1.Socjologia rodziny( polska)-rodzina jest zawsze określona w innym społeczeństwie. Jest pewnym środowiskiem decydującym w jaki sposób gr. Będzie się rozwijała.Socjologia rodziny: -zajmuje się wew strukturą rodziny, wew procesam zachodzacymi w procesie.
-zajmuje się związkami i dynamiką mikro i makro struktury społecznej ujmowaną w kontekście społeczeństwa globalnego.
2.proces globalizacji a rodzina - rodzina jest naturalną grupą
ta która istnieje od samego początku.
3.Podstawowe czynniki zmieniające rodzinę- a) rozwój sił wytwórczych - wzajemne oddziaływanie, interakcje sił wytwórczych i istniejących , bardzo wazny czynnik zminiajacy rodzinę podział pracy problem zatrudnienia i problem bezrobocia.b) nawarstwiajace się czynniki.c)dotycza rodziny w jednym społecz.,dostrzegamy między polską wschodnią i zachodnią d) obyczaje i zwyczaje inna kultura e) przejście do jednej formacji spoecznej ekonomicznej do nastepnej f) moment na styku epoki ,nagłe zmiany formacji społecz. Ekonomicznej , nieprzewidziane zmiany np., rewolucja niebieska to są te momenty kedy wpływają gatunkowo na rodzinę.rok 1980 (wskaźnik samobójstw moment tragiczny).
4.Definicja rodziny- rodzina jest podstawową komórką społeczną , naturalną gr. Społeczną. To nie tylko podstawowa komórka społeczna ale także grupa społeczna i instytucja społeczna. Wew. ustrukturyzowanie czyli wew struktura rodziny jest szczególnym przedmiotem zaiteresowania. Charakter i relacje między członkami rodziny zmienia się ( rodzina przemysłowa, przedprzemysłowa)
5. UNIWERSALNE FUNKCJE RODZINY:
We wszystkich społeczeństwach rodzina spełnia pewne funkcje które sprawiają że, jest ona centrum życia społecz na całym świecie:
1. uregulowanie życia seksualnego2. wymiana członków społeczeństwa ( wymiana na nowe pokolenie)3. socjalizacja ( ciagłość społecz.) reprodukcja kulturowa i społecz społeczeństwa.
4. utrzymanie dziedzictwa kulturowego5. umiejscowienie społeczne ( rodzina zapewnia nowym członkom rodzin tożsamośc wyjściową ( miejsce), daje przynależność do określonego statutu społecz. 6.rodzina daje poczucie intymności i partnerstwa stanowi wyjściowy jak i późniejszy kontekst społeczny w którym zaspokajane są potrzeby miłości troski potrzeby. Intymny charakter życia rodzinnego stanowi warunek do wsparcia emocjonalnego członków do równowagi społecznej.
6. Funkcje rodziny: a) małżeństwo monogamiczne- Związek 2 osobników płci przeciwnej (M+K), najbardziej wydajna i najkorzystniejsza ,praktykowana forma.
b)małżeństwo poligamiczne: związek mężczyzny z kilkoma kobietami dzieli się na:
* poligyna- 1 M z kilkoma K *poliandria-związek 1 K z kilkoma M np. plemie Toba (Himalaje)- trudne warunki do życia kobiety wiązały się z innymi M gdy mąż wyjeżdzał. Sytuacja gospodarcza zmuszała do zawarcia związku.
7.Miejsce zamieszkania: 1. Wyrazem podziału władzy między kobieta a mężczyzną
2. Miejsce zamieszkania wyznacza władzę umożliwiąjąc z jednej z rodzin integracje małżeństwo a szczególnie wychowanie dzieci: a) zamieszkanie patrlokalne - miejsce zamieszkania w pobliżu mężczyzny b) zamieszkanie matrylokalne - miejsce zamieszkania w pobliżu matki. c) zamieszkanie bilokalne- małżeństwo, na przemian, przez pewien czas zamieszuje u rodziców żony i przez pewien czas u rodziców męża.
d) zamieszkanie neolokalne- zam. zdala od rodziny ( mniejsza pomoc finansowa, poczucie bezpieczeństwa.)
8.Wielkość rodziny: a) Rodzina mała - innaczej rodzina Nuklearna (elementarna) rodzina która twotrzy 1 gospodarstwo dommowe wspólne, r dwupokoleniowa złożona z pary małżeńskiej, +dzieci b) Rodzina duża- r. Rozmaicie skonponowana 1 gospodarsto domowe, ludzie różnego pokrewieństwa,(babcia,dziadek,kuzyni,dzici adoptowane)-przewodzi 1 małżęństwo rdzeniem tej rodziny pozostaje 1 małżeństwo.
9.Władza w rodzinie:1.) Patriachalna - głową rodziny jest ojciec. 2) Matriachalna - decyduje matka , tu władza jest konsekwencją dzieje się to znaczy rodziny niepełne matka która wychowuje samotnie. Konsekwencją wzrastajacych rozwodów.3) Egalitaryzm równe prawa obje małżonków.4.Partnerska -odpowiedzialność ,wszyscy podejmują decyzję.Cała rodzina uczestniczy w rozwiazywaniu problemów,głową rodziny jest matka i mąż.
10. WYBÓR PARTNERA 2 ODSTAWOWE REGUŁY:
1)Egzogamia- wskazuję kategorie jakich osób nie można zaakceptować jako partnerów w związku małżeńskim i seksualnym: -zakaz kazirodztwa, zabronione małżeństwo z osobami bliskimi, rodziny królewskie miały pozwolenie na zawarcie takiego małżeństwa, zmusza nas do rozwoju związków po za rodzina nuklearną sprzyja to społecznej i różnorodności.
2) Endogamia- określa kategorie osób z którymi małżeństwo jest nie tylko dozwolone ale popierane i wielu społeczeństwach granica endogamiczna pokrywa się z zasięgiem samego społeczeństwa. W dużym społeczeństwie (np. .USA) reguła ta odnosi się do osób o podobnych pod względem: rasowym, etnicznym i klasowym. Ta reguła wzmacnia solidarność grupy. Jeżeli jednocześnie stosujemy regułę 2 określa się to mianem pola wybieralności .czyi zespołem usankcjonowanych społecz. potencjalnych partnerów małżeńskich.
Konkubinaty-para która nie jest związana węzłem małżeńskim ale prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Nie jest to nowy model współżycia. Liczba tych zwiazków wzrasta. Ten związek jest akceptowany przez młodych. Wiekszosć konkubinatów nie ma dzieci nie decydują się jak już są to z pozostałych poprzednich związkah. Młodym odpowiada taki związek chcą poznać się wprowadzajac do domu. Konkubinat staje się droga do zawarcia małżeństwa jest przygotowaniem do życia razem. Konkubinat jest to droga poznawania ludzi,czy będą chcieli zawrzeć związek. Jest nadzieja na małżeństwo.
11. Rodziny z jednym z rodziców: Problem współczesnego świata, rodziny utrzymywane przez matki tzn. Matrialchalna. Najczęszczą przyczyna są rozwody. Obowiązek spada na matkę, te rodziny są rodzinami ubogimi-problem natury.Probe w z wychowaniem dla matki syna.problem z wychowaniem dla ojca córki. Ludzie maja bardzo duze problemy w relacjach partnerskich a także w życiu społecznym, uczą się to co znaczy być matka a ojcem.
12. Problem samotności-rodzaj życia jako twórcza samotność: Gospodarstwa domowe prowadzone przez samotne K lub M. Prowadza aktywna twórczą samotność.Czasami w tym gospodarstiwe uczestniczy osoba spokrewniona lub nie. Nie muszą tu być więzi z partnerem. To co ich łączy to tylko wspólny posiłek itp.Nie potrzebuja głębszych więzi, jest to nowy styl życia singa.Są towarzyscy, wseli ale nie wiążą życia wspólnego nie tolerują.Każdy z nich koncentruje się na sobie jak n. Samemu poznawać świat, wyjazdy ,nauka.To stwiaja na pierwszym mejscu.Nie chcą brać odpowiedzialności. Jest to tendencja niebezpieczna na świecie.Te przyzwyczajenia mogą być problemem z mieszkającym partnerem. Ta Tendencja twórczej samotności jest dobra chociaż gdy jest się z partnerem lub partnerką ,może to być droga do zawarcia związku małżęńskiego. Ale nie zawsze ni na się.
13.Związki Homoseksualne: Wiele społeczeństw odnosi się negatywnie widzac zagrożenie dla małżeństwa.Nie jest to akceptowane by taki związek zawarł związek małżeński,są legalizowane w innych państwach, ,,partnerstwami domowymi'',legalizowane zw. Gejów lezbijek.
14.Funkcje rodziny Tyszki:
II f.ekonomiczna: materialno ekonomicz i opiekuńczo zabezpiecz.)
1. Materalno - ekonomiczna funkcja rodziny- Rodzina skupia się na realizowaniu tej unkcji, pokazuje jak jedna i druga rodzina się różni. To zaspokojenie materialnych potrzeb członków rodziny które rosną z rozwojem świadomości społeczeństwa. To zabezpieczenie odpowiednich warunków rodziny zgodie z rzeczywistością .Trzeba stworzyć odpowiednie warunki a potrzeby rosną.(polska rodzina nie garnie by mieć dzieci brakuje pieniędzy)Rodzina po przez reaizowanie funkcji zabezpiecza potrzeby materialne społeczeństwa.Rodzina jest miejscem reaizaji strony materialnespołeczeństwa i rodziny,im lepiej funkcjonuje rodzina tym społeczeństwo jest ustabilizowane:
dzieli się na podfunkcje: a) podfunkcja produkcyjna-rodzina jest w posiadaniu warsztatu produkcyjnego , dotyczy pewnej gr. Rodziny, to realizuje funkcje produkcyjną.np. rodzina chłopska/gospodarstow -warsztat,gospodarstwo rolne.Jest przykladem że niekażda funkcja musi być rodzina prodykcyjną. b) podfunkcja zarobkowa-,,praca zawodowa” jako możliwość zdobywania pieniędzy niezbednych do utrzymania rodziny. Jest to każda rodzina , zadaniem każdej rodziny jest praca zarobkowa by utrzymać. Najczęściej gowa był mężczyzna (kiedyś),Dzis jes zmiana - kobieta staje się też poczęści odpowiedzialna za rodzinę .Odpowiedzialnisa już razem.c) podfunkcja gospodarcza- zasób , gromadzenie ,polega na tworzeniu ich , posiada i gromadzi trwałe dobra materialne niezbedne do egzystencji rodziny. Np. (mieszkanie.lodówka,pralka) dobra materialne (samochód, komputer) które gromadzi rodzina w różnych celach.Większe i mniejsze są te zasoby , zależy od środowiska z jakiego pochodzimy (wieś , miasto).Zalezy w duzym stopniu od rozwoju gospodarczego w danym kraju. d) podfunkcja usługowo-konsumpcyjna-wykonywanie wszystkich tzw. prac usługowych, praktyczne prac czysto-fizycznych niezbędnych dla funkcjonowania wszystkich członków rodziny ( dziadek,babcia,kuzyni) wykonywanie wszystkich prac .Nie może być tak że jeden robi a drugi siedzi. Np. wykonywanie posiłku, podst prace domowe - może sprawiać duzo problemów ( naprawa odzieży, dbałość o czystość i higiena, trzeba utrzymać ład ) - te funkcje muszą być podzielone zgodnie ze swoimi możliwościami, trzeba rozdzielać tak by wszyscy byli zadowoleni. Każdy członek nowy czy stary musi się przystosować do ich podfunkcji.Jest wymagająca , można zauważyć jak zmienia się rodizna role pozycja poszczególnych członków rodziny. Pokazuje jak rodzina się zmieniała w pokoleniach.
2.Opiekuńczo zabezpieczająca- jest częścią funkcji ekonomicznej to materialne i fizyczne zabezpeczenie członków rodziny małej dwupokoleniowej lub dużej ( wielopokoleniowej) .pozbawionych całkowicie, cześciowo środków do życia albo fizycznie niesprawnie członków -(opieka). Pokazuje nam ze w rodzinie dzieje się różne , nie zawsze będzie dobrze ( możemy stać się kalekami, wypadek samoch., depresja).Ta rodzina musi być przygotowana do pełnienia funkcji. Potrzebna jest opieka duchowa, wsparcie dla każdego członka rodziny.Wymagająca przyotowana na każda sytuację w jakiej się znajdziemy (narodziny dziecka).
I funkcje biopsychiczne: f.prokreacyjna i f. seksualna
3. Prokreacyjna funkcja rodziny- polega na zaspokajaniu rodzicielskich potrzeb emocjonalnych - ojcostwa i macierzyństwa, pozwala na utrzymywanie biologicznej ciągłości rodziny i społeczeństwa.
4.Seksualna funkcja rodziny- jest społecznie akceptowaną formą współżycia płciowego, służy zaspokojeniu popędu płciowego małżonków.
III f społeczno wyznaczające( 5 i 7)
5.Legalizacyjno kontrolna- polega na sankcjonowaniu szeregu zachowań i działań
uznanych za niewłaściwe poza rodziną, nadzorowaniu postępowania członków rodziny w celu
zapobiegania odstępstwom od norm i wzorów przyjętych w rodzinie za obowiązujące Naganne zachowanie jednostki może pociągnąć za sobą sankcje nie tylkosze strony domowników lecz także ze strony niektórych organizacji społecznych.
7.Klasowa funkcja rodziny- pochodzenie z danej rodziny wstępnie określa pozycję społeczną członków wstrukturze społeczeństwa. Zwykle przynależność klasowa męża wyznacza przynależność
klasową żony i dzieci, zwłaszcza, jeśli ta ostatnia nie pracuje zawodowo ani też nie posiada większej własności prywatnej. Nie usamodzielnione więc dziecko robotnika ma robotniczą
przynależność klasową, podobnie jak jego nie pracująca żona.
IV f .socjopsychologiczna (6,8,9,10)
6.Socjalizacyjna funkcja rodziny- jedną z funkcji jakie musi spełniać rodzina jest
wprowadzenie dzieci w świat kultury danego społeczeństwa, zapoznanie go z ogólnie
akceptowanymi normami i zasadami. Socjalizacja ma istotne znaczenie dla kształtowania się
osobowości najmłodszych członków rodziny, odgrywa również ważną rolę w przygotowaniu
do pełnienia różnych ról społecznych. Socjalizacja jest ważna nie tylko z punktu widzenia
rodziny ale również z punktu społeczeństwa bo jeżeli jest prawidłowo dokonywana wówczas
społeczeństwo funkcjonuje prawidłowo. Jeżeli socjalizacja nie przebiega prawidłowo wówczas powoduje różne patologie społeczne.
8.Kulturalna- jest związana z socjalizacyjną. Prowadzi do zapoznania dzieci z kulturą
danego narodu, kulturą dzięki której daje się wyróżnić daną zbiorowość. Chodzi tutaj również o umożliwienie młodemu człowiekowi uczestnictwa w świecie kultury i sztuki. W rodzinie
uczymy się języka, obyczajów, postaw, właściwych zachowań. Wypełnianie tej funkcji
pozwala na utrzymanie ciągłości kulturalnej społeczeństwa przez przekazywanie dziedzictwa
kulturalnego następnym pokoleniom. Rodzina stwarza także własne środowisko kulturalne i właśnie to środowisko kształtuje osobowość dzieci.
9.Rekreacyjno - towarzyska- w obrębie tej funkcji członkowie rodziny zaspokajają swoje
potrzeby duchowe a zwłaszcza te, które są związane z poczuciem bezpieczeństwa stabilizacji, zaufaniem, szacunkiem, akceptacją.
10.Emocjonalno - ekspresyjna - rodzina jest środowiskiem utrzymującym równowagę
emocjonalną człowieka - służy zaspokajaniu podstawowych potrzeb emocjonalnych
człowieka - miłości, przynależności, bezpieczeństwa. Każdy bowiem potrzebuje kogoś
bliskiego, kogoś komu można zaufać, wypłakać się a także dzielić z nim wszystkie swoje
radości. Dom rodzinny jest natomiast miejscem w którym eksponujemy swoje niepowtarzalne
cechy, zyskujemy uznanie ze strony pozostałych członków rodziny. Zaspokojenie tych
wszystkich potrzeb daje poczucie osobistego szczęścia i ma wpływ na prawidłowy rozwój osobowości.