PYTANIA Z ZINTEGROWANEJ, Podstawy kształcenia zintegrowanego

- PYTANIA -

1. Jakie są czynniki indywidualnego stylu uczenia się (efektywność) - dziecko jako indywidualność.

Czynniki wpływające na efektywność kształcenia:

- właściwy stan ducha i umysłu - trzeba zachęcić, wzbudzić emocje i pozytywne nastawienie

- sposób prezentacji tematu

- twórcze i krytyczne myślenie - wprowadzanie w stan nierównowagi intelektualnej -

zadawanie pytań, zadania do wykonania

- aktywizowanie dostępu do zapamiętanego materiału - tworzenie strategii zapamiętywania

- praktyczne zastosowanie i powiązanie zdobytej wiedzy - nabywanie kompetencji użytecznych do codziennego współdziałania

- regularne sesje powtórkowe i oceniające, świętowanie osiągnięć w nauce

Dziecko jako indywidualność

Preferencje sensoryczne - określone kanały, które są szczególnie aktywne podczas zbierania informacji (wzrok, słuch, czucie).
Wzorce myślenia - powodują, że w indywidualny sposób każdy przetwarza informacje, każdy inaczej postrzega świat i w nim działa.

2. Omów zadania rozwojowe w okresie późnego dzieciństwa.

Do zadań rozwojowych w okresie późnego dzieciństwa m. in. należą:

- uczenie się umiejętności fizycznych niezbędnych w zwykłych grach

- kształtowanie w miarę wzrastania organizmu zdrowych postaw wobec siebie

- uczenie się współżycia z rówieśnikami

- uczenie się roli właściwej dla własnej płci

- rozwijanie podstawowych umiejętności jak: czytanie, pisanie, czy liczenie

- rozwijanie pojęć koniecznych do rozwijania się w życiu codziennym

- kształtowanie sumienia, moralności i skali wartości

- osiąganie samodzielności

- rozwijanie postaw społecznych wobec grup społecznych i instytucji

3. Porównaj edukację adaptacyjną, a edukację emancypacyjną.

Edukacja adaptacyjna:

Istota → zadanie do realizacji
Fundament → logika teologiczna
Założenie → stałość, niezmienność, treści, okresowa weryfikacja
Kierunek → dojrzałość szkolna i jej pomiar w sferach: motorycznej, umysłowej, społeczno-emocjonalnej
Działanie → diagnoza wstępna

↓

Konstruowanie planu działań, pracy: roczny, miesięczny, dzienny

Edukacja emancypacyjna:

Istota → fakt w życiu człowieka
Fundament → logika aksjologiczna
Założenie → uznanie zmienności, dynamiki w świecie
Kierunek → osiąganie postępów w rozwoju, zmiana zachowań
Działanie → diagnoza permanentna, funkcjonalna, pozytywna

↓

Konstruowanie scenariuszy spotkań edukacyjnych z uwzględnieniem rytmu

pracy dzieci, ich zainteresowań i możliwości

4. Jak rozumiesz integrację w edukacji wczesnoszkolnej

Celem integracji jest „…całościowe postrzeganie w procesie nauczania człowieka i otaczającej go rzeczywistości.”

- Sielatycki, 1999 -

Poziomy integracji:

a) scalanie na poziomie zewnętrznym

- Asocjacje słowne - kolaż zadań połączonych hasłem tematycznym, np. nadchodzi zima

- Korelacja - rozwijanie kompetencji przedmiotowych zainspirowanych wybranym zagadnieniem

- Integracja treści - analiza zagadnienia z wykorzystaniem treści z różnych dyscyplin nauki.

Nowość, naukowość, problemowość, eksploracyjność.

b) scalanie na poziomie wewnętrznym

- Integracja wiedzy ucznia - łącznie wiedzy w określone struktury umysłowe.

Integracja w edukacji wczesnoszkolnej to:

- cele autogenne

- zintegrowanie treści

- różnorodność metod form pracy

- wykorzystanie przedwiedzy dziecka

- różnorodność sytuacji edukacyjnych

- stopień swobody dany dziecku

- organizacja czasu zajęć

- aranżacja przestrzeni sali

- relacje nauczyciel - dziecko

- tworzenie zespołu klasowego

- współpraca z rodzicami

- różnorodność ofert edukacyjnych

5. Omów obszary integracji w edukacji.

Płaszczyzny integracji:

- integracja treści - synchronizacja czasowa i przyczynowo - skutkowa treści z różnych gałęzi wiedzy

- integracja celów - urzeczywistnienie celów dydaktycznych i wychowawczych, osiągnięcie celów heterogennych i autogennych

- integracja metod - stosowanie zróżnicowanych metod i form pracy

- integracja sensoryczna - angażowanie zmysłów ruchu i emocji w toku działań edukacyjnych

- integracja organizacyjna - naprzemienne planowanie sytuacji edukacyjnych

6. Wymień i krótko scharakteryzuj podstawowe dokumenty wyznaczające kierunki pracy pedagogicznej nauczyciela.

a) Podstawa programowa - kształcenia ogólnego to obowiązkowe na danym etapie kształcenia zestawy celów, treści nauczania oraz umiejętności, a także zadania wychowawcze szkoły, które są uwzględniane odpowiednio w programach nauczania oraz umożliwiają ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych.

Struktura podstawy programowej:

- cele edukacyjne

- podstawa programowa

- zadania szkoły

- treści kształcenia i działania edukacyjne

b) Program nauczania - to opis działań nauczycieli umożliwiających realizację zadań edukacyjnych określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego.

Struktura programu nauczania:

- po co uczyć? - szczegółowe cele edukacyjne

- czego uczyć? - materiał nauczania uwzględniający treści zawarte w podstawie programowej

- jak uczyć? - procedury osiągania celów

- jak oceniać? - opis złożonych osiągnięć ucznia i propozycje metod ich oceny

c) Podręczniki - podręczniki dopuszczone do użytku szkolnego są wpisane do wykazu podręczników przeznaczonych do kształcenia ogólnego.

d) Obudowa metodyczna

7. Na czym polega wielowymiarowość treści kształcenia w edukacji wczesnoszkolnej (cele, materiał, efekty).

Wielowymiarowość treści kształcenia

Treści kształcenia - to system nauczanych czynności określanych pod względem:

a) celów:

- nabywanie wiedzy o sobie i otaczającej rzeczywistości

- kształcenie umiejętności obserwacji formułowania wniosków i spostrzeżeń

- wdrażanie do dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo własne i innych

- wyrobienie pozytywnej motywacji do podejmowanie zadań i stworzenie możliwości osiągnięcia sukcesu

- wyrobienie umiejętności posługiwania się językiem matematycznym, technicznym, muzycznym, literacko - estetycznym

- rozwijanie umiejętności współpracy, komunikowania się

b) materiałów nauczania:

* obszary zadań:

- poznawanie świata i siebie

- aktywność w świecie konkretnym i symbolicznym

- stosunek do świata i siebie - system wartości

* obszary edukacyjne:

- edukacja polonistyczna, matematyczna, społeczno - przyrodnicza, muzyczna, ruchowo - zdrowotna, plastyczno - techniczna

c) efekty kształcenia:

- wiem

- rozumiem

- umiem

- dam sobie radę

8. Wskaż cele i omów najważniejsze treści programowe z edukacji polonistycznej i matematycznej.

1. Edukacja polonistyczna:

- Cele - sprawność językowa i komunikacyjna w rozumieniu słuchanego i czytanego tekstu, mówieniu i pisaniu umożliwiającym uczestnictwo w kulturze dziecięcej i kontynuowanie nauki.

- Treści edukacji polonistycznej:

a) Ćwiczenia w mówieniu i pisaniu - doskonalenie umiejętności konstruowania wypowiedzi ustnych oraz nabywanie nowej umiejętności wypowiadania się na piśmie.

FORMY WYPOWIEDZI

- USTNE - samorzutne wypowiedzi, swobodne wypowiedzi,

- PISEMNE - rozmowa, opowiadanie, opis, sprawozdanie, formy użytkowe (list, zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie).

Nauka Pisania - pokaz poprawnego wzoru litery, analiza jego elementów składowych, pokaz sposobu kreślenia litery, ćwiczenia w poprawnym kreśleniu liter, zespołów liter i ich połączeń - wyrazów.

Ćwiczenie słownictwa frazeologicznego i syntaktycznego - wzbogacenie słownictwa uczniów, kształtowanie umiejętności konstruowania zdań oraz zamykania myśli w obrębie zdania.

Kompetencje w zakresie słownikowo-frazeologicznym:

- wzbogacenie słownictwa i jego aktywacja

- wyjaśnianie niezrozumiałych wyrazów

- grupowanie wyrazów o znaczeniu przeciwnym, podobnym, pokrewnym (tworzenie słowniczków, np. na temat teatru)

- zestawienie wyrazów o znaczeniu nadrzędnym i podrzędnym

- dobieranie związków frazeologicznych do różnych form wypowiedzi.

Kompetencje w zakresie syntaktycznym:

- zamykanie myśli w formie zdania

- ukazywanie zdań w tekście, mowie

- stosowanie równoważników zdań

- rozwijanie zdań pojedynczych

- porządkowanie wyrazów w zdaniu

- konstruowanie zdań współrzędnie i podrzędnie złożonych.

Ćwiczenia w czytaniu i opanowaniu tekstów - opanowanie umiejętności czytania ze zrozumieniem w toku systematycznie organizowanej pracy z tekstem.

Cechy dobrego czytania:

- płynność, poprawność, biegłość, wyrazistość

Rodzaje ćwiczeń w czytaniu:

- czytanie jednostkowe, zbiorowe, głośne, ciche, z podziałem na role, inscenizacja

Praca z tekstem:

- przygotowanie uczniów i wprowadzenie w tematykę, zapoznanie z treścią tekstu, analiza i interpretacja tekstu, podsumowanie pracy z tekstem, ukazujący związek uzyskanych wyników ze sposobem pracy

Kompetencje w zakresie rozumienia tekstu:

- rozumienie słów i związków frazeologicznych

- rozumienie informacji zawartej w tekście

- rozumienie myśli przewodniej utworu

- rozumienie nastroju, charakteru przeczytanych treści

- rozumienie drugiej warstwy utworu

- ocena faktów, zdarzeń, postaw

Ćwiczenie gramatyczno-ortograficzne z elementami wiedzy o języku - wyrobienie u uczniów prawidłowych nawyków językowych oraz przyswojenie elementarnych pojęć, reguł gramatycznych i ortograficznych.

Kompetencje w zakresie gramatyki:

- zdanie, wyraz, symbol, głoska

- rzeczowniki - liczba, rodzaj

- czasowniki - liczba, czas, osoba

- przymiotniki - liczba, rodzaj, stopniowanie

- przysłówki i liczebniki

Rodzaje ćwiczeń ortograficznych:
- przepisywanie

- pisanie z pamięci

- pisanie ze słuchu

- pisanie samodzielne

2. Edukacja matematyczna:

- cele:

- wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia w tym szczególnie umiejętności służących zdobywaniu wiedzy (czytania, pisania i liczenia)

- zapoznanie uczniów z podstawami wiedzy matematycznej, z jej systemem znaków, symboli, schematów, pojęć koniecznych do dalszego kształcenia matematycznego

- wyćwiczenia sprawności rachunkowej uczniów w zakresie działań arytmetycznych

- rozwinięcie sprawności intelektualnych uczniów, a w szczególności myślenia.

- treści kształcenia:

- ilościowe, relacyjne, schematyczne ujmowane, przedstawienie i opisywanie rzeczywistości za pomocą znaków matematycznych.

*Zbiór - ukształtowanie podstawowych pojęć związanych z klasyfikowaniem

* Liczba naturalna - ukształtowanie pojęcia liczby naturalnej, wskazanie relacji zachodzących między liczbami

* Geometria - schematyzowanie stosunków przestrzennych istniejących w świecie matematycznym

Umiejętności praktyczne - np. liczenie pieniędzy

*Zbiory:

- kształtowanie pojęcia zbiór

- ustalenie relacji (coś przynależ, bądź nie przynależy)

a) przynależność, bądź nie przynależność

b) równoliczności

c) równości

- klasyfikowanie

a) zbiór, podzbiór

b)część wspólna

c) złączenie zbiorów

d) różnica zbiorów

*Liczba naturalna

- Aspekty liczby naturalnej

a) aspekt kardynalny

b) aspekt porządkowy

c) aspekt symboliczny

d) aspekt miarowy

e) aspekt algebraiczny

- Relacje między liczbami

a) równość

b) równania

c) nierówność

d) porządek

- Rozszerzenie zakresu liczbowego

a) kształtowanie rozumienia liczby naturalnej

b)ćwiczenie poprawnego wymawiania i pisowni liczebników

c) zapisywanie cyfr za pomocą cyfr i związek zapisu pozycyjnego z numeracyjnymi przypadkami dodawania i odejmowania

d) miejsce nowopoznanych liczb na osi liczbowej

e) zaznajomienie z dziesiątkowym systemem pozycyjnym

- Działania arytmetyczne

a) dodawanie i odejmowanie

b) mnożenie i dzielenie

c)własności działań

d)kolejność wykonywania działań

e) algorytm dodawania i odejmowania

f) algorytm mnożenia i dzielenia

g) dzielenie z resztą

*Geometria

- ćwiczenia orientacyjne

a)stosunki przestrzenne (góra, dół, prawa, lewa)

b) cechy wielkościowe

- proste figury geometryczne

a) rozpoznanie i nazywanie

b) własności (trójkąt: 3 boki, 3 wierzchołki, 3 kąty)

c) rysowanie kształtów

d) konstruowanie kształtów

- prosta, punkt, odcinek

a) rysowanie

b) mierzenie

c) konstruowanie łamanych

d) ocena położenia względem siebie: prostopadłość, równoległość

Umiejętności praktyczne:

- mierzenie i ważenie - jednostki miary, wagi i pojemności

- liczenie pieniędzy

- odczytywanie wskazań termometru

- odczytywanie wskazań zegara - obliczanie kalendarzowe i zegarowe

9. Omów założenia strategii tematycznej.

1. Czas trwania zajęć (ściśle określony) trwa od 1-2 tygodni

2. Tematyka zajęć (zajęcia pozwalają na realizację treści programowych), zainteresowania dzieci nie są brane pod uwagę

3. Planowanie zajęć - są planowane z dużym wyprzedzeniem czasowym, z góry określony jest temat, przebieg zajęć. Służą one osiągnięciu celów kształcenia zamierzone przez nauczyciela.

4. Wiedza i materiały - nauczyciel jest kreatorem wszystkich obszarów kształcenia - to on sam planuje, organizuje, gromadzi materiały - aktywność po stronie nauczyciela.

5. Charakter zajęć - dominują zajęcia w Sali lekcyjnej, a zajęcia terenowe są podsumowaniem danej tematyki. Są one realizowane w czasie wybranym przez nauczyciela.

6. Czynności uczniów - działania uczniów realizowane są w krótkich przedziałach czasowych, co znacznie utrudnia tworzenie schematów czynnościowych

7. Zakładane efekty - konkretne treści, które uczeń winien opanować zdaniem nauczyciela (efektem jest wiedza deklaratywna „wiem, że…”

8. Rola nauczyciela - jest on mentorem, głównym źródłem informacji. Jego aktywność dominuje nad aktywnością uczniów.

10. Wskaż cele i omów najważniejsze treści programowe (przyrodnicze, techniczne, plastyczne, muzyczne).

1. Treści przyrodniczo - społeczne

- Cele:

- poznawanie środowiska społecznego i przyrodniczego

- wdrażanie do korzystania z racjonalnych metod działań poznawczych

- kształtowanie umiejętności działania

- kształtowanie postawy określającej stosunek do przyrody i społeczeństwa

- Treści:

- wybrane wytwory kultury, sztuki i techniki

- obrazy życia dzieci w innych krajach

- zabawy i zajęcia dzieci

- obrazy z przeszłości - ojczyzna jej symbole i święta narodowe

- przyroda

- moja miejscowość

- szkoła

- dom rodzinny

- dziecko

2. Treści społeczne

- Cele - orientacja w rzeczywistości społecznej, umiejętność współżycia i współdziałania, kształtowanie postaw i systemów wartości, rozbudzenie wrażliwości na sprawy innych ludzi.

- Treści:

- dziecko wśród ludzi

- życie ludzi w różnych strukturach

a) rodzina

b) szkoła

c) społeczność lokalna

d) miasto

e) wieś

f) państwo

- środowisko pracy

3. Treści przyrodnicze

-Cele - poznanie typowych przedstawicieli siedlisk, najważniejsze elementy budowy, przystosowanie gatunków do warunków środowisk, zależności między organizmami oraz miedzy organizmami, a warunkami środowiskowymi.

- Treści:

- wybrane gatunki roślin i zwierząt (budowa, tryb życia)

- różnorodność świata roślin i zwierząt na przykładzie wybranych środowisk

- związki przyczynowo-skutkowe w przyrodzie

- powiązanie człowieka ze środowiskiem przyrodniczym

- ochrona przyrody

- prowadzenie obserwacji i doświadczeń

4. Treści geograficzne

- Cele - poznanie wzajemnego oddziaływania środowiska geograficznego i człowieka

- Treści:

- poznawanie środowiska społecznego i przyrodniczego

- wdrażanie do korzystania z racjonalnych metod działań poznawczych

- kształtowanie umiejętności działania

- kształtowanie postawy określającej stosunek do przyrody i społeczeństwa

5. Treści historyczne

- Cele - orientacja w rzeczywistości historycznej, faktach z przeszłości społecznej.

- Treści:

- fakty z przeszłości miejscowości, regionu, kraju

- elementarna wiedza historyczna

- powiązanie między przeszłością, a teraźniejszością

- szacunek dla dobra materialnego i kulturowego

6. Higiena i bezpieczeństwo

- Cele - kształtowanie odpowiedzialności za swoje postępowanie oraz uwrażliwienie na zachowanie innych osób.

- Treści:

- znajomość zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego

- przestrzeganie zasad korzystania z urządzeń elektrycznych i gazowych

- bezpieczne zachowanie na terenie szkoły, podczas zabaw na świeżym powietrzu

- troska o zdrowie i bezpieczeństwo woje i innych osób

- dbałość o higieniczny tryb życia i sposób odżywiania się, planowanie dnia

- poznanie różnych sposobów spędzania wolnego czasu

7. Treści plastyczne

- Cele -

- stymulowanie procesów wyobraźni i twórczego działania

- zdobywanie umiejętności dostrzegania, odbioru wartości wizualnej środowiska przyrodniczego i kulturowego

- zdobywanie umiejętności organizacji pracy i celowego doboru metod w działaniach plastycznych

- Treści:

- obserwacja i doświadczenie

- działalność plastyczna

- wiadomości z zakresu sztuk plastycznych

8. Treści techniczne

- Cele:

- kształtowanie kultury technicznej, polegającej na właściwym doborze narzędzi technicznych służących określonemu celowi w danych warunkach pracy, umiejętności konserwowania i przechowywania narzędzi oraz zręcznym manipulowaniu nimi.

- wyposażenie w umiejętności czytania rysunku technicznego i zbieranie na tej drodze informacji o budowie i działaniu wybranych urządzeń.

- wyrobienie szacunku do ludzi, pracy i ich wytworów

- nabywanie wiadomości o zawodach rodziców, rodzeństwa i innych ludzi z najbliższego otoczenia pracujących w zawodach technicznych.

- Treści:

- elementy kultury pracy

- podstawy techniki

- wybrane zagadnienia z techniki i gospodarki

- elementy orientacji zawodowej

9. Treści muzyczne

- Cele:

- Kształtowanie wrażliwości muzycznej i pozytywnej motywacji w odniesieniu do muzyki

- rozwijanie dyspozycji poznawczych, wyobrażeń i twórczego myślenia oraz działania

- rozwijanie sfery uczuć

- kształtowanie postawy etycznej

- Treści:

- odtwarzanie muzyki

- tworzenie muzyki

- percepcja muzyki

10. Treści ruchowo - zdrowotna

- Cele:

- przyswojenie umiejętności ruchowych o profilu utylitarnym, rekreacyjnym i sportowym

- zdobycie umiejętności samooceny, sprawności motorycznej

- osiągnięcie poziomu umożliwiającej zrozumienie podstawowych zagadnień, dotyczących rozwoju człowieka, zachowania, ochrony zdrowia, higieny osobistej i kultury wypoczynku.

- Treści:

- psychomotoryczność

- umiejętności

- wiadomości

11. Porównaj blok tematyczny z metodą projektu.

Blok tematyczny: