HISTOLOGIA - WYKŁADY
WYKŁAD I
Histologia zajmuje się budową tkanek.
Komórka - podstawowy element ustroju wszystkich organizmów. Składa się z jądra i cytoplazmy (oprócz bakterii i wirusów). Cała komórka i wszystkie jej elementy otoczone są błoną. Do błoniastych struktur należą:
- siateczka śródplazmatyczna:
*gładka (SER)
* szorstka (RER) - uczestniczy w metabolizmie tłuszczów, detoksykacji szkodliwych metabolitów i ksenobiotyków (np. leków), występuje we
wszystkich komórkach jądrzastych.
- endosomy - biorą udział w endocytozie, segregacji oraz transporcie cząsteczek i makrocząsteczek w komórce; kierują do lizosomów i proteosomów białka.
- lizosomy - małe organella o nieregularnych kształtach, w których zachodzi trawienie wewnątrzkomórkowe prowadzące do uwolnienia substancji odżywczych i do rozkładu cząstek niepożądanych.
- aparat Golgiego - stosy spłaszczonych obłonionych woreczków oraz połączone z nimi liczne rurki i pęcherzyki. Funkcje:
* kieruje przepływem makrocząsteczek,
* modyfikuje strukturę makrocząsteczek,
* segreguje makrocząsteczki.
- mitochondria - wytwarzają energię chemiczną dla całej komórki przez utlenianie różnych składników m.in. cukrów i tworzą adenozynotrifosforan (ATP). Są wydłużonymi strukturami przybierającymi postać laseczek. Posiadają własne DNA. Są odgraniczone od cytoplazmy dwiema odrębnymi błonami:
* wewnętrzną - tworzy liczne pofałdowania wnikające wgłąb organelli,
* zewnętrzną.
- peroksysomy - małe pęcherzyki, które służą do rozkładu
- jądro
Do struktur nie otoczonych błoną należą:
- centrole
- proteosomy- kompleksy białkowe; biorą udział w trawieniu białek, w szczególności:
* białek antygenowych (wirusowych),
* białek o nieprawidłowej konformacji lub uszkodzonych,
* białek w czasie głodu,
* białek regulatorowych.
- cytoszkielet
Błona komórkowa zbudowana jest przede wszystkim z lipidów (tłuszcze) i białek i tworzy strukturę trójwarstwową. Funkcje błony komórkowej:
- selektywna wymiana substratów między komórką i otoczeniem,
- oddziela różne środowiska zawierające substraty o różnym stężeniu - kompartmentyzacja,
- bierze udział w odbiorze i przekazywaniu sygnałów za pomocą glikoprotein i glikolipidów,
- przewodzi pobudzenie przy użyciu białek,
- jest bogatym rezerwatem substratów.
Jądro komórkowe jest zazwyczaj największą organellą w komórce eukariotycznej ( posiadającej jądro; komórka priokariotyczna-bez jądra). Najczęściej ma kształt owalny lub okrągły. Monokariocyty - komórki z jednym jądrem, bikariocyty - komórki z dwoma jądrami, polikariocyty - wielojądrzaste. Krwinki czerwone nie mają jądra - żeby przenosić więcej tlenu.
Budowa jądra:
- otoczka jądrowa (błona) składa się z 2 błon - wewnętrznej i zewnętrznej; między nimi znajduje się:
- przestrzeń okołojądrowa
- karioplazma (odpowiednik cytoplazmy) - głównym jej składnikiem jest chromatyna - kompleks DNA i histonów (białek zasadowych); bierze ona udział w transkrypcji tj. przepisywaniu kodu genetycznego DNA na kod genetyczny RNA oraz w bierze udział w syntezie DNA
Oprócz tego w jądrze są jeszcze : jąderka, interchromatyna, perychromatyna i ciałka jądrowe.
Cytoszkielet - system krzyżujących się włókien białkowych. Rodzaje włókien:
- aktynowe - mikrofilamenty
- miozynowe - filamenty grube
- mikrotubule - filamenty pośrednie
Nadaje komórce odporność mechaniczną, warunkuje jej kształt.
Ruch komórki jest możliwy dzięki:
- rzęskom (płuca, kanaliki nerwowe) - zbudowane są z mikrotubuli,
- wici (plemniki).
Komórki mogą być też otoczone rzęskami lub wiciami.
Tkanki - zespoły komórek pełniące wyspecjalizowane funkcje oraz wytwarzana przez nie istota międzykomórkowa. Kilka tkanek zajmujących wspólne terytorium i pełniących skoordynowane funkcje nazywa się narządem. Narząd składa się z zespołu komórek i istoty międzykomórkowej pełniących swoiste dla narządu funkcje. Takie komórki noszą nazwę miąższu. Natomiast tkanka, która podtrzymuje i odżywia tkanki miąższowe nazywa się zrębem.
Rodzaje tkanek:
- nabłonkowa,
- łączna,
- mięśniowa,
- nerwowa.
Tkanka nabłonkowa spełnia następujące role:
- ochronną (chroni głębsze warstwy ciała),
- wydzielniczą ( wszystkie gruczoły),
- wydalniczą (nabłonek jelita),
- zmysłową.
Nabłonki dzielą się na: pokrywający, gruczołowy, zmysłowy.
Nabłonki jednowarstwowe:
- jednowarstwowy płaski - spełnia funkcje filtracyjne, dializacyjne, biernego transportu gazów; występuje w nerce, pęcherzykach płucnych, wyściela naczynia krwionośne i jamy ciała; jest płaski, jądro leży równolegle do powierzchni;
- jednowarstwowy kostkowy - pełni funkcje wydzielnicze, czynnego transportu jonów; komórki na przekroju mają kształt kostki, jądro okrągłe;
- jednowarstwowy wałeczkowaty - pełni funkcje wchłaniania i wydzielania; występuje w układzie pokarmowym; komórki wysokie, wydłużone;
- jednowarstwowy wieloszeregowy migawkowy
Nabłonki wielowarstwowe:
- płaski - oddziela tkankę łączną od środowiska zewnętrznego; pokrywa całą powierzchnię ciała, wyściela jamę ustną, przełyk, odbyt;
- kostkowy lub walcowaty - wyściela przewody gruczołów wewnątrzwydzielniczych, a także fragment błony śluzowej i spojówki;
- przejściowy - wyściela pęcherz moczowy.
Nabłonki znajdują się na podłożu tkanki łącznej właściwej, z którą łączą się przez błonę podstawną. Za pomocą błony podstawnej nabłonek:
- łączy się z podłożem mechanicznie,
- transportuje substancje odżywcze i metabolity do i z naczyń krwionośnych,
- zachowuje kształt komórek.
Błona podstawna składa się z:
- blaszki jasnej
- blaszki gęstej
- włókien kolagenowych
Typy połączeń komórek nabłonkowych:
- zamykające - uszczelniają
- zwierające - utrzymują ciągłość nabłonka
- komunikacyjne - konekson tworzy charakterystyczny kanał w błonie, dzięki któremu pewne metabolity mogą przechodzić z jednej komórki do
drugiej
- zwierające:
*desmosomy - łączą komórki nabłonkowe między sobą
*półdesmosomy - lączą komórki nabłonkowe z błoną podstawną (kadheryna - białko transbłonowe - cząsteczka umożliwiająca połączenie
jednej komórki z drugą)
Gruczoł - zespół komórek nabłonkowych zdolnych do wydzielania bądź do przewodu odprowadzającego lub bezpośrednio do naczyń krwionośnych. Powstawanie gruczołu:
- nabłonek wrasta wgłąb tkanki łącznej, tworząc wysepki połączone z nim odnogą
- z odnogi powstaje przewód wyprowadzający wydzielinę - gruczoły zewnątrzwydzielnicze
- gdy w czasie rozwoju odnoga zanika - gruczoły wewnątrzwydzielnicze
Podział gruczołów ze wzgl. na budowę:
- cewkowe - cewkowate zagłębienia nabłonka wgłąb tkanki
- pęcherzykowe - część wydzielnicza gruczołów ma kształt pęcherzyków
- cewkowo-pęcherzykowe
Typy wydzielania:
- cząsteczkowe (merokrynowe) - wydzielina wydostaje się na zewnątrz w postaci małych cząsteczek, gruczoł nie ulega zniszczeniu - większość
gruczołów
- szczytowe (apokrynowe) - wydzielina zbiera się na szczycie komórki i ulega wydzieleniu razem z oderwaniem się szczytu komórki (g. mleczny)
- całkowite (holokrynowe) - wydzielina wydostaje się ze zniszczonej komórki
Ze względu na drogi rozchodzenia się wydzieliny:
- wydzielanie zewnętrzne (egzokrynowe) - wydzielina przedostaje się do przewodów gruczołu i na zewnątrz (np. g. potowe)
- wydzielanie wewnętrzne (endokrynowe) - wydzielina przedostaje się bezpośrednio do krwi
WYKŁAD II
Tkanka łączna charakteryzuje się bardzo dużym polimorfizmem. Może być elastyczna mocna - skóra, ścięgna, twarda i spoista - kości. Funkcje tkanki łącznej:
- stanowi zrąb i ochronę mechaniczną dla innych tkanek i narządów
- transportuje substancje odżywcze i metabolity
- chroni organizm przed obcymi związkami chemicznymi
Typy tkanki łącznej:
- zarodkowa - komórki tej tkanki dają różne rodzaje dojrzałej tkanki łącznej
- właściwa:
*wiotka - tworzy przegrody łącznotkankowe i wypełnienie przestrzeni międzykomórkowej
*zbita - ścięgna, torebki stawowe
*siateczkowata - śledziona, wątroba, szpik kostny
*tłuszczowa - materiał zapasowy organizmu
- oporowa:
*chrzęstna
*kostna
- płynna:
*krew
*limfa
Budowa tkanki łącznej:
- komórki:
*fibroblasty w ścięgnach
*osteoblasty w kościach
- istota międzykomórkowa:
*włókna kolagenowe, sprężyste, retikulinowe
*istota podstawowa: płyn tkankowy, substancje odżywcze i metabolity
Istota podstawowa ma charakter bezpostaciowy (żel). Wiąże bardzo duże ilości wody. W jej skład wchodzą glikozaminoglikany (GAG), które wiążą się z białkami, dając makrocząsteczki - proteoglikany. Są długimi łańcuchami składającymi się z dwucukrów. Dwucukry GAG składają się z kwasu glikuronowego oraz acetylkoglukozaminy i/lub acetylogalaktozaminy. Odróżnia się 7 rodzajów GAG istoty podstawowej, jednym z nich jest kwas hialuronowy. Wiąże on wodę w naskórku - nadaje skórze sprężystość, młody wygląd i zapobiega zmarszczkom. Jedna cząsteczka może wiązać 250 cząsteczek wody. Żele na bazie kwasu hialuronowego są stosowane do produkcji implantów, które służą do wypełniania zmarszczek i powiększania ust lub piersi. Kwas hialuronowy stopniowo wchłania się so organizmu - implanty te są nietrwałe, trzeba powtarzać 2,3 razy do roku.
Glikoproteiny - kompleksy niedużych cząstek oligosacharydów i dużych cząstek białek. Należą do nich fibronektyna i lamina oraz osteopontyna. Odgrywają one rolę przy przyleganiu do podłoża komórek, w wyniku ich wiązania się z glikoproteinami błony komórkowej - integrynami i selektynami.
W istocie międzykomórkowej są jeszcze:
- włókna kolagenowe
- włókna siateczkowate - zbudowane z kolagenu typu III, występują obficie w większości narządów
- włókna sprężyste - są sprężyste i podatne na rozciąganie, występują w ścianach tętnic,
płucach, małżowinie usznej
Kolagen - cząstka kolagenu jest długa, sztywna i ma trójniciową skręconą strukturę (3 łańcuchy tworzą superhelisę). Są ułożone w uporządkowane polimery, zwane włókienkami kolagenowymi, które mogą się łączyć w jeszcze grubsze włókna. Kolagen zbudowany jest z aminokwasów - glicyny, proliny, hydroksyproliny. 2 ostatnie potrzebują do syntezy wit. C - jej brak wywołuje szkorbut (wypadanie zębów, uszkodzenie skóry i błon śluzowych).
Typy kolagenu:
I - najbardziej powszechny; jest obecny w tkance tworzącej blizny, ścięgnach, tkance łącznej kości
II - występuje w chrząstkach stawowych
III - tkanka tworząca się z fibroblastów zanim powstanie typ I w trakcie zabliźniania
IV - występuje w błonie podstawnej
V
VI
VII
Komórki tkanki łącznej wytwarzające substancję międzykomórkową to:
- fibroblasty - skóra, ścięgna; maja kształt gwiazdy
- osteoblasty - kości
- komórki tuczne (mastocyty) - występują w nich małe ziarenka, które zawierają substancje
biologicznie czynne, np. heparyna (przeciwkrzepliwa), histamina (powoduje rozszerzenie małych
żył, zwiększa przepuszczalność)
- histiocyty - makrofagi tkanki łącznej właściwej
- komórki napływowe (limfocyty, granulocyty)
- komórki plazmatyczne (syntezują immunoglobiny)
Tkanka łączna tłuszczowa - główną jej masę stanowią komórki, a istota międzykomórkowa jest bardzo skromna. Tkanka ta zawiera duże ilości tłuszczu. Typy:
- żółta - magazynuje tłuszcz jako energię; kolor pochodzi od barwników z grupy karotenoidów
- brunatna - pojawia się w dwóch ostatnich miesiącach życia płodowego, w rozwiniętej
postaci występuje w okresie, później powoli zanika; dostarcza ciepła
Tkanka łączna chrzęstna - jest sztywna i sprężysta, większość chrząstek przekształca się w kości. Komórki, które budują tkankę chrzęstną to chondrocyty (mają 1 lub 2 jądra), mogą występować w grupach - tzw. grupy izogeniczne. Rodzaje tkanki chrzęstnej:
- chrząstka szklista - istnieje tylko w czasie życia płodowego i do czasu pokwitania; występuje na powierzchniach stawowych kości, w ścianie tchawicy, oskrzeli i krtani oraz dośrodkowych częściach żeber; jest pokryta tkanką łączną włóknistą - ochrzęstną
- chrząstka sprężysta - sprężysta i podatna na zginanie; występuje w małżowinie usznej, krtani, nagłośni, przewodzie słuchowym
- chrząstka włóknista - występuje w miejscach połączeń ścięgien z kośćmi
Tkanka łączna kostna - w jej istocie podstawowej są sole mineralne; jest sztywna, twarda, odporna na odkształcenia. W jej skład wchodzą :
- komórki: osteoblasty, osteocyty i osteoklasty, które stanowią ok. 5% masy tkanki
- istota międzykomórkowa - składa się z części organicznej - osteoidu (ok. 25%) i części nieorganicznej - sole mineralne (ok. 60-70%)
Osteoblasty - mają okrągłe pęcherzykowate jądra i zasadochłonną cytoplazmę, bogatą siateczkę śródplazmatyczną (retikulum). Mają liczne wypustki cytoplazmatyczne - mogą się łączyć z innymi osteoblastami. Mają połączenia komunikacyjne typu neksus - łatwy transport jonów i związków chemicznych między komórkami. Syntetyzują i wydzielają składniki strukturalne istoty międzykomórkowej kości.
Osteocyty - powstają na skutek otoczenia osteoblastów zmineralizowaną istotą międzykomórkową kości.
Osteoklasty - są makrofagami tkanki kostnej; ich główną rolą jest niszczenie kości; są dużymi owalnymi komórkami.
Rodzaje tkanki kostnej:
- grubowłóknista (splotowata) - pojawia się jako pierwsza w życiu płodowym i w pierwszym okresie życia pozapłodowego; występuje w miejscach przyczepu ścięgien do kości, szwach kości czaszki, w czasie reperacji uszkodzeń kości; posiada włókna kolagenowe w grubych splotach
- drobnowłóknista (blaszkowata) - dojrzała forma tkanki kostnej; występuje w kościach długich i płaskich; składa się z blaszek; 2 rodzaje:
*kość gąbczasta - blaszki kostne tworzą beleczki; występuje głównie w nasadach kości długich, wypełnia wnętrze kości płaskich
*kość zbita - wchodzi w skład warstw kości płaskich i trzonów kości długich; bardzo wytrzymała
Zewnętrzna powierzchnia kości to okostna, wewnętrzna - śródkostna. Okostna zbudowana jest z tkanki łącznej właściwej, układającej się w 2 warstwy:
- zewnętrzną - zawiera wiele włókien kolagenowych i mało komórek
- wewnętrzną - zawiera wiele komórek (osteoblasty, osteocyty, osteoklasty)
WYKŁAD IV
Tkanka nerwowa składa się z neuronów (komórki nerwowe) i komórek glejowych (zrąb; odżywiają). Występuje w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym.
Ciało komórki nerwowej (perykarion) to część neuronu otaczająca jądro. Może być ziarniste, gwiaździste, gruszkowe, piramidalne itd. W zależności od liczby wypustek wyróżnia się wielowypustowe, dwuwypustkowe, jednowypustkowe, rzekomojednowypustkowe i bezwypustkowe.
Neuron zawiera zazwyczaj jedno lub dwa jądra, mające wyraźny rysunek chromatyny oraz jedno lub kilka jąderek. Jądro leży najczęściej w ośrodku ciała komórkowego. W cytoplazmie znajduje się szorstka siateczka śródplazmatyczna (RER) - tigroid lub ciałko Nissla, aparat Golgiego, mitochondria, neurofilamnety i mikrotubule oraz wkręty komórkowe. Rybosomy związane z tigroidem tworzą charakterystyczne rozetki. Są szczególnie obfite w neuronach wydzielniczych, wydzielających białka hormonalne i w neuronach ruchowych rdzenia kręgowego. Funkcje organelli - takie same jak w każdych komórkach.
Wkręty komórkowe - występują tu w postaci barwników - melaniny i lipofuscyny. Obecność tej drugiej jest przejawem zwyrodnienia komórki.
Funkcje perykarionu:
- jego błona komórkowa przyspiesz bądź hamuje impulsy nerwowe płynące do aksonów oraz z dendrytów; szczególnie czynna jest błona podstawy aksonów
- syntetyzuje makrocząsteczki i większość cząsteczek ( białka, lipidy błony komórkowej)
Wypustki nerwowe - dendryty i akson. Zbudowane są z mikrotubuli i neurofilamentów. Białkiem towarzyszącym mikrotubulom aksonów jest białko tan. Nadmierna fosforylacja (przyłączanie fosforu) tego białka prowadzi do powstania filamentów tan i bezładnego ułożenia mikrotubuli w aksonie; pogarsza to transport produktów perykarionu wzdłuż aksonu - jedna z przyczyn choroby Alzheimera.
Dendryty - najczęściej jest ich wiele, rozgałęziają się obficie, w miarę rozgałęzienia zmniejsza się średnica dendrytów. Na ich przebiegu występuje wiele zgrubień nazywanych pęczkami dendrytycznymi, które są synapsami chemicznymi z innymi neuronami - połączenie z innymi komórkami nerwowymi. Dendryty kończą się synapsami z innymi neuronami lub dają wolne zakończenia w innych tkankach, gdzie odgrywają role receptorów odbierających sygnały czuciowe. Funkcje:
- integracja czynności tysięcy neuronów poprzez wytwarzanie wielu połączeń z innymi neuronami i przewodzenie impulsów nerwowych
- transport wielu makrocząsteczek i cząsteczek
Akson - odchodzi od perykarionu w miejscu pozbawionym siateczki śródplazmatycznej szorstkiej (RER); ma równą średnicę na całej długości. Zawiera liczne pęczki mikrotubul i neurofilamentów, które wypełniają całe jego wnętrze i wzmacniają jego strukturę. Ma boczne odgałęzienia - kolateralizmy; często odgałęzia się w części końcowej dając drzewko końcowe. Rozgałęzienia aksonów kończą się w synapsach komórek eżektorowych, mięśniowych lub wydzielniczych. Otoczony jest błoną komórkową - aksolemmą, która otacza cytoplazmę aksonu - aksoplazmę. Oprócz mikrotubuli i neurofilamentów w skład aksoplazmy wchodzą mitochondria, pęcherzyki, ciałka wielopęcherzykowe, SER i lizosomy. Główną funkcją aksonu jest przewodzenie wzdłuż błony komórkowej impulsów nerwowych - od perykarionu ku obwodowi. Ponadto przez aksoplamę - transport związków chemicznych, op perykarionu ku ich końcom i odwrotnie.
Komórki osłaniające włókna nerwowe nerwów obwodowych - hemocyty, tj. komórki Schwanna. Tworzą one podłużne wgłębienia, w których leży jedno lub wiele włókien nerwowych. Ich cytoplazma otacza włókna stanowiąc ich osłonkę - neurolemę, tj. osłonkę Schwanna. Włókna otoczone tylko neurlemą to włókna bezrdzeniowe. Włókna nerwowe mogą mieć drugą osłonkę - mielinową, są one wtedy nazywane włóknami rdzennymi. Mielina może być wytwarzana przez lemocytyt lub oligodendrocyty. Wytwarzanie mieliny to mielinizacja. Osłonka mielinowa zbudowana jest z lipidów i białek komórkowych (jak błony komórkowe). Im wieksza średnica włókna nerwowego tym grubsza osłonka. Miejsca bez osłonki - przewężenia Ranviera - transport jonów wapnia i potasu.
Neuroglej - drugi element tkanki nerwowej. Zbudowany z komórek glejowych i ich wypustek. Występuje w ośrodkowym układzie nerwowym. W postaci ependymy - wyściela komory i kanały mózgu i rdzenia kręgowego. Tworzy zrąb podtrzymujący i współdziałający z neuronami. Splatane i przylegające do siebie wypustki tworzą pilśń nerwową, która jest głównym składnikiem zrębu. Komórki glejowe:
- ependymocyty - komórki wyściółki tworzące jednolitą błonę nabłonka jednowarstwowego sześciennego; wyścielają komory mózgu i kanał rdzenia kręgowego; mają liczne mikrokosmki i sporadyczne rzęski; są tu też komórki macierzyste, które dzielą się i mogą tworzyć komórki nerwowe lub glejowe
- astrocyty:
*protoplazmatyczne - mają duże, pojedyncze jądra i bardzo liczne, rozgałęziające się wypustki cytoplazmatyczne (szczególnie liczne w istocie szarej ośrodkowego układu nerwowego); maja zdolność do czynnego transportu makrocząsteczek i cząsteczek przez cytoplazmę i czynnego transportu jonów nieorganicznych
* włókniste - mają małe jądra, skąpą cytoplazmę i długie, cienkie wypustki (szczególnie liczne w istocie białej)
- oligodendrocyty - mniejsze od astrocytów, mają małe jądra i nieliczne wypustki, wytwarzają mielinę
- komórki mikrogleju (mezoglej) - małe komórki o małych jądrach z licznymi wypustkami; pełnią funkcję makrofagów - niszczą niepotrzebne już komórki nerwowe
- komórki neurogleju układu nerwowego obwodowego - występują jako komórki satelitarne przylegające do ciał komórek nerwowych oraz jako hemocyty (kom. Schwanna); tworzą neurolemę
Synapsy - czynnościowe połączenia neuronu z innym neuronem, z komórką która jest receptorem czuciowym lub komórkami eżektorowymi, mięśniowymi lub gruczołowymi. Przekazuje sygnały. Wyróżniamy synapsy:
- chemiczne - przekazują sygnał za pomocą cząstek chemicznych - neurotransmiterów, neuroprzekaźników; łączą aksony z dendrytami lub ciałami komórek nerwowych; są też synapsy łączące między sobą aksony i dendryty; w skład synapsy chemicznej wchodzą:
*fragment cytoplazmy neuronu nazywany fragmentem presynaptycznym i jego błona komórkowa - błona presynaptyczna
*fragment błony komórkowej drugiego neuronu lub komórki efektorowej, mięśniowej lub gruczołowej - błona postsynaptyczna
*przestrzeń między błonami - przestrzeń synaptyczna
- elektryczne - należą tu połączenia komunikacyjne typu neksus
W presynaptycznym fragmencie cytoplazmy neuronu w pobliżu błony presynaptycznej są pęcherzyki synaptyczne zawierające neurotransmiter: serotoninę, dopaminę, acetylocholinę, glutaminę, glicynę, noradrenalinę. Są to transmitery pobudzające (np. glutamina, acetylocholina) i hamujące (np. glicyna). Aby neuroprzekaźnik został uwolniony do szczeliny synaptycznej musi dojść do fuzji błon pęcherzyka i błony presynaptycznej. Następnie neuroprzekaźnik jest wyłapywany przez receptory błony postsynaptycznej - zmienia się też stężenie jonów sodu i wapnia po obu stronach błony, co prowadzi do rozprzestrzeniania się neuroprzekaźników - przekazania impulsu. Receptory błony postsynaptycznej są też kanałami dla jonów sodu i wapnia.
Ilość neuroprzekaźników uwalnianych do szczeliny synaptycznej nie jest duża; nie wszystkie zostają wyłapane przez receptory i reszta ulega zniszczeniu lub wraca do błony presynaptycznej.
Synapsy chemiczne odpowiadają za wiele podstawowych funkcji organizmu i za skomplikowane odczucia - nastrój, dobre samopoczucie, przyjemność, satysfakcja. Acetylocholina, noradrenalina - odpowiadają za podstawowe funkcje jak skurcz mięśni, wydzielanie czy widzenie. Serotonina, dopomina - odpowiadają za odczucia i nastroje; zaburzenia w ich wytwarzaniu, wiązaniu i absorpcji są przyczynami złego samopoczucia, depresji i agresji (serotonina) oraz uzależnień (dopomina).