JÓZEF IGNACY KRASZEWSKI, STARA BAŚŃ

1.

Magiczne dni w roku PODRĘCZNIK Józef Ignacy Kraszewski, Dzień Kupały, s. 50-53

Uczeń: rozumie pojęcie: relacja określa czas i miejsce akcji określa przyczyny i konsekwencje nie obchodzenia świąt określa korzyści, jakie ludzie czerpią ze wspólnego świętowania przetwarza informacje z tekstu w formę notatki, zaproszenia, plakatu, listu przekonuje do wspólnego świętowania redaguje notatkę, zaproszenie, list zawierający relację, wykonuje plakat (pracując w grupie) redaguje relację z wydarzenia identyfikuje się z legendarną przeszłością narodu Kluczem do szczegółowej analizy lektury może być wyodrębnienie wątków: politycznego (panowanie Popiela i odebranie mu władzy), miłosnego (wątek Domana i Dziwy), obyczajowego (życie i wierzenia Słowian). 1. Konflikty, w które uwikłani są fikcyjni bohaterowie utworu. Głównymi oponentami są Wisz, jego rodzina i chłopi (ze szczególnym uwzględnieniem Piasta) oraz Popiel, jego niemiecka żona i półkrwi niemieckiej synowie. To, co jest według autora dobre, jasne, przyszłościowe, ma korzenie polskie, a postaci o przeciwnych cechach są w jakiś sposób powiązani z elementami obcymi. Konflikty można rozrysować za pomocą mapy mentalnej. 2. Zróżnicowanie charakterów (charakterystyka postaci), np. Wisz, Piast, Myszko, Dobek czy Doman, postaci kobiet: Dziwa, posiadaczka samych zalet i mądra i dobra wiedźma Jaruha. 3. Życie codzienne, zwyczaje Słowian, np. postrzyżyny, święto Kupały, wesele, pogrzeb czy gościnność obowiązująca wobec wszystkich gości, nawet tych niezbyt chętnie widzianych. 4. Archaizacja języka. Kraszewski wykorzystał kilka sposobów. Sięgnął do starych kronik i znalazł tam takie słowa, jak: dziewierz, krzno, łupież (jako łup), obiata. Zapożyczył też słowa z innych języków słowiańskich, a głównie z czeskiego i ruskiego. Zaproponował też kilka własnych pomysłów: cmentarz to żalnik, kneź to książę. Starał się też stosować inną odmianę czasowników i rzeczowników. 5. Dlaczego "Stara baśń"? Odszukiwanie legend, elementów baśniowych lub ich modyfikacji w powieści.

K 125 Dz. się św. 4. - 75 Opr. lek. 7

---