PIERWSZA POMOC PRZEDLEKARSKA

1.Jakie są skutki prawne nieudzielania pierwszej pomocy w niebezpieczeństwie?

Do sytuacji takich odnosi się art. 162 kk. § 1 tego art. określa, iż nieudzielanie pierwszej pomocy osobie, która znajduje się w niebezpieczeństwie utraty życia podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

2.W jakich warunkach można odstąpić od udzielenie pierwszej pomocy ?

§ 2 art. 162 kk. określa iż można odstąpić od udzielenia pierwszej pomocy jeżeli do jej udzielenia konieczne jest poddanie się zabiegowi lekarskiemu, lub kiedy możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji bądź osoby bardziej do tego powołanej. Można odstąpić od udzielenia pierwszej pomocy jeżeli pomoc ta naraża nas lub inne osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia.

3.Czynności ratownika na miejscu wypadku.

1. Zabezpieczenie miejsca wypadku.

2. Zabezpieczenie ofiar wypadku.

3. Ocena doznanych obrażeń ciała.

4. Wydostanie ofiar wypadku z uszkodzonego pojazdu.

5. Pierwsza pomoc medyczna.

6. Usunięcia ofiar wypadku ze strefy zagrożenia.

7. Transport ofiar wypadku do szpitala.

4.Kolejność czynności przy sprawdzaniu oddechu, tętna w badaniu systemowym.

1. Sprawdzanie stanu przytomności.

2. Sprawdzanie oddychania.

3. Sprawdzanie tętna.

4. Sprawdzanie stanu całego ciała.

Badanie systemowe zaczynamy od głowy i przemieszczamy się w dół ciała.

Sprawdza się drożność dróg oddechowych. Systematycznie dwoma rękami porównuje się obie strony ciała, co ułatwia wykrycie obrzęków i deformacji. (sprawdza się reakcje źrenic na światło, sine wargi świadczą o niedotlenieniu, zapach acetonu z ust może świadczyć o cukrzycy, wycieki z ucha o krwotoku wewnątrzczaszkowym, ciała obce, zranienia, przeszukać ofiarę). Co dwie minuty należy sprawdzać tętno.

5.Budowa układu krążenia i układu oddechowego.

1. W skład układu krążenia wchodzą: serce, tętnice, naczynia włosowate, żyły oraz naczynia i węzły chłonne.

Wyróżnia się dwa układy krążenia mały (płucny) i duży zaopatrujący w krew całe ciało.

-Żyły są naczyniami krwionośnymi prowadzącymi krew z tkanek i narządów ciała do serca.(do przedsionków).

-Tętnice są naczyniami krwionośnymi wiodącymi krew z serca (z komór) do wszystkich tkanek i narządów ciała.

2. W skład układu oddechowego wchodzą: drogi oddechowe (górne: jama nosowa, gardziel, krtań ; dolne: tchawica i oskrzela), płuca jako właściwy narząd oddechowy oraz opłucna i mięśnie oddechowe.

Oddychanie przebiega w dwóch fazach wdech i wydech. U kobiet intensywniej przy oddychaniu pracują mięśnie międzyżebrowe, wydatniej porusza się klatka piersiowa, a u mężczyzn przy wdechu główną rolę odgrywa przepona, intensywniejsze są ruchy mięsni brzucha.

6.Przyczyny zatrzymania oddechu i krążenia.

Przyczyn zaburzenia oddychania lub całkowitego bezdechu może być wiele. Można je podzielić na kilka grup. Najczęściej występującą jest zamknięcie dróg oddechowych spowodowane np. zapadnięciem się nasady języka u nieprzytomnego leżącego na wznak; obecnością ciała obcego w drogach oddechowych (treść żołądkowa, pokarm) lub znajdującego się w przełyku i uciskającego tchawicę (kość), również zalaniem dróg oddechowych krwią, powieszeniem, uduszeniem, utopieniem lub obrzękiem krtani (użądlenie).

Przyczyną zatrzymanie krążenia krwi, jest głownie nieskuteczna praca serca lub zupełne zatrzymanie jego czynności. Z chwilą zatrzymania krążenia krwi tlen nie dociera do tkanek, a w szczególności do mózgu.

7.Objawy śmierci klinicznej i biologicznej.

Śmierć kliniczna jest stanem, w którym dochodzi do zatrzymania krążenia i oddychania z towarzyszącą utratą przytomności. Jeżeli w ciągu 4 min. dostarczymy do mózgu utlenioną krew, człowiek ma szansę powrócić do życia bez żadnych powikłań dla zdrowia.

Śmierć biologiczna polega na całkowitym ustaniu funkcji mózgu.

Znamiona śmierci biologicznej: oziębienie ciała, plamy opadowe, stężenie pośmiertne, zmętnienie rogówki.

8.Czynności wykonywania reanimacji przez jedną i dwie osoby.

1. Odchylenie głowy do tyłu (po sprawdzeniu drożności dróg oddechowych).

2. Dwa wdmuchnięcia powietrza.

3. Sprawdzenie tętna.

4. Dwa wdmuchnięcia powietrza.(1)

5. Piętnaście ucisków na mostek.

6. Dwa wdmuchnięcia powietrza.(2)

7. Piętnaście ucisków na mostek

Po wykonaniu 8 cykli (około dwie minuty) sprawdzenie tętna.

Dwie osoby 1. Jedno wdmuchnięcie powietrza.(1)

2. Pięć ucisków na mostek.

9.Przyczyny omdlenia i zasady pomocy.

Przyczyną omdlenia jest niewydolność układu nerwowego (mózgu) spowodowana różnymi czynnikami zewnętrznymi, takimi jak urazy mechaniczne, ostre zatrucia, brak dostępu powietrza do dróg oddechowych oraz wewnętrznymi - chorobami.

Poszkodowanego należy ułożyć na plecach z głową zwróconą na bok, następnie wykonać pozycję czterokończynową. W tym celu należy jedną ręką uchwycić kciuki obu rąk, a drugą podłożyć w okolicy stawu skokowego i unieść wszystkie kończyny poszkodowanego do góry. Poszkodowanemu należy również zapewnić dopływ świeżego powietrza.

10.Przyczyny zakrztuszenia i zasady pierwszej pomocy.

Do dróg oddechowych może trafić każdy drobny przedmiot trzymany w ustach lub kęs jedzenia. Wywoła to atak kaszlu lub stan nagłego duszenia się.

Pierwsza pomoc polega na uderzeniu płaską dłonią między łopatki. Głowa poszkodowanego powinna być poniżej klatki piersiowej. Małe dziecko można chwycić za biodra, głową w dół i potrząsać nim. Większe dzieci można przełożyć głową w dół przez swoje kolano.

W wyjątkowo rozpaczliwych sytuacjach, zwłaszcza u osób dorosłych można wykonać chwyt Heimlicha. W tym celu staje się za plecami poszkodowanego, pochyla go do przodu i mocno uderza dłonią pięć razy między łopatki. Jeżeli to nie skutkuje, trzeba go objąć oburącz za brzuch, powyżej pępka i nagłym ruchem przyciągnąć do siebie, co może spowodować wypchnięcie ciała obcego. Czynności te powtarza się na przemian.

11.Rodzaje ran i ich charakterystyka.

Rany:

1. Cięta.

2. Szarpana.

3. Kłuta.

4. Miażdżona.

5. Postrzałowa

6. Tłuczona.

Rany postrzałowe dzieli się na:

1. Styczne - występuje uszkodzenie powierzchniowe.

2. Przestrzałowe - mają wlot, kanał postrzałowy i wylot.

3. Ślepe - mają wlot i kanał postrzałowy.

Otwarte rany mierzymy otwartą dłonią, okolice zmiażdżone, stłuczone dłonią zwiniętą w pięść. W obu przypadkach rana o powierzchni jednej dłoni oznacz utratę około 0,5 l krwi

12.Sposoby gojenia się ran.

Gojenie się ran zazwyczaj odbywa się samoistnie. W zależności od rodzaju rany, jej rozmiarów, stopnia zakażenia, obecności ciał obcych lub zanieczyszczeń oraz zakresu pierwszej pomocy wyróżnia się trzy sposoby gojenia się ran:

1. Przez rychłozrost - przebiega szybko i bez powikłań; gdy brzegi rany są gładkie,

a rana jest czysta.

2. Przez ziarninowanie - gdy rana jest zakażona; organizm oczyszcza ranę, rana ropieje; po oczyszczeniu następuje mnożenie komórek i wypełnianie rany nową tkanką, zwaną ziarniną.

3. Pod strupem - pod strupem odbywa się proces gojenia, który przypomina gojenie doraźne lub przez ziarninowanie.

13.Aseptyka i antyseptyka.

Aseptyka albo postępowanie aseptyczne, czyli jałowe, to zespół czynności mających na celu niedopuszczenie zarazków do rany.

Antyseptyka, czyli postępowanie przeciwbakteryjne lub przeciwgnilne, ma na celu zabicie zarazków w przypadkach już istniejącego zakażenia rany lub przynajmniej niedopuszczenie do ich rozmnażania się.

14.Zakażenia przyranne.

Drobnoustroje mogą przenikać do rany z przedmiotu raniącego lub podczas zetknięcia się rany z odzieżą, podłożem albo na skutek wtórnego zanieczyszczenia uszkodzonych tkanek.

Najczęstsze są zakażenia bakteriami ropotwórczymi. Przeniknięcie zarazków do rany opóźnia gojenie się jej i sprzyja powstawaniu blizny. Ropiejące miejscowe zakażenie może się rozprzestrzenić na cały organizm powodując „zakażenie krwi”.

15.Zasady opatrywania ran.

Udzielając pomocy poszkodowanemu, trzeba zadbać o bezpieczeństwo ratowanego oraz własne (np. założyć rękawiczki gumowe lub wykorzystać woreczki foliowe).

Podczas opatrywania rany trzeba stanąć twarzą do zranienia, obserwować poszkodowanego

i reagować na zmiany w jego zachowaniu. Rany nie wolno dotykać ani przemywać, ponieważ może to spowodować dodatkowe zakażenie. Nie należy również usuwać ciał obcych tkwiących w ranie, ponieważ może do dalszych uszkodzeń tkankowych i silnego krwawienia. Tkwiące w ranie ciało obce, uciskając na naczynia krwionośne, odgrywa rolę korka.

Gdy krwawienie z rany jest skąpe, można zdezynfekować okolice rany lub przemyć je przegotowaną wodą i zwykłym mydłem. Z raną trzeba postępować delikatnie, aby nie wywołać wstrząsu lub wtórnego krwawienia. Nakładając opatrunek na okolice kończyn, należy pamiętać o wcześniejszym ich uniesieniu ku górze. Jeżeli opatrunek przemoknie, nie zdejmuje się go, lecz nakłada dodatkowy. Zapobiegnie to przenikaniu bakterii do rany. Zawsze korzystne jest unieruchomienie kończyny, na której jest rana.

16.Charakterystyka krwotoków zew. i wew.

W zależności od źródła krwawienia wyróżnia się krwotoki: tętnicze, żylne i z naczyń włosowatych - miąższowe. Jeżeli krew wypływa na zewnątrz, krwotok nosi nazwę zewnętrznego, jeżeli gromadzi się wewnątrz ciała lub tkanek, jest krwotokiem wewnętrznym.

Krwotok tętniczy charakteryzuje się pulsującym w rytm skurczów serca wypływaniem krwi jasnoczerwonej. Uszkodzenie nawet małej tętnicy może być niebezpieczne dla życia.

W krwotoku żylnym krew o zabarwieniu ciemnoczerwonym wypływa ciągłą strużką. Krwotoki z mniejszych żył mogą ustać same wskutek zaczopowania rany skrzepem. Najczęściej jednak występuje mieszany typ krwawienia tętniczo - żylny.

Krwotok miąższowy powstaje w wyniku uszkodzonej większej liczby naczyń włosowatych, zdarcia i oddzielania się skóry, przerwania mięśni lub zranienia narządów miąższowych (wątroba, śledziona, nerki).

17.Sposoby tamowania krwotoków.

Jednym ze sposobów tamowania krwotoku jest uciśnięcie tętnicy doprowadzającej krew do miejsca krwawienia. tętnice uciska się tam, gdzie są one najlepiej dostępne i przebiegają na twardym podłożu. Ucisk musi być stosowany z odpowiednią siłą, aby krwawienie ustało.

Następnie należy przykryć ranę czystym materiałem opatrunkowym, najlepiej warstwą gazy, na którą można położyć watę lub ligninę, a następnie twardy przedmiot (mocno zawinięty bandaż, drewniany klocek) i wszystko ściśle przybandażować.

W przypadku odmy opłucnej (przedostawanie się powietrza do jamy opłucnej) należy założyć opatrunek uszczelniający na ranę. Na warstwę gazy trzeba nałożyć watę lub ligninę, następnie przykryć tkaniną nie przepuszczającą powietrza (folia, ortalion) poczym ściśle przybandażować.

W przypadku krwawienia z otwartej jamy brzusznej należy jak najszybciej osłonić ranę jałowym materiałem opatrunkowym, bez ucisku. Wypchniętych na zewnątrz pętli jelit nie należy wprowadzać do jamy brzusznej.

18.Progi szerzenia się chorób zakaźnych.

Choroba zakaźna to proces biologiczny, który zachodzi w organizmie ludzkim wskutek wtargnięcia i rozwoju w nim zarazków chorobotwórczych.

Źródłem zakażenia się jest środowisko, w którym powstaje, mnoży się i gromadzi czynnik zakaźny i z którego zarazki mogą przedostawać się do otoczenia. Są one pasożytami, w środowisku zewnętrznym nie mnożą się i nie utrzymują się długo przy życiu. Przedmioty martwe odgrywają tylko pośrednią rolę, przenoszą zakażenia. Praktycznie więc jedynym źródłem zakażenia jest organizm ludzki lub zwierzęcy. Może to być człowiek (zwierzę) osoba, u której wytworzyła się równowaga biologiczna między organizmem własnym i pasożytniczym i choroba nigdy się nie ujawniła lub po przebytej chorobie zarazki utrzymują się w jej organizmie. Również zwłoki ludzi zmarłych i zwierząt padłych na skutek choroby zakaźnej są źródłem zakażeń.

Szerzenie się zakażenia następuje różnymi drogami. Może to nastąpić przez kontakt bezpośredni (bliskie obcowanie z chorym) lub pośredni, czyli przez wspólne użytkowanie z chorym mieszkania, toalety, naczyń i innych przedmiotów codziennego użytku.

Zwalczanie chorób zakaźnych wymaga wielu konkretnych przedsięwzięć, ograniczeń i zakazów przestrzeganych bardzo rygorystycznie. Szczególnie istotną rolę odgrywa higiena otoczenia. Polega ona głównie na tym, aby w okresie epidemii, ale również w normalnych warunkach, zdrowemu człowiekowi uniemożliwić zetknięcie się z zarazkiem wydalonym z organizmu zakażonego lub ograniczyć taką możliwość. Kolejnym przedsięwzięciem jest dezynfekcja (dezynsekcja i deratyzacja) zarówno bieżąca stosowana w sposób ciągły przy łóżku lub w otoczeniu chorego (niszczenie zarazków natychmiast po wydaleniu ich z organizmu ludzkiego), jak i końcowa - po wyzdrowieniu chorego, przewiezieniu go do szpitala lub zgonie. Skuteczne są działania mające na celu uodpornienie ludzi, szczególnie dzieci, na choroby zakaźne, m.in. przez sztuczne zakażenie (szczepionki). Wielkie znaczenie w walce z chorobami zakaźnymi ma także oświata sanitarna.

19.Możliwość zarażenia się wirusem HIV.

AIDS to zespół chorób wywołanych przez HIV, który niszczy układ odpornościowy, co powoduje ciężkie zakażenia, prowadzące do śmierci lub rozwoju niektórych nowotworów złośliwych.

HIV to ludzki wirus niedoboru odpornościowego.

W większości przypadków do zakażenia HIV doszło przez kontakt seksualny pomiędzy kobietą a mężczyzną, przez kontakt z zakażoną krwią, podczas ciąży i porodu oraz podczas kontaktów homoseksualnych.

Źródłem zakażenia jest człowiek. Materiałem zakaźnym jest sperma, wydzielina pochwy i krew. Stwierdza się obecność HIV w ślinie i łzach, ale nie są to ilości niebezpieczne.

20.Jak sprawdzamy stan przytomności osoby poszkodowanej.

Przytomność wyraża się w prawidłowym spostrzeganiu, możliwości skupienia uwagi i uzmysłowienia sobie wydarzeń. Przytomność sprawdza się, potrząsając ostrożnie ramionami poszkodowanego, równocześnie trzeba pochylić się nad jego uchem i zadać proste pytanie, np.: „Co się stało?”, lub wydać krótkie polecenie, np.: „Otwórz oczy!”. Poszkodowany w ciężkim stanie „chwiejnej świadomości” może mamrotać, jęczeć i słabo się poruszać. Poszkodowany całkowicie nieprzytomny w ogóle nie reaguje na bodźce mechaniczne, np.: dotyk, szczypanie, a uniesiona kończyna poszkodowanego bezwładnie opada, nie może się utrzymać samodzielnie.

21,22.Czynności ratownika gdy osoba jest -nieprzytomna oddycha

-nieprzytomna nie oddycha.

Brak przytomności

Kontrola oddechu

Oddech samoistny Bezdech lub niewystarczające

oddychanie

Ułożenie w pozycji Odchylenie głowy do tyłu

bocznej ustalonej

Dalsze czynności ratunkowe: Sztuczne oddychanie

• 
  unieruchomienie złamań

• 
  zwalczanie wstrząsu

• opatrywanie ran W razie konieczności

• stała kontrolna czynności życiowych resuscytacja

• wezwanie pogotowia ratunkowego krążeniowo-oddechowa

Po przywróceniu oddech i krążenia ułożenie w pozycji bocznej ustalonej

23.Omów czynności układania osoby nieprzytomnej w pozycji bocznej ustalonej.

Klęcząc na wysokości bioder poszkodowanego, trzeba zgiąć w stawie kolanowym nogę będącą bliżej ratującego, podsunąć ją do pośladka, a stopę podłożyć pod drugą nogę. Rękę kładzie się na kolanie zgiętej nogi i lekko odpycha od siebie. Pośladek uniesie się do góry i wówczas należy podłożyć pod niego wyprostowaną rękę. Nie zdejmując ręki z kolana, trzeba drugą ręką chwycić powyżej nadgarstka ręki poszkodowanego. Teraz trzeba się odsunąć, delikatnie pociągnąć za rękę i docisnąć kolano do podłoża. Spowoduje to obrót poszkodowanego na bok (amortyzowany kolanami ratującego). Głowę trzeba odchylić do tyłu, twarz skierować do podłoża. Rękę, za którą ciągnął ratujący, należy zgiąć w łokciu, a dłoń podłożyć płasko pod brodę. Rękę spod pośladka należy wysunąć do tyłu, co zapobiegnie ponownemu przewróceniu się poszkodowanego na plecy. Noga bliższa podłoża zgięta w kolanie zapobiegnie przewróceniu się poszkodowanego na brzuch. Teraz należy okryć go kocem i co 2-3 minuty kontrolować czynności życiowe. Pozycja boczna ustalona ma decydujący wpływ na przeżycie poszkodowanego. Odchylenie głowy do tyłu zapobiega niedrożności, a skierowanie ku podłożu twarzy umożliwia wypłynięcie treści z jamy ustnej, chroniąc przed zachłyśnięciem.

9

---