Najważniejsze jednostki fitosocjologiczne:
Phragmites - trzcina
Klasa: Phragmitetea
Rząd: Phragmitetalia
Związek: Phragmition
Zespół: Phragmitetum
Gatunki siedliska wilgotnego:
Nazwa: Trzcina pospolita
Nazwa łac: Phragmites communis
Lwu: 1
Wysokość: wysoka, 90-250 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Typ krzewienia: rozłogowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: zamiast języczka włoski
Biologia: trwała, późna VI-IX
Siedlisko: Hydrofilna- łęgi zastoiskowe, brzegi jezior
Użytkowanie: nie wysiewana
Ranga fitosocjologiczna: klasa Phragmitetea
Zespół Phragmitetum Australis
(tzw. Szuwar trzcinowy)
Żniwa trzcinowe - styczeń/luty
Wykorzystanie w budownictwie: do pokryć dachowych, źródło celulozy- dodawana do różnych płyt; w roślinnych oczyszczalniach ścieków
Kształt blaszek liściowych: wrzecionowaty, ma kanały powietrzne
Nazwa: Manna jadalna
Nazwa łac: Glyceria fluitans
Lwu: 5
Wysokość: wysoka, do 120 cm
Typ kwiatostanu: wiecha podwójna
Typ krzewienia: rozłogowy
Liść w pączku: złożony
Języczek/ostrogi: spiczasty - 6 mm
Biologia: trwała, średnio późna VI-IX
Siedlisko: Hydrofilna- łęgi rozlewiskowe
Użytkowanie: nie wysiewana
Ranga fitosocjologiczna: związek Sparganio- Glycerion fluitantis i zespół Sparganio- Glycerietum fluitantis
Kłoski wielokwiatkowe, wałeczkowate
Blaszka liściowa - ślad nart (dwa przeświecające rowki wzdłuż nerwu głównego)
W stanie surowym zawiera trujący kwas pruski
Nazwa: Manna mielec (wodna)
Nazwa łac: Glyceria maxima (aquatica)
Lwu: 5
Wysokość: wysoka, 90-200 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Typ krzewienia: rozłogowy
Liść w pączku: złożony
Języczek/ostrogi: krotki, dziobkowaty - 3mm
Biologia: trwała, średnio późna VI/VII
Siedlisko: Hydrofilna- łęgi rozlewiskowe, brzegi jezior
Użytkowanie: nie wysiewana
Ranga fitosocjologiczna: klasa Phragmitetea, rząd Phragmitetalina, zespół Glycerietum maximae
Zawiera kwas pruski;
Liść w pączku złożony ( źdźbło płaskie)
Przegrody poprzeczne kanałów powietrznych
Nazwa: Mozga trzcinowata
Nazwa łac: Phalaris arundinacea
Lwu: 7
Wysokość: wysoka, 100- 300 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa (2-4 krótkie gałązki, kłoski osadzone są blisko osi kwiatostanu)
Typ krzewienia: rozłogowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: owalny, długi 6-8 mm
Biologia: bardzo trwała, średnio późna VI/III)
Siedlisko: łęgi rozlewiskowe, murszowiska łęgowiejące
Użytkowanie: wilgotne łąki
Ranga fitosocjologiczna: związek Magnocaricion i zespół Phalaridetum arundinacea
Kolor przy kwiatostanach jest uzależniony od fazy rozwojowej (od terminu zbioru)
Liście jasnozielone, szerokie, w pączku zwinięte, wysokość języczka większa niż jego podstawa
Nazwa: Wyczyniec łąkowy (lisi ogon)
Nazwa łac: Alopecurus pratensis
Lwu: 9
Wysokość: wysoka, do 120 cm
Typ kwiatostanu: wiecha kłosokształtna
Typ krzewienia: rozłogowo- luźnokępkowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: krótki, kołnierzykowaty - 3mm
Biologia: trwała, bardzo wczesna V- VII
Siedlisko: łęgi właściwe, zagrądowiałe, murszowiska łęgowiejące
Użytkowanie: wilgotne łąki i rzadziej pastwiska (w górach)
Ranga fitosocjologiczna: klasa Molinio- Arrhenatheretea, zw. Alopecurion pratensis, zespół
Alopecuretum pratensis
Kłoski łatwo odpadają,
Liść: wyraźne żeberkowanie,
Języczek: skośny, krzywy (krótki, ścięty, skośnie przyrośnięty)
Nazwa: Wyczyniec kolankowaty
Nazwa łac: Alopecurus geniculatus
Lwu: 5
Wysokość: niska, do 30 cm
Typ kwiatostanu: wiecha kłosokształtna
Typ krzewienia: rozłogowo - luźnokępkowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: długi, ostro zakończony
Biologia: trwała bądź jednoroczna, średnio wczesna VI
Siedlisko: murszowiska łęgowiejące, grądy podmokłe
Użytkowanie: nie wysiewana
Ranga fitosocjologiczna: rząd Trifolio fragiferae - Agrosteitalia stoloniferae i zespół Ranunculo- Alopecuretum geniculati
Języczek: długi, ostro zakończony
Nazwa: Tymotka łąkowa
Nazwa łac: Phleum pratense
Lwu: 10
Wysokość: wysoka, 80-150 cm
Typ kwiatostanu: wiecha kłosokształtna
Typ krzewienia: luźnokępkowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: ostry, w kształcie korony ok. 5 mm
Biologia: średnio trwała, późna VI/VII
Siedlisko: murszowiska łęgowiejące, łęgi zgrądowiałe
Użytkowanie: łąki, pastwiska, pola
Ranga fitosocjologiczna: klasa Molinio- Arrhenatheretea, zespół Arrhenatheretum elatioris
Wiecha szorstka, kłoski trudno się odrywają
Liść zwinięty w pączku, źdźbło okrągłe
Liście jasnozielone
Języczek w kształcie korony
Cebulkowate zgrubienie u nasady pędu
Nazwa: Mietlica olbrzymia (biaława)
Nazwa łac: Agrostis gigantea (alba)
Lwu: 9
Wysokość: średniowysoka, 40-100 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Typ krzewienia: rozłogowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: ostry, drobno ząbkowany ok. 6 mm
Biologia: trwała, późna VI/VII
Siedlisko: łęgi właściwe i zgrądowiałe, grądy popławne
Użytkowanie: łąki, rzadko pastwiska
Ranga fitosocjologiczna: klasa Molinio- Arrhenatheretea, gatunek towarzyszący zespołom
Nazwa: Mietlica rozłogowa /bez okazu/
Nazwa łac: Agrostis stolonifera
Lwu: 5
Wysokość: niska, 20-60 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Typ krzewienia: rozłogowy nadziemny
Liść w pączku: zwinięty
Ranga fitosocjologiczna: Molinio- Arrhenatheretea
rząd Trifolio fragiferae- Agrostietalia stoloniferae zespół Rorippo- Agrostietum
Nazwa: Mietlica pospolita /siedliska ubogie, suche/
Nazwa łac: Agrostis capillaris
Lwu: 6
Wysokość: niska, 20-60 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Typ krzewienia: rozłogowo- luźnokępkowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: tępo ścięty, krótki, ok. 2 mm
Biologia: trwała, średnio późna VI/VII
Siedlisko: grądy zubożałe
Użytkowanie: trawniki
Ranga fitosocjologiczna: klasa Nardo- Callunetea, zespół Sieglingio- Agrostitetum
Kłoski 1- kwiatkowe
Języczek krótki
Nazwa: Wiechlina łąkowa
Nazwa łac: Poa pratensis
Lwu: 10
Wysokość: niska, 40-80 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Typ krzewienia: rozłogowo- luźnokępkowy
Liść w pączku: złożony
Języczek/ostrogi: krótki, tępo ścięty, ok. 2-3 mm
Biologia: trwała, wczesna V-VII
Siedlisko: murszowiska łęgowiejące i właściwe, grądy popławne i właściwe
Użytkowanie: łąki, pastwiska, trawniki
Ranga fitosocjologiczna: klasa Molinio- Arrhenatheretea, zb. Poa pratensis- Festuca rubra
Łódeczkowate zakończenie blaszki liściowej
Barwa szarawo- zielona
Gatunek odporny
Kłoski 3-5 kwiatkowe, szerokie, ciemno zabarwione
Ślady nart (rowki wzdłuż nerwu głównego)
Liście ciemnozielone
Nazwa: Wiechlina zwyczajna (szorstka)
Nazwa łac: Poa trivialis
Lwu: 7
Wysokość: średnio wysoka, 80- 100 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Typ krzewienia: luźnokępkowy o rozłogach nadziemnych
Liść w pączku: złożony
Języczek/ostrogi: krótki (pędy wegetatywne), spiczasty 7- 10 mm (pędy generatywne)
Biologia: trwała, wczesna V- VII
Siedlisko: murszowiska grądowiejące i właściwe, grądy podmokłe
Użytkowanie: nie wysiewana
Ranga fitosocjologiczna: klasa Molinio- Arrhenatheretea, zbiorowiska z Poa trivialis
Szorstka pod kwiatostanem
3-5 kwiatkowe
Na pędach generatywnych (z kwiatostanem) języczek długi
Nazwa: Wiechlina błotna
Nazwa łac: Poa palustris
Lwu: 8
Wysokość: średnio wysoka, 80 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Typ krzewienia: luźnokępkowy
Liść w pączku: złożony
Języczek/ostrogi: spiczasty, 3-4 mm
Biologia: trwała, średnio wczesna VI- VII
Siedlisko: łęgi właściwe
Użytkowanie: łąki wilgotne (dawniej)
Ranga fitosocjologiczna: klasa Phragmitetea, związek Magnocaricion, zespół Poo- Lathyretum palustris (w kl. Molinio- Arrhenatheretea)
Gładki pod kwiatostanem
Końcówki kłosków ciemno podbarwione
Długie gałązki
„miniaturka prosa”
Języczek spiczasty
Nazwa: Wiechlina gajowa /bez okazu/
Nazwa łac: Poa nemoralis
Lwu: 5
Wysokość: niska, 15-70 cm
Ranga fitosocjologiczna: klasa Querco- Fagetea
Odsłonięte kolanka
W zacienionych warunkach
Nazwa: Wiechlina roczna /bez okazu/
Nazwa łac: Poa annua
Lwu: 6
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Ranga fitosocjologiczna: …
Chwast ruderalny
Nazwa: Śmiałek darniowy
Nazwa łac: Deschampsia caespitosa
Lwu: 3 < 10%, 1 10- 25%, 0 > 25%
Wysokość: wysoka, 30- 150 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Typ krzewienia: zbitokępkowy
Liść w pączku: złożony
Języczek/ostrogi: ostry, wystający, 6-8 mm
Biologia: bardzo trwała, średnio późna VI- IX
Siedlisko: grądy podmokłe
Użytkowanie: chwast łąk i pastwisk, trawa ozdobna
Ranga fitosocjologiczna: rząd Molinietalia, zb. Deschampsia caespitosa
Kwiatostan połyskujący
Blaszki liściowe wyraźnie żeberkowane na górnej stronie, po brzegach z ostrymi krzemionkowatymi haczykami
Języczek długi, spiczasty
Ćwiczenia 2 (02.03.2010)
Nazwa: Kostrzewa łąkowa
Nazwa łac:
Lwu: 10
Wysokość: wysoka 40- 120 cm
Typ kwiatostanu: wiecha podwójna
Typ krzewienia: luźnokępkowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: krótki, kołnierzykowaty 1 mm, ostrogi wyraźne
Biologia: trwała, średniowczesna VI- VII
Siedlisko: łęgi zgrądowiałe i właściwe, grądy właściwe
Użytkowanie: łąki, pastwiska
Ranga fitosocjologiczna: klasa Molinio- Arrhenatheretea, wyróż. Festuco pratensis- Plantaginetum
Blaszki liściowe wyraźnie żeberkowane, błyszczące
Nazwa: Kostrzewa trzcinowa
Nazwa łac:
Lwu: 6
Wysokość: wysoka, 70- 150 cm
Typ kwiatostanu: wiecha podwójna
Typ krzewienia: kępowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: krótki, ząbkowany 2mm, ostrogi z charakterystycznymi włoskami
Biologia: bardzo trwała, średnio późna VI- VII
Siedlisko: murszowiska właściwe, łęgi zgrądowiałe, grądy podmokłe
Użytkowanie: łąki, pastwiska, trawniki
Ranga fitosocjologiczna: klasa Molinio- Arrhenatheretea, związek Agropyro- Rumicion crispi, zespół Potentillo- Festucetum arundinaceae
Liście są bardziej szorstkie niż u kostrzewy łąkowej,
Blaszki liściowe wyraźnie żeberkowate, błyszczące
Ostrogi z charakterystycznymi włoskami
Nazwa: Kostrzewa czerwona
Nazwa łac:
Lwu: 6 - f. rozłogowa, 5 - f. kępkowa
Wysokość: niska, 20- 80 cm
Typ kwiatostanu: wiecha podwójna lub właściwa
Typ krzewienia: rozłogowo- luźnokępkowy
Liść w pączku: złożony
Języczek/ostrogi: bardzo krótki, kołnierzykowaty, uszka w formie klapek
Biologia: bardzo trwała, średnio wczesna VI- VII
Siedlisko: murszowiska właściwe, zdegradowane i grądowiejące, grądy właściwe
Użytkowanie: łąki, pastwiska, trawniki
Ranga fitosocjologiczna: Molinio- Arrhenatheretea, zb. Poa pratensis- Festuca rubra (domin.)
Ma ości długie na końcach (ościste kłoski)
Liście bardzo wąskie, szczeciniaste
Dolne pędy są zabarwione czerwono
Blaszki liści pozwijane
Języczek prawie niewidoczny
Nazwa: Kostrzewa owcza /bez okazu/
Nazwa łac: Festuca ovina
Siedlisko: grądy zubożałe
Użytkowanie: trawniki, pastwiska górskie
Ranga fitosocjologiczna: klasa Koelerio glaucae- Corynephoretea canestentis
rząd Corynephoretalia
Blaszki liściowe ozdobne, bardzo wąskie, kolor niebiesko- szary
Występuje w ubogich siedliskach muraw napiaskowych
Nazwa: Życica trwała (Rajgras angielski)
Nazwa łac:
Lwu: 10
Wysokość: niska, 30- 70 cm
Typ kwiatostanu: kłos właściwy
Typ krzewienia: luźnokępkowy lub rozłogowo- luźnokępkowy
Liść w pączku: złożony
Języczek/ostrogi: krótki, ścięty, ostrogi wyraźne, szponiaste
Biologia: trwała, średnio wczesna V- IX
Siedlisko: łęgi zgrądowiałe, grądy popławne i właściwe
Użytkowanie: łąki, pastwiska, trawniki
Ranga fitosocjologiczna: rząd Plantaginetalia majoris, zesp. Lolio- Polygonetum arenastri, zespół Lolio- Cynosuretum (wyróż)
Tylko szczytowy kłosek ma plewę górną
Kłoski przy osi kwiatostanu nie mają plewy górnej
Kłoski bezostne
Nazwa: Perz właściwy
Nazwa łac:
Lwu: 7
Wysokość: niska- wysoka, 10- 150 cm
Typ kwiatostanu: kłos właściwy
Typ krzewienia: rozłogowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: krótki, ząbkowany, ostrogi wyraźne
Biologia: bardzo trwała, średnio późna VI- VIII
Siedlisko: łęgi zgrądowiałe, grądy właściwe
Użytkowanie: roślina przeciwerozyjna
Ranga fitosocjologiczna: rząd Trifolio fragiferae- Agrostietalia stoloniferae, związek Agropyro- Rumicion crispi
Ma plewy górne i dolne
Przyrastają szerszą osią do kwiatostanu te kłoski
Blaszka liściowa matowa
Nazwa: Kupkówka pospolita
Nazwa łac:
Lwu: 9
Wysokość: wysoka, do 150 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Typ krzewienia: luźnokępkowy
Liść w pączku: złożony
Języczek/ostrogi: spiczasty, postrzępiony, 2- 12 mm
Biologia: bardzo trwała, wczesna V- VIII
Siedlisko: murszowiska łęgowiejące i właściwe, grądy właściwe
Użytkowanie: łąki, pastwiska, pola
Ranga fitosocjologiczna: rząd Arrhenatheretalia
Długa gałązka na pierwszym pięterku
Na 1 pięterku jedna długo gałązka, zakończona kupką wielokwiatowych kłosków
Liście rynienkowate z wyraźnym kilem
GATUNKI SIEDLISK SUCHYCH
Nazwa: Stokłosa bezostna
Nazwa łac:
Lwu: 8
Wysokość: wysoka, 60- 150 cm
Typ kwiatostanu: wiecha podwójna
Typ krzewienia: rozłogowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: krótki, ząbkowany, 2 mm
Biologia: bardzo trwała, średnio wczesna V- VIII
Siedlisko: murszowiska łęgowiejące i właściwe, grądy właściwe, łęgi zgrądowiałe
Użytkowanie: łąki, pastwiska, pola
Ranga fitosocjologiczna: rząd Festucetalia valesiacae
klasa Agropyretea intermediorepentis
Kłoski bezostne, długie, wielokwiatowe
Jaskółka na blaszce liściowej
Często porażony przez rdzę więc ciemne plamy
Pochwy zrośnięte w kształcie litery V
Nazwa: Stokłosa prosta /bez okazu/
Nazwa łac: Bromus erectus
Siedlisko: łęgi pobagienne, grądy właściwe
Ranga fitosocjologiczna: klasa Festuco- Brometea
Pochwy i blaszki liściowe owłosione
Nazwa: Stokłosa miękka
Nazwa łac:
Lwu: 4
Wysokość: niska, do 50 cm
Typ kwiatostanu: wiecha pojedyncza lub podwójna
Typ krzewienia: luźnokępkowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: krótki, ząbkowany, 2 mm
Biologia: 1- lub 2- letnia, bardzo wczesna V- IX
Siedlisko: łęgi pobagienne, grądy właściwe
Użytkowanie: chwast
Ranga fitosocjologiczna: rząd Arrhenatheretalia wyróż. Hordeo- Bronetum
(w kl. Stellarietea Mediae)
Kłoski owłosione, ościste, bardzo łatwo się obsypują
Źdźbło okrągłe
Gatunek miejsc ruderalnych
Nazwa: Rajgras wyniosły
Nazwa łac:
Lwu: 9
Wysokość: wysoka, 100 - 150 cm
Typ kwiatostanu: wiecha podwójna (rzadko właściwa)
Typ krzewienia: luźnokępkowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: ścięty, ząbkowany, 3 - 5 mm
Biologia: trwała, średnio późna VI- VIII
Siedlisko: łęgi zgrądowiałe, grądy właściwe
Użytkowanie: łąki, pola
Ranga fitosocjologiczna: związek Arrhenatherion elatioris zespół Arrhenatheretum elatioris (medioeuropaeum)
Ości bardzo długie, kolankowato wygięte
Delikatne włoski na blaszce widoczne pod słońcem
Nazwa: Konietlica łąkowa (Owsik złocisty)
Nazwa łac:
Lwu: 9
Wysokość: średnia, do 100 cm
Typ kwiatostanu: wiecha właściwa
Typ krzewienia: luźnokępkowy
Liść w pączku: zwinięty
Języczek/ostrogi: ścięty, krótki, ząbkowany, 1- 2 mm, brak ostróg
Biologia: trwała, średnio wczesna VI- VIII
Siedlisko: łęgi zgrądowiałe, grądy właściwe
Użytkowanie: łąki podgórskie
Ranga fitosocjologiczna: rząd Arrhenatheretalia
3(2) ości kolankowato zgięte w kłosku, drobniejsze, kolor złocisto żółty
Nazwa: Owsica omszona
Nazwa łac:
Lwu: 4
Wysokość: średnio wysoka, 50- 100 cm
Typ kwiatostanu: wiecha podwójna lub potrójna
Typ krzewienia: rozłogowo- luźnokępkowy
Liść w pączku: złożony
Języczek/ostrogi: spiczasty, 4 - 6 mm
Biologia: trwała, wczesna V - VI
Siedlisko: łęgi pobagienne, grądy właściwe
Użytkowanie: nie wysiewana
Ranga fitosocjologiczna: klasa Molinio- Arrhenatheretea
Kłoski 3 kwiatkowe
Ości kolankowato wygięte, trzy ości są,
Ości ciemno podbarwione
Plewy błoniaste z prześwitującą ciemną plamką
Źdźbło spłaszczone, owłosione blaszki, ślady nart
Nazwa:
Nazwa łac:
Lwu:
Wysokość:
Typ kwiatostanu:
Typ krzewienia:
Liść w pączku:
Języczek/ostrogi:
Biologia:
Siedlisko:
Użytkowanie:
Ranga fitosocjologiczna:
12