Maria Kielar - Turska, Jak pomagać dziecku w poznawaniu świata, r. I

- rozwój człowieka zachodzi w ciągu całego jego życia, zmierz do określonego celu

- chodzi w nim o ciągłe, występujące przez całe życie realizowanie siebie

- każdy z nas stopniowo odkrywa swoje zdolności

SPOSOBY POMAGANIA W ROZWOJU:

1. Pomoc w zaspokojeniu potrzeb niedoboru (poczucia ciepła, sytości, otoczenie dziecka miłością)

- dla rozwoju najważniejsze jest zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa, gdyż:

• umożliwia rozwój wyższych potrzeb i popędów,

• dziecko potrzebuje stałości, porządku, opieki - gdy to ma, to z chęcią podejmuje się czegoś innego,

• dziecko lubi się bać,

• potrzeba bezpieczeństwa nasila się z 1 r.ż. - wspomaga ją hałas, samotność;
  z 2-3 r.ż. do 6 r.ż. dzieci nadal boją się drzew, zwierząt, samotności, rzeczy nieznanych, choroby;

• dorosły może pomagać dziecku poprzez zachętę do poznawania czegoś nowego, stopniowo oswajać z nowymi sytuacjami.

- zaspokojenie potrzeb niedoboru objawia się radością, spokojem, szczęściem.

2. Pomoc dziecku w samorealizacji - w poznawaniu własnych cech oraz ukazywanie możliwości i możliwych sposobów ich urzeczywistnia, stwarzanie sytuacji do ujawniania tych cech;

- najlepszym sposobem jest twórczość (wg Maslowa) - ważne jest, by dziecko mogło ujawniać swoje pomysły.

WŁAŚCIWOŚCI DZIECKA ISTOTNE PRZY REALIZOWANIU JEGO POTENCJAŁU UMYSŁOWEGO WG D. LEWISA:

1. Dziecko powinno rozwinąć zdolność bystrej obserwacji, chęć odkrywania rzeczy nowych i niezwykłych, powinno być otwarte na różne poglądy.

2. Dziecko potrzebuje dobrze rozwiniętej pamięci, by mogło przechowywać olbrzymie ilości informacji, a następnie skutecznie je wykorzystywać.

3. Dziecko zainteresowane jest wyjaśnianiem zdarzeń i poszukiwaniem prawdy (zadawanie pytań - dorosły musi je zachęcać do tego).

4. Dziecko odczuwa silną potrzebę sprawdzania dla własnej satysfakcji, jakimi rzeczy są; chce myśleć krytycznie.

5. Dziecko wykazuje zainteresowanie tworzeniem i odkrywaniem; chce być twórcą
   i wynalazcą.

6. Dziecko potrzebuje koncentrować się na swoich zajęciach.

7. Dziecko wykazuje zainteresowanie rozwiązywaniem nowych problemów.

8. Dziecko znajduje indywidualny sposób myślenia i działania (mimowolność).

STYMULOWAĆ CZY PRZYŚPIESZAĆ ROZWÓJ

Stymulowanie (pobudzanie, popędzanie) - zewnętrzne oddziaływanie, mające na celu pobudzenie rozwoju pewnych funkcji psychicznych lub też na oznaczenie oddziaływań uniemożliwiających wszechstronny rozwój dziecka

- stymulowanie jest doskonaleniem rozwoju, który prowadzi do samorealizacji

- rodzice często chcą przyśpieszać rozwój dziecka, ale to wiąże się z wysokimi kosztami ponoszącymi przez dziecko i jest to zjawisko krótkotrwałe i może prowadzić do zaburzeń emocjonalnych u dziecka, jak i także do sztywnego opanowania danych czynności

- dla rozwoju dziecka korzystne jest proponowanie mu dużej ilości zadań o podobnym stopniu trudności, a różnorodnym materiale, aktywizującym wszystkie sfery

2 POZIOMY ROZWOJU DZIECKA wg L. WYGOTSKIEGO:

1. Poziom aktualnego rozwoju (poziom rozwoju funkcji psychicznych)

2. Poziom potencjalnego rozwoju (czynności i sprawności, które dziecko potrafi wykonać przy pomocy dorosłego - wyznacza on sferę najbliższego rozwoju dziecka)

- stymulowanie powinno opierać się na określeniu sfery najbliższego rozwoju dziecka oraz zmierzać do uaktualnienia, zróżnicowanie i doskonalenia sprawności dziecka

SPECYFICZNY SPOSÓB ZDOBYWANIA WIEDZY O ŚWIECIE W WIEKU PRZEDSZKOLNYM.

- stymulowanie wymaga od dorosłego orientacji we właściwościach poznawczych dziecka

- Piaget: „dziecko jest odmienne poznawczo od dorosłego”

- Szuman: „ dziecko myśli inaczej i błędem byłoby naginanie jego sposobu myślenia do myślenia dorosłego”

- dziecko w wieku przedszkolnym uczy się spontanicznie i okazjonalnie - uczy się przez cały czas, konstruuje własne widzenia świata, a dorosły musi pomóc mu to podtrzymać

- dziecko uczy się w toku działania bądź na rzeczywistych przedmiotach bądź symbolicznych zastępnikach

- dorosły powinien stwarzać dziecku warunki do działań, które przyniosą wyniki poznawcze

- OD MIMOWOLNOŚCI DO DOWOLNOŚCI DZIAŁAŃ

- uczenie dziecka należy organizować wokół pojęć podstawowych

- dziecko jest zainteresowane poszczególnymi przedmiotami i zdarzeniami

- w wieku przedszkolnym intuicja zastępuje logikę

- sfera wyobrażeń jest tą, która kryje największe potrzeby rozwojowe dziecka

- w tym wieku dziecko podejmuje wiele działań na niby - gra wiele ról

- próbuje uporządkować wiedzę o świecie kierując się intuicją i prawami wyobraźni

- zabawa jest dla dziecka drogą do poznawania znaczeń oraz do zrozumienia świata i ról społecznych

---