JAK WYSIEWAĆ CEDR
Hodowanie cedru jest bardziej skomplikowane w porównaniu z innymi iglakami /sosna, świerk, jodła/.
Nasiona cedru kiełkują tylko po przetrzymaniu w chłodzie, nie mniej niż 3-4 mies. Wysiewy cedru wymagają ochrony przed gryzoniami i ptakami.
Przez pierwszych 10 lat cedr rośnie powoli, osiągając jedynie wysokość 1,5 metra. Natomiast w przyszłości odmiana jest wstanie odwdzięczyć się za okazaną jej opiekę hodowlaną.Cedr bardzo dobrze czuje się na prywatnych działkach, w pobliżu zabudowań. W wieku 30 lat osiąga wysokość 9 metrów, formuje obfitą koronę, która osiąga 3 metry średnicy. Cedr syberyjski rozmnaża się przede wszystkim przez nasiona. Nasiona cedru najlepiej przywieźć z terenów niskogórskich i równinnych z Syberii Zachodniej. Przy hodowaniu tej odmiany w części europejskiej, są wskazane wiosenne terminy wysiewu/kwiecień, pierwsza połowa maja/.W tym celu nasiona przygotowują /stratyfikują/ przetrzymują w chłodzie, nie mniej niż 3 miesiące, pilnując następnych etapów.
Nasiona moczy się we wodzie przez trzy doby, zmieniając codziennie wodę. Dobre nasiona w tym czasie pęcznieją i opadają na dno naczynia. Na powierzchni zostają puste nasiona, które należy wyrzucić. Dobre nasiona wkładają w roztwór nadmanganianu potasu. Następnie nasiona miesza się z wilgotnym podłożem /piasek, torf, trociny, susz iglaków/ w proporcji jeden do dwóch /1 część nasion, 2 części substratu/, przetrzymują w chłodzie /w lodówce lub pod śniegiem/.Gdy nasion jest niewiele, można je włożyć do woreczka z kilku warstw bawełnianej tkaniny. Ważne jest, żeby przez cały czas przechowywania w zimnie, nasiona były wilgotne. One dobrze zachowują wilgoć pod śniegiem, a w lodówce należy co jakiś czas nawilżać. Nasiona w woreczkach można ułożyć w worki z polietylenu, nie zamykając ich szczelnie.
Przed wysiewem nasiona wybiera się z substratu, znowu odkaża w mocnym roztworze nadmanganianu potasu /okres doby/, osusza się przed wysiewem. Wysiewać je najlepiej w szklarniach lub inspektach, w lekkim torfowo-glebowym podłożu. Tu posiewy są dobrze zabezpieczone przed ptakami. W tych komfortowych warunkach, zwiększone jest kiełkowanie nasion, a roślinki rosną półtora-dwa razy szybciej ,niż na otwartym gruncie/pod gołym niebem/. Przed wysiewem dobrze by było, na dnie posiewnych bruzd wprowadzić nawozy w przeliczeniu na 1 metr: superfosfat 1 gram, nawozy potasowe 0,5 grama, lub popiołu 2 gramy, wymieszanych z 20 gramami torfu. Odległość między bruzdami powinna wynosić 15-20 cm. Norma wysiewu 30 gram, czyli od 120-15 nasion na 1 metr kwadratowy. Głębokość sadzenia wynosi 3 cm. Powierzchnię wysiewu należy przykryć do 1 cm lekką ściółką /torf, opiłki, lub innym pokrewnym materiałem/.W sezonie należy 3-4 razy spulchnić glebę. Do pojawienia się masowych kiełkowań/10-12 dni/wymagane jest podlewanie. Następnie sadzonki rozwijają wystarczająco głęboki system korzeniowy.
Dla ochrony posiewu przed infekcyjnym zakażeniem, bruzdki z nasionami należy podlać 0,4% roztworem nadmanganianu potasu/blado różowy/. Przy pojawieniu się grzyba fuzarium, źdźbło czerwienieje, powstaje otoczka ściągająca i one padają i usychają. Przez pierwsze dwa tygodnie od 1 do 3 razy sadzonki pryska się 0,4% roztworem nadmanganianu potasu do 10 litrów na 1 metr.
Po 3 latach przed rozpoczęciem aktywnego wzrostu sadzonki przesadzają do drewnianych korytek w odległości 40 cm, gdzie je dohodowują od 3-5 lat, aby otrzymać mocniejsze sadzonki. Przed rozpoczęciem wegetacji, dopuszczalne jest przechowywanie wykopanych sadzonek w chłodzie, do dwóch tygodni. Pęczki sadzonek/50-100 sztuk/pakuje się w wilgotne worki, z grubego naturalnego włókna. Owijają folią i umieszczają w piwnicy, lub zaspie śniegowej, wcześniej przygotowanej i pokrytej warstwą trocin.
Sadzonki można wyhodować również z otulonymi korzeniami, czyli torfowych, plastykowych, lub innych przygotowanych do hodowli sadzonek kontenerach, głębokości nie mnie niż 8 cm i objętościowo do 300 cm. Te pojemniki wypełniają mieszanką torfu i gliny/1 do 1/,z dodaniem na jedno wiadro tej mieszanki /czyli 10 litrów/, 50 gramów superfosfatu,25 gram soli potasowej.250 gram wapna. Te pojemniki wypełniają mieszanką w połowie kwietnia i ustawiamy w szklarniach. Po stratyfikacji nasiona cedru trzeba przemyć, potrzymać przez 1 dobę w 0,4% roztworze nadmanganianu potasu i zostawić na 7-10 dni w wilgotnym piasku albo wilgotnym worku, żeby wykiełkowały. Kiedy nasiona wykiełkują trzeba je wsadzić po jednym do każdego kontenera, przysypując je 1 centymetrowa warstwą torfu, piasku, albo trocin i podlewają 0,5 % roztworem nadmanganianu potasu /5 l na 1 m powierzchni kontenerów/.
PIELĘGNACJA
Pielęgnacja polega na podlewaniu w odpowiednim czasie, dwu-trzykrotnym spulchnianiu substratu i pieleniu chwastów. W przypadkach, gdy sadzonki zostaną zaatakowane przez chorobę / fuzarioza/ trzeba je podlać 0,5% roztworem nadmanganianu potasu. W miejsca, gdzie sadzonki się nie przyjęły, wsadzamy wykiełkowane nasiona z dodatkowych wysiewów.
Okres hodowli wynosi 2-3 lata. W pierwszym przypadku siewki hodują pod folią przez 2 lata. W drugim przypadku przez pierwszy rok hodują pod przykryciem, przez następne 2 lata w otwartym gruncie z regularnym podlewaniem. Nawet najmniejsze wyschnięcie niewielkiego obszaru substratu wpływa niekorzystnie na wzrost roślin. Wyhodowane w ten sposób siewki wyjmują z kontenerów, albo pozostawione bezpośrednio w torfowych pojemnikach wsadzają do większych pojemników / ceramiczne doniczki, worki foliowe i inne/ albo wsadzają je do gruntu szkółki drewnianej /0,4 x 0,4 m/ w celu wyhodowania 6-8 letnich sadzonek.
Przy sadzeniu na stałe miejsce 6-8 letnie sadzonki wykazują większą wytrzymałość, niż siewki. W przypadku szkółki drewnianej, sadzonki wykopują wraz z bryłą ziemi / 0,2 x 0,2 x 0,2 m/ i przenoszą na stałe miejsce, zabezpieczając bryłę ziemi folią albo wilgotna tkaniną. Sadzonki mające zamknięty system korzeniowy przed wysadzaniem wyjmują z kontenerów. Sadzonki trzeba sadzić do przygotowanego (skopanego i spulchnionego) gruntu, bez gliny piaszczystej i słabo gliniastego podłoża.
Dołek pod sadzonkę powinien być 30% większy od objętości systemu korzeniowego sadzonki. Ziemię z wykopu trzeba wymieszać z nawozami (torfem, kompostem, obornik, krowiak, popiół drzewny), wskazane jest dodanie 3-4 garści ściółki z lasu iglastego. Dodanie ściółki sprzyja rozwojowi mikoryzy (symbiozy zakończeń odrostów korzeniowych i gifów grzybów leśnych), która jest źródłem mineralnego pokarmu dla leśnych drzew.
Przygotowany substrat trzeba wsypać do dołka i umieścić sadzonkę w ten sposób, żeby granica pomiędzy pniem a systemem korzeniowym znajdowała się na jednym poziomie z powierzchnią gruntu. Przygotowaną ziemię z wykopu wsypać do dołka, przygnieść, wyrównać grunt i podlać (1/2 wiadra wody).
Sadzonki można sadzić rządkami, albo grupami zachowując między nimi trzymetrową odległość. Kiedy zakładamy ogród typu „sad” , to trzeba usytuować sadzonki w odległości 4x5 albo 5x5 metrów. Sprawi to, że sadzonki będą dobrze nasłonecznione,korona dobrze się rozwinie, co w przyszłości da dobry urodzaj szyszek. Przy zachowaniu dłuższej odległościmiędzy sadzonkami, cedr przynosi urodzaj już po 18 latach.
Jeżeli na młodych pędach zauważycie biały nalot (najczęściej pojawia się przy dużej wilgotności powietrza), to koniecznie trzeba opryskać go roztworem szarego mydła. Mydło trzeba namoczyć w ciepłej wodzie, następnie ubić piane, po czym przy pomocy gąbki albo miękkiej tkaniny przemyć pędy 2-3 razy. W przeciwnym wypadku, przy szybkim rozwoju choroby pędy mogą usychać. Co prawda samo drzewo nie uschnie, ale straci roczny przyrost.
INSTRUKCJA - JAK SADZIĆ CEDR
Hodować będziemy z gotowych 2-3 letnich sadzonek otrzymanych z orzeszków.
Przeważnie cedry rośną w umiarkowanej glinie piaszczystej i szarym leśnym gruncie. Najmniej przydatny jest grunt piaszczysty i czarnoziem. Podczas sadzenia trzebawprowadzić nawóz organiczny (kompost) i mieszankę mineralną (nitroamofoska + popiół drzewny).
Cedr lubi wilgoć. Nie wolno go przesuszyć, szczególnie w doniczce.
We wczesnych latach życia dobrze znosi cień (wskazane jest niewielkie zacienianie). Jednak później woli nasłonecznienie. Mrozoodporny.
Przesadzanie w inne miejsce, albo z doniczek do gruntu najlepiej przeprowadzać na początku maja zachowując bryłę ziemi. Dobrze jest przemyć korzenie roztworem nadmanganianu potasu. Można uciąć 1/3 korzeni, wtedy cedr będzie bardziej rozgałęziony.
W miejscu tymczasowym cedry sadzą w odległości 30-40 cm (żeby nie uszkodzić korzenie podczas przesadzania). W stałym miejscu sadzić trzeba w odległości 4-5 m od siebie, albo od innych drzew. (cedry mające okazałą koronę nie zapuszczają szeroko korzeni)
Przez kilka pierwszych lat cedr rośnie powoli. Wzrost nabiera tempa po 5-7 latach. W odpowiednich warunkach 10-letni cedr osiąga 1,5 wysokości, 30-letni wyrasta do 9 m.
W odpowiednich warunkach i przy zachowaniu odpowiedniej (4-5 m) odległości cedr może zacząć owocować już po 18-20 latach, w lesie w warunkach naturalnych po 30-40 latach. Wszczepiony do sosny - po 4-5 latach. Cedr żyje około 500 lat.
Pielęgnacja: pielenie, spulchnianie, podlewanie, nawożenie, walka z chorobami i szkodnikami. W walce ze szkodnikami trzeba opryskać 1,5% roztworem chlorofosu (rosyjski środek). Przy grzybicy - zawiesiną BMK (0,4%) albo koloidową siarką. Przy pojawieniu się białego nalotu (fuzarioza) użyć 0,5% roztwór nadmanganianu potasu. Na wiosnę jest wskazane nawożenie fosforem, potasem, wapnem.
Hodowla cedrów jest szkołą wytrwałości.
Cedr ceniony jest nie tylko ze względu na orzechy. Nawet najmniejsze cedrowe zagajniki przynoszą duże korzyści. Powietrze w nich jest nasycone żywicznym aromatem, fitoncydami i praktycznie rzecz biorąc jest sterylne. Cedrowy zagajnik chroni człowieka przed infekcjami, daje poczucie czystości, świeżości, zdrowia. Jest oazom, szczególnie dla mieszkańców miast.
Cudowne drzewo cedrowe ma szerokie zastosowanie: orzechy zawierające cały kompleks witamin, żywica balsamiczna, kalafonia i lakiery, niegnijące drzewo przydatne do robienia instrumentów muzycznych i wiele, wiele innych zastosowań.
W pradawnych czasach na Syberii drzewo cedrowe uważane było za święte. Było także strażnikiem dobra, źródłem siły, piękna i szlachetności.
Syberyjskie przysłowie mówi: „ Śród świerków trzeba pracować, śród brzóz - bawić się, śród cedrów - modlić się do Boga.”