1. Mienie - jest to własność i inne prawa majątkowe.

Części składowe mienia - obejmuje ogól praw majątkowych. Jest to więc zbiorcza nazwa ogółu przedmiotowych praw majątkowych (bezwzględnych i względnych) i praw pozostałych. Mienie obejmuje wyłącznie aktywa. Wyodrębnia się mienie Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego i osób prywatnych.

2. Rzecz - to przedmiot materialny (obiekt przyrody w stanie pierwotnym lub przetworzonym) na tyle wyodrębniony, że może stanowić dobro samoistne w stosunkach społeczno-gospodarczych (w obrocie).

Rzeczy dzielą się na:

A) ruchomości i nieruchomości. 

B) podzielne (chleb, ciasto) i niepodzielne (komputer, samochód)

C) indywidualnie oznaczone - to rzeczy posiadające cechy indywidualne, im tylko właściwe, np. obraz konkretnego malarza, samochód zarejestrowany na kogoś, gatunkowo oznaczone - to rzeczy określone jedynie przez wskazanie ich cech rodzajowych oraz oznaczenie ilości, miary i ciężaru, np. zboże, węgiel, kalendarz.

Część składowa rzeczy - jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.

3.Pożytki - należą do przedmiotów stosunków cywilnoprawnych. Obejmują one jakieś dochody z rzeczy lub prawa.

• pożytki naturalne rzeczy - płody rzeczy i inne odłączone od niej części składowe, jakie wg. zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy, np. przychówek zwierząt domowych, owoce zerwane z drzewa, piasek wydobywany z gruntu w sposób określony zasadami racjonalnej gospodarki;

• pożytki cywilne rzeczy - są to dochody, jakie rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego. Dochody te mogą przybrać postać pieniężną lub niepieniężną (np. czynsz z tytułu dzierżawy gruntu - może być płacony w postaci pieniężnej lub płodów pochodzących z tego gruntu);

• pożytki prawa - dochody, które to prawo przynosi zgodnie ze swoi społeczno-gospodarczym przeznaczeniem (chodzi tu o prawa podmiotowe, które nie dotyczą rzeczy, np. pożytkami z wierzytelności pieniężnej mogą być odsetki).

4. Nieruchomość -(kc)część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

(ust o gosp nier)należy przez to rozumieć grunt wraz z częściami składowymi, z wyłączeniem budynków i lokali, jeżeli stanowią odrębny przedmiot

własności

Jako osobne od gruntu nieruchomości mogą zostać wyodrębnione budynki (nieruchomość budynkowa) lub części takich budynków (lokale - nieruchomość lokalowa) - w przypadkach i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Wtedy stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Rodzaje nieruchomości: gruntowa, budynkowa, lokalowa,

Nieruchomość gruntowa.

Nieruchomość gruntowa jest to grunt wraz z częściami składowymi, z wyłączeniem

budynków i lokali jeżeli stanowią odrębny przedmiot własności.

Ustawa o gospodarce nieruchomościami

Podstawowym rodzajem nieruchomości są nieruchomości gruntowe. Są to części powierzchni

ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty). Znajdujące się na nich i trwale z

nimi związane budynki, inne urządzenia i rośliny, jak również prawa związane z własnością

nieruchomości są częściami składowymi danej nieruchomości gruntowej. Wobec tego nie

mogą być przedmiotem odrębnej własności (łac. superficies solo cedit).

Od zasady tej istnieją wyjątki. Jako osobne od gruntu nieruchomości mogą zostać

wyodrębnione budynki (nieruchomość budynkowa) lub części takich budynków (lokale -

nieruchomość lokalowa) - w przypadkach i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Wtedy stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Nieruchomość budynkowa

Nieruchomości budynkowe są to budynki trwale z gruntem związane, które na podstawie

przepisów szczególnych nie stanowią części składowych nieruchomości gruntowej, lecz są

odrębnym od gruntu przedmiotem własności.

Nieruchomość budynkowa, jako odrębna własność, może powstać, w przeciwieństwie do

nieruchomości lokalowej, tylko w drodze konkretnego przepisu prawnego określającego także

status prawny odrębnej własności budynku, a w szczególności relację tego prawa do prawa do

nieruchomości, na której budynek został wzniesiony.

Nieruchomość lokalowa

Samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, zwane „lokalami”, mogą

stanowić odrębne nieruchomości.

Ustawa o własności lokali

jest to w drodze umowy, jednostronnej czynności prawnej właściciela albo orzeczenia sądu

znoszącego współwłasność, prawnie wyodrębniona w osobny przedmiot własności część

budynku związanego trwale z gruntem, stanowiąca samodzielny lokal mieszkalny lub lokal o

innym przeznaczeniu wraz (jeżeli czynność prawna lub orzeczenie sądu dotyczące odrębnej

własności nie stanowi inaczej) z pomieszczeniami pomocniczymi (przynależnymi), choćby

nawet do tego lokalu bezpośrednio nie przylegały, jak piwnica, strych czy garaż.

Do części składowych należą:

1) budynki, budowle i inne urządzenia trwale z gruntem związane (istnieją wyjątki np. użytkowanie wieczyste),

2) drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania art..48 k.c. (drzewa i inne rośliny są odrębnymi rzeczami ruchomymi tylko

wtedy, gdy przepisy szczególne przewidują, że stanowią one samoistny przedmiot własności - art. 279 k.c.),

3) wody stojące, czyli powierzchniowe wody stojące, wody w rowach i studniach, wody w naturalnych lub sztucznych jeziorach i

innych zbiornikach bezprzepływowych, wody z opadów atmosferycznych, wody pozostałe po wylewie wody płynącej,

4) złoża kopalin nie stanowiących własności Skarbu Państwa w świetle przepisów Prawa geologicznego i górniczego (art. 7), czyli

kopaliny pospolite,

5) za części składowe nieruchomości uważa się także prawa związane z jej własnością (wg art. 50 k.c.), czyli służebność gruntową,

udział właściciela lokalu we współwłasności nieruchomości wspólnej, w wypadku ustanowienia odrębnej własności lokali oraz

przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynku i urządzeń na użytkowanym gruncie będącym własnością Skarbu

Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

Częściami składowymi gruntu nie są:

1) tymczasowe obiekty budowlane,

2) urządzenia służące do odprowadzania lub doprowadzania: wody, pary, gazu, prądu elektrycznego oraz inne urządzenia podobne

(np. rurociągi naftowe), jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa lub zakładu (art. 49 k.c.) - na podstawie art. 47 § 2 i 191 k.c. stają

się one częścią składową przedsiębiorstwa, z którym zostały połączone,

3) woda płynąca (z wyjątkiem źródła i wody wypływającej z niego), która wraz z gruntami pokrytymi taką wodą tworzy jedną całość

i stanowi odrębny przedmiot własności Skarbu Państwa.

5. Własność - przez pojęcie to należy rozumieć najsilniejsze prawo do rzeczy. Charakter tego prawa ma wymiar bezwzględny. Jest to ogól praw majątkowych w znaczeniu nie ekonomicznym. Zakres własności jako prawa rzeczowego kształtowany jest przez ustawy oraz zasady współżycia społecznego.

6.Użytkowanie wieczyste - polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością skarbu państwa, województwa, powiatu bądź gminy lub związku tych jednostek osobie fizycznej lub prawnej na czas określony 99 lat (wyjątkowo krócej, lecz nie mniej niż 40 lat). Dotyczy głównie gruntów położonych w granicach administracyjnych miast.

7. Ograniczone prawa rzeczowe to: użytkowanie, służebność, zastaw, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz hipoteka. 

Ograniczone prawa rzeczowe obciążające jedną z połączonych nieruchomości nie ulegają przez połączenie zmianie co do treści, z tym jednak zastrzeżeniem, że stanowią po połączeniu obciążenie całej połączonej nieruchomości. Do istoty ograniczonych praw rzeczowych należy to, że są one skuteczne przeciwko innym osobom.

8. Prawa zobowiązaniowe

Najem - są umowami dotyczącymi czasowego korzystania z cudzych rzeczy. Najem obejmuje zarówno korzystanie z cudzej rzeczy w celach produkcyjnych (np. najem maszyny), jak i konsumpcyjnych (np. najem lokalu mieszkalnego).

Dzierżawa - jest umową, w której wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się uiszczać wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Podstawowa różnica z umową najmu sprowadza się do tego, że dzierżawa pozwala nie tylko na używanie rzeczy w zamian za czynsz, ale także uprawnia do ciągnięcia z tej rzeczy pożytków. 

9.Posiadanie - jest stanem faktycznym, który w powiązaniu z innymi przesłankami takimi jak dobra, lub zła wiara wywiera określone skutki prawne. Jest cechą prawa własności. Stanem faktycznym polegającym na władztwie rzeczą, następującym w sposób jawny, tak że osoby trzecie wiedzą o obowiązku jego nienaruszania.

Posiadacz samoistny -  jest ten, który włada rzeczą jak właściciel, ale niekoniecznie musi nim być.

Posiadacz zależny - włada rzeczą tak jak wykonujący inne prawo niż własność np. prawo dzierżawy, użytkowania, najmu.

10. Identyfikatory ewidencyjne

WWPPGG_R

WW - kod województwa,

PP - kod powiatu w województwie,

GG - kod gminy w powiecie,

R - jedna z cyfr: 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9 określająca typ gminy

11.Jednostka ewidencyjna - obszar gruntów położonych w granicach administracyjnych gminy,
a jeżeli w skład gminy wchodzi miejscowość o statusie miasta albo wyodrębnionej dzielnicy - również w granicach administracyjnych miasta lub wyodrębnionej dzielnicy. Jednostki ewidencyjne z uwagi na duże obszary, jakie zajmują, a więc i utrudnienia w technice zakładania i prowadzeni ewidencji gruntów, zostały podzielone na obręby.

12.Obręb - podstawowa jednostka powierzchniowa, dla której sporządza się odrębny operat ewidencyjny. Obszar obrębu tworzą powierzchnie wszystkich działek ewidencyjnych wchodzących w jego skład, a jego granice na obszarach wiejskich powinny być zgodne
z granicami wsi, miejscowości, sołectw.

13.Działka ewidencyjna - ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu, jednorodny ze względu na stan prawny, wydzielony z otoczenia za pomocą linii granicznych.

14.działka budowlana - należy przez to rozumieć nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego

15.Budynek - obiekt budowlany trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, posiadający fundamenty i dach.

16.Lokal -  to wydzielona część budynku służąca na cele mieszkaniowe lub inne (np. usługowe, produkcyjne, handlowe oraz użytkowe np. garaże). W skład lokalu mogą wchodzić pomieszczenia, izby (np. pokoje). Samodzielny lokal może stanowić przedmiot odrębnej własności - nieruchomość lokalowa.

(z ust o wł lokali)Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

17.Użytek gruntowy - ciągła część powierzchni ziemi użytkowana w sposób jednolity.

18Kontur klasyfikacyjny - ciągły obszar gruntu wyodrębniony w wyniku klasyfikacji gleboznawczej.

20Skład operatu szacunkowego

1) określenie przedmiotu i zakresu wyceny;

2) określenie celu wyceny;

3) podstawę formalną wyceny nieruchomości oraz źródła danych o nieruchomości;

4) ustalenie dat istotnych dla określenia wartości nieruchomości;

5) opis stanu nieruchomości;

6) wskazanie przeznaczenia wycenianej nieruchomości;

7) analizę i charakterystykę rynku nieruchomości w zakresie dotyczącym celu i

sposobu wyceny;

7[5] ) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1993 r. Nr 36, poz. 159, z 1995 r. Nr 28, poz.

143, z 1998 r. Nr 97, poz. 604 oraz z 2002 r. Nr 240, poz. 2055.

18

8) wskazanie rodzaju określanej wartości, wyboru podejścia, metody i techniki

szacowania;

9) przedstawienie obliczeń wartości nieruchomości oraz wyniku wyceny wraz z

uzasadnieniem.

Ustawa o gospodarce nieruchomościami

1. Ustawa określa zasady:

1) gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa

oraz własność jednostek samorządu terytorialnego;

2) podziału nieruchomości;

3) scalania i podziału nieruchomości;

4) pierwokupu nieruchomości;

5) wywłaszczania nieruchomości i zwrotu wywłaszczonych nieruchomości;

6) udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej;

7) wyceny nieruchomości;

8) działalności zawodowej, której przedmiotem jest gospodarowanie nieruchomościami.

2. Przepisów ustawy nie stosuje się do nieruchomości służących wykonywaniu zadań

placówek zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów

o służbie zagranicznej.

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) nieruchomości gruntowej - należy przez to rozumieć grunt wraz z częściami składowymi, z wyłączeniem budynków i lokali, jeżeli stanowią odrębny przedmiot własności;

2) zasobie nieruchomości - należy przez to rozumieć nieruchomości, które stanowią przedmiot własności Skarbu Państwa, gminy, powiatu lub województwa i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa, gminy, powiatu lub województwa;

3) działce gruntu - należy przez to rozumieć niepodzieloną, ciągłą część powierzchni ziemskiej stanowiącą część lub całość nieruchomości gruntowej;

3a) działce budowlanej - należy przez to rozumieć zabudowaną działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej umożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń położonych na tej działce;

3b) zbywaniu albo nabywaniu nieruchomości - należy przez to rozumieć dokonywanie czynności prawnych, na podstawie których następuje przeniesienie własności nieruchomości lub przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddanie jej w użytkowanie wieczyste;

4) poprzednim właścicielu - należy przez to rozumieć osobę, która została pozbawiona prawa własności nieruchomości wskutek jej wywłaszczenia albo przejęcia na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego na podstawie innych tytułów;

5) planie miejscowym - należy przez to rozumieć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, o którym mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;

6) wycenie nieruchomości - należy przez to rozumieć postępowanie, w wyniku którego dokonuje się określenia wartości nieruchomości;

6a) określaniu wartości nieruchomości - należy przez to rozumieć określanie wartości nieruchomości jako przedmiotu prawa własności i innych praw do nieruchomości;

7) powszechnej taksacji nieruchomości - należy przez to rozumieć wycenę nieruchomości, w wyniku której następuje ustalenie wartości katastralnej nieruchomości;

8) szacowaniu nieruchomości - należy przez to rozumieć czynności związane z określaniem wartości nieruchomości;

9) właściwym organie - należy przez to rozumieć starostę, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz organ wykonawczy gminy, powiatu i województwa w odniesieniu do nieruchomości stanowiących odpowiednio własność gminy, powiatu i województwa;

9a) samorządowej osobie prawnej - należy przez to rozumieć osoby prawne powoływane lub tworzone przez organy jednostek samorządu terytorialnego;

9b) jednostce samorządu terytorialnego - należy przez to rozumieć gminę, powiat lub województwo;

9b1) staroście - należy przez to rozumieć również prezydenta miasta na prawach powiatu;

9c) właściwym urzędzie - należy przez to rozumieć starostwo powiatowe, w którym wykonywane są zadania z zakresu administracji rządowej dotyczące gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa, albo odpowiednio urząd gminy, starostwo powiatowe lub urząd marszałkowski, w których prowadzone są sprawy gospodarki nieruchomościami stanowiącymi własność jednostek samorządu terytorialnego;

9d) radzie lub sejmiku - należy przez to rozumieć radę gminy lub radę powiatu oraz sejmik województwa;

10) jednostce organizacyjnej - należy przez to rozumieć państwową lub samorządową jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej;

11) opłacie adiacenckiej - należy przez to rozumieć opłatę ustaloną w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym budową urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, albo opłatę ustaloną w związku ze scaleniem i podziałem nieruchomości, a także podziałem nieruchomości;

12) spółce - należy przez to rozumieć spółkę akcyjną lub spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością;

13) osobie bliskiej - należy przez to rozumieć zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonka, osoby przysposabiające i przysposobione oraz osobę, która pozostaje ze zbywcą faktycznie we wspólnym pożyciu;

14) standardach zawodowych - należy przez to rozumieć reguły postępowania przy wykonywaniu zawodu rzeczoznawcy majątkowego, pośrednika w obrocie nieruchomościami, zarządcy nieruchomości, ustalone zgodnie z przepisami prawa;

15) organizacjach zawodowych - należy przez to rozumieć utworzone, zgodnie z przepisami o stowarzyszeniach, stowarzyszenia i związki stowarzyszeń zrzeszające osoby zawodowo wykonujące czynności odpowiednio rzeczoznawcy majątkowego, pośrednika w obrocie nieruchomościami lub zarządcy nieruchomości;

16) nieruchomości podobnej - należy przez to rozumieć nieruchomość, która jest porównywalna z nieruchomością stanowiącą przedmiot wyceny, ze względu na położenie, stan prawny, przeznaczenie, sposób korzystania oraz inne cechy wpływające na jej wartość;

17) stanie nieruchomości - należy przez to rozumieć stan zagospodarowania, stan prawny, stan techniczno-użytkowy, a także stan otoczenia nieruchomości, w tym wielkość, charakter i stopień zurbanizowania miejscowości, w której nieruchomość jest położona;

18) łączności publicznej - należy przez to rozumieć infrastrukturę telekomunikacyjną służącą zapewnieniu publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego.

---