Prawa wyłączne - są to prawa korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy z wyniku intelektualnego chronionego tym prawem (monopol) Monopol zainicjonowany jest posiadaniem patentu, praw autorskich lub prawo wyłączności na sprzedaż danego produktu na danym rynku, co może być wzmocnione posiadaniem znaku firmowego o marce światowej. Prawa wyłączne do większości rodzajów własności przemysłowej powstają na mocy decyzji urzędów patentowych i obowiązują na terytorium kraju, który tych praw udzielił.
Ograniczenia praw wyłącznych
Patenty i prawa ochronne udzielone na dobra niematerialne są prawami wyłącznymi, które podlegają ograniczeniom
1. Ograniczenia podmiotowe - wyłączność korzystania z wynalazku, wzoru, znaku lub innego przedmiotu ochrony przysługuje osobie fizycznej lub prawnej na rzecz której prawo zostało udzielone. Inne podmioty mogą korzystać z tych dób za zgodą uprawnionego (np. na podstawie licencji)
2. Ograniczenia przedmiotowe - zakres wyłączności ogranicza się do przedmiotu patentu i wzoru użytkowego określonego w zastrzeżeniach patentowych, a dla znaku towarowego i wzoru przemysłowego postaci zarejestrowanej i podobnych
3. Ograniczenia czasowe - wyznacza maksymalny okres ważności patentu (w Polsce i na ogół w świecie) na 20 lat od daty zgłoszenia wynalazku do ochrony, wzoru użytkowego na 10 lat, wzoru przemysłowego na 25 lat, topografii układu scalonego na 10 lat. Znaki towarowe i oznaczenia geograficzne nie podlegają temu ograniczeniu
4. Ograniczenia terytorialne - prawo wyłączne jest ważne tylko na terenie kraju który tego prawa udzielił.

Przykładowe symbole wg VII edycji MKP
A 01 B 1/00
A- dział T
01 - klasa T
B - podklasa T
1/00 - grupa głowna T
całość wiedzy technicznej została podzielona na wzajemne niezazębiające się coraz mniejsze i bardziej szczegółowe określone części: działy, klasy, podklasy, grupy główne i podgrupy w systemie podporządkowania
Dział - klasyfikacja obejmuje cały zakres wiedzy podzielony na 8 działów
symbol działu - każdy dział jest oznaczony jedną z dużych liter alfabetu łacińskiego
tytuł działu - jest bardzo ogólną wskazówką dotyczącą zakres przedmiotowego tego działu
Klasa - symbol - składa się z symbolu działu oraz z następującej po nim liczby dwucyfrowej np. A01 tytuł - wskazuje jej treść np. A01 - rolnictwo, leśnictwo, hodowla zwierząt, zakładanie sideł itd.
Podklasa - symbol - składa się z symbolu klasy i następująco po nim litery no A01B tytuł - wskazuje na jej treść np. A01B uprawa gleby w rolnictwie lub leśnictwie, część uprawy lub osprzęt maszyn lub narzędzi rolniczych
Grupa głowna - symbol - składa się z symbolu podklasy oraz liczby złożonej z jednej do trzech cyfr, następnie kreski / i cyfr 00 np. A01B1/00 tytuł - określa zakres zagadnień które należy uwzględnić przy prowadzeniu wyszukiwani w opublikowanych dokumentach patentowych np. A01B1/00 narzędzia ręczne
Podgrupa - grupa główna dzieli się na podgrupy które są najmniejszym stopniem podziału
-symbol podgrupy - hasło podgrupy np. A01B1.00 narzędzia ręczne A01B1/16 narzędzia do wyrywania chwastów
Kropki „.” - tytuł z każdej podgrupy jest poprzedony jedną lub większą liczbą kropek. Liczba kropek wskazuje na hierarchiczną zależność od poprzedzającej ją grupy głownej i powiązanie z innymi podgrupami wewrzątrz tej samej grupy głównej.
A63H 3/00 lalki
3/36.. elementy i urządzenia dodatkowe
3/38…oczy dla lalek
3/40….ruchome
A63H3/40 ruchome oczy dla lalek jako ich elementy
Literatura patentowa
-opisy patentowe wynalazków
-opisy ochronne wzorów użytkowych
-opisy wynalazków i wzorów użytkowych wyłożonych do powszechnego wglądu
-skróty opisów wynalazków i wzorów użytkowych publikowane w wydawnictwach urzędów patentowych
-opisy wzorów zdobniczych
Autorskie prawa majątkowe nie są wieczyste. Prawa wygasają po upływie 70 lat od śmierci autora. Po wygaśnięciu autorskiego prawa majątkowego utwór staję się własnością publiczną. Można go publikować i powielać w dowolny sposób zachowując jednak nadal dane o autorze.
Dokumenty zgłoszeniowe do patentu
-podanie
-opis
-zastrzeżenie
-rysunki
-skrót opisu

---