KONIE Wykład 1: 15.09.2006r.

Prof. Szczepan Chrzanowski

Egzamin testowy z materiału wykładowego + książka 5 hodowli

Pytania testowe wielokrotnego wyboru (1,2 prawidłowe odpowiedzi lub żadna)

• pogłowie koni - ok.55 mln koni na świecie

• pogłowie zmniejsza się 0,5% rocznie

• konie wykorzystywane jako siła pociągowa w rolnictwie, w transporcie, użytkowanie robocze

• w krajach wyżej rozwiniętych zwiększone pogłowie, bo ludzie czynny wypoczynek na koniu - użytkowanie rekreacyjne, użytkowe i inne

Muł = klacz + ogier osła

• u mułów duża śmiertelność źrebiąt i kiepski odchów

• występuje heterozja - zwiększona odporność na warunki bytowania, gorszą temperaturę i gorszą jakość paszy (tereny pustynne i półpustynne)

• długowieczne - żyją do 40 lat

• ponad ¼ pogłowia koni muły (kraje śródziemnomorskie)

• w Polsce trochę mułów po wojnie: klacze × rasy prymitywne × osły (próby poprawy parametrów)

POGŁOWIE KONI NA ŚWIECIE:

Najwięcej: Chiny, Meksyk, Brazylia, USA (dane wg. FAO)

Też: Argentyna, Kolumbia, Etiopia

• Głównie użytkowanie wierzchowe i rekreacyjne koni

• Pogłowie: konie 93,7%, muły 82,4% (znać rząd wielkości koni na świecie i jakie zachodziły zmiany w pogłowiu na Zachodzie)

POGŁOWIE KONI W EUROPIE:

• kraje wysoko rozwinięte - zwiększone pogłowie koni (większe liczby niż wg. podanych danych FAO)

• im wyższy dochód narodowy (produktu krajowego brutto), tym więcej koni

Pogłowie koni w kraju i na 1000 mieszkańców:

• Niemcy 1 mln 12,2

• Wielka Brytania 965 tys. 16,4

Konie sportowe - skoki przez przeszkody:

• hanowerskie (Niemcy) - ujeżdżanie, skoki, konie wierzchowe

• KWPN (Holandia)

• SF (selfrance) (Francja) - koń wierzchowy (wpływ na hodowlę europejską i światową koni sportowych)

• BWP (Belgia) - konie gorącokrwiste

• duńskie, szwedzkie, bawarskie

• oldenburskie

USA - PRZEMYSŁ KOŃSKI:

1. wyścigi 725 tys. koni

2. pokazy 1 mln 974 tys.

3. rekreacja 2 mln 970 tys.

4. inne

1. Wyścigi:

I) Wyścigi w galopie:

1. płaskie

2. na torach ziemnych, trawiastych

3. płotowe

II) wyścigi w kłusie - USA

Roczniak - ponad 12 mln $ (rekordowa cena)

2. Pokazy - pokazy hodowlane, użytkowania, festyny (rodeo, gry i zabawy na koniach, pokazy zręczności)

3. Rekreacja - jazda spacerowa, gry, zabawy na koniach, utrzymanie konia i opieka nad nim

UŻYTKOWANIE ROBOCZE:

• w Polsce 60% żywa siła pociągowa, 40% siła mechaniczna (lata 70/80)

• obecnie ok. 5-6% żywa siła pociągowa w rolnictwie

• 13 koni na 100 ha użytków rolnych

• zaoranie pola pługiem 1 skibowym 0,5 ha pola przy użyciu konia - 10 godzin

• szybkość ruchu konia 4 - 5 km/godzinę

• aby zaorać 1 ha pola trzeba przejść 60 km

• przy ówczesnych plonach konie zjadały bardzo duży zapas zboża

Przyczyny redukcji koni w Polsce:

• czynniki ekonomiczne - mała wydajność zaprzęgu konnego i konieczność zatrudniania dużej ilości ludzi

• wysoka cena siły roboczej

• max. zaprzęg na 32 koni

• koń idealny do upraw międzyrzędowych i pielęgnacyjnych (bronowanie)

• od 2007r. konieczna płyta obornikowa - 2,5-3 m² powierzchnia płyty, 0,6m³ pojemność płyty gnojowej

• musi być umowa przedwstępna na sprzedaż obornika (wolno sprzedawać koński obornik, ale nie świński)

• od lat 80 zmniejszenie tempa spadku pogłowia do kilku % rocznie

KIERUNKI UŻYTKOWANIA KONI:

1. Jeździectwo rekreacyjne:

• duże zapotrzebowanie

• 30 i więcej zł za 1 godzinę jazdy

• zainwestowanie, wyposażenie ośrodka, kompleksowość usług

• pensjonaty 450-500zł (gorsze warunki), 800-1000zł (z ujeżdżalnią)

• rozród, odchów źrebiąt

• góry, mazury, morze

1. Sport jeździecki:

• wszechstronny konkurs konia wierzchowego - 3 dni:

1. konkurs ujeżdżenia

2. próby terenowe - przeszkody stałe

3. konkurs skoku (skoki przez przeszkody)

1. Użytkowanie wyścigowe:

• w Polsce tylko wyścigi w galopie

• szybki galop - wymagana bardzo duża sprawność organizmu (sprawdzian konia), więc na podstawie wyników wyścigowych selekcja koni

• wyścigi konne organizowane w Warszawie, Wrocławiu i Sopocie

1. Konie rzeźne:

• eksport koni po II wojnie światowej, po 56r. (po „Żelaznej kurtynie”) - wyprzedaż nadwyżek koni z kraju (konie żywe lub mięso końskie)

ODBIORCY POLSKICH KONI:

• Włochy, Francja, Niemcy, kraje Beneluxu i inne

• ostatnio głównie Włochy eksport koni z Polski (w ostatnim roku eksport 36 tys. koni z Polski, z czego 30 tys. do Włoch)

RYNEK MIĘSA KOŃSKIEGO:

• mało dynamiczny, światowy obrót mięsem końskim 0,5% (w porównaniu z całościowym obrotem mięsem)

• we Włoszech 2,7 kg mięsa końskiego/osobę

• Francja: mięso porcjowane, Włochy: na S Włoch koń ubijany gdy zapotrzebowanie na mięso

• Eksport w latach 90, wrzawa o utrzymanie dobrostanu zwierząt podczas transportu. Cło wywozowe 4% na konie, 8% na mięso końskie. Zmniejszenie cła do 1% na konie żywe, a na mięso do 7%, więc wywożone żywe konie - złe warunki i niepotrzebne cierpienie

• Obecnie po 24 godzinach transportu transport koni musi być rozładowany, konie nakarmione, a lekarz weterynarii sprawdza czy nadają się do dalszego transportu

• Obecne przepisy tak skonstruowane, aby nie opłacało się transportować zwierząt na duże odległości

• Zmniejszenie transportu mięsa z 9 tys. ton do 3-4 tys. ton

• Produkcja zwierząt rzeźnych - dużo przeznaczonych na eksport

1. Konie użytkowe:

1. Konie hodowlane - konie czystej krwi arabskiej. Są to jedyne konie zarodowe eksportowane, z innych ras pojedyncze sztuki.

2. konie użytkowe - poziom jeździectwa w kraju i kondycja sportowa decyduje o cenie i zbycie.

3

---