EGOIZM

Reach and famous

1. Wartości instrumentalne a wartości same w sobie

1. Pieniądze stanowią wartość instrumentalną. Na co wydać te pieniądze.

2. Podobnie rzecz ma się ze sławą.

• Ze względu na co powinniśmy chcieć być sławni. (Ze względu na czyny typu wynalazek penicyliny, czy ze względu np. na zabicie większej ilości pacjentów niż jakikolwiek lekarz przed nami?)

• Może chodzi o uzyskanie sławy w taki sposób, w jaki się chce?

3. A może raczej chodzi o to że dzięki bogactwu i sławie można robić, co się chce? (Indywidualne pragnienia). Wówczas formuła dobrego życia brzmiałaby: Najlepsze ludzkie życie to takie, w którym jesteś dość bogaty, aby osiągnąć, co chcesz i sławny dzięki temu, że to osiągnąłeś.

4. Niestety i powyższa formuła nie jest satysfakcjonująca:

• Nie ma sensu wspominać bogactwa i sławy

• Są to pojęcia relatywne, dotyczą raczej środków do celu, każdy, kto chce osiągnąć jakiś (nawet niewybredny) cel, potrzebuje w jakimś stopniu bogactwa

• I tu bogactwa to jedynie wartość instrumentalna

• Gdy wskazujemy na dobre życie jako „Dostawanie, czego chcesz”, nie ma potrzeby szczególnego wyróżniania pieniędzy czy sławy.

2.Egoizm, subiektywizm i samolubstwo

1. Egoista (np. Kaliklesa, z Gorgiasza) uważa:

• że pragnienie rzeczy czyni je wart. dla nas,

• a dobre życie polega na skut. ich osiąganiu, bez wzgl. na to, jak to wpływa na los innych.

2. egoizm a subiektywizm

• subiektywizm dopuszcza postawę altruistyczną (obowiązki względem innych), egoizm (self-interest) nie (widać to na przykładzie dylematu, dlaczego powinienem być raczej uczciwy niż dążyć do kariery e

3. egoizm a selfishness

• samolubstwo: poszukiwanie i promow. własnego komfortu i satysfakcji (przed wszystkimi innymi)

• egoizm: przekonanie, że mam powód do działania jedynie w ze względu na to, co ma znaczenie dla mnie. Egoista może np. działać ze względu na jego dzieci, bo mają one dla niego znaczenie (są JEGO)

• Przykład (egoizmu, nie samolubstwa) Hobbesa dającego pieniądze żebrakowi, aby zarówno ulżyć mu, ale i pozbyć się własnego stresu na jego widok.

3. próba argumentacji na rzecz egoizmu

1. Jeśli osiąganie tego, co chcesz z życia jest ideałem, który nie implikuje, co jest słusznym, lub niesłusznym przedm. pragnienia (może obejm. prag. altruistyczne), wówczas w jaki sposób moglibyśmy zaprzeczyć, że jesteśmy egoistami?

2. Ponieważ możemy podąż. jedynie za rzeczami, kt. chcemy, musimy zaakceptować, że „osiąganie tego, co chcesz z życia” jest zas., pod kt. każdy automat. się podpisuje

3. Ale czy tak jest? Czy możemy dążyć jedynie do rzeczy, których chcemy? Jeśli tak, wówczas osiąganie rzeczy, których chcemy jest z konieczności fundamentalną częścią dobrego życia.

4. Egoizm psychologiczny (EP)

1. teza EP:

• „ludzie mogą czynić tylko to, co chcą”

• truizm (trudnym do zaprzeczenia), ale...

2. Przykłady fałszywości tezy EP :

• robimy czasem rzeczy, których nie chcemy czynić

• np. jestem uprzejmy i kontynuuję konwers. z gośćmi, chociaż wolałbym pójść spać

3. Kontrprzykład ze strony zwolennika EP:

• tak naprawdę chcę kontynuować tę konwersację

4. słabość odpowiedzi EP:

• opiera się ona na niedowiedzionym założeniu

• poszerza definicję chcenia

• wąskie rozumienie chcenia = znajdować coś most pleasing

• w szerszym sensie chcenie = wszelkie bycie umotywowanym

• przy takiej szerokiej definicji chcenia teza EP jest banalna

@ Pytanie: dlaczego czasami zmieniamy przedmiot chenia?

5. Egoizm racjonalny ER (Kalikles)

1. teza głosząca, że:

„jakakolwiek by nie była prawda na temat ludzkiej natury, powinniśmy uważać spełnienie własnych pragnień za centralną część dobrego życia, ponieważ jedynym naprawdę dobrą racją naszego działania jest to, co chcemy [robić].”

2. Na kim spoczywa obowiązek argumentacji?

skoro ex hypothesi, już mam motywację (chcę), to wydaje się, że obowiązek dowodu spoczywa na tym, kto chce dowodzić przeciwnie, że powinienem działać (@czasem) wbrew swoim pragn.. Powinien on podać racje przeważające moje pragnienia.

3. Próba krytyki ER (1):

• jest on uważany za godny odrzucenia przez wiele umysłów (Żydzi, Grecy, Chrześcijanie),jednak powyższy zarzut z filozoficznego punktu widzenia nie jest konkluzywny. Trzeba wpierw dowieść, żę prawdą jest „powinienem miłować bliźniego swego jak siebie samego”. Dopiero dowodzimy, że miłość jedynie siebie samego nie wystarcza. Jest to z perspektywy ER konieczne, ponieważ nie potrzebujemy argumentować za miłowaniem siebie samych (taki powód mamy niejako automatycznie).

d. krytyka (2) (absurdalne konsekwencje ER)

• Bierze się to z tego, życie mnicha polega na samozaprzecz. (wbrew zaleceniom ER)

• Zwolennik ER mógłby odp., że i buddyjski mnich ostatecznie czyni, co chce, jednak:

• Mnich mógłby odpowiedzieć: Moje pytanie brzmi, co powinienem chcieć, jeśli mam znaleźć się na ścieżce do pokoju i szczęścia? Tymczasem dogmat egoizmu brzmi: osiąganie czegokolwiek, czego chcę, musi uczynić mnie szczęśliwym

• Ale jeśli osiąganie tego, co zdarzy mnie się chcieć, nawet chcieć desperacko, nie gwarantuje szczęścia, to dlaczego mielibyśmy zaakceptować egoist. zasadę jako podst. prowadzenia się w życiu. Przynajm. potrzebuję wiedzy, kt. pragnienia są dobre dla mnie.

6.Egoizm interesów:

Na powyższą krytykę można odpowiedzieć, że egoizm został źle zinterpretowany. Chodzi tu bowiem nie o pragnienia, ale interes.

1. Różnica pomiędzy interesem a pragnieniem:

Twierdzi on, nie że zawsze mam powód do podążania za swoimi pragnieniami, ale że zawsze mamy powód do promowania własnego interesu.

2. Silne strony takiej interpretacji egoizmu (w porównaniu z egoizmem pragnień):

• pozwala odpowiedzieć na kontrprzykłady Sokratesa (przeciw Kalliklesowi) (Chodziło o to, że w przypadku egoizmu pragnień, Kallikles nie umiał rozstrzygnąć czyje życie jest lepsze pijaka lub pedofila, czy mądrego króla który zbudował wlk imperium.)

• daje odp. na pytanie o obiektywne wartości same w sobie [intrinsic] (powinienem chcieć, tego, co jest w moim interesie, bo to jest w twoim interesie; nic więcej nie można powiedzieć).

• dostarcza racjonalnej podstawy dla obowiązków względem innych osób.

• Hobbes, Rawls: może być w naszym najlepiej pojętym interesie jako jednostek, abyśmy szanowali moralne prawa i przestrzeg. obyw. zobow.

• W tym sensie RE dostarcza najlepszej z możliwych podstawy dla moralności, ponieważ odwołuje się do interesu własnego, który każdy uznaje, nie do moralnego zmysłu czy sumienia, których niektórym ludziom najwyraźniej brak.

3. Na taką wersję egoizmu mógłby zgodzić się i Platon

On również wierzy, że jest racjonalnym (najlepsze możliwe życie polega na tym, aby) czynić, co jest w moim najlepszym interesie.

4. pozostaje bez odpowiedzi pytanie: co jest w moim interesie?

• Wiele osób (włączając Kalliklesa) utożsamiają to, co jest w moim interesie, z tym, co najprzyjemniejsze i dające największą gratyfikację.

• Dla Platona mój interes wiąże się z [@losem] mojego umysłu i duszy, nie moimi fizycznymi i psychologicznymi uczuciami.

---