Luźne formy kooperacji Pb: wspólnota interesów: połączenie 2 i więcej liczby osób praw i fizy na pdst umowy w celu realizacji zadań prod i zaopatrz. Wspólnota zysków lub strat. Spółka okolicznościowa- utworz na rzecz realiz dużego zadania produkt a potem przestaje istnieć np. w budownic. Konsorcjum- to także spółk okoliczn np. w bankowości np. wspólna emisja akcji, obligacji czy finansowanie inwestycji. Wspólne pbstwa tworzone do obsługi wszystkich współpracujących np z zaopatrz, transport, marketingu. Nie może ono nawet mimo samodzielności podmiotowej, samodzielnie ustalać planów dział ani realiz przedsięwzięć zyskownych. Aliansa strateg- połączenie pastw o międzynar a nawet globalnym zasięgu działania tworzone w celu: rozw nowych techn, zdobycia norych rynków zbytu, wyprac efektów synergicznych. Kartel- najbardziej rygoryst forma współpracy kooperac. Celem jest monopol na rynku dlatego musi skupiać większość pastw w danej branży. Może mieć formę spółki. Formy połączeń kart: cenowe i limitujące rozmiary produkcji, strefowe, racjonalizujące, inwestycyjne. Syndykat- wyższa forma połączeń kartelowych. Polega na utworzeniu wydzielonego centralnego ośrodka zbytu posiadającego wszystkie kontakty z rynkiem. Izby gosp- zrzeszają os fiz i prawn prowadzące działalnośc gosp, oprócz os fiz dle których działa gospo jest dział uboczną. Jeżeli ma działać na terenie województwa to musi zrzeszać min 50 pbstw, jeżeli obszar jest większy to musi to być 100. Izby te mogą reprezentować interesy zrzeszonych pastw i opiniować przygotowywanie aktów prawnych o funkcjonowaniu gospodarki. Formy współpracy w sferze obrotu towar: umowy nawiązania sprzedaży(pośrednik ma prawo sprzedaży produktów danego wytwórcy), umowy wyłączności sprzedaży(zmniejszenie liczby pośredników, przyjmujących część ryzyka handlowego), um koncesji handlowej(pośrednik może sprzedawać produkty wytwórcy we własnym imieniu i na własny rachunek ale pod znakiem wytwórcy), umowy franchisingu(sposób na własny biznes oparty na czyimś pomyśle). Wspólne przedsięwzięcia o charakterze funkcjonalnym- tworzenie i obsługa wspólnych obiektów oraz urządzeń zaplecza technicznego; zlecanie i realizacja działalności badawczo rozwojowej; tworzenie i funkcjonowanie wspólnych ośrodków wypoczynkowych, rekreacyjnych, szkół przyzakładowych; zlecanie i realizacja wspólnej działalności zaopatrzeniowej, marketingowej; tworzenie i utrzymywanie wspólnych obiektów służących działalności podstawowej.
Koncern-to połączenie pbstw podporządkowanych jednolitemu kierownictwu gospodarczemu poprzez spółkę matkę, względnie centralę. Typy koncernów: panujący(jedno z pbstw dominuje) i równorzędny( wszystkie pastwa są tak samo ważne). Poziomy(łączy pbstwa tej samej fazy produkcji) i pionowy (łączy te, co zajmują się różnymi etapami procesu produkcji). Formy połączeń koncernowych: pbo panujące i pbo podporząd, pbo posiadające większościowe udziały i znajdujące się w większościowym opanowaniu, pbo posiadające wzajemne udziały A ma 50% udziałów w B, a B ma 50% w A, cząstkowe umowy zawierane między pbstw koncernu. Sposoby tworz jednolit kier w koncernie: w równorzędnym- funkcję tę pełni jedno z grupy pbst; w subordynacyjnym- funkcje kierownicze ma podmiot dominujący; w dowolnej formie konc- połączenia personalne przez delegowanie kierownictwa do zarządu partnerów. Fuzja- operacja łączenia dwóch lub więcej dotychczas samodzielnych pbstw, przez co tracą samodzielności i stają się jednostkami wykonawczymi w całości. Formy: scalenie przez nowe utworzenie podm gospodarczego z wcześniej istniejących; scalenie przez przejęcie przyjazne lub wrogie- pbstwo przejmowane wnosi do pbstw przejmującego swój majątek i zobowiązania. Przesłanki fuzji: rozszerzenie działalności, eliminacja konkurencji, poprawa pozycji, tworzenie efektu synergii, rozlożenie ryzyka. Różnice pds wielozakładowym a jedn koncernu- zakład: brak osobwości prawnej, zasady rachunku wewnętrznego, struktura władz dyrektor wicedyrektor, ryzyko odpowiedzialności formalnie nie ponosi, w praktyce zalezy od przyjętego systemu zarządzania; pds w koncernie: posiada osobowość prawną, zsady rozrachunku zewnętrznego, struktura władz walne zgromadzenie, rada nadzorcza , komisja rewizyjna, zarząd, ryzyko odpowiedzialności ponosi. Podobieństwa- są jednost wewnętrznymi w całości, mogą prowadzić działalność gospodarczą, mogą tworzyć jednostki wewnętrzne o takim samym charakterze jak one same, mają własną strukturę i kierownictwo. Formy współdziałania gospodarczego pbst: holdingi, koncerny, fuzje, przejęcia; pbsta wielozakładowe i konglomeraty. Typy więzi współpracy podm gosp: więzi typu A polegają na wymianie, najczęściej dwukierunkowej i ekwiwalentnej między przedsiębiorstwami różnego typu świadczeń - wyrobów gotowych, materiałów, personelu, usług, środków płatniczych czy informacji. Mogą one zachodzić przy udziale jednostek pośredniczących (np. bank), jak i też obyć się bez nich. Więzi typu B oznaczają jednoczenie działań przedsiębiorstw dla wspólnej realizacji podobnych celów. Mogą polegać np. na stworzeniu wspólnej bazy surowcowej, prowadzeniu wspólnej polityki rynkowej, czy prezentowaniu wspólnego stanowiska wobec działań władz. Przykładów więzi typu B jest więcej - pojawiają się one bowiem tam, gdzie samodzielne działanie jednego przedsiębiorstwa byłoby nieopłacalne lub nieskuteczne.
Przesłanki nawiązywania współpracy kooperacyjnej- racjonalizacja ponoszonych kosztów, poprawa potencjału produkcyjnego, zmniejszenie ryzyka prowadzonej działalności, zwiększenie udziału w dotychczasowym rynku lub opanowanie nowych rynków zbytu, uproszczanie biurokracji, poprawa wizerunku pds, zwiększenie możliwości kredytowych, rozwój technologii, efekty synergii, poprawa jakości produktu, usług i obsługi klienta, poprawa pozycji konkurencyjnej. Przesłanki wchodzenia pds w układy współpracy - następstwo faz procesu technologicznego i gospodarczego, korzystanie ze wspólnej bazy surowej, energetycznej, bliskość źródeł zaopatrzenia w materiały, surowce, korzystanie ze wspólnej infrastruktury technicznej, komunikacyjnej, jednorodność lub podobieństwo procesu technologicznego, tożsamość rynków zbytu, jednorodność lub podobieństwo przeznaczenia wyrobów, wypracowanie wspólnego stanowiska wobec gospodarczych zamierzeń państwa. Różnice między holdingiem a koncernem- w Kon podporządkowanie o charakterze kapitałowym jest z reguły silniejsze niż w hol, nieraz do 100%, Kon kieruje zarząd pds wiodącego, prowadzącego także operacyjną działalność w hold spólka matka może nie prowadzić działalności operacyjnej, stanowiąc wyłącznie organ zarządzający, w hol występuje mniejsze ograniczenie samodzielności decyzyjnej spólki niż w konc, można stwierdzić że hold jest łagodniejszą formą koncentracji kapitału. Cechy wspólne form kooperacji- dobrowolna i przejściowa forma współpracy pds, podmioty gospodarcze zachowują osobowość prawną, pds są samodzielne pod względem gospodarczym. Cechy wspólne koncentracji- podmioty gosp są podporządkowane jednolitemu kierownictwu gosp, w miejszym lub większym stopniu tracą samodzielność gos, w niektórych sytuacjach przynajmniej część traci osobowość prawną.
Negatywy trzymania zapasów- koszty magazynowania, składowania, przesunięć magazynowych, k.zamrożenia kapitału w zapasach, k.zużycia i starzenia się zapasów, k.ubezpieczenia. Korzyści trzymania z zapasów- nie narażanie klientów na przejściowe braki towarów, mniejsze ryzyko wystąpienia opóźnień produkcyjnych, przestojów, możliwość uzyskania rabatów przy zakupie większych partii, niższe koszy transportu. Zasadady gospodar zapasami- ustalenie optymalnego rozmiaru zakupu zapasów ORZ=√Z*S*C2/C1 S-roczna wielkość sprzedaży, C2-stały koszt jednego zamówienia C1- jednostkowy koszt zmienny zapasów. ustalenie optymalnego terminu złożenia kolejnego zamówienia uwzględniającego okres konwersji zapasów oraz przeciętny czas dostaw: OKZ= Z/Sd Z-stan zapasów, Sd- sprzedaż dzienna, OKZ- przeciętny czas potrzebny na wytworzenie dóbr finalnych z materiałów wyjściowych i ich sprzedaż. Ocena efektywności gospodarowania zapasami- wskaźnik obrotowości zapasów w dniach: przeciętny stan zapasów*czas/ wartość sprzedaży; wskaź obrotowości zapasów w razach: wartość sprzedaży/ przeciętny stan zapasów; wskaź udziału zapasów w aktywach ogółem: stan zapasów/ suma akt trw i obrot *100%; wskaź udziału zapasów w ak bieżących: stan zapasów/ suma ak obrotowych* 100%. Just in time- system organizacji działania "akurat na czas". Koncepcja ta dotyczy zarówno organizacji procesów wytwórczych jak i procesów logistycznych. Jej istotą jest niezwykle ścisłe, napięte, elastyczne planowanie i sterowanie ruchem materiałów, komponentów, wyrobów gotowych itp. dokładnie na czas, w którym mają być użyte (na stanowisku pracy) lub stać się przedmiotem obrotu. W takiej organizacji działania firmy dąży się do wyeliminowania zapasów produkcji w toku i ograniczenia do minimum kosztów magazynowania. Podstawą planowania są rzeczywiste i aktualizowane na bieżąco zamówienia odbiorców wyrobów finalnych.
Kredyt manipulacyjny- kilkudniowe odroczenie terminu zapłaty, związane z koniecznością dokonania przelewu bankowego a także sprawdzenia zgodności faktury z dostawą. Kredyt handlowy (kupiecki)- celowy sposób finansowania zapasów odbiorcy, odroczenie terminu zapłaty o 30, 45, 60 dni w przypadku którego cena sprzedaży może zstać podwyższona o koszty ryzyka. Kategorie ryzyka:utrata części lub calego kapitału, utrata płynn fin, u potencjalnych korzyści, u części wartości pieniądza w czasie. Wskaźniki efekty gospo należnościami- wskaź obrotowości należ w dniach: przeciętny stan należności* czas/ wartość sprzedaży; wskaź obrotowości należ w razach: wartość sprzedaży/ przeciętny stan należności; wskaź udziału należ w aktyw ogółem: stan należności/ suma akt trwa i obrot * 100%; wkaź udziału należ w akt bież: stan należności/ suma aktywów obrot *100%; wkaźż udziału należności trudno ściągalnych w należnościach ogółem: stan należności trudno ściągalnych/ należności ogółem* 100%. Bieżący stan środków pieniężnych w pds jest wynikiem przepływów: operacyjnych które obejmują: po str wpływów- wpływy z tytułu sprzedaży w formie gotówki lub rachunku należności, po str wydatków- koszty wytworzenia i sprzedaży produktów; finansowo prawnych które obejmują: po str wpływów- otrzymane kredyty pożyczki, wpływy z tytułu sprzedaży akcji, zwrot podatków; po str wydatków- zapłata podatków, zwrot kredytów wraz z odsetkami, koszty emisji akcji, wypłatę dywidend. Optymalny rozmiar gotówki: ORG= pierwiastek z 2TF/i. T- suma pien pokrywająca całkowite zapotrzebowanie gotówkowe w danym okresie, F- jednostkowy stały koszt transakcyjny, związany ze sprzedażą pap wart, i- aktualna stopa % od krótkoterm pap wart Racjonalna gospod śr pien to wybór optymalnego źr fin- deficyt; oraz optymalne decyzje inwest- nadwyżka. Tradyc źródła fin AO: przyrost zobowiązań, zaliczki odbiorców, nadwyżki z zysków z danego i ubiegłego roku, kredyty i pożyczki, inne kap obce. Cel i istota gospodarow AO- ustalenie optymalnego poziomu i struktury tych składników majątkowych przy uwzględnieniu zróżnicowanego stopnia płynności poszczególnych środków obrotowych a także w wyborze jak najlepszych źródeł finansowania tych środków które dzielą się na: Alternatywne źr fin AO: linia kredytowa, zastaw zapasów i należności, kred kupiecki, weksel własny, factoring. Strategie finansowania- agresywna- najbardziej ryzykowna i opłacalna, maksymalizacja należności, przychodów i zysków, inwestowanie w ryzykowne papier waroś; umiarkowana- pośrednia strategia, relatywnie bezpieczna, częściowo kredytuje się odbiorców, inwestuje się w bezpieczne pap wartoś; konserwatywna- najbardziej bezpieczna, utrzymywanie nadwyżek środków finansowych, ograniczone inwestycje, niski poziom kredytowania odbiorców. Ocena zdolności kredytowej kontrahentów, metoda 5C- wypłacalność, kapitał, zabezpieczenie, warunki ekonomiczne, charakter.
Inwestycja- celowo wydatkowane środki finansowe inwestora lub podjęcie decyzji inwestycyjnej bądź efekt działalności inwestycyjnej. Inwestycja to takie wydatkowanie środków finansowych w którym: następuje długookresowe związanie środk finan, nakłady ponoszone są na większą skalę niż w operacyjnej działalności gosp, ich efektem jest najczęściej zwiększenie efektywności i konkurencyjności pds. Inwestowanie to proces zapoczątkowany podjęciem decyzji inwestycyjnych Rodzaje-(kryterium rzeczowe): rzeczowe-dotyczą zakupu i zainstalowania maszyn, urządzeń, wybudowania nieruchomości, zakupu środków transportowych; niematerialne- dotyczą nakładów ponoszonych na szkolenia i doskonalenia pracowników,na kampaniach reklamowych, promocjach. Finansowe- lokaty bankowe, inwestycje w papier wartoś; „We własność”- nabycie prawa własności do określonego środka trwałego; modernizacyjne- mają na celu umorzenie śt, innowacyjne- wprowadzenie nowych lub istotnie ulepszonych produktów, usług, technologii wytwarzania, sposobów organizacji pracy; rozwojowe- maja na celu rozbudowę potencjału produkcyjnego pds, odtworzeniowe- związane z reprodukcją śt, strategiczne: ofensywne- mają na celu umocnienie pozycji konkurencyjnej pds poprzez fuzję z innymi pds albo tworzenie nowych oddziałów, defensywne- polegają na ochronie pds przed konkurencją lub niekorzystnymi warunkami narzucanymi przez dostawców, mieszane- np. prace badawczo rozwojowe. dotyczące interesu publicznego- związane z mecenatem pds w dziedzinie edukacji, kultury a także nakłady związane z ochroną środowiska natur, społeczne- mają na celu poprawę warunków pracy i płacy, założycielskie- dotyczą tworzenia nowego podmiotu gospodarczego. Klasyfikacja in rzeczowych: i. założycielskie, i.następcze: zastępcze, racjonalizacyjne, rozwojowe. Metody badania: proste: test 1 roku, okres zwrotu nakł, prosta st zwrotu( całego kapitału, kap wł, przeciętna st zw.), złożone: NPVwart.zakt.netto, IRRwew.st.zwrotu. uzupełniające: analiza progu rentowności, an prawdopodobieństwa, an wrażliwości. Inwestycyjne przepływy pieniężne netto: NCF to różnica między wpływami inwestycyjnymi a wydatkami bieżącymi i inwestycyjnymi w poszczególnych podokresach rachunkowych. Zn+A. Kryteria rachunku opłacalności inwest: zysk, okres zwrotu nakładów, ryzyko: stałe(dotycz całego syst gospodarczego) i zmienne(konkretne projekty inwest), właściwe(np. klęski żywioł.) obiektywne(nie można przewidzieć pewnych zjawisk) i subiektywne(dotycz niedoskonałości człowieka) projektu(inwestycje mogą się nie udać w praktyce), właścicieli(mogą oni nie chcieć różnicować działalności pba) i systematyczne(błedy w szacowaniu kosztów produkcji lub w prognozach). Komponenty ogół przeds rozwoj: bezwzgledna ocena inwest, względna ocena opłacalności inwest, decyzje o programowaniu czyli zbiór konkretnych zadań.