FIZYKA

OCENA WPŁYWU NA ŚRODOWISKO

DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ CZŁOWIEKA

Praca opisuje wpływ na środowisko oraz organizm człowieka, czterech wybranych pierwiastków, będących ubocznym produktem, charakterystycznym dla gałęzi przemysłu chemicznego zajmującego się wytwarzaniem tworzyw sztucznych. Są to Cd, Li, Se, Sn.

KADM (Cd) - pierwiastek chemiczny o właściwościach zasadowych, jest metalem (ciężkim) srebrzystobiałym, miękkim i ciągliwym; temp. Topnienia 593,9 K, temp. wrzenia 1040 K. Kadm jest metalem nieszlachetnym, rozpuszczalnym w kwasach, na powietrzu pokrywa się warstewka ochronną tlenku.

SELEN (Se) - pierwiastek chemiczny (siarkowce) o własnościach kwasowych. Jest ciałem stałym, temp. topnienia 493 K , temp. wrzenia 961 K.

LIT (Li) - pierwiastek chemiczny (potasowce) o własnościach zasadowych. Jest miękkim srebrzystobiałym metalem , temp. topnienia 459 K, temp. wrzenia ok.1609 K, jest najlżejszym ciałem stałym. Bardzo aktywny chemicznie, utlenia się na powietrzu, wypiera wodór z wody tworząc mocna zasadę.

CYNA (Sn) - pierwiastek chemiczny o własnościach amfoterycznych. Jest ciałem stałym, temp topnienia 504 K, temp. wrzenia 2533 K.

Wszystkie wyżej wymienione pierwiastki chemiczne negatywnie wpływają na środowisko oraz organizm ludzki. Największe zagrożenie niesie uwalniany do atmosfery kadm. Kadm jest pierwiastkiem toksycznym kumulującym się w organizmie człowieka. Pierwiastek ten występuje w dużych ilościach w rejonach skażenia przemysłowego, w dymie papierosowym, w wodzie wodociągowej, w glebie i żywności na niej uprawianej. Duże stężenie kadmu stwierdza się zwłaszcza w warzywach korzeniowych uprawianych w rejonach przemysłowych. Duża ilość kadmu w glebie powoduje nie zawiązywanie się kłosów i inne deformacje w rozwoju zbóż. Stwierdzono że nawożenie roślin superfosfatem bardzo zwiększa przyswajanie kadmu przez rośliny. Większość spożywanego kadmu nie jest przyswajana w przewodzie pokarmowym. Niestety, raz przyswojony kadm kumuluje się w organizmie, osiągając po pewnym czasie poziom toksyczności. Przyswajalność kadmu i innych szkodliwych metali ciężkich ogranicza selen. Kadm narusza przemiany metaboliczne wapnia, magnezu, żelaza, cynku i miedzi. Wypłukiwanie przez kadm, wapnia ze szkieletu i innych narządów powoduje deformację i łamanie się kości, uszkodzenia narządów wewnętrznych i zaburzenia wszystkich funkcji regulacyjnych organizmu. Zatrucie kadmem powoduje bóle i zaniki mięśni, niedokrwistość, nadciśnienie tętnicze, uszkodzenia wątroby, nerek lub płuc. Nadmiar kadmu może być przyczyną powstawania wszystkich rodzajów nowotworów. Uważa się że kadm jest głównym czynnikiem nowotworowym dymu tytoniowego. Wspomniany selen ograniczający przyswajalność niektórych metali ciężkich ma również negatywny wpływ na środowisko i człowieka. Selen i jego związki są trujące. Natomiast lit, który pod wpływem powietrza matowieje po kilku sekundach, rozkłada wodę tzn. wypiera wodór z wody zwiększając jej zasadowość a za czym idzie mętność. Nadżera szkło i działa pażąco na skórę i śluzówkę. Cyna która do niedawna uważana była dla za nieszkodliwą dla zdrowia jest wchłaniana przez rośliny co zmniejsza ich zdatność do spożycia. Z przewodu pokarmowego najlepiej wchłaniane są związki organiczne cyny powodujące zaburzenia biosyntezy chemu, przyczyniają się do niedokrwistości, działa również niekorzystnie na układ nerwowy.

Fabryka wytwarzająca w procesie technologicznym zanieczyszczenia musi badać rodzaj wytwarzanych zanieczyszczeń oraz ich ilość. W tym celu należy prowadzić systematyczne badania wody wykorzystywanej technologicznie oraz skład emitowanych pyłów oraz gazów.

Do wykrywania kadmu, selenu oraz siarczanów możemy stosować metodę spektrofotometrii polegającej na pomiarach natężenia linii widmowych różnych substancji, wyznaczania krzywych absorpcji lub transmisji (przepuszczania), charakterystycznych dla danych substancji. Ponadto do wykrywania kadmu możemy również stosować polarografię. Jest to metoda elektrochemicznego badania substancji w roztworach, polegająca na elektrolizie z użyciem elektrody rtęciowej. Rejestrowane za pomocą polarografu krzywe zależności natężenia prądu od liniowo rosnącego potencjału wykazują obecność elektrolizowanej substancji w formie fali (wysokość fali jest proporcjonalna do stężenia substancji). Zastosowanie ma również kompleksometria (np. do wykrywania siarczanów EDTA) wykorzystująca kompleksony, tzn. takie związki organiczne, które wiążą ilościowo w kompleksy kationy metali w różnych materiałach.

Danych dotyczących dopuszczalnej zawartości cyny i litu nie udało mi się zdobyć.

Emisje zanieczyszczeń do środowiska należy minimalizować za wszelka cenę, należy stosować filtry, odpylacze a zanieczyszczoną wodę poddawać procesom oczyszczania w wyspecjalizowanych placówkach.

Przemysł chemiczny zajmujący się wytwarzaniem tworzyw sztucznych ma również wtórny wpływ ponieważ tworzywa sztuczne bardo powoli ulegają biodegradacji powodując zanieczyszczenia chemiczne, również przy utylizacji tych odpadów emitowane są do środowiska szkodliwe substancje.

---