Niedobory odpornościowe(1), 1.Lekarski, II rok, Immunologia, Prelekcje


Niedobory odpornościowe

Układ odpornościowy pełni dwie podst. funkcje: broni organizm przed drobnoustrojami i utrzymuje homeostazę wewnątrzustrojową.

Niedobory odpornościowe

  1. pierwotne (wrodzone)- to grupa genetycznie uwarunkowanych zaburzeń budowy, dojrzewania i różnicowania się oraz funkcji narządów i komórek układu odpornościowego

  2. wtórne (nabyte)- występują w następstwie choroby podstawowej lub działania czynników jatrogennych u uprzednio zdrowych pacjentów

Obraz kliniczny niedoborów pierwotnych i wtórnych jest zbliżony. Najczęściej pojawiają się zakażenia nawracające (ostre lub przewlekłe) drobnoustrojami oportunistycznymi trudno podatnymi na leczenie.

Pojęcie -patogeny oportunistyczne- to takie, które

Klasyfikacja pierwotnych niedoborów immunologicznych

  1. Niedobory limf B lub produkcji przeciwciał

    1. Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X (agammaglob. Brutona)

    2. Agammaglobulinemia dziedziczona autosomalnie recesywnie

    3. Pospolity zmienny niedobór odporności

    4. Przemijająca hipogammaglobulinemia niemowląt

    5. Selektywne niedobory klas immunoglobulin

  2. Niedobór limf T i odporności komórkowej

    1. Zespól Di Georg'a

    2. Przewlekła kandydioza skóry i błon śluzowych

    3. Zespół „nagich” limf

  3. Niedobory związane z zaburzeniami limf B i T

    1. Ciężki złożony niedobór immunologiczny SCID- Severe Combined Immunodeficiency

    2. Zespół Wiskotta- Aldricha - WAS

    3. Ataksja- teleangiektazja

  4. Zaburzenia związane z odpowiedzią nieswoistą

    1. Przewlekła choroba ziarniniakowa- CGD

    2. Niedobory cząstek adhezyjnych- LAD

  5. Niedobory związane z układem dopełniacza

    1. Niedobory C1

    2. Niedobory C3 i składników drogi alternatywnej

    3. Niedobory składników kompleksu atakującego błonę (C5-C9)

Częstość występowania niedoborów 1:10 000

50%- niedobory przeciwciał

20%- niedobory przeciwciał i odporności komórkowej

18%- zaburzenia fagocytozy

10%- niedobory odporności komórkowej

2%- niedobory skł. dopełniacza

  1. Niedobory limf B lub produkcji przeciwciał

    1. Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X (agammaglob. Brutona)

Całkowity brak IgG i śladowa ilość limf B w krążeniu. Niedojrzałe limf pre B, nie mają recept. Immunoglobulinopodobnych.

Objawy: nawracające zakażenia dróg odd. (paciorkowce, gronkowce, H.influenzae typB, Pseudomonas)

Gdy nie leczone- dochodzi do przewlekłego zapalenia zatok i zmian rozstrzeniowych w oskrzelach. Najczęstszą przycz. śmierci jest przewlekłe enterowirusowe zapalenie opon mózgowych i mózgu.

Zmutowany gen Btk, który koduje kinazę tyrozynową jest wykrywany w kom. hematopoetycznych z wyj. limf T

Kinaza tyr jest konieczna do wzrostu prekursorów limf B i ich dojrzewania.

    1. Agammaglobulinemia dziedziczona autosomalnie recesywnie

W ok. 10% przypadków agammaglobulinemii o identycznym obrazie klin. jak agammaglobulinemia Brutona nie wykrywa się mutacji Btk.

Połowa przypadków tej agammaglobulinemii dziedziczonej autosomalnie recesywnie to dziewczynki (defekt tylko u homozygot recesywnych). Gdy chłopiec: X- chory, Y- zdrowy to chłopiec chory!

Gdy dziewczynka: X-chory, X- zdrowy to jest nosicielką!

    1. Pospolity zmienny niedobór odporności

Choroba związ. z wadami w wytwarzaniu przeciwciał. Stwierdza się:

Spadek stężenia IgA i IgG, a u połowy pacjentów spadek stężenia IgM. Dziedziczy się autosomalnie recesywnie.

    1. Przemijająca hipogammaglobulinemia niemowląt

Fizjologicznie występuje u wszystkich niemowląt między 3 a 5 miesiącem życia, gdy wyczerpują się IgG od matki, a synteza własnych jest niedostateczna.

U wcześniaków synteza IgG i IgA opóźnia się nawet do 12- 36 m-ca ż.

Chociaż stężenie Ig w tym okresie jest niskie lub bardzo niskie u części dzieci nie obserwuje się objawów chorobowych. Limf B i wartość IgM są prawidłowe.

    1. Niedobór IgA

Najczęstszy (1:600 urodzin) Zespół rozpoznaje się gdy stężenie IgA w surowicy i wydzielinach < od 0,05g/l . Brak jest IgA1 i IgA2. Stężenie przeciwciał innych klas jest prawidłowe, lub podwyższone.

Leczenie iedoborów limf B lub produkcji przeciwciał: Podawanie co miesiąc preparatów IgG. Umożliwia to prawidłowy rozwój dziecka.

Ale!- brak leczenia niedoborów IgA!

2.Niedobór limf T i odporności komórkowej

  1. Zespól Di Georg'a

To choroba zaburzeń organogenezy, aż w 90% przypadków spowodowana delecją fragmentu chromosomu 22. Objawy:

U większości pacjentów stan poprawia się w 5-6 r.ż, nawet bez przeszczepu grasicy.

  1. Przewlekła kandydioza skóry i błon śluzowych (C.albicans)

Wyniki badań:

  1. Zespół „nagich” limf

Niedobór ekspresji Ag MHC kl.II na limf T- upośledzona prezentacja Ag zaburz. humoralnej i kom. odpow. immun.

Leczenie niedoborów limf T i odporności komórkowej- bez przeszczepu szpiku kostnego chory umiera przed 10 r.ż.

  1. Niedobory związane z zaburzeniami limf B iT

    1. Ciężki złożony niedobór immunologiczny SCID

Sprzężony z chrom X lub dziedziczony autosomalnie recesywnie, gdzie defekt dot. odp. komórk i humoralnej.

2 grupy pacjentów:

1.Z dużym niedoborem lub brakiem limf T, przy prawidłowej lub podwyższonej liczbie limf B (T-B+SCID)

2.Z brakiem obu populacji (T-B-SCID) W tym przypadku niedobór odporności jest fatalny, bo podając np. dziecku szczepionkę BCG (bo to szczepienie (Mycobacterium bovis) wykonuję się zaraz po urodzeniu u każdego dziecka)- takie dziecko nie przeżyje.

Najczęściej spotykana postać SCID- w 60% przypadków jest zespół dziedziczony z płcią spowodowany mutacją genu jednostki γ receptora dla IL-2, 4, 7, 9, 12 i 21. Niedobór ten charakteryzuję się brakiem dojrzałych limf T i kom. NK, a zwiększoną liczbą limf B.

Chorzy na SCID umierają w 1 lub 2 r.ż. z powodu „błahych” infekcji bakteryjnych.

Leczenie- przeszczep szpiku.

    1. Zespół Wiskotta- Aldricha - WAS

Objawy:

Średni czas życia u chłopców nie przekracza 15 r.ż.

Najczęstszą przyczyną śmirci są: krwawienia, zakażenia, nowotwory (gł. Chłoniak Burkitta)

Leczenie- przeszczep szpiku.

    1. Ataksja- teleangiektazja

Choroba autosomalna recesywna, która zajmuje ukł. nerwowy, naczyniowy., i endokr.

Objawy:

Leczenie- leczenie zakażeń zatok i płuc antybiotykami o szerokim spektrum działania.

  1. Zaburzenia związane z odpowiedzią nieswoistą

    1. Przewlekła choroba ziarniniakowa- CGD

To heterogenna grupa, wyróżniamy postacie:

1.dziedziczenie recesywne, sprzężone z chromosomem X- tylko chłopcy

2.autosomalnie recesywnie- rónież dziewczynki

Zaburzony jest mechanizm zabijania wew-komórkowego patogenów przez wolne rodniki.

U 75% chorych pierwsze objawy już w okresie niemowlęctwa, są to:

Charakterystyczne są ziarniniaki w przewodzie pokarmowym i ukł. moczowo- płciowym.

Leczenie- immunizacja i unikanie źródeł infekcji.

    1. Niedobory cząstek adhezyjnych- LAD

Chorzy wykazują skłonność do częstych, nawracających i trudnych do leczenia zakażeń bakteryjnych:

Stopień ciężkości choroby- związany ze stopniem niedoboru glikoprotein kompleksu CD11/CD18. Pacjenci z całkowitym brakiem tych struktur są podatni na infekcje zagrażające życiu: posocznica, zapalenie otrzewnej, zapalenie płuc (gł. W okresie niemowlęcym)

Najczęściej spotykany typ I- przyczyna- mutacja łańcucha β2 (CD18) wspólnego dla czterech integryn. Dziedziczy się autosomalnie recesywnie.

  1. Niedobory związane z układem dopełniacza

    1. Niedobory C1

To niedobór inhibitora C1 esterazy, jest związany z obrzękiem naczynio-ruchowym Quinckego. Defekt prowadzi do niekontrolowanej aktywności C1s, a w rezultacie do wytworzenia kinin, które zwiększają przepuszczalność naczyń włosowatych.

Obrzęk Quinckego

Ujawnia się po 2 r.ż., to zmiana asymetryczna gł. Na twarzy i stopach. Niebolesny, znika po 2/4 dniach. U ponad 50% ujawnia się obrzęk śluzówki ściany jelita- kolkowe bóle brzucha sugerujące niedrożność.

Obrzęki górnych dróg odd., gł. krtani- śmierć.

Niedobór C1q

Związany z hipogammaglobulinemią, SCID i nawracającymi zakażeniami. Stężenie C1q u chorych wynosi 50% wartości prawidłowej.

    1. Niedobór C3

Droga alternatywna aktywacji dopełniacza to szybka odpowiedź na drobnoustroje. Inicjują ją najczęściej polisacharydy ścian bakteryjnych. Niedobór C3 powoduje podatność na infekcje spowod. Przez bakterie otoczkowe: H. Influenzae, S.pneumoniae, S.pyogenes.

Brak składnika C3 nie może powstać chemotaktyczny fragment C5a, a C3b nie jest aktywny na błonach, opsonizacja jest zaburzona.

    1. Niedobory składników kompleksu atakującego błonę (C5-C9)

Zwiększona podatność na zakażenia meningokokowe i gonokokowe, ponieważ liza z udziałem dopełniacza jest gł. mechanizmem w odporn. na zakaż bakteriami z rodzaju Neisseria.

Infekcje Neisseria są silniejsze, a częstość posocznicy, zapalenia stawów i DIC jest zwiększona.

Leczenie: szczepienia poliwalentnymi szczepionkami przeciw pneumokokom, meningokokom i H.influezae.

Diagnostyka

Badania wstępne- wywiad gł. genet.

Badania lab.:

W przyp. podejrzenia niedoborów odp. typu komórkowego: USG lub RTG do oceny grasicy, gdy jej brak, lub zmniejszenie cienia- można podejrzewać zespół Di Georga lub SCID.

Badania odp. komórkowej- ocena odsetka i wart. bezwzględnej limf T (CD3) i ich subpopulacji CD4 i CD8 - cytometria przepływowa.

Badania odp. humoralnej- ilościowa ocena krążących limf B (CD5, 19 i 20). Do pomiaru stężenia Ig A, G i M jest stosowana metoda nefelometryczna, turbidymetryczna lub ELISA.

Badanie odp. nieswoistej- czynnościowa ocena zdolności kom. żernych do wybuchu tlenowego i zabijania patogenów. Metody: NBT, chemiluminescencja, cytometria przepływowa.

Badanie ekspresji receptorów powierzchniowych np. CD11b i CD18 i innych zmian pod wpł. aktywacji, są niezbędne w diagnostyce niedoborów przebiegających z zaburzeniami adhezji.

Badania ukł. dopełniacza - stężenie poszcz. składników. Metody: turbidymetria, immunodyfuzja radialna i IE. Ważny jest pomiar aktywności hemolitycznej dopełniacza zmierzony stopniem lizy krwinek czerwonych barana (CH50) lub królika (AP50). Brak któregokolwiek ze skł. dopełniacza powoduje upośledzenie CH50.

Diagnostyka molekularna:

Badania immunogenetyczne- wykrywają przyczyny pierwotnych niedoborów. Znalezienie genu odpowiedzialnego za wystąpienie choroby jest pierwszym etapem zrozumienia jego funkcji i znaczenia w regulacji odp. odpornościowej.

Diagnostyka prenatalna:

Wskazanie- wywiad rodzinny , gdy pierwsze dziecko jest chore i gdy matka jest starsza.

Materiały do badań; krew płodu, kom. owodniowe, biopsja trofoblastu .

Wykazany brak, lub niedobór CD5 lub Ag MHC kl II mogą wskazywać na istnienie zaburzenia komponenty komórkowej odp. odpornościowej.

Wykorzystane techniki: biologia molekularna i immunodiagnostyka.

Stany zw. Z obniżoną odpornością:



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
10.Immunologia - prelekcja 12.02.2007(1), 1.Lekarski, II rok, Immunologia, Prelekcje
Immunologia - prelekcja 10.08.2007(1), 1.Lekarski, II rok, Immunologia, Prelekcje
Wykład - przeciwciała przeciwjądrowe(ANA), 1.Lekarski, II rok, Immunologia, Wykłady
IMMUNOLOGIA test 08-09 1 termin, Lekarski II rok ŚUM, II ROK, Immunologia
probiotyki-działanie na śluzówkowy układ odpornościowy, II rok, Immunologia
lekarski ii rok ii sem, II rok, II rok CM UMK, Giełdy, 2 rok, inne
Ćwiczenie 1, II rok, Immunologia
4 - Niedokrwistości(1), 1.Lekarski, III rok, Patofizjologia, Prelekcje
Wykład 10 - 18.04.12, II rok, Immunologia
zestawy z fizjo egzamin, lekarski2rok, lekarski II rok, fizjologia
Egzamin 2007 - I termin, lekarski2rok, lekarski II rok, fizjologia, Egzamin teoretyczny (1), Egzamin
Wskazówki i polecenia do egzaminu praktycznego, Lekarski II rok ŚUM, II ROK, Fizjologia z elementami
Egzamin 2011 - I termin + dodatkowe, lekarski2rok, lekarski II rok, fizjologia, Egzamin teoretyczny
giełda 2 kolo immuny 2012, II rok, Immunologia
wejsciowka immuny1 w gr 3, II rok, Immunologia
Rozkład zajęć - zmiana, II rok, Immunologia
Sulfatydy, Lekarski II rok ŚUM, II ROK, Biochemia z elementami chemii, Biochemia

więcej podobnych podstron