1Co wywołuje wrzody letnie?

Nicienie z rodziny Habronematidae i Spiruridae

(postacie larwalne powodujące schorzenia skóry tzw. "wrzody letnie")

2.Do słupkowców należą -nazwy łacińskie.

Strongylus vulgaris,

Strongylus equinus,

Strongylus edentatus.

3Kiedy się bada na obecność gzów ?

VI-VII

4Kiedy się odrobacza?

wiosna jesień

5.Co to jest ekstensywność?

Ekstensywne utrzymanie koni - np. ekstensywne żywienie koni zimnokrwistych duże dawki pasz objętościowych, małe dawki ziarna mniejsze przyrosty masy ciała.

6.Kiedy się unasienia a kiedy kryje?

Kryje się tylko pełna krew angielska nie można jej unasieniać unasienia się w trudnych sytuacjach kiedy klacze nie chcą się zaźrebiać, ogiery nie mogą kryć naturalnie gdy chodzą w sporcie aby nie chorowały.

7.Jakie hormony wpływają na objawy rui?

Jeśli zapłodniona - LH i FSH na pęcherzyk, a ten na ESTROGENY (zachowania i narządy płciowe).

Jeśli nie zapłodniona - PROGESTERON i PROSTOGLANDYNA

8.Podkowy - nie podkuwamy młodych koni.

9.Podkowy:

• Powinny wystawać o 1mm na zewnątrz i 5mm z tyłu.

• Podkowa z przodu 1-2mm powinna wystawać poza puszkę kopytową (nie u koni wyścigowych), z boku 3-4mm, z tyłu 4-5mm.

• Podkowiaki wychodzą na 1/3 wysokości ściany bocznej, na 1 linii.

10.Co to jest rozczyszczanie ?

korekta kopyt, ścinanie rogu kopyta

11.Jakie podkowy na śliskie i miękkie podłoże?

na miękkie; pantoflowa

na śliskie. .podkowa z hacelami

12. Żywienie ogierów.

OGIERY -poza sezonem rozpłodowym traktuje się go jak konie robocze.

Ogier nie może przekarmiony. W sezonie rozpłodowym konie nie maja dużych wymagań białkowych. Koniom nie dajemy dużo białka, bo rozkłada się do amoniaku, a ten przyczepia się tam gdzie tlen we krwi - uduszenie konia

OGIER - wymogi białkowe rosną 2 krotnie przy intens użytkowaniu ogiera - podaje się białko zwierzęce - mała dezaminacja. Podaje się mleko odtłuszczone, kon b . mało tłuszczu trawi. Koń nie ma woreczka żółciowego. Cała żółć wylewana jest do przewodu pokarmowego trochę tłuszczu strawi , więcej tłuszczu - za mało żółci do emulgacji. Konie do rajdów - duże il tłuszczu- przyzwyczajone do dużych dawek. Jaja kurze - 2 jaja -dzienne zapotrzebowanie. (ze skorupka)

dawka urozmaicona: owies, mesz. Marchew. Siano dobrej jakości

13.Ksiegi - co się wpisuje ,kogo?

Do ksiąg stadnych jest wpisywana elita koni.

KSIEGI STADNE:

1. Krajowe -PBS - Polska Księga Stadna Koni pełnej krwi angielskiej

-PASB -koni arabskich czystej krwi

-PAASB -koni angloarabskich czystej

2. Księgi ras użytkowych

K wlkp- Księga Stadna Koni Wielkopolskich

Km- małopolskich

K śl- śląskich

K sp- szlachetnych półkrwi

K z- zimnokrwistych

K kz- koniki polskie

K hc- konie huculskie

WARUNKI WPISOW DO KSIAG KRAJOWYCH - konie których rodzice są wpisani do wcześniejszych ksiąg tej samej rasy w Polsce lub wcześniejszych księgach zagranicznych. Koń może być wpisany tylko do jednej księgi. Wpisuje się konie z odpowiednim pochodzeniem. Pierwszy wpis w potomstwie klaczy.

WARUNKI WPISOW DO KSIEGI RAS UŻYTKOWYCH (tylko materiał koni hodowlanych)- oprócz pochodzenia musi mieć tez odpowiedni wiek -min 3 lata z bonitacja-poprawna budowa -czy płodny ;klacze -od 70 pkt - musi urodzić 1 źrebię bądź być źrebna. Pod względem rodowodu musza tez spełniać odpowiednie warunki. Jednym z nich jest badanie grup krwi -potwierdza pochodzenie.

WARUNKI WPISÓW DO KSIEGI WSTEPNEJ (kartoteki) i GLÓWNEJ (druk) - ras użytkowych

Do ksiąg wstępnych - konie z niepełnym rodowodem (z jednostronnie znanym pochodzeniem- klacze)z dobra jakością - w typie danej rasy. Potomstwo po tych klaczach z ogierami ras w typie klaczy wprowadzamy do ksiąg głównych

14.U kogo jest rodowód liniowy i gdzie?

u klaczy i ogierów w księdze głównej

15. Z jakimi wadami konie nie wpisujemy do ksiąg?

• koni z wadami zgryzu (szczupaczy - za długa żuchwa, karpiowaty - za krótka żuchwa cechy dziedziczne)

• obustronnie ślepych

• ze szpatem kostnym - uszkodzenie okostnej i rozrost okostnej stawu skokowego, co prowadzi do rozrastania się kości stępu

• z zajęczakiem - przesunięcie kości piętowej do przodu (drażnienie ścięgien - kulawizny)

• wnętrów

• ogierów z dychawicą świszczącą (ROER) - podniebienie miękkie hamuje dostęp powietrza do tchawicy rzężenie

• do ksiąg nie wpisujemy koni, które uzyskały mniej niż połowę ilości punktów za kłodę, nogi, kopyta i ruch

• eliminacja koni z rażącymi wadami ciała

16.Co to jest mieśniochwat i ochwat?

Ochwat - Stan zapalny tworzywa kopytowego. Głównie kończyny przednie. Napojenie zimną wodą zgrzanego konia , podanie paszy złej jakości, nowej paszy.

Ochwat = aseptyczne (bezbakteryjne) zapalenie tworzywa kopyta. Dochodzi do niego przez gwałtowną zmianę bardzo intensywnego ukrwienia puszki kopytowej - stan zapalny np. w wyniku gwałtownej zmiany temperatury podawanej wody. Trzeba podawać wodę o takiej temp. do jakiej koń jest przyzwyczajony, a nie szkodliwa określona np. bardzo niska temperatura (może być nawet lodowata woda, jeśli koń do niej przyzwyczajony).

Mięśniochwat - Paraliż m. grzbietu i m. zadu. Produkcja kwasu mlekowego (zakwasy). Objawem jest krwawy mocz. Mięsień ulega zniszczeniu. Mioglobina dostaje się do krwi oraz do nerek.

17.Morzysko wywołuje:

Morzyska są to schorzenia żołądka i jelit; charakteryzują je silne l gwałtowne bóle. Przyczyną morzyska najczęściej jest przekarmienie, nieregularne zadawanie karmy, skarmianie roślin łatwo fermentujących, na przykład zroszona lub zbierana po deszczu koniczyna, karmy nadpsutej, zmarzniętej i spleśniałej lub zanieczyszczonej ziemią i piaskiem. Podawanie koniom nie przyzwyczajonym pasz łatwo pęczniejących i trudno strawnych, jak żyto, jęczmień, groch, bób, kukurydza, oraz pojenie zimną wodą koni zgrzanych.

18.Wymiary boksów

Wzór (2xwysokość w kłębie) do kwadratu- dla roczniaków, dwulatków i koni użytkowych, 14m² (2,5xwysokość w kłębie) do kwadratu - dla ogierów i klaczy karmiących ze źrebiętami. 15,16 -18m².

19.”Jaka stajnie- sucha i wentylowana”

Jakie warunki powinny panować w stajni?

Zapewnienie odpowiedniej wilgotności, wentylacji i oświetlenia.

19 i ½ Wyposażenie stajni:

• boksy wielkość 2×wysokość konia w kłębie, ok. 9m²

• pojemnik na wodę po przeciwległej stronie od pojemnika na paszę, aby zwierzę nie wrzucało paszy do wody i odwrotnie

• pojemnik na paszę plastikowy przytwierdzony do ściany boksu, ma wokół górnej części kołnierz - aby zwierzę nie wysypywało paszy

• ściółka w boksie słoma żytnia dobrej jakości

• zwierzę produkuje niewielkie ilości odchodów, więc nie są potrzebne studzienki odpływowe, gdyż mocz wsiąka w ściółkę (studzienki wręcz niekorzystne - wpadanie do nich słomy, paszy)

• podłoga z desek - podłoże nie może być ani za twarde ani za miękkie ze względu na stan kopyt

• konie powinny mieć możliwość obserwowania tego, co się dzieje w stajni - gdy tak nie jest stają się płochliwe

• okienko w boksie, aby zwierzę mogło wystawiać głowę

• szerokość sztachet powinna być mniejsza od szerokości kopyta - zapobiega złamaniom nóg

• odpowiednie oświetlenie i wentylacja

• ujeżdżalnia - powinna mieć wymiary 20×60m (30×90m), wysokość 4m

• 2 lustra (powinny być 3)

• okna w ujeżdżalni - powinny być trochę większe

• ściółka - piasek krzemowy, duże wióry drewniane

• banda przy ścianie dla ochrony

• za stajnią wybieg - obecnie jest zbyt duża warstwa piasku

• przechowywanie słomy i siana - może być na strychu nad stajnią, ale niewygodne gdyż trzeba samemu znosić i nie da się przechowywać dużych beli

• najlepiej gdy jest wydzielony odrębny budynek i wywożenie słomy i siana maszynami

20.Jaka stajnie dla koni dyspozycyjnych?

Boksowa.

21.Jakie są zęby gdy kon ma 3 i pół i 4 lata?

W wieku 3,5 roku wypadają średniaki mleczne, koń 4-letni - średniaki osiągają powierzchnię trącą.

22.Jaka jest owulacja u koni?

Klacze są sezonowo poliestralne.

Wraz z latem ruje się ustalają i występują wyraźne objawy, koniec czerwca -okres najbardziej płodny - moment istotny w kryciu

Cykl płciowy - okres pomiędzy 2 rujami z wyłączeniem pierwszej. cykl trwa ok 22 dni - okres wakacyjny, po czym następuje owulacja.

ROZPOZANANIE OWULACJI

- śledzenie rozwoju pech jajnikowych (USG)

- palpacyjne badanie jajników -23 mm gorączka -35mm-owulujacy(42mm zimnokrwiste) -rozpoznaje się ok 20 cech - wydłużenie ,ułożenie w stos do macicy , reakcja klaczy , szerokość

- palpacja szyjki macicy

- pomiar poziomu hormonów we krwi

- badanie oporności śluzu szyjkowego -50% skuteczności

Optymalny czas unasieniania -nasienie świeże -36 h przed owulacją , inseminacja mrożonym nasieniem - 1 dzień przed końcem rui

Owulację można stwierdzić tylko przez bezpośrednie badanie jajników palpacyjnie lub przy pomocy USG. Inne metody, takie np. jak próba ogierem, badanie poziomu hormonów we krwi, pozwalają jedynie w przybliżeniu określić czas owulacji. Nie mniej jednak zachowanie się klaczy podczas próby ogierem i ocena nasilenia zewnętrznych objawów rui są bardzo pomocne w ustaleniu fazy cyklu i terminu krycia lub unasieniania.

Cykl płciowy u klaczy 21 dni owulacja dzieli się na 3 :krótka średnia i długa

23.Co najgorzej trawią konie?

Konie nie najlepiej trawią tłuszcze. Są one kiepsko emulgowane.

(Tłuszcze są tylko spalane w procesie tlenowym - sens ma dodatek do paszy tłuszczu dla koni pracujących w wolniejszym tempie z wykorzystaniem tlenu. Nie podawać tłuszczu dla koni wyścigowych i intensywnie pracujących - konie pracują w „długu tlenowym”- tłuszcz nie jest wykorzystywany)

24. Dlaczego daje się mało włókna?

Przy dużej ilości włókna występuje większe prawdopodobieństwo zatkania światła jelita

25.Jakie są wymagania dla ogiera, żeby go wpisać do księgi stadnej?

Dla ogierów:

Próg granicznej poprawności budowy, aby móc konia wpisać do księgi stadnej wynosi:

-78 pkt

-77 pkt (dla koni zimnokrwistych

Warunki wpisu do ksiąg stadnych dla koni użytkowych:

1. Ocena rodowodu i pokroju

2. Ocena wartości użytkowej dla rasy półkrwi:

• Test studniowy (wierzchowo-zaprzęgowy)

• Wyniki uzyskane w mistrzostwach, ujeżdżeniu, WKKW, powożeniu zaprzęgami

• Wyniki uzyskane w sporcie jeździeckim (czas, konkursy)

• Wyścigi koni półkrwi

• Rajdy długodystansowe dla ogierów

Dla ogierów xx (pełna krew angielska) i oo (czysta krew arabska), aby mogły być użyte do doskonalenia stad półkrwi bierze się pod uwagę:

• ocenę pokroju

• określone kryteria wyścigowe

• udział w rajdach długodystansowych

• ocenę dzielności wyścigowej

Informacje w Księgach Stadnych o koniach ras użytkowych, zimnokrwistych itd.:

• nazwa konia, skrót rasowy

• numer licencyjny i skrót okręgowego związku (np. krakowski)

• data urodzenia

• Opis maści, odmian i odmastek

• hodowla, wychowawca i właściciel

• 3 podstawowe wymiary (wysokość w kłębie - wzrost konia np. 182cm mały, obwód klatki piersiowej - mówi o masywności np. 185cm szczupła, obwód nadpęcia przedniego - charakteryzuje kościstość, powinna być 20-22cm)

• mogą być też inne pomiary

• kratkowy rodowód do 3 pokolenia (nazwa, skrót rasowy, nr licencyjny - nr wpisu do księgi stadnej drukowanej)

• prawa strona rodowodu - np. klacz małopolska, pochodzenie gidrańskie (Austro-Węgry)

• suma punktów pokrojowych

• kariera stadna (jakim ogierem była kryta i efekt stanówki)

• u ogiera podawane te same informacje, tylko zamiast kariery stadnej podawane punkty rozpłodowe, na których koń krył.

5

---