Dahszur w okresie Starego Państwa
1Dahszur 2położenieSnofru 3Badania 4Piramida Łamana 5Piramida Północna 6Mastaby
Dahszur położenie
Na południe od Sakkara w na płaskowyżu libijskim. Zbudowano tu 5 piramid: dwie króla Snofru, z okresu Starego Państwa, oraz trzy: Amenemhata II, Senusereta III i Amenemhata III z XII dynastii, z okresu Średniego Państwa. I mastaby. Teren ten przez dłuższy czas nie był odwiedzany ponieważ znajdowała się tam strefa militarna aż do września 1996.
Snofru
Założyciel IV dynastii. Jego matka Merensach nie pochodziła prawdopodobnie z królewskiego rodu choć była najprawdopodobniej konkubiną Huniego. Snofru poślubił swoją przyrodnią siostrę Hetepheres I - dzięki temu pokrewieństwu utwierdził prawowitość swoich rządów. Podobnie jak jego poprzednicy za 3 dynastii przeistoczył się w postać legendarną jego kult istniał nawet w Średnim Państwie gdy Amenemhat I odwoływał się do Snofru jako wzoru króla doskonałego gdy potrzebował legitymizacji swojej władzy. W tym okresie odnowiono nawet jego świątynie grobową w Dahszur.
Panował 24 albo 48 lat. Wg papirusu Turyńskiego 24 lata wg Steldenmana 34 lata (wg liczby spisów bydła co 2 lata jednak u Snofru 7 i 8 spis odbył się w kolejnych latach wg kamienia Palermo, resztę tez prawdopodobnie przeprowadzono co rok 7 x2 i 10x1 ) - w Dahszur znaleziono jednak bloki późniejsze niż spis 17 płn piramidzie. A poza tym nie wiadomo czy reszta była co rok.
Początkowo jego grobowiec miał znajdować się prawdopodobnie w Medum ale w 13 roku panowania porzucił budowę tamtejszej piramidy i z niewiadomych do końca przyczyn przeniósł się do Dahszur.
Badania
Wg papirusu Turyńskiego 24 lata wg Steldenmana 34 lata (wg liczby spisów bydła co 2 lata jednak u Snofru 7 i 8 spis odbył się w kolejnych latach wg kamienia Palermo, resztę tez prawdopodobnie przeprowadzono co rok 7 x2 i 10x1 ) - w Dahszur znaleziono jednak bloki późniejsze niż spis 17 płn. piramidy. A poza tym nie wiadomo czy reszta była co rok.
Różnice konstrukcyjne pozwalają ustalić kolejność budowy. Trudno ustalić następstwo piramidy w Medum i północnego Dahszur. Sposób układania kamieni warstwami skierowanymi do wewnątrz był we wszystkich schodkowych i góry łamane. Forma schodkowa jest jednak na pewno wcześniejsza w południowej daschur bloki były układane poziomymi warstwami i tak robiono we wszystkich późniejszych piramidach
W niektórych etapach budowy medum widać pokrewieństwo z obiema piramidami Dahszur bloki wewnętrznej piramidy schodkowej są układane warstwami pochyłymi a zewnętrznej poziomymi - musiała być późniejsza niż łamana z tego wynika. W co do północnej? Gdy uporządkuje się wszystkie informacje…to jest to wyraźne. Snofru zaczał od budowy piramidy schodkowej w Medum nie wiadomo czemu tak daleko od Memfis równie dziwne jak to ze wzniósł w Seila piramidę bez komory. Najstarszy syn Snofru Nefermaat wraz z żona Itet drugi syn Rahotep Wielki kapłan Heliopolis wraz z żona Nofret oraz kilku członków rodziny królewskiej kazało się pochować w mastabach wokół piramidy w Medum wiec pewnie i Snofru za ich życia miał tam spocząć. Jednak zmienił zadanie zaczął wznosić Łamana bliżej Memfis. Stadelmann sugeruje że tę zmianę w spisach bydła spowodowało była konieczność zwiększenia wpływów do skarbca na pokrycie wydatków związanych z budową drugiej piramidy. Mastaby w sąsiedztwie piramidy łamanej w przeciwieństw do tych z Medum kryją szczątki niemal wyłącznie kapłanów i urzędników z czasów późniejszych niż panowanie Snofru. Być może to zmiana poglądów o życiu pozagrobowym zmieniła grobowiec. - ale pęknięcia spowodowały obawę że może się zawalić
Piramida Łamana
Badania
Pierwszy raz zwrócono uwagę na archeologiczne znaczenie tego miejsca z powodu włamań rabusiów na początku XIX w. Perring i Vyse którzy oczyścili piramidę w 1839 Pierwszymi poważnymi wykopaliskami tu kierował de Morgan. Odkopał 1894 1895 piramidy Amenemhata II i Senusereta a także wiele grobów z czasów Starego Państwa Ustalił tez że piramida północna na pewno nalezała do Snofru. Z tekstów odnalezionych w grobowcach wiadomo że faraon posiadał dwie piramidy. Później przez około 30 po De Morganie nikt nie kopał w Dahszur w 1924 Gustave Jequier ale po miesiącu przeniósł się bardziej w okolice kompleksu piramidy Pepi II . W roku 1945 rząd egipski utworzył w departamencie starożytności nowy oddział do badania piramid i podjął owocne poszukiwania wokół piramidy łamanej powierzył go Abdelowi Salam Husseinowi odnalazł on imię Snofru wśród znaków kamieniarskich na niektórych blokach- zmarł jednak w 1949. W roku 1951 nadzór nad wykopaliskami powierzono Ahmedowi Fakhry mianowanego dyrektorem programu badań piramid. Zaczął poszukiwania świątyni grobowej piramidy Łamanej. Gdzie już w 1924 Jequier przeprowadził sondaże jednak niezbyt dokładne. Prace rozpoczęto w marcu 1951 oczyszczono korytarze i wejście zachodnie odnaleziono świątynie grobowa i części budowli wewnątrz muru i cześć rampy. Następny sezon rozpoczął się w październiku 1952 roku i trwał do lata 1953. Odsłonięto rampę a w wąwozie prowadzącym na pola uprawne znaleziono wiele odłamków wapienia - z całego obszaru pozyskiwano kamień nawet aż do XIX w . Rozebrano wszystkie kamienie muru kultowego i z części zewnętrznej piramidy. 16 października 1952 odnaleziono ścianę murowanej ściany wapienia cześć posagu i nieco fragmentów płaskorzeźb i stele.
Konstrukcja łamana
{Piramida łamana była prawdopodobnie projektowana jako ostrosłupowa ale nigdy się taka nie stała. Trochę powyżej połowy swojej wysokości zmniejsza kat nachylenia z 54'31'13'' do 43'21'. Dlatego nazywa się ją Łamaną, Fałszywą, Romboidalną, lub Stępioną. Jest wiele hipotez dlaczego tak wyglada.
Wg. Raportu V. Maragioglio i C.A. Rinaldiego (1964) miała ona zajmować mniejszą powierzchnie a kat nachylenia jej ścian wynosił 60'. Projekt zmieniono gdyż na oblicowaniu i wewnątrz konstrukcji zaczęły pojawiać się pęknięcia - gdy budowla osiągnęła już 34 m. Aby zapobiec dalszym zniszczeniom opasano ją potężna obudową zwiększając bok podstawy do 189 m. i redukując kąt nachylenia do 54'31'13''. Ale wciąż POWSTAWAŁY NOWE PĘKNIECIA i na wysokości około 49 m zmniejszono nachylenie ścian które od tego punktu załamują się pod kątem 43'21' i zbiegają u szczytu. Obecnie piramida ma wysokość ok. 101,5 m. wg tychże badaczy została wzniesiona na gruncie zawierającym ubitą glinę z krzemiennymi domieszkami. Rdzeń spoczywa bezpośrednio na glinie a boki znajdują się na platformie fundamentowej wokół rdzeni i mającej górną powierzchnię nachyloną do wewnątrz. Obliczenia wykazały że w czasie przerwania prac nad pierwszym projektem (34m) nacisk masy na fundamenty wynosił nie więcej niż 670 kg. Na decymetr kwadratowy a i tak ściany pękały. W czasie drugiej i trzeciej fazy nacisk zwiększał się o ok. 200 kg tak że w końcu wynosił 1100 kg na 1 dcm znacznie przekraczając normę 656-875 kg/dcm2 na podłoże z łupku - a więc środki mające przeciwdziałać zniszczeniom
Konstrukcja wewnętrzna
Żadna piramida nie ma tak dobrze zachowanej zewnętrznej okładziny jak Piramida łamana. Prawdopodobnie dzięki sposobowi jej budowania. Bloki w dolnej części lica układano warstwami nachylonymi ukośnie w dół w stronę środka piramidy trochę jak w piramidach schodkowych. Dzięki temu osiągnięto większą spoistość i nie musiano ich ociosywać z zewnątrz dla uzyskania płaskiej powierzchni. I nachylenia lica. Partia wyższa jest zbudowana inaczej są mniejsze od dolnych i zostały ułożone prawie poziomo.
Ma wyjątkowy rozkład pomieszczeń w porównaniu z planami innych budowli Starego Państwa {hipogeum}. Znajdują się tu dwa osobne wejścia. Otwór wejściowy znajdujący się pośrodku fasady zachodniej na wysokości około 12 metrów prowadzi do wąskiego niskiego korytarza opadającego pod kątem 28'22'' a dalej 26'20' Przechodzi on zarówno przez masyw piramidy jak i skałę macierzystą spadek korytarza kończy się mniej więcej 73,5 m od wejścia. Ostatni poziomy odcinek wynosi nie cały metr i kończy się w wysokim wąskim przedsionku który ma długość 5m a jego wspornikowy strop wznosi się na wysokość 12, 65 metra.
Za nim położona jest niższa z dwóch komór mająca wymiary 6,25 m wzdłuż na północ - południe, 5,03 m szerokości i ok. 17,37 wysokości. Wspornikowy strop utworzony przez bloki piętnastu górnych warstw powysuwane z każdej strony po kilka centymetrów. Bloki warstwy najwyższej schodzą się tak blisko że ograniczona nimi powierzchnia ma wymiary zaledwie 160 na 30 cm. W południowej ścianie komory naprzeciw wejścia rozpoczyna się 3 m długości pasaż prowadzący do głębokiego szybu. Szyb był badany w latach 1946-1947 przez Abdel salam Husseina. Wypełniony był ociosanymi blokami i pokryty płytowaniem posadzki.
Powyżej wznosił się w górę inny trzynastometrowy zakończony ślepo. Przez jego górną cześć przechodzi drugi pasaż rozpoczynający się w stropie komory ponad wejściem do pierwszego pasażu. W ślepym szybie znajdują się dwie wnęki jedna w ścianie północnej bezpośrednio poniżej wylotu górnego pasażu druga w ścianie południowej pod samym szczytem. We wnękach spoczywają dwa bloki kamienne przygotowane do zatarasowania szybu ale nie zostały nigdy do tego celu użyte. Sama komora została wypełniona kamiennymi ciosami do wysokości 6, 25 m licząc od poziomu posadzki.
Drugie wejście do piramidy znajduje się na wysokości 33,5 m od poziomu terenu w fasadzie zachodniej w miejscu położonym 134,7 m na południe od jej osi.
Wejście prowadzi do górnej komory korytarz który znajduje się za nim jest jedynym korytarzem wewnętrznym piramidy starego państwa nie przebiegającym na linii północ -południe. Najpierw opada w dół po kątem ok. 30 ` następnie ok. 24. przebiega na odcinku 65 m przez masyw piramidy a od miejsca gdzie styka się z podłożem ciągnie się poziomo jeszcze przez 20 m kończy się na komorze grobowej.
Ta druga komora piramidy nie została wybudowana dokładnie nad pierwszą jest przesunięta nieco na południowy wschód. Podobnie jak dolna ma strop wspornikowy oraz podłogę pokrytą warstwami niewielkich bloków do wysokości ok. 6m.
Gdy w sezonie 1946/1947 przystąpiono do.. usuwania tych bloków odkryto wśród nich rodzaj rusztowania skonstruowanego z grubych pni cedrowych zaklinowanych pomiędzy przeciwległymi ścianami. Prawdopodobnie miało to zmniejszyć nacisk masywu piramidy na ściany boczne, przynajmniej aż do momentu zabudowania posadzki blokami. Perring zauważył że budowniczowie stosowali powszechnie zaprawę wapienną do maskowania pęknięć pojawiających się w ścianach dolnej komory i górnej tez.
Aż do 1951 roku nie można było dotrzeć do górnej komory przez właściwy korytarz gdyż był częściowo zablokowany kamiennymi ciosami a otwór wejściowy do niego w licu piramidy pozostawał zamaskowany. Jedyna drogą by się tam dostać był byle jak wykuty pasaż zaczynający się otworem w południowej połaci sufitu dolnej komory i kończący się wylotem w poziomym odcinku korytarza górnego.
Zasługą Perringa jest odkrycie i opisanie dwu kamiennych zasuw umieszczonych w górnym korytarzu przed i za wylotem pasażu. Obie zasuwy były znacznie szersze niż prześwit korytarza. A zaprojektowano je w dość szczególny sposób nie miały być opuszczone z góry ale wysunięte ukośnie z boku ze specjalnych wnęk w ścianach korytarza ich przedwczesnemu osunięciu zapobiegały drewniane stemple. Wykorzystano jednak tylko jedna zasuwę zewnętrzna. Ta bliżej komory nadal jest we wnęce. Jest pokryta zaprawa od środka więc pasaż musiał do tego służyć podobnie jest w wielkiej piramidzie.
Poza fragmentami lin i starożytnych plecionek z niewiadomej epoki Perring znalazł w jednym z korytarzy szczątki sowy i 5ciu nietoperzy owinięte razem i złożone w pudełku w zagłębieniu podłogi w górnym korytarzu. Oprócz tego natrafiono jeszcze na imię Snofru wypisane czerwoną ochra na bloku leżącym pod posadzką górnej komory oraz na kamieniu wbudowanym na północno wschodni narożnik zewnętrznego oblicowania.
W obrębie 55 metrów na południe od piramidy w obrębie kamiennego muru okalającego okręg została wybudowana druga mniejsza znacznie piramida. Wnętrze oczyścił w latach 1946-1947 Abdell Salam Hussein nic w nim nie znajdując. Znak kamieniarski z tam rad został zle odczytany jako fragnmtn imienia małżonki królewskiej Hetepheres. Każdy z jej boków ma 53 m długości u postawy. W stanie nienaruszonym miała 32,5 metra wysokości.
W jej wnętrzu znajduje się korytarz opadający stromo w stronę północnej fasady i krótki pasaż z kamienną zasuwą oraz biegnące w kierunku zachodnim opadające na dół przejście
prowadzące do nakrytej stropem wspornikowym kwadratowej komory o boku 2. 33 metra. Dwa z 4 ciosów które miały wypełnić górny odcinek nie zostały spuszczone.
Bezpośrednio przed wejściem wznosi się mała kaplica z jedną salą i wykopaną w niej jama. Dwie blisko 5 metrowe półokrągło zakończone Stelle zostały ustawione pomiędzy wschodnim licem piramidy a murem okręgu. Po jednej z nich został tylko cokół drugi monolit pęknięty zachował się w całości.
Płaski relief siedząca postać króla w podwójnej koronie trzymającego w reku bicz i przyodzianego w krótki płócienny strój, przypominający szaty używane podczas Heb-sed.
Postać władcy zajmuje lewy dolny narożnik prostokątnego obramowania zwieńczonego figurą sokoła Horusa. Resztę wypełniają inskrypcje przedstawiające tytulaturę władcy.
Pomiędzy stelami i nieco dalej na wschód odkryto resztki konstrukcji która mogła być kamiennym ołtarzem.
Tego typu piramidy satelitarne pojawiają się zawsze w różnej liczbie w okręgu piramidy głównej - czasami uznaje się je za grobowce królowych. . Ta była raczej miejscem złożenia wnętrzności króla usuniętych podczas mumifikacji. I domem dla Ka.
Świątynia Grobowa
W pierwotnym planie piramidy nie przewidziano chyba miejsca na świątynię grobową jest tu jedynie miejsce do składania ofiar z ołtarzem i dwiema wapiennymi stelami.
Początkowo składała się z małej kapliczki otwartej na wschód i zachód gdzie umieszczono płytę z wapienia przykryta alabastrowym stołem ofiarnym po bokach stały dwie stele. Mur z cegły mułowej otaczał stele i kaplice. Pod koniec starego państwa świątynię powiększono.. Dodano mur a dziedziniec podzielono na kilka pomieszczeń być może krytych dachem. Następna przebudowa może już Sr p. dodano ołtarz z cegły mułowej. W czasach ptolemejskich tez. W pierwotnym palnie piramidy łamanej nie przewidziano raczej świątyni grobowej miało to być miejsce składania ofiar ołtarzem i dwiema wapiennymi stelami. Odkryte w czasie wykopalisk fragmenty tych stel były one niemal 2 razy większe ode stel w piramidzie satelitarnej ale podobnie zdobione. Ołtarz składał się z 3 wapiennych bloków i alabastrowego stołu ofiarnego. Pierwotnie to miejsce składania ofiar otoczone było ceglanymi ścianami. Mógł poprzedzać je po stronie wschodniej przedsionek z wejściem na stronie południowo wschodniej narożniku. Sam ołtarz był osłonięty dachem z płaskich płyt wapiennych na dwóch kamiennych ścianach spoczywających. W pobliżu północnego wejścia do piramidy znajdowała się jeszcze jedna tego typu budowla wapienny ołtarz i ceglane wokół niego ściany - w tych miejscach w późniejszych czasach budowano kaplic e mogły być odpowiednikami północnych świątyń grobowych występujących w kompleksach piramid schodkowych.
Otwarta aleja procesyjna niemal pod każdym względem przypomina te w Medum jest dłuższa i kończy się przy murze północnym w pobliżu jego wschodniego narożnika. Nawierzchnia ma 3 m z zaprawy mułowej ubitej na podsypce z odłamków wapiennych ściany boczne o nachylonych obydwu licach wzniesiono z kamiennych bloków mają u podstawy 198 cm grubości a ich wysokość wynosiła 187cm. W górnym końcu alei znajdują się dwa głębokie uskoki we wschodnim znajdują się drzwi które umożliwiały kapłanom mieszkającym nieopodal łatwy dostęp do świątyni grobowej. Rainer Stadelmann
Budową kierowali członkowie rodziny królewskiej
Dolna Świątynia
Wykopaliska rozpoczęte w sezonie 1951 1952 przez egipską Służbę starożytności w rejonie gdzie miała znajdować się dolna świątynia przyniosły niesamowite rezultaty.
Ta w przeciwieństwie do górnej była bardzo monumentalna. Bardzo zniszczona dekoracja. Założona na planie prostokąta i otoczona murem została wzniesiona z tutejszego kamienia i oblicowana wapiennymi blokami z tur. Jej podłogę wykonano z ubitej zaprawy mułowej. Przed wejściem po środku fasady płd znajdował się wąski dziedziniec zamknięty murem stanowiącym przedłużenie jednej ze ścian alei procesyjnej. Po obu stronach przy narożnikach dwie wapienne stele z wyrytymi imionami króla.
Budynek świątyni podzielono na 3 części przedsinek z umieszczonymi wzdłuż ocsi czterema salkami po dwie po obu stronach od wejścia, otwarty dziedziniec.
ZDJ dolenj.
Oraz 6 kaplic ustawionych jedna obok drugiej i poprzedzonych portykiem wspartym na 6 filarach. Ma 46 na 26 m Na ścianach przedsionka za monolitycznych prostokątnych filarach i bocznych ścianach i na ścianach przynajmniej dwu kaplic widniały sceny figuralne wykonane w wypukłym reliefie. Niektórych niszach były posągi naturalnej wielkości króla. Najlepiej zachowały się partie płaskorzeźb które pokrywały dolny pas ścian portyku. Przedstawiały postacie kobiet personifikujących królewskie dobra ziemskie. Niosą one do piramidy płody rolne pochodzące z tych posiadłości .
ZDJECIE
Zachowały się też fragmentarycznie epizody hep-sed i przedstawienia króla odprawiającego rytuały.
H. Ricke przypuszcza ze na skraju doliny znajdował się jeszcze jedne budynek.. będący właściwą dolną świątynia. Ta miała służyć do odprawienia rytuałów pogrzebowych Snofru króla dolnego Egpiptu. Podobny rytuał miał się odbyć w górnej świątyni. Dolny wymagał użycia 4 kaplic na wnętrzności i dwu na korony. Prastary rytuał z Buto(4kaplice) o i Sais (2zachodnie obie grupy różnią się dekoracją. Kaplice koron Ne im miały posągów za to ich ściany były pokryte reliefami.
Od Piramidy prowadzi droga do dolnej świątyni położonej w pobliżu granicy Pól uprawnych.
Dolna świątynia ma ok. 50 na 30 dłuższą osią zwrócona w kierunku północ - południe. Była otoczona grubym murem kultowym z mułowej cegły z wielka brama mniej więcej na środku wschodniego boku. DO wejścia prowadzi rampa obudowana z obu stron ceglanymi murami. W późniejszej fazie budowy została zamknięta. W pobliżu południowo wschodniej części muru było drugie wejście Rampa prowadziła do mola nad brzegiem Nilu . NA zewnątrz muru po stronie południowej znajdowały się stele króla. Wrota do właściwej świątyni znajdują się na południowej ścianie wiodą do długiej wąskiej sali w której zachodnia i wschodnia ściana ozdobione są reliefami.
Fryz zachodni - posiadłości królewskie. Na wschodniej reprezentuje dobra królewskie w dolnym Egipcie - bardzo zniszczone. Większość murów się nie zachowała. Były to jednak prawdopodobnie przedstawienia króla w otoczeniu bogów. Po obu stronach sali nomów leża magazyny. Wschodni miał niewielką kryptę w podłodze która mogła służyć za skarbiec na kosztowności znaleziono Tam złoty paciorek i fragmenty złotego liścia. Wejście na północnym końcu wychodzi na prostokątny dziedziniec po stronie północnej znajdowało się tam 6 kaplic osłoniętych portykiem pod którym ściany były zdobione płaskorzeźbami które kontynuują temat dóbr królewskich,. Niestety pozyskiwano stąd kamień i żaden ze słupów się nie zachował. - zachowały się fragmenty które ukazują króla wykonującego rozmaite obrzędy celebrowanie święta sed rytualną wizytę w Buto i zakładanie fundamentów świątyni a także przed obliczem bogów. Wnętrza kapliczek tez nie zachowały się w całości były wykute z pojedynczych Błoków kamienia a w ich wnętrzach znajdowały się posągi .
W rożnych strojach. Najlepiej zachowany król w koronie górnego Egiptu król ma ręce opuszczone wzdłuż ciała a na przegubach bransolety ozdobione wzorem z rozetek i godłem boga min, Nad otworem każdego naosu wyrzeźbiono imiona króla ograniczonymi od góry wstęgą z pięcioramiennych gwiazd.
Kult Snofru długo trwał tu przed kapliczkami odnaleziono posągi osób prywatnych stele i ołtarze ze starego i średniego państwa.
Rampa prowadząca do świątyni jest tu zbudowana trochę inaczej rozpoczyna się na zewnątrz budynku przy południowo zachodnim końcu kamiennego muru. jej mury zostały rozebrane. Zwężały się ku górze na całej długości miały rzeźbione zwieńczenie. Rampa nie miała dachu . Nawierzchnia z cegły mułowej na wapiennym podkładzie. W odległości 700 m od muru draga skręca wzdłuż muru kultowego wiedzie na dziedziniec kompleksu piramidy.
III. Piramida Północna
Jej nazwa pochodzi od koloru kamienia z jakiego zbudowano jej rdzeń później pokrywany białym wapieniem którego dziś już praktycznie nie ma. TA monumentalna budowla była odwiedzana już w czasach średniowiecza, odkryta przez Perringa i Lepsiusa w XIX w. Badana przez Petriego I Reisnera a także Ahmeda Fakhry w 1950 r. Nowsze wykopaliska zostały tam podjęte przez German Archaeological Institute of Cairo, directed by Rainer Stadelmann since 1982.
konstrukcja
W niewielkiej odległości od piramidy łamanej wznosi się najstarszy ze znanych grobowców któremu od początku postanowiono nadać kształt właściwiej piramidy. Mały kąt nachylenia ścian zazwyczaj ok. 52' tu tylko 43'36'11''. Przez to przypomina bardzo górną część piramidy łamanej. Nazywa się ją najczęściej północną kamienną piramidą Dahszur lub Piramidą czerwoną od czerwonego odcienia kamienia użytego do budowy jej rdzenia.
Pierwotnie miała około 104 m a każdy z boków jej podstawy 220 m. Otwór w licu północnym znajdujący się na 28,6 m ponad powierzchnią terenu prowadzi do korytarza biegnącego w masywie piramidy i opadającego pod kątem 27'56 ` Cześć opadającego korytarza ma 62, 8 m długości a ostatni odcinek mierzący 8 m biegnie poziomo i kończy się na progu pierwszej z trzech komór ustawionych jedna za drugą. Pierwsze dwie komory niemal nie różnią się od siebie pod względem wyglądu i wielkości.
Każda ma około 8,4 m długości i 3,66 m szerokości. Obie nakryte stropami wspornikowymi o wys. około 12 m. Stropy rozpoczynają się na wysokości 3,55 od poziomu posadzek, oba składają się z 11 warstw bloków wysuniętych stopniowo ku środkowi. W warstwie najwyższej są od siebie odsunięte na nieco ponad 35 cm. Konstrukcje Stropów wsparte są na ścianach wschodniej i zachodnich ściany północne i południowe są w tych komorach pionowe.,
Godne uwagi jest centralne ułożenie drugiej komory. W żadnej z dużych piramid nie ma pomieszczenia które znajdowałoby się dokładnie na osi pionowej przechodzącej przez wierzchołek. Zazwyczaj lokalizowano je poza osią rdzenia by uchronić je od maksymalnego w tym miejscu piętrzących się mas kamienia.
Trzecia komora ma posadzkę podniesioną w stosunku do poprzednich o 4,27 m. Umieszczona jest poprzecznie wzdłuż osi wschodniej i ma 8,35 długości i 4,19 m szerokości. Jej strop wspornikowy wznosi się na wysokość 15 metrów. Wszystko wskazuje na to ze miała tu być komora grobowa. Jedyne wejście do niej prowadzi do niej przez pasaż o długości 7,29 m rozpoczynający się w północnej ścianie drugiej komory otworem położonym na wysokości 7,62m powyżej poziomu posadzki. Po pogrzebie pasaż został zablokowany a otwór wejściowy zamaskowany tak dobrze ze nie dało się go odróżnić od ściany. W czasie oczyszczania komory w 1950 roku odkryto w jej wnętrzu. Szczątki ludzkie. Należały do mężczyzny pochodziły z czasów starożytnych ale nie wiadomo do końca do kogo należały. Przez lata naukowcy nie byli pewni tożsamości budowniczego i właściciela tego grobowca mimo że na jednym z bloków oblicowania w północno wschodnim narożniku piramidy znaleziono wypisane czerwona ochra imię horusowe króla Snofru: Nebmaat. Ale blok z tym napisem mógł zostać użyty do budowy przez któregoś z następców Snofru, - tak ja w przypadku piramidy Unisa..
Wątpliwości co do właściciela zostały rozwiązane w 1982 roku gdy wspólna ekspedycja egipskich służb starożytności i niemieckiego Instytutu Archeologicznego w Kairze kierowana przez Reinera Stadelmanna, odkryła w czasie przekopywania świątyni grobowej po wschodniej stronie piramidy ponadnaturalnej wielkości płaskorzeźbiony wizerunek Snofru. Relief ten przedstawiał króla w takiej samej szacie jak przy piramidzie łamanej. Jeszcze w czasie trwania wykopalisk zauważono że ta świątynia jest bardziej zaawansowana architektonicznie niż ta przy łamanej. Uznano ją więc za późniejszą. Dodatkowe potwierdzenie mogą świadczyć inskrypcje znalezione już w 1905 roku przez Ludwiga Borchardta dokument z miejsca na skraju pół uprawnych w pobliżu północnej piramid. Dokumentem tym był dekret datowany na 21 rok panowania Pepi I władcy IV dynastii a jego treścią było zwolnienie z pewnych obowiązków podatkowych dwu piramid zwanych Cha Snofru Kapłan o Imieniu Dua-Re który żył w czasach v DYNASTII i którego mastaba znajduje się na wschód od piramidy Łamanej nosi tytuł Nadzorcy Dwu piramid Snofru a jego syn Anchmare to nadzorca południowej piramidy Snofru- czyli łamanej.
Ale 3 ? Zewnętrz w medum jest Snofru. A wnętrze Huni.=Nie
Jednym z najważniejszych znalezisk ekspedycji niemieckiej są tak zwane znaki
kamieniarskie wykonane czerwona ochra na kamieniu narożnikowym wbudowanym w południowo zachodni narożnik piramidy. Zapisany jest tam rok 15-stego spisu bydła- to data położenia kamienia wiec być może i data rozpoczęcia budowy piramidy. Ta sama i późniejsze zostały odkryte na kilku blokach okładziny. Budowniczym północnej był najprawdopodobniej Kanefer najstarszy z żyjących synów władcy jego i kilkoro synów i córek Snofru pochowano w ceglanych mastabach położonych na południowy wschód od piramidy. Możliwe że łamana była traktowana jako zapasowa.
Na południe od alei nie opodal pierwszej piramidy satelitarnej połaczona ekspedycja Muzeum sztuki w Bostonie i Uniwersytetu Harvarda kierowan przez Reisnera dokonała w roku 1925 odkrytcia jedynego jak dotąd nie narudzonego grobu starego państwa. Usytuowany była dnie 30 metrowego szybu wypełnionego kamiennymi ciosami. Wenątzr znajdował się sarkofag z alabastru i wyposażenie grobowe należące do królowej Hetepheres żony Snofru i matki Cheopsa. Sarkofag był pusty. Pochowana została w grobie w Dahszur w okolicy piramidy północne jednak nie znaleziono grobu
A piramida północna była z pewnością dokończona czego dowodzi piramidon odnaleziony przez misje Niemieckiego Instytutu Archeologicznego. Ale świątynia grobowa(na wschodzie) została jedynie w części zbudowana z kamienia dużo zbudowano z cegły mułowej pokrytej biała zaprawą - mogło świadczyć o pośpiechu - być może nigdy nie wzniesiono innych elementów grobu w tym także grobowca Hetepheres. Była otoczona murem z cegły mułowej. Zorientowana na osi wschód zachód. Fragment różowego granitu. Stele fałszywych drzwi.
Reiner uważa ze najpierw była w Dahszur
Mark Lehner z American Research Center w Kairze że jest w piramidzie satelitarnej wielkiej piramidy.
Lepsius odnalazł przysypane piaskiem resztki piramidy na wschód od północnej. W czasie prac konstruktorskich na początku 20 wieku odnaleziono osadę Snefru (khentiu-she) na brzegu Nilu.
V-Mastaby
Groby i mastaby pochodzące z okresu Starego Państwa i późniejszych wznoszą się ponad łańcuchy wzgórz pustynnych w pobliżu południowej piramidy Snofru. Mocno zniszczone przez złodziei. Więcej kamienia używano statuy w grobach 4 tej dynastii skupione na pojedynczych obiektach.
W 1996 SCA (Society of Commercial Archeology) odkryło część cmentarzyska z okresu starego państwa w Dahszur które zostało już wcześniej odkryte prze z G. MASPERO and A. BARSANTI na początku 20 wieku Wiele z ze znalezionych tam, artefaktów trafiło do muzeum kairskiego. Ale nieznany jest tego kontekst archeologiczny. Szczęśliwie mastaba syna Snofru Ty-nefer której dekorowane nisze znajdują się w muzeum mogą być identyfikowane z wykopaliskami 1996 r. W pobliżu mastaby znaleziono jeszcze dwie na planie krzyża chapels? Z wczesnej 4 tej dynastii i kilka z późnej. Część inskrybowanych fragmentów dekoracji grobowców została odkryta na powierzchni także wraz z fragmentami e średniego i nowego państwa.
Pierwszy sezon wykopalisk ekspedycji Free University (Freien Universitat) (Berlin) w Dahszur jesienią 2000 został poświecony odkrywaniu kompleksu mastab starego państwa w południowym Dahszur i szybów wiertniczych (odwiertów?) na granicy kultywacji.
Odkryto monumentalną kamienną mastabę z czasów IV Dynastii należącą do kapłana i muzyka o imieniu Ipi.
Mastaba długości 26 metrów odnaleziono tam dwa posągi.
Grób otoczony był przez liczne mniejsze zbudowane z cegły mułowej datowane na IV i V dynastię, mogły należeć do osób związanych z kultem pośmiertnym Snofru.
Odwierty w aluwialnym podłożu zostały wykonane w celu odkrycia dawnego wyglądu tego terenu i by zlokalizować osady związane z Piramidą.