Udar napięciowy (prądowy)-
To wykres w funkcji czasu przedstawia-
jący prądy piorunów oraz pochodzące
od nich prądy i napięcia w liniach elek-
troenergetycznych,a także niektóre z
rótkotrwałych przepięć wewnętrznych
Udar składa się z czoła- od punktu O do
W i grzbietu-od W do zaniku.
Udar charakteryzowany jest umownie
swą wartość szczytową(napięciowy
przez Um;prądowy przez Im),czas trwa-
nia czoła T1;czas do półszczytuT2. Uda-
ry prądu głównego wyładowania pioru-
na charakteryzują wartości szczytowe
rzędu 5-250kA, czasy trwania czoła 1-
10μs,czasy do półszczytu 10-200 μs.
Ochronniki
służą do ochrony izolacji przed przepię-
ciami.Obniżają one napięcie między li-
nią i ziemią do poziomu bezpiecznego,
odprowadzając-poprzez łuk elektryczny
na iskiernikach-ładunek fali przepięcio-
wej z przewodów roboczych do ziemi.
1.iskiernik ochronny 2.odgromnik wyd-
muchowy 3. odgromnik zaworowy
Zasady ochrony przepięciowej i od-
gromowej. Przepięcia pochodzenia at-
mosferycznego stanowią największe za-
grożenie dla izolacji urządzeń.Ochrona
od przepięć atmosfer. nosi nazwę ochr.
odgromowej.Stawia się przed nią 2 zad:
1.osłaniania przewodów roboczych linii
lub aparatów i budynków stacji energo-
elektrycznych przed bezpośrednimi ud-
erzeniami piorunów oraz niedopuszcza-
nia do tzw. przeskoków odwrotnych-lub
iskier odwrotnych lub wtórnych 2.łago-
dzenia skutków uderzeń piorunów lub
niedopuszczenia do uszkodzenia obie-
któw z tego powodu.
Ochronę linii i stacji energoelektrycz-
nych przed bezpośrednimi uderzenia-
mi piorunów zapewniają zwody pioru-
nowe wraz ze stalowymi elementami
konstrukcji słupów i przewodami.
Przewody robocze linii energoelektr.
chroni się umieszczając nad nimi prz
ewody odgromowe, które są uziemio-
ne na każdym słupie. Stacje elektroen.
chronione są za pomocą uziemionych
zwodów pionowych lub poziomych.
Czynniki wpływające na reakcję
organizmu ludzkiego przy przep-
ływie prądu porażeniowego:
1.częstotliwość prądu rażeniowego
2.natężenie prądu raż. 3.droga przep-
ływu prądu raż. 4.czas rażenia 5.ind-
ywidualne cechy biologiczne organi-
zmu 6.psychiczne przygotowanie o-
sobnika na możliwość porażenia
Najmniejszą odporność wykazuje
organizm ludzki na prądy o częstot.
15-100 Hz,w którym to zakresie
mieszczą się częstotliwości sieciowe.
Ochrona przeciwporażeniowa pod-
stawowa i dodatkowa.
Ochrona podstawowa(ochrona przed
dotykiem bezpośrednim)to zespół śro-
dków zapobiegających niebezpiecznym
skutkom dotknięcia przez człowieka
części czynnych tzn. żył, przewodów lub
innych części przewodzących prąd elek.
znajdujących się podczas normalnej pr-
acy pod napięciem,w tym także przew-
ód neutralny. W tym celu należy zasto-
sować izolację roboczą,osłony,bariery i
ogrodzenia przenośne lub umieścić czę-
ści czynne poza zasięgiem ręki.
Ochrona dodatkowa(przed dotykiem po-
średnim)stanowi ochronę zapobiegającą
niebezpiecznym skutkom dotknięcia cz-
ęści przewodzących dostępnych w razie
pojawienia się na nich napięcia w waru-
nkach zakłóceniowych.Najskuteczniej-
szym zabezpieczeniem przed poraże-
niem jest przystosowanie urządzeń ele-
ktr. do zasilania z bezpiecznych źródeł
o napięciu roboczym nie przekraczają-
cym napięcia bezpiecznego UL.
Zakresy napięciowe i układy sieciowe
instalacji elektrycznych.Ze względu na
ochronę porażeniową w obiektach bud-
owlanych określono 2 zakresy napięcio-
we: zakres I (napięć b.niskich) obejmu-
je napięcia do 50V prądu przemiennego
i do 120V prądu prądu stałego.Dzieli się
przy tym na 3 podzakresy wyznaczone
przez wartości graniczne:50,25 i 12V
przy prądzie przemiennym oraz 120,60 i
30V przy prądzie stałym. Zakres II(na-
pięć powszechnie stosowanych)obejmu-
je napięcia od 50 do 1000V-przy prądze
przemiennym oraz od 120 do 1500V-
przy prądzie stałym.W obwodach uzie-
mionych obowiązuje dodatkowo ograni-
czenie napięć przemiennych między fa-
zami i ziemią do 600V oraz napięć stał-
ych między biegunami i ziemią do 900V
Sposoby i środki ochrony przeciwpor-
ażeniowej w obiektach budowlanych.
Do realizacji ochrony przed dotykiem
bezpośrednim w obiektach budowlany-
ch używa się sposobów:
- uniemożliwienie przepływu prądu ele-
ktrycznego przez ciało człowieka lub
zwierzęcia - ograniczenie prądu,który
może przepływać przez ciało człowieka
lub zwierzęcia do wartości bezpiecznej
Do realizacji ochrony przed dotykiem
pośrednim w obiekt. bud. są sposoby:
-uniemożliwienie przepływu przez cia-
ło człowieka lub zwierzęcia prądu elekt.
mogącego pojawić się w wyniku uszko-
dzeń instalacji lub urządzeń -
ograniczenie prądu,który może przepły-
wać przez..(j.w.)..w wyniku uszkodzeń
instalacji lub urządzeń do wartości bezp
-samoczynne odłączenie zasilania w
określonym,krótkim czasie w wypadku
uszkodzeń instalacji lub urządzeń,pow-
odujących możliwość przepływu prądu
przez ciało człowieka lub zwierzęcia
gdy wartość tego prądu może być równa
lub większa od wartości bezpiecznej
-powszechne stosowanie ekwipotencja-
lizacji (wyrównania potencjałów częsci
przewodzących dostępnych i obcych)dla
wzmocnienia skuteczności istniejącej
ochrony przed dotykiem pośrednim
Do realizacji ochrony przed dotykiem
bezpośrednim w obiektach bud. służą
środki:-izolowanie części czynnych lub
umieszczanie ich poza zasięgiem ręki
-użycie ogrodzenia,obudowy lub barie-
ry, ewentualnie dodatkowe urządzenia
ochronne różnicowo-prądowe o pradzie
zadziałania nie większym niż 30mA
Do realizacji ochrony przed dotykiem
pośrednim w obiekt. służą środki:
-szybkie wyłączanie zwarć w układach
sieciowych TN,TT i IT wraz z ograni-
czeniem wartości napięcia dotykowego,
za pomocą połączeń wyrównawczych
miejscowych -stosowanie urządzeń II
klasy ochronności lub o izolacji równo-
ważnej -izolowanie stanowiska
-separacja odbiorników -stosowanie
nieuziemionych połączeń wyrównaw-
czych miejscowych.
Skuteczność ochrony przeciwporaże-
niowej w obiektach budowlanych.
Skuteczność.(...).zapewnia szybkie wył-
ączanie w układach sieciowych TN,TT i
IT wraz z ograniczeniem wartości napię
cia dotykowego w układach sieciowych
TT i IT. Szybkie wyłączanie zwarć w
układach sieciowych TN,TT i IT jest re-
alizowane przez : -urządzenia ochronne
przetężeniowe -urządzenia ochronne
różnicowo-prądowe.
Ochrona przeciwporażeniowa przy
urządzeniach średniego i wysokiego
napięcia. Ochrona podstawowa przy
urządzeniach elektroenergetycznych o
napięciu znamionowym wyższym niż
1kV ma zapobiegać zetknięciu się czło-
wieka z częściami czynnymi tego urzą-
dzenia,natomiast ochrona przeciwpora-
żeniowa dodatkowa-wystąpieniu wyż-
szych niż dopuszczalne napięć rażenio-
wych dotykowych,które mogą powstać
na skutek pojawienia się napięcia na p-
rzewodzących częściach nie należących
do obw. elektr. Przy urządzeniach tych,
w razie konieczności zapewnienia och-
rony przeciwporażeniowej dodatkowej,
wykonuje się uziemienia ochronne. W
przypadkach technicznie uzasadnionych
dla zmniejszenia zagrożenia porażenio-
wego, można też stosować-łącznie z
uziemieniem ochronnym-uzupełniające
środki ochrony przeciwporażeniowej
dodatkowej w postaci: 1.izolacji stano-
wisk 2. powłok elektroizolacyjnych 3.
wstawek izolacyjnych w elementach
przewodzących 4.ogrodzeń.