• Dorosłość jest fazą życia, w którą wkracza człowiek po gwałtownych zmianach rozwojowych prowadzących do dojrzałości biologicznej i społecznej. Wyraża się w zdolności do prokreacji , odpowiedzialnego podejmowania nowych ról społecznych związanych z zakładaniem rodziny, rodzeniem i wychowywaniem dzieci. Rozwija się aktywność zawodowa i autonomiczne kierowanie własnym życiem.

KRYTERIA DOROSŁOŚCI

Przyjęto trzy rodzaje kryteriów :

• zadania rozwojowe

• zmiany w strukturze życia związane z wydarzeniami typowymi dla różnych faz dorosłości

• kryzysy życiowe wobec których staje jednostka.

Cechy charakteryzujące fazę wczesnej dorosłości ;

• pełnia sił fizycznych jednostki,

• poziom sprawności intelektualnej co umożliwia niezależność ekonomiczną,

• samodzielność w rodzinie, domu pracy.

Zadania rozwojowe:
(wprowadził to pojęcie Havighurst)

Problem wobec którego staje jednostka wynika z jednego z trzech źródeł

• dojrzewania fizycznego,

• nacisków kulturowych

• indywidualnych aspiracji i wartości

Wyróżnia on następujące zadania rozwojowe:

• wybór małżonka

• uczenie się współżycia z nim

• założenie własnej rodziny

• wychowanie dzieci

• prowadzenie domu

• rozpoczynanie pracy zawodowej

• podejmowanie obowiązków obywatelskich

• znalezienie pokrewnej grupy społecznej

Wg Eriksona okres ten to intymność - izolacja a jego głównym zadaniem jest:

• wybór dróg samorealizacji w określonym środowisku społecznym,

• wybór partnera życiowego ( osiągnięcie zdolności do intymnych relacji z bliską osobą podejmowanie odpowiedzialności za nią)

• oraz integracja doświadczeń z różnych obszarów aktywności.

dylematy/kryzysy z tym związane:

• izolacja - intymność

• stosowanie mechanizmów projekcyjnych

• dotrzymywanie obietnic i podjęcie odpowiedzialności

• życie samotne - życie w rodzinie

Jednostka która osiąga ten etap rozwoju posiada względnie zintegrowaną osobowość i ukształtowane poczucie własnej tożsamości oraz warunki do ukształtowania się zdolności przeżywania bliskich kontaktów z partnerem bądź przyjacielem. Młody człowiek nie posiadający wyraźnie określonej własnej tożsamości, może nie rozróżniać swoich lęków, marzeń czy pragnień od odczuć otaczających go osób.

Zadania rozwojowe wg Levinsona :

• podjęcie roli zawodowej

• założenie rodziny

• sformułowanie wyraźnych marzeń i oczekiwań wobec przyszłości

• uczestniczenie w relacji mistrz - uczeń

• dylemat kryzysy:

• dylematy związane z wyborem zawodu: wartości ekonomiczne - satysfakcja

• oczekiwania grupy społecznej - własne ambicje i dążenia

• konflikty związane z nowymi rolami społecznymi: praca zawodowa - obowiązki rodzinne

środki do rozwiązywania kryzysów:

• nowe sposoby poznawania świata i samego siebie

• określenie własnej tożsamości

• korzystanie z wzorców kulturowych

• osiąganie kolejnych stopni autonomii

1 ) autonomia jednostki

Człowiek może realizować własne podmiotowe działania, niezależnie od czynników je determinujących , jego działania są stabilne mimo zakłóceń płynących z zewnątrz.

wgląd we własne motywy postępowania

• Bogatsza wiedza o sobie zwiększa szanse poznania innych a w konsekwencji możliwość podejmowania właściwych decyzji.

• Samowiedza dojrzała ( układ uporządkowanych sądów tworzących ogólne całości, relacje między wiązkami są niejasne lub nieokreślone ) i hierarchiczna ( zbiór sądów i samoocen uporządkowanych pod względem stopnia ogólności ) - dzięki temu człowiek zna swoje możliwości, predyspozycje, potrafi przewidywać skuteczność swoich działań a w konsekwencji dokonywać słusznych wyborów.

3 ) stosunek do innych

• Jest postawą odpowiedzialności i szacunku dla drugiej osoby, aczkolwiek pozostaje niezależny od innych. Ważną rolę odgrywa umiejętność uporządkowania i kontrolowania własnych emocji oraz posiadanie realistycznego obrazu świata

ROZWÓJ MOTORYCZNY

Jest to okres szczytowej wydajności organizmu, znacznych osiągnięć w pracy. Dużą rolę w rozwoju odgrywa aktywność fizyczna.

ROZWÓJ POZNAWCZY

FUNKCJONOWANIE ZMYSŁÓW

• Człowiek rozwija się w obrębie wielu funkcji, wzrasta wrażliwość oka na światło. Najpierw wzrasta zdolność widzenia bliskich przedmiotów , pod koniec okresu obniża się a zastępuje ją powoli zdolność widzenia przedmiotów dalekich. Słyszalność dźwięków stopniowo minimalnie pogarsza się

POZIOM INTELEKTUALNY

• Pod koniec wczesnej dorosłości poziom sprawności w nabywaniu i posługiwaniu się wiedza abstrakcyjną powoli spada.

MYŚLENIE POSTFORMALNE

Pod koniec wczesnej dorosłości poziom sprawności w nabywaniu i posługiwaniu się wiedza abstrakcyjną powoli spada,

problemy laboratoryjne wymagają zastosowania abstrakcyjnego, formalnego rozumowania dla zadań codziennych. Charakter myślenia umożliwia nie tylko rozwiązywanie ale i odkrywanie problemów:

- relatywizm w myśleniu

myślenie postformalne oparte na regulacjach postformalnych pozawala na koordynowanie różnych punktów widzenia w konsekwencji czego jednostka zdolna jest akceptować nawet wzajemnie wykluczające się myśli, odczucia czy oceny z danym problemem. Człowiek jest zdolny do podjęcia odpowiedzialności za własne działania i rozwój przy jednoczesnym uwzględnianiu różnego rodzaju ograniczeń w ujawnianiu indywidualnych dążeń; subiektywnie przeżywa problemy a przez to poznaje je, bada na wielopoziomowych płaszczyznach.

ZWIĄZKI UCZUCIOWE I KONTAKTY RODZINNE

Warunkiem udanego związku uczuciowego bądź też przyjacielskiego jest dobra sprawność i ocena psychiczna.

PERIODYZACJA życia rodzinnego ze względu na kształtowanie się więzi rodzinnej:

• faza wstępna - narzeczeństwo (od poznania do ślubu)

• faza tworzącej się więzi małżeńskiej (od ślubu do urodzenia się pierwszego dziecka)

• rozbudzenie i rozwój postaw rodzicielskich

(od niemowlęcia do okresu osiągnięcia przez dziecko dojrzałości)

• faza wzajemnego partnerstwa rodzinnego (okres, w którym rodzice mieszkają razem z dorosłymi i samowystarczalnymi pod względem materialnym dziećmi)

• faza „pustego gniazda” (okres od momentu opuszczenia domu przez ostatnie dziecko do śmierci jednego ze współmałżonków)

okresy spiętrzenia konfliktów w rodzinie:

• bezpośrednio po ślubie

• po urodzeniu 1 dziecka

• po urodzeniu 2 dziecka

• kiedy dziecko osiąga 13-14 lat

• gdy dziecko osiąga 17-18 lat

• po usamodzielnieniu się dziecka

NARODZINY PIERWSZEGO DZIECKA

Oznaczają dla małżonków przyjęcie na siebie nowych ról społecznych, zmienia się ich rytm życia. Urodzenie dziecka wpływa tez nieraz na zmianę w odczuwaniu własnej tożsamości i sprawia że kobieta czuje się bardziej dojrzała i bardziej odpowiedzialna ale nieraz tez czuje się bardziej ograniczona. Ojcowie poświęcają czas dziecku zwykle na wspólną zabawę podczas gdy matka wykonuje przede wszystkim czynności opiekuńcze związane z zaspokojenie potrzeb fizjologicznych

MIŁOŚĆ MAŁŻEŃSKA

Wg Reiss miłość jest procesem w którym na początku emocja „poraża” ludzi, następnie jest im dobrze ze sobą i wzajemnie dążą do podtrzymania więzi,; Rozwija się uczucie wzajemnej zależności, któremu towarzyszy poczucie straty w przypadku rozdzielenia; w stadium czwartym wraz z pogłębianiem się wzajemnych relacji następuje osobowe spełnienie się partnerów

KSZTAŁTOWANIE OSOBOWOŚCI

Następuje integracja „ja” idealnego” i „ja” realnego” , doświadczanie siebie jako podmiotu odpowiedzialnego za własne działania ,świadomość własnej tożsamości. Zaczyna się proces indywidualizacji jednostki

---