MECHANIZMY PRZESTRZENNE |
MECHANIZMY SPOŁECZNE |
DEFORMACJE |
Skala, wielkość zespołu, minimalizacja wielkości |
1. Ułatwianie kontaktów face-to-face. 2. Zapobieganie: a/ przeładowaniu urbanistycznemu, b/ syndromowi bagna behawioralnego, c/ dyfuzji odpowiedzialności. 3. Przeciwdziałanie zagrożeniom kryminalnym |
2 skrajne możliwe rodzaje deformacji: 1. Przerost gęstości zaludnienia w wielkoskalowych blokach. 2. Rozproszenie, rozlewanie się zabudowy - urban sprawl. |
Odległości między budynkami; minimalizacja odległości między budynkami |
1. Ułatwianie kontaktów face-to-face, 2. Efekt częstości kontaktów. 3. Umożliwienie wzajemnej identyfikacji wizualnej oraz kreacji sąsiedztwa typu konwencjonalnego, poinformowanego, a nawet świadczeniowego. |
Konieczność współdziałania mechanizmów społecznych - animatorskich i przestrzennych. Samo zbliżenie budynków, nie poparte innymi czynnikami aczkolwiek ułatwia kontakty, nie spowoduje powstania wspólnoty. |
Typy ukształtowania zespołów: I. Wnętrza tradycyjne |
1. Przestrzeń dla stratyfikacji społecznej. 2. Przestrzeń dla zhierarchizowanych wspólnot, więzi ograniczone do więzi wewnątrz warstw i klas społecznych. |
1. Przestrzenne „utrwalanie” nierówności społecznych, ich symboliczne potęgowanie. 2. Złe warunki dla niższych warstw i klas społecznych. 3. Złe warunki higieniczne. |
Typy ukształtowania zespołów: II. Ukształtowania swobodne |
1. Dostępność społeczna przestrzeni, m.in. poprzez brak ogrodzeń, gradacji przestrzeni. 2. Przestrzeń dla homogenicznej równości. 3. Otwarta przestrzeń zieleni jako przestrzeń integracji. 4. Warunki higieniczne: przewietrzanie, kontakt z naturą. |
1. Amorficzność, brak wyraźnych granic między osiedlami i ich częściami. 2. Ograniczone możliwości integracji z istniejącą zabudową. 3. Deformacja postulatu wykorzystania zieleni jako elementu integrującego. 4. Przeradzenie się w urban sprawl. |
Typy ukształtowania: III. Wnętrza „przebudowane” |
1. Powrót do idei wnętrza po eliminacji wad wnętrza tradycyjnego: stratyfikacji społecznej i ahigieniczności. |
Pierwsze próby - zbyt dosłowne transponowanie wzorców historycznych. |
Tab. 5/I. Mechanizmy przestrzenne i społeczne sprzyjające kształtowaniu więzi społecznych i ich deformacje. Cz. I (oprac. autora)
Typy ukształtowania zespołów: IV. Pluralizm rozwiązań |
1. Możliwości wyboru usytuowania, stylu życia. 2. Przestrzeń dla równości heterogenicznej „wyrównywania szans”. |
Potencjalne niebezpieczeństwo chaosu przestrzennego.
|
Przemieszanie typów zabudowy dla ludzi o różnych dochodach |
1. Miksofilia społeczna, propagowanie tolerancji. 2. Kreacja wspólnot odzwierciedlających pełny skład społeczeństwa. |
Potencjalne niebezpieczeństwo wprowadzenia w ramach budownictwa socjalnego rodzin patologicznych. |
Umeblowanie, małe formy architektury |
1. Ułatwianie spotkań. 2. „Utrwalanie” przelotnych spotkań, przejście z poziomu sąsiedztwa konwencjonalnego na świadczeniowy, bądź towarzysko - przyjacielsk.i 3. Funkcja kulturowo-symboliczna. |
Uzurpatorskie zawłaszczanie przestrzeni - przesiadywanie na ławkach osób nietrzeźwych, chuliganów etc. Zachowania te mogą doprowadzić do powstania wspólnot pseudokibiców albo nawet gangów terroryzujących mieszkańców. |
Zieleń |
1. Przestrzeń zieleni - „parku” jako przestrzeń spotkań i integracji. 2. Partycypacja przy urządzaniu i pielęgnacji zieleni. |
1. „Technicyzacja” przestrzeni zieleni. 2. Deformacja idei miasta- ogrodu traktowanie zieleni jako „abstrakcyjnego tła” dla budynków. |
Gradacja przestrzeni |
Strefy półpubliczne sprzyjają kontaktom nieformalnym - kształtowaniu się sąsiedztwa konwencjonalnego i poinformowanego. |
Eliminacja gradacji przestrzeni w układach swobodnych. |
Ośrodki wspólnotowe |
1. Miejsce wspólnego spędzania czasu, uroczystości, święta osiedla. 2. Centrala inicjatyw, ośrodek działalności animatorskiej, lokalnej pracy socjalnej. 3. Ewolucja w kierunku działań obywatelskich. |
1. Brak działalności animatorskiej. 2. Zagrożenia wynikające z konkurencji ze strony instytucji ogólnomiejskich. 3. Niedopasowany do konkretnej społeczności program powoduje nieskuteczność ośrodków. |
Inne obiekty wspólnotowe |
1. Obiekty „obligatoryjnego wspólnego użytku” np. wspólna kuchnia bez kuchni indywidualnych. 2. Obiekty „alternatywnego wspólnego użytku” np. wspólna kuchni użytkowana alternatywnie z kuchniami indywidualnymi mieszkańców. |
Zasada obiektów „obligatoryjnego wspólnego użytku” jako potencjalny czynnik stymulacji więzi społecznych niedopuszczalna. |
Tab. 5/II. Mechanizmy przestrzenne i społeczne sprzyjające kształtowaniu więzi społecznych i ich deformacje. Cz. II (oprac. autora)