t. Charakterystyka rynków i instrumentów finansowych
15
a akcje zdeponowane są w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych (KDPW), gdzie również dokonuje się rozliczania transakcji giełdowych. Utworzony w 1994 roku KDPW to spółka akcyjna, zawiązana przez Skarb Państwa, GPW, domy maklerskie, NBP i banki, posiadające akcje imienne, nieuprzywilejowane (bez dywidendy). Odpowiada za:
rejestrowanie i przechowywanie papierów wartościowych dopuszczo
nych do publicznego obrotu;
rozliczanie transakcji na rynku publicznym.
2. Instrumenty rynku pieniężnego i kapitałowego
Główną cechą każdego instrumentu finansowego jest spodziewany zysk i potencjalne ryzyko. Dla danego poziomu ryzyka, inwestor poszukuje instrumentu o największym zwrocie. Instrumenty publicznego obrotu papierami wartościowymi możemy podzielić według wielu kryteriów na przykład na:
wierzycielskie i własnościowe;
o starym i zmiennym dochodzie;
krótko- i długoterminowe (rynku pieniężnego i kapitałowego);
rzeczywiste (bazowe) i pochodne.
Rynek pieniężny cechuje się dużą dynamiką rozwoju i wieloma instrumentami, głównie o charakterze wierzycielskim.
Instrumenty rynku pieniężnego to bezwarunkowe, krótkoterminowe zobowiązania dłużnika na ustaloną kwotę i o określonym terminie umorzenia. Najpopularniejsze to bony - krótkoterminowe, o terminie wykupu poniżej jednego roku, papiery dłużne na okaziciela, sprzedawane z dyskontem, jak:
bony skarbowe - wierzycielskie papiery wartościowe na okaziciela,
sprzedawane z dyskontem i emitowane przez Skarb Państwa, reprezentowa
ny przez Ministra Finansów. Finansują deficyt Skarbu Państwa krótkotermi
nowo (w przeciwieństwie do obligacji skarbowych - papierów długotermi
nowych). Agentem emisji jest NBP, który sprzedaje je na drodze przetar
gów;
bony pieniężne - to krótkoterminowe papiery wartościowe, emitowa
ne przez NBP i sprzedawane aukcyjnie bankom w ramach operacji otwarte
go rynku jako instrument prowadzenia polityki pieniężnej;