Alicja Zybała
II rok położnictwa
Depresja poporodowa.
Depresja poporodowa jest to zespół problemów natury emocjonalnej związanych z urodzeniem dziecka, trwający powyżej dwóch tygodni. Najczęściej spowodowany jest on zmianami hormonalnymi, które zachodzą w organizmie kobiety po porodzie.
Depresja poporodowa objawia się obniżeniem nastroju, często maskowanym nasiloną nerwowością, brakiem zadowolenia z życia codziennego, zaburzeniami łaknienia, najczęściej idącym w stronę utraty apetytu, zaburzeniami snu
( bezsenność lub sen przerywany)- także gdy dziecko śpi, spowolnieniem psychoruchowym, męczliwością, zmniejszeniem energii życiowej, poczuciem bezwartościowości lub bezpodstawnym obwinianiem siebie, obniżeniem koncentracji lub zdolności do podejmowania decyzji, nawracającymi myślami o śmierci lub myślami samobójczymi. Choroba psychiczna w wywiadzie, depresja w trakcie ciąży, „Baby blues” po porodzie, wcześniejsze straty ciąży, powikłany przebieg ciąży, zakończenie ciąży cięciem cesarskim z pilnych wskazań, słabe wsparcie rodzinne i społeczne, stresujące wydarzenia życiowe, starszy wiek oraz niski status ekonomiczny są czynnikami ryzyka, które mogą warunkować depresję poporodową. To, czy depresja poporodowa wystąpi, jest zależne m.in. od nastroju kobiety w czasie ciąży oraz reakcji partnera na ciążę.
Wiele matek nie jest przygotowanych na tak duże zmęczenie odczuwane po porodzie, dlatego w tym okresie tak ważne są odpoczynek i spokój. Duży stres może wywołać u matki niepokój związany z zaburzeniami laktacji, stanami przejściowymi noworodka, a także chorobami i zaburzeniami u dziecka. Młoda matka uspokaja się, gdy dziecko staje się starsze. Pomaga też rozmowa ze specjalistami (lekarzem, położną), którzy pozwalają się matce upewnić, że noworodek będzie się prawidłowo rozwijać i rosnąć. Uważa się, że depresja poporodowa dotyczy około jednej dziesiątej pierwiastek. Istnieją doniesienia, że mężczyźni także jej doświadczają. Męska depresja poporodowa występuje jednak rzadziej od kobiecej i występuje ona na podłożu psychospołecznym. Tak jak kobiety, czują się nieudolni oraz niezdolni do poradzenia sobie z nowymi obowiązkami. Mają wrażenie, że zawiedli zarówno dziecko i matkę. Pojawienie się dziecka oraz fakt, że cała uwaga musi być skierowana na nie, może działać na nich nużąco, zasmucająco i stresująco. Są oni dotknięci tym, że dziecko skupia na sobie prawie całą uwagę partnerki. Innymi powszechnymi objawami depresji poporodowej u mężczyzn są: zmęczenie, niepokój, płacz, obniżony nastrój. Często ojcowie wycofują się i są niechętni rozmowom oraz zajmują się czynnościami, które zawsze sprawiały im przyjemność. Niektórzy przestają dbać o swój wygląd, sięgają po alkohol i inne używki. Ważne jest aby zająć się problemem (skorzystać z porady specjalisty, farmakoterapia), by nie spowodował on rozpadu związku. Ojcowie "predysponowani" do wystąpienia depresji poporodowej, to:
a) mężowie kobiet z depresją poporodową (muszą się zmierzyć z ogromem obowiązków w pracy i w domu);
b) brak, lub za małe wsparcie otoczenia - członków rodziny, przyjaciół, znajomych;
c) osoby niezadowolone z relacji z partnerkami, konflikty;
d) trudna sytuacja socjoekonomicznej (wiąże się to z lękami dotyczącymi zapewnieniem rodzinie godnego bytu, podołania spoczywającej na nich odpowiedzialności).
Istotny element przyczyniający się do rozwoju męskiej depresji poporodowej to rozbieżność między wyobrażeniami związanymi z powiększeniem się rodziny a rzeczywistością. Mężczyzna, czuje, że powinien być silny, potrafić zająć się rodziną i zapewnić jej godziwy byt, lecz czuje, że nie podoła tym wymaganiom. Jego poczucie męskości zostaje zaburzone. Niejednokrotnie wstydzi się przyznać do tego, iż potrzebuje wsparcia i ciepła, tym bardziej że to nie on, ale jego żona/partnerka, przeżywała bezpośrednio trudy związane z ciążą i porodem. Uważa, że powinien wspierać kobietę, a tymczasem sam chciałby zostać wsparty przez bliskich.
Dla kobiet doświadczających depresji poporodowej najważniejsze jest okazywane im wsparcie oraz duża ilość odpoczynku. Można zapobiec rozwojowi poważniejszej formy depresji, będąc wyczulonym na jej symptomy i jak najszybsze szukanie ewentualnej pomocy.
Często depresja poporodowa jest mylona z tzw. „baby blues”, lecz jest to stan o wiele poważniejszy. Objawy Depresji poporodowej utrzymują się przez 2 tygodnie przez większość dnia około miesiąca po porodzie, występuje upośledzenie funkcjonalne, a leczy się ją za pomocą psychoterapii i farmakologicznie, natomiast w baby blues objawy są łagodniejsze, nie występują omamy ani urojenia, objawy ustępują po ok. 10 dniach, a ich szczyt to 3-5 doba po porodzie, nie występuje upośledzenie funkcjonalne, a leczy się za pomocą rozmów z psychologiem i wsparciem ze strony rodziny.