Nieszczęśliwy kochanek został
później Konradem - bojownikiem narodowej sprawy.