HISTOLOGIA wyklady


HISTOLOGIA - WYKŁADY

WYKŁAD I

Histologia zajmuje się budową tkanek.

Komórka - podstawowy element ustroju wszystkich organizmów. Składa się z jądra i cytoplazmy (oprócz bakterii i wirusów). Cała komórka i wszystkie jej elementy otoczone są błoną. Do błoniastych struktur należą:

- siateczka śródplazmatyczna:

*gładka (SER)

* szorstka (RER) - uczestniczy w metabolizmie tłuszczów, detoksykacji szkodliwych metabolitów i ksenobiotyków (np. leków), występuje we

wszystkich komórkach jądrzastych.

- endosomy - biorą udział w endocytozie, segregacji oraz transporcie cząsteczek i makrocząsteczek w komórce; kierują do lizosomów i proteosomów białka.

- lizosomy - małe organella o nieregularnych kształtach, w których zachodzi trawienie wewnątrzkomórkowe prowadzące do uwolnienia substancji odżywczych i do rozkładu cząstek niepożądanych.

- aparat Golgiego - stosy spłaszczonych obłonionych woreczków oraz połączone z nimi liczne rurki i pęcherzyki. Funkcje:

* kieruje przepływem makrocząsteczek,

* modyfikuje strukturę makrocząsteczek,

* segreguje makrocząsteczki.

- mitochondria - wytwarzają energię chemiczną dla całej komórki przez utlenianie różnych składników m.in. cukrów i tworzą adenozynotrifosforan (ATP). Są wydłużonymi strukturami przybierającymi postać laseczek. Posiadają własne DNA. Są odgraniczone od cytoplazmy dwiema odrębnymi błonami:

* wewnętrzną - tworzy liczne pofałdowania wnikające wgłąb organelli,

* zewnętrzną.

- peroksysomy - małe pęcherzyki, które służą do rozkładu

- jądro

Do struktur nie otoczonych błoną należą:

- centrole

- proteosomy- kompleksy białkowe; biorą udział w trawieniu białek, w szczególności:

* białek antygenowych (wirusowych),

* białek o nieprawidłowej konformacji lub uszkodzonych,

* białek w czasie głodu,

* białek regulatorowych.

- cytoszkielet

Błona komórkowa zbudowana jest przede wszystkim z lipidów (tłuszcze) i białek i tworzy strukturę trójwarstwową. Funkcje błony komórkowej:

- selektywna wymiana substratów między komórką i otoczeniem,

- oddziela różne środowiska zawierające substraty o różnym stężeniu - kompartmentyzacja,

- bierze udział w odbiorze i przekazywaniu sygnałów za pomocą glikoprotein i glikolipidów,

- przewodzi pobudzenie przy użyciu białek,

- jest bogatym rezerwatem substratów.

dro komórkowe jest zazwyczaj największą organellą w komórce eukariotycznej ( posiadającej jądro; komórka priokariotyczna-bez jądra). Najczęściej ma kształt owalny lub okrągły. Monokariocyty - komórki z jednym jądrem, bikariocyty - komórki z dwoma jądrami, polikariocyty - wielojądrzaste. Krwinki czerwone nie mają jądra - żeby przenosić więcej tlenu.

Budowa jądra:

- otoczka jądrowa (błona) składa się z 2 błon - wewnętrznej i zewnętrznej; między nimi znajduje się:

- przestrzeń okołojądrowa

- karioplazma (odpowiednik cytoplazmy) - głównym jej składnikiem jest chromatyna - kompleks DNA i histonów (białek zasadowych); bierze ona udział w transkrypcji tj. przepisywaniu kodu genetycznego DNA na kod genetyczny RNA oraz w bierze udział w syntezie DNA

Oprócz tego w jądrze są jeszcze : jąderka, interchromatyna, perychromatyna i ciałka jądrowe.

Cytoszkielet - system krzyżujących się włókien białkowych. Rodzaje włókien:

- aktynowe - mikrofilamenty

- miozynowe - filamenty grube

- mikrotubule - filamenty pośrednie

Nadaje komórce odporność mechaniczną, warunkuje jej kształt.

Ruch komórki jest możliwy dzięki:

- rzęskom (płuca, kanaliki nerwowe) - zbudowane są z mikrotubuli,

- wici (plemniki).

Komórki mogą być też otoczone rzęskami lub wiciami.

Tkanki - zespoły komórek pełniące wyspecjalizowane funkcje oraz wytwarzana przez nie istota międzykomórkowa. Kilka tkanek zajmujących wspólne terytorium i pełniących skoordynowane funkcje nazywa się narządem. Narząd składa się z zespołu komórek i istoty międzykomórkowej pełniących swoiste dla narządu funkcje. Takie komórki noszą nazwę miąższu. Natomiast tkanka, która podtrzymuje i odżywia tkanki miąższowe nazywa się zrębem.

Rodzaje tkanek:

- nabłonkowa,

- łączna,

- mięśniowa,

- nerwowa.

Tkanka nabłonkowa spełnia następujące role:

- ochronną (chroni głębsze warstwy ciała),

- wydzielniczą ( wszystkie gruczoły),

- wydalniczą (nabłonek jelita),

- zmysłową.

Nabłonki dzielą się na: pokrywający, gruczołowy, zmysłowy.

Nabłonki jednowarstwowe:

- jednowarstwowy płaski - spełnia funkcje filtracyjne, dializacyjne, biernego transportu gazów; występuje w nerce, pęcherzykach płucnych, wyściela naczynia krwionośne i jamy ciała; jest płaski, jądro leży równolegle do powierzchni;

- jednowarstwowy kostkowy - pełni funkcje wydzielnicze, czynnego transportu jonów; komórki na przekroju mają kształt kostki, jądro okrągłe;

- jednowarstwowy wałeczkowaty - pełni funkcje wchłaniania i wydzielania; występuje w układzie pokarmowym; komórki wysokie, wydłużone;

- jednowarstwowy wieloszeregowy migawkowy

Nabłonki wielowarstwowe:

- płaski - oddziela tkankę łączną od środowiska zewnętrznego; pokrywa całą powierzchnię ciała, wyściela jamę ustną, przełyk, odbyt;

- kostkowy lub walcowaty - wyściela przewody gruczołów wewnątrzwydzielniczych, a także fragment błony śluzowej i spojówki;

- przejściowy - wyściela pęcherz moczowy.

Nabłonki znajdują się na podłożu tkanki łącznej właściwej, z którą łączą się przez błonę podstawną. Za pomocą błony podstawnej nabłonek:

- łączy się z podłożem mechanicznie,

- transportuje substancje odżywcze i metabolity do i z naczyń krwionośnych,

- zachowuje kształt komórek.

Błona podstawna składa się z:

- blaszki jasnej

- blaszki gęstej

- włókien kolagenowych

Typy połączeń komórek nabłonkowych:

- zamykające - uszczelniają

- zwierające - utrzymują ciągłość nabłonka

- komunikacyjne - konekson tworzy charakterystyczny kanał w błonie, dzięki któremu pewne metabolity mogą przechodzić z jednej komórki do

drugiej

- zwierające:

*desmosomy - łączą komórki nabłonkowe między sobą

*półdesmosomy - lączą komórki nabłonkowe z błoną podstawną (kadheryna - białko transbłonowe - cząsteczka umożliwiająca połączenie

jednej komórki z drugą)

Gruczoł - zespół komórek nabłonkowych zdolnych do wydzielania bądź do przewodu odprowadzającego lub bezpośrednio do naczyń krwionośnych. Powstawanie gruczołu:

- nabłonek wrasta wgłąb tkanki łącznej, tworząc wysepki połączone z nim odnogą

- z odnogi powstaje przewód wyprowadzający wydzielinę - gruczoły zewnątrzwydzielnicze

- gdy w czasie rozwoju odnoga zanika - gruczoły wewnątrzwydzielnicze

Podział gruczołów ze wzgl. na budowę:

- cewkowe - cewkowate zagłębienia nabłonka wgłąb tkanki

- pęcherzykowe - część wydzielnicza gruczołów ma kształt pęcherzyków

- cewkowo-pęcherzykowe

Typy wydzielania:

- cząsteczkowe (merokrynowe) - wydzielina wydostaje się na zewnątrz w postaci małych cząsteczek, gruczoł nie ulega zniszczeniu - większość

gruczołów

- szczytowe (apokrynowe) - wydzielina zbiera się na szczycie komórki i ulega wydzieleniu razem z oderwaniem się szczytu komórki (g. mleczny)

- całkowite (holokrynowe) - wydzielina wydostaje się ze zniszczonej komórki

Ze względu na drogi rozchodzenia się wydzieliny:

- wydzielanie zewnętrzne (egzokrynowe) - wydzielina przedostaje się do przewodów gruczołu i na zewnątrz (np. g. potowe)

- wydzielanie wewnętrzne (endokrynowe) - wydzielina przedostaje się bezpośrednio do krwi

WYKŁAD II

Tkanka łączna charakteryzuje się bardzo dużym polimorfizmem. Może być elastyczna mocna - skóra, ścięgna, twarda i spoista - kości. Funkcje tkanki łącznej:

- stanowi zrąb i ochronę mechaniczną dla innych tkanek i narządów

- transportuje substancje odżywcze i metabolity

- chroni organizm przed obcymi związkami chemicznymi

Typy tkanki łącznej:

- zarodkowa - komórki tej tkanki dają różne rodzaje dojrzałej tkanki łącznej

- właściwa:

*wiotka - tworzy przegrody łącznotkankowe i wypełnienie przestrzeni międzykomórkowej

*zbita - ścięgna, torebki stawowe

*siateczkowata - śledziona, wątroba, szpik kostny

*tłuszczowa - materiał zapasowy organizmu

- oporowa:

*chrzęstna

*kostna

- płynna:

*krew

*limfa

Budowa tkanki łącznej:

- komórki:

*fibroblasty w ścięgnach

*osteoblasty w kościach

- istota międzykomórkowa:

*włókna kolagenowe, sprężyste, retikulinowe

*istota podstawowa: płyn tkankowy, substancje odżywcze i metabolity

Istota podstawowa ma charakter bezpostaciowy (żel). Wiąże bardzo duże ilości wody. W jej skład wchodzą glikozaminoglikany (GAG), które wiążą się z białkami, dając makrocząsteczki - proteoglikany. Są długimi łańcuchami składającymi się z dwucukrów. Dwucukry GAG składają się z kwasu glikuronowego oraz acetylkoglukozaminy i/lub acetylogalaktozaminy. Odróżnia się 7 rodzajów GAG istoty podstawowej, jednym z nich jest kwas hialuronowy. Wiąże on wodę w naskórku - nadaje skórze sprężystość, młody wygląd i zapobiega zmarszczkom. Jedna cząsteczka może wiązać 250 cząsteczek wody. Żele na bazie kwasu hialuronowego są stosowane do produkcji implantów, które służą do wypełniania zmarszczek i powiększania ust lub piersi. Kwas hialuronowy stopniowo wchłania się so organizmu - implanty te są nietrwałe, trzeba powtarzać 2,3 razy do roku.

Glikoproteiny - kompleksy niedużych cząstek oligosacharydów i dużych cząstek białek. Należą do nich fibronektyna i lamina oraz osteopontyna. Odgrywają one rolę przy przyleganiu do podłoża komórek, w wyniku ich wiązania się z glikoproteinami błony komórkowej - integrynami i selektynami.

W istocie międzykomórkowej są jeszcze:

- włókna kolagenowe

- włókna siateczkowate - zbudowane z kolagenu typu III, występują obficie w większości narządów

- włókna sprężyste - są sprężyste i podatne na rozciąganie, występują w ścianach tętnic,

płucach, małżowinie usznej

Kolagen - cząstka kolagenu jest długa, sztywna i ma trójniciową skręconą strukturę (3 łańcuchy tworzą superhelisę). Są ułożone w uporządkowane polimery, zwane włókienkami kolagenowymi, które mogą się łączyć w jeszcze grubsze włókna. Kolagen zbudowany jest z aminokwasów - glicyny, proliny, hydroksyproliny. 2 ostatnie potrzebują do syntezy wit. C - jej brak wywołuje szkorbut (wypadanie zębów, uszkodzenie skóry i błon śluzowych).

Typy kolagenu:

I - najbardziej powszechny; jest obecny w tkance tworzącej blizny, ścięgnach, tkance łącznej kości

II - występuje w chrząstkach stawowych

III - tkanka tworząca się z fibroblastów zanim powstanie typ I w trakcie zabliźniania

IV - występuje w błonie podstawnej

V

VI

VII

Komórki tkanki łącznej wytwarzające substancję międzykomórkową to:

- fibroblasty - skóra, ścięgna; maja kształt gwiazdy

- osteoblasty - kości

- komórki tuczne (mastocyty) - występują w nich małe ziarenka, które zawierają substancje

biologicznie czynne, np. heparyna (przeciwkrzepliwa), histamina (powoduje rozszerzenie małych

żył, zwiększa przepuszczalność)

- histiocyty - makrofagi tkanki łącznej właściwej

- komórki napływowe (limfocyty, granulocyty)

- komórki plazmatyczne (syntezują immunoglobiny)

Tkanka łączna tłuszczowa - główną jej masę stanowią komórki, a istota międzykomórkowa jest bardzo skromna. Tkanka ta zawiera duże ilości tłuszczu. Typy:

- żółta - magazynuje tłuszcz jako energię; kolor pochodzi od barwników z grupy karotenoidów

- brunatna - pojawia się w dwóch ostatnich miesiącach życia płodowego, w rozwiniętej

postaci występuje w okresie, później powoli zanika; dostarcza ciepła

Tkanka łączna chrzęstna - jest sztywna i sprężysta, większość chrząstek przekształca się w kości. Komórki, które budują tkankę chrzęstną to chondrocyty (mają 1 lub 2 jądra), mogą występować w grupach - tzw. grupy izogeniczne. Rodzaje tkanki chrzęstnej:

- chrząstka szklista - istnieje tylko w czasie życia płodowego i do czasu pokwitania; występuje na powierzchniach stawowych kości, w ścianie tchawicy, oskrzeli i krtani oraz dośrodkowych częściach żeber; jest pokryta tkanką łączną włóknistą - ochrzęstną

- chrząstka sprężysta - sprężysta i podatna na zginanie; występuje w małżowinie usznej, krtani, nagłośni, przewodzie słuchowym

- chrząstka włóknista - występuje w miejscach połączeń ścięgien z kośćmi

Tkanka łączna kostna - w jej istocie podstawowej są sole mineralne; jest sztywna, twarda, odporna na odkształcenia. W jej skład wchodzą :

- komórki: osteoblasty, osteocyty i osteoklasty, które stanowią ok. 5% masy tkanki

- istota międzykomórkowa - składa się z części organicznej - osteoidu (ok. 25%) i części nieorganicznej - sole mineralne (ok. 60-70%)

Osteoblasty - mają okrągłe pęcherzykowate jądra i zasadochłonną cytoplazmę, bogatą siateczkę śródplazmatyczną (retikulum). Mają liczne wypustki cytoplazmatyczne - mogą się łączyć z innymi osteoblastami. Mają połączenia komunikacyjne typu neksus - łatwy transport jonów i związków chemicznych między komórkami. Syntetyzują i wydzielają składniki strukturalne istoty międzykomórkowej kości.

Osteocyty - powstają na skutek otoczenia osteoblastów zmineralizowaną istotą międzykomórkową kości.

Osteoklasty - są makrofagami tkanki kostnej; ich główną rolą jest niszczenie kości; są dużymi owalnymi komórkami.

Rodzaje tkanki kostnej:

- grubowłóknista (splotowata) - pojawia się jako pierwsza w życiu płodowym i w pierwszym okresie życia pozapłodowego; występuje w miejscach przyczepu ścięgien do kości, szwach kości czaszki, w czasie reperacji uszkodzeń kości; posiada włókna kolagenowe w grubych splotach

- drobnowłóknista (blaszkowata) - dojrzała forma tkanki kostnej; występuje w kościach długich i płaskich; składa się z blaszek; 2 rodzaje:

*kość gąbczasta - blaszki kostne tworzą beleczki; występuje głównie w nasadach kości długich, wypełnia wnętrze kości płaskich

*kość zbita - wchodzi w skład warstw kości płaskich i trzonów kości długich; bardzo wytrzymała

Zewnętrzna powierzchnia kości to okostna, wewnętrzna - śródkostna. Okostna zbudowana jest z tkanki łącznej właściwej, układającej się w 2 warstwy:

- zewnętrzną - zawiera wiele włókien kolagenowych i mało komórek

- wewnętrzną - zawiera wiele komórek (osteoblasty, osteocyty, osteoklasty)

WYKŁAD IV

Tkanka nerwowa składa się z neuronów (komórki nerwowe) i komórek glejowych (zrąb; odżywiają). Występuje w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym.

Ciało komórki nerwowej (perykarion) to część neuronu otaczająca jądro. Może być ziarniste, gwiaździste, gruszkowe, piramidalne itd. W zależności od liczby wypustek wyróżnia się wielowypustowe, dwuwypustkowe, jednowypustkowe, rzekomojednowypustkowe i bezwypustkowe.

Neuron zawiera zazwyczaj jedno lub dwa jądra, mające wyraźny rysunek chromatyny oraz jedno lub kilka jąderek. Jądro leży najczęściej w ośrodku ciała komórkowego. W cytoplazmie znajduje się szorstka siateczka śródplazmatyczna (RER) - tigroid lub ciałko Nissla, aparat Golgiego, mitochondria, neurofilamnety i mikrotubule oraz wkręty komórkowe. Rybosomy związane z tigroidem tworzą charakterystyczne rozetki. Są szczególnie obfite w neuronach wydzielniczych, wydzielających białka hormonalne i w neuronach ruchowych rdzenia kręgowego. Funkcje organelli - takie same jak w każdych komórkach.

Wkręty komórkowe - występują tu w postaci barwników - melaniny i lipofuscyny. Obecność tej drugiej jest przejawem zwyrodnienia komórki.

Funkcje perykarionu:

- jego błona komórkowa przyspiesz bądź hamuje impulsy nerwowe płynące do aksonów oraz z dendrytów; szczególnie czynna jest błona podstawy aksonów

- syntetyzuje makrocząsteczki i większość cząsteczek ( białka, lipidy błony komórkowej)

Wypustki nerwowe - dendryty i akson. Zbudowane są z mikrotubuli i neurofilamentów. Białkiem towarzyszącym mikrotubulom aksonów jest białko tan. Nadmierna fosforylacja (przyłączanie fosforu) tego białka prowadzi do powstania filamentów tan i bezładnego ułożenia mikrotubuli w aksonie; pogarsza to transport produktów perykarionu wzdłuż aksonu - jedna z przyczyn choroby Alzheimera.

Dendryty - najczęściej jest ich wiele, rozgałęziają się obficie, w miarę rozgałęzienia zmniejsza się średnica dendrytów. Na ich przebiegu występuje wiele zgrubień nazywanych pęczkami dendrytycznymi, które są synapsami chemicznymi z innymi neuronami - połączenie z innymi komórkami nerwowymi. Dendryty kończą się synapsami z innymi neuronami lub dają wolne zakończenia w innych tkankach, gdzie odgrywają role receptorów odbierających sygnały czuciowe. Funkcje:

- integracja czynności tysięcy neuronów poprzez wytwarzanie wielu połączeń z innymi neuronami i przewodzenie impulsów nerwowych

- transport wielu makrocząsteczek i cząsteczek

Akson - odchodzi od perykarionu w miejscu pozbawionym siateczki śródplazmatycznej szorstkiej (RER); ma równą średnicę na całej długości. Zawiera liczne pęczki mikrotubul i neurofilamentów, które wypełniają całe jego wnętrze i wzmacniają jego strukturę. Ma boczne odgałęzienia - kolateralizmy; często odgałęzia się w części końcowej dając drzewko końcowe. Rozgałęzienia aksonów kończą się w synapsach komórek eżektorowych, mięśniowych lub wydzielniczych. Otoczony jest błoną komórkową - aksolemmą, która otacza cytoplazmę aksonu - aksoplazmę. Oprócz mikrotubuli i neurofilamentów w skład aksoplazmy wchodzą mitochondria, pęcherzyki, ciałka wielopęcherzykowe, SER i lizosomy. Główną funkcją aksonu jest przewodzenie wzdłuż błony komórkowej impulsów nerwowych - od perykarionu ku obwodowi. Ponadto przez aksoplamę - transport związków chemicznych, op perykarionu ku ich końcom i odwrotnie.

Komórki osłaniające włókna nerwowe nerwów obwodowych - hemocyty, tj. komórki Schwanna. Tworzą one podłużne wgłębienia, w których leży jedno lub wiele włókien nerwowych. Ich cytoplazma otacza włókna stanowiąc ich osłonkę - neurolemę, tj. osłonkę Schwanna. Włókna otoczone tylko neurlemą to włókna bezrdzeniowe. Włókna nerwowe mogą mieć drugą osłonkę - mielinową, są one wtedy nazywane włóknami rdzennymi. Mielina może być wytwarzana przez lemocytyt lub oligodendrocyty. Wytwarzanie mieliny to mielinizacja. Osłonka mielinowa zbudowana jest z lipidów i białek komórkowych (jak błony komórkowe). Im wieksza średnica włókna nerwowego tym grubsza osłonka. Miejsca bez osłonki - przewężenia Ranviera - transport jonów wapnia i potasu.

Neuroglej - drugi element tkanki nerwowej. Zbudowany z komórek glejowych i ich wypustek. Występuje w ośrodkowym układzie nerwowym. W postaci ependymy - wyściela komory i kanały mózgu i rdzenia kręgowego. Tworzy zrąb podtrzymujący i współdziałający z neuronami. Splatane i przylegające do siebie wypustki tworzą pilśń nerwową, która jest głównym składnikiem zrębu. Komórki glejowe:

- ependymocyty - komórki wyściółki tworzące jednolitą błonę nabłonka jednowarstwowego sześciennego; wyścielają komory mózgu i kanał rdzenia kręgowego; mają liczne mikrokosmki i sporadyczne rzęski; są tu też komórki macierzyste, które dzielą się i mogą tworzyć komórki nerwowe lub glejowe

- astrocyty:

*protoplazmatyczne - mają duże, pojedyncze jądra i bardzo liczne, rozgałęziające się wypustki cytoplazmatyczne (szczególnie liczne w istocie szarej ośrodkowego układu nerwowego); maja zdolność do czynnego transportu makrocząsteczek i cząsteczek przez cytoplazmę i czynnego transportu jonów nieorganicznych

* włókniste - mają małe jądra, skąpą cytoplazmę i długie, cienkie wypustki (szczególnie liczne w istocie białej)

- oligodendrocyty - mniejsze od astrocytów, mają małe jądra i nieliczne wypustki, wytwarzają mielinę

- komórki mikrogleju (mezoglej) - małe komórki o małych jądrach z licznymi wypustkami; pełnią funkcję makrofagów - niszczą niepotrzebne już komórki nerwowe

- komórki neurogleju układu nerwowego obwodowego - występują jako komórki satelitarne przylegające do ciał komórek nerwowych oraz jako hemocyty (kom. Schwanna); tworzą neurolemę

Synapsy - czynnościowe połączenia neuronu z innym neuronem, z komórką która jest receptorem czuciowym lub komórkami eżektorowymi, mięśniowymi lub gruczołowymi. Przekazuje sygnały. Wyróżniamy synapsy:

- chemiczne - przekazują sygnał za pomocą cząstek chemicznych - neurotransmiterów, neuroprzekaźników; łączą aksony z dendrytami lub ciałami komórek nerwowych; są też synapsy łączące między sobą aksony i dendryty; w skład synapsy chemicznej wchodzą:

*fragment cytoplazmy neuronu nazywany fragmentem presynaptycznym i jego błona komórkowa - błona presynaptyczna

*fragment błony komórkowej drugiego neuronu lub komórki efektorowej, mięśniowej lub gruczołowej - błona postsynaptyczna

*przestrzeń między błonami - przestrzeń synaptyczna

- elektryczne - należą tu połączenia komunikacyjne typu neksus

W presynaptycznym fragmencie cytoplazmy neuronu w pobliżu błony presynaptycznej są pęcherzyki synaptyczne zawierające neurotransmiter: serotoninę, dopaminę, acetylocholinę, glutaminę, glicynę, noradrenalinę. Są to transmitery pobudzające (np. glutamina, acetylocholina) i hamujące (np. glicyna). Aby neuroprzekaźnik został uwolniony do szczeliny synaptycznej musi dojść do fuzji błon pęcherzyka i błony presynaptycznej. Następnie neuroprzekaźnik jest wyłapywany przez receptory błony postsynaptycznej - zmienia się też stężenie jonów sodu i wapnia po obu stronach błony, co prowadzi do rozprzestrzeniania się neuroprzekaźników - przekazania impulsu. Receptory błony postsynaptycznej są też kanałami dla jonów sodu i wapnia.

Ilość neuroprzekaźników uwalnianych do szczeliny synaptycznej nie jest duża; nie wszystkie zostają wyłapane przez receptory i reszta ulega zniszczeniu lub wraca do błony presynaptycznej.

Synapsy chemiczne odpowiadają za wiele podstawowych funkcji organizmu i za skomplikowane odczucia - nastrój, dobre samopoczucie, przyjemność, satysfakcja. Acetylocholina, noradrenalina - odpowiadają za podstawowe funkcje jak skurcz mięśni, wydzielanie czy widzenie. Serotonina, dopomina - odpowiadają za odczucia i nastroje; zaburzenia w ich wytwarzaniu, wiązaniu i absorpcji są przyczynami złego samopoczucia, depresji i agresji (serotonina) oraz uzależnień (dopomina).



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
07. Układ oddechowy, Studia - materiały, Histologia, Wykłady - histologia
19 WĄTROBA I TRZUSTKA, I rok, Histologia, histologia wykłady
10 II 12 Histologia wykład układ pokarmowy (przepisany niedokładnie, bo nie słychać)
10 TKANKA NABŁONKOWA, I rok, Histologia, histologia wykłady
23 UKŁAD MOCZOWY, I rok, Histologia, histologia wykłady
05. Układ trawienny, Studia - materiały, Histologia, Wykłady - histologia
Wyk-ad 3, I rok, Histologia, histologia wykłady
Wyk-ad 2, I rok, Histologia, histologia wykłady
Wyk-ad 4, I rok, Histologia, histologia wykłady
Wyk-ad 5, I rok, Histologia, histologia wykłady
histologia wyklady, NABŁONEK GRUCZOŁOWY dzielimy na:
histologia wyklady 01 2014
histologia wykłady
TECHNIKI HISTOLOGICZNE, analityka medyczna UMP II ROK 2015, HISTOLOGIA, WYKŁADY
04. Układ limfatyczny, Studia - materiały, Histologia, Wykłady - histologia
No to dalej o tych kościach, materiały medycyna SUM, histologia, wykład

więcej podobnych podstron