Pisarz historyczny, eseista, dziennikarz. Urodzony 25 stycznia 1912, zmarł 20 listopada 1998.
Dzieciństwo spędził w Łodzi, ukończył w tym mieście Gimnazjum Zgromadzenia Kupców (1930), studiował ekonomię i prawo na Uniwersytecie Warszawskim (magisterium w 1935). Walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku w grupie generała Kleeberga. W latach 1939-1949 był jeńcem oflagów niemieckich. Po wojnie pracował jako dziennikarz w Gdyni (1945-1948) i w Warszawie (od 1949), pisząc reportaże, felietony i recenzje. Od 1950 w kolegium redakcyjnym "Nowej Kultury", w latach 1957-1958 szef działu reportażu. Po wojnie wstąpił do PPR, później w PZPR, z której wystąpił w 1966 i związał się z opozycją demokratyczną. W 1976 podpisał "List 101" będący wyrazem protestu przeciwko projektowanym zmianom w konstytucji PRL; od tego czasu został objęty zakazem druku.
Rozpoczynał swoją twórczość fabularyzowanymi reportażami z kraju i zagranicy - m.in. z budowy Nowej Huty (POCZĄTEK OPOWIEŚCI), podróży do Włoch (SPOTKANIA WŁOSKIE), ZSRR (WYPRAWA DO ARTEKU), Afryki (OD KAIRU DO ADDIS ABEBY, popularne opowieści reportażowe dla młodzieży - ŚLADAMI STASIA I NEL, Z PANEM BIEGANKIEM W ABISYNII). Począwszy od zbioru szkiców O KRÓLACH I KAPUŚCIE zwraca się ku historii - pisze opowieści biograficzne o bratanku ostatniego króla (NIEZNANY KSIĄŻĘ PONIATOWSKI), Józefie Sułkowskim (OFICER NAJWIĘKSZYCH NADZIEI), Marii Walewskiej (KŁOPOTY Z PANIĄ WALEWSKĄ) oraz rozległy cykl KOZIETULSKI I INNI oraz KONIEC ŚWIATA SZWOLEŻERÓW, którego głównym wątkiem są losy słynnego lekkokonnego pułku gwardii - bohaterów Somosierry i innych bitew napoleońskich w dobie Królestwa Kongresowego oraz konieczność dramatycznych wyborów politycznych, aż do czasów Powstania Listopadowego. Marian Brandys stworzył swoisty typ "reportażu z przeszłości", udokumentowanej narracji (liczne cytaty z listów i pamiętników), odtwarzającej klimat obyczajowy epoki, psychologię i osobowość bohaterów, dociekającej racji moralnych i intelektualnych kierujących ich decyzjami.
Marian Brandys był od 1972 członkiem Polskiego PEN Clubu (od 1988 członkiem zarządu), od 1980 do rozwiązania w 1983 członkiem Zarządu Głównego ZLP. Był laureatem wielu nagród, m.in. nagrody Fundacji im. Jurkowskiego (1975) i nagrody paryskiej "Kultury" im. Z. Hertza (1982).
Twórczość: