POLITECHNIKA OPOLSKA

Wydział Zarządzania i Inżynierii Produkcji

Zarządzanie, rok II

Temat pracy:

„Pomysł i biznesplan”

Wykonanie:

XYZ

Prowadzący:

Dr Włodzimierz Kwieciński

Opole 2010

Pomysł na biznes

Pomysł na biznes to sposób zaspokojenia potrzeb potencjalnych klientów w taki sposób, aby osiągnąć zyski w danych warunkach rynkowych. Podstawą każdego pomysłu na biznes jest jakiś produkt lub usługa. Od pomysłu do realizacji trzeba przejść przez następujące etapy:

1. Poszukiwanie pomysłu

2. Rozpoznanie rynku

3. Analiza kosztów i wydatków

4. Poznanie technologii

5. Poszukiwanie kapitału - wsparcie finansowe

Każdy pomysł wymaga weryfikacji, należy zatem zacząć od rozpoznania, jakie szanse na sprzedaż ma nasz wyrób czy usługa. Aby przystąpić do działania trzeba odpowiedzieć sobie na kilka pytań, o to, co właściwie chcemy zaoferować. Takie przykładowe pytania, jakie przyszły przedsiębiorca powinien sobie zadać to:

• Jaki ma być wyrób czy usługa, którymi chce kogokolwiek zainteresować?

• Na jakich może liczyć klientów i jakie potrzeby może zaspokoić?

• Jakie korzyści osiągnie nabywca produktu lub usługi, czyli, w czym ma tkwić przewaga nad konkurentami?

• Czy sprzedaż będzie rentowna?

Wszystkie te pytania prowadzą do rozpoznania rynku, na którym będzie działać przyszły przedsiębiorca. Aby odpowiedzieć na te pytania potrzebna jest ogólna wiedza: o trendach segmentów rynku, jak i również wiedza o zachowaniach i oczekiwaniach poszczególnych klientów. W ocenie rynkowej kluczowe jest rozpoznanie reakcji klientów na pojawienie się nowego produktu, bądź usługi. Należy możliwie dokładnie ustalić kto będzie klientem docelowym przedsięwzięcia, a następnie spróbować zbadać jakimi cechami wybrany fragment rynku się charakteryzuje. Dobrze jest określić jaka jest możliwa wielkość rynku, jego chłonność czy też jakie są jego perspektywy wzrostu i obowiązujące na nim trendy. Należy, zatem określić jakie potrzeby mają potencjalni klienci. Przykładowo:

Jeśli ma ono polegać na otwarciu nowej restauracji to należy samodzielnie:

• Zbadać okolice gdzie ma powstać;

• Sprawdzić, jaka jest konkurencja;

• Jakie są gastronomiczne przyzwyczajenia miejscowych konsumentów;

• Trzeba sprawdzić, w jakich godzinach najczęściej przychodzą klienci i ile zostawiają pieniędzy i czy są skorzy do zostawiania napiwków;

Trzeba, więc chodzić, próbować, sprawdzać i podpatrywać innych. Przydatne informacje znajdziemy też w lokalnych gazetach bądź w Internecie (lokalne strony samorządowe, listy dyskusyjne, wyniki sprzedaży portali aukcyjnych). Szczegółowa analiza warunków, w jakich będziemy chcieli zaspokajać potrzeby naszych klientów, a więc prowadzić firmę, pozwoli nam ostatecznie stwierdzić czy warto realizować w nasz pomysł. Po weryfikacji pomysłu potrzebna jest przemyślana koncepcja realizacji. Dalsze starania przyszły przedsiębiorca musi zacząć od postawienia sobie pytania: jak chce osiągnąć cel? Należy przyjrzeć się produktowi czy usłudze pod katem kosztów, jakie będą niezbędne. Koszty trzeba rozebrać na czynniki pierwsze, przyglądając się poszczególnym ich elementom to znaczy ile będzie kosztowało wzniesienie budynku, wynajęcie lokalu, kupno maszyn, zakup surowców, koszty energii, pracy, obsługa pożyczek i kredytów czy koszty marketingu. Nie należy zapominać o podatkach, jakie przedsiębiorca będzie musiał zapłacić i kosztach zdobycia odpowiednich certyfikatów. Trzeba je porównywać ze spodziewanymi wpływami, ich wielkością, czasem kosztem ich uzyskania, a więc należy stworzyć zestawienie przychodów i kosztów.

Ogólna charakterystyka biznesplanu

Biznesplan przedstawia niezbędne działania i problemy, które należy podjąć natychmiast, powinno się je rozwiązać w perspektywie średnio i długo czasowej. Istotą biznesplanu jest przede wszystkim określenie celów, a następnie ustalenie sposobów, metod i środków do ich osiągnięcia. W niektórych przypadkach biznesplan opiera się na zestawie zadań w obrębie: organizacji, zarządzania, operacji gospodarczych, techniki i technologii, jakości produkcji oraz form zbytu. Zadaniem biznesplanu jest ograniczenie niepewności, oszacowanie prawdopodobieństwa zaistnienia przyszłych zdarzeń oraz rozpoznanie wstępnych problemów tym samym zmniejszenie ryzyka podjęcia błędnych decyzji.

Biznesplan powinien zawierać

Streszczenie: jest ono niezbędne dla osób, które chcą poznać pomysł bez zagłębienia się w szczegóły. Na jednej lub dwóch stronach należy zamieścić wystarczająco wiele, aby czytający zainteresował się pomysłem i zechciał go bliżej poznać.

Charakterystyka firmy: biznesplan powinien w szczegółowy sposób opisywać merytorykę przedsięwzięcia, a więc dokładny opis produktu czy usługi, ze szczególnym uwzględnieniem jego miejsca.

Analiza rynku: konieczne jest dokładne opisanie otoczenia, w którym przedsiębiorstwo ma zamiar działać. Uwzględnia się tutaj także segmenty rynku, do których ma być skierowana oferta. Należy zwrócić uwagę na konkurentów i przeanalizować, dlaczego klient miałby wybrać nasz produkt a nie konkurencji.

Strategia marketingowa: wskazane jest przeprowadzenie analizy marketingowej. Konieczne jest zbadanie oczekiwań, potrzeb i preferencji konsumentów. Musimy w swoim produkcie zaoferować im takie korzyści, które są przez nich poszukiwane.

Profil w produkcji: ta część obejmuje ukształtowanie produktu i asortymentu, organizację i technologię produkcji, kooperacje i zaopatrzenie. Jednym z ważnych zadań jest przedstawienie w jaki sposób mamy zamiar wytwarzać swoje produkty.

Zarządzanie: trzeba podkreślić w naszym projekcie skuteczność i profesjonalizmu zarządzania nim. Konieczne jest, więc wykreowanie wizerunku profesjonalizmu, wiedzy i doświadczenia w kadrze zarządzającej naszego przedsiębiorstwa. Warto do biznesplanu dołączyć schemat organizacyjny przedsiębiorstwa i życiorysy najwyższego kierownictwa, aby udowodnić odbiorcy biznesplanu, że pracują dla nas najlepsi fachowcy, którzy znają się na rzeczy.

Plan finansowy: ta cześć zawiera szczegółowy kosztorys projektu. Aby całe przedsiębiorstwo się nie rozpadło, konieczne jest przestrzeganie terminów określonych w harmonogramie.

Załączniki: bilans, dane techniczne i produkcyjne, kopie najwyższych produktów, schemat organizacyjny.

Szczegółowe zadania biznes planu

• Poszukiwanie partnerów;

• Uzyskanie środków finansowych;

• Oszacowanie ryzyka;

• Ocena rynku;

• Poznanie konkurencji;

• Ocena branży;

• Określenie potrzeb finansowych;

• Oszacowanie przychodów i kosztów;

• Ocena mocnych i słabych stron;

• Przedstawienie koncepcji rozwoju;

Najczęstsze wady biznesplanów

• Brak wyczerpujących informacji, najczęściej w zakresie analizy rynku i konkurencji;

• Brak modelu finansowego lub nieprecyzyjne założenia przyjęte w jego tworzeniu - często brakuje całych kategorii kosztów lub wielkości znacząco rozmijają się z realiami;

• Przedstawienie nieprawdziwego obrazu firmy lub jej perspektyw;

• Nieodpowiednia struktura dokumentu utrudniająca adresatom zapoznanie się z informacjami, jakie są dla nich najważniejsze;

• Rozwlekłość dokumentu;

• Traktowanie biznesplanu jako dokumentu służącego promocji firmy, pełnego nierealistycznych wizji i zbytnio optymistycznych prognoz;

• Traktowanie biznesplanu wyłącznie jako narzędzia do zdobycia niezbędnych funduszy. Jest to dokument służący skonkretyzowaniu planów strategicznych firmy;

• Koncentracja wyłącznie na liczbach, kosztem przedstawienia ważnych informacji o charakterze jakościowym, uwiarygodniających przyjęte założenia;

• Wypełnienia kolejnych punktów biznesplanu bez zwracania uwagi na istniejące między nimi zależności, efektem jest niespójny lub niespójne przedstawiony model planowanego biznesu;

• Zbyt mała liczba rozpatrywanych wariantów i możliwych scenariuszy;

Zalety biznes planu:

• Można eksperymentować na papierze, a nie w rzeczywistości;

• Można się cofnąć, zmienić, rozwinąć działalność bez kosztów;

• Efekt psychologiczny - jesteśmy dobrze przygotowani do prowadzenia biznesu;

• Doskonalimy sam proces planowania;

Powody, dla których sporządzany jest biznesplan można dla porządku podzielić na kilka grup

• Poszukiwanie wspólnika (inwestora) dla przedsięwzięcia - tyczy się to zarówno małych niedoinwestowanych przedsięwzięć, jak i wielkich korporacji. Biznesplan może przyjąć zarówno formę kilkustronicowych wyliczeń rentowności sporządzanych „na kolanie” dla osiedlowego sklepiku czy fitness klubu potrzebującego wspólnika, jak i opasłego prospektu emisyjnego spółki planującej pierwszą lub kolejną emisję akcji, bądź udziałów na rynek publiczny. Szczególnym rodzajem wspólników są tzw. fundusze venture capital oraz private equity, a także inne rodzaje tzw. inkubatorów oraz aniołów biznesu. Biznesplan odgrywa tu kluczową rolę ze względu na to, że potencjalny inwestor angażując swoje środki ponosi tu ryzyko ich utraty. Biznesplan ma za zadanie ukazać celowość oraz sensowność wchodzenia lub niewchodzenia w dane przedsięwzięcie.

• Pozyskanie kredytu bądź pożyczki - niektórzy kwestionują konieczność przygotowywania biznesplanu przy ubieganiu się o finansowanie w postaci na przykład kredytowej bądź pochodzącej z emisji papierów dłużnych (np. obligacji korporacyjnych). Sytuacja jest tu jednak o tyle bardziej problematyczna, ponieważ pożyczkobiorca lub kredytodawca pomimo, że nie posiadają udziału w zyskach przedsięwzięcia, ponoszą jednak poważne ryzyko niewypłacalności zaciągającego zobowiązanie dłużne. Oznacza to, że są oni żywo zainteresowani, co najmniej przetrwaniem wierzyciela. Oznacza to, że istotnym dla nich będzie nie tylko bieżący majątek pożyczającego, ale również spożytkowanie oraz prognozowany stan tego majątku w trakcie wymagalności zobowiązań (np. terminów spłat kolejnych rat kredytu). W związku z tym powszechnie wymaganym przez banki przy składaniu wniosku będzie załączenie biznesplanu.

• Pozyskanie dotacji - jest to najbardziej kontrowersyjny cel, dla którego sporządzany jest biznesplan. Dotacje są narzędziem ręcznej ingerencji państwa (bezpośrednio lub pośrednio) w gospodarkę. Mówiąc najprościej, państwo nakłada obciążenia fiskalne na jedne podmioty w celu przeznaczenia części z nich dla innych podmiotów. Podmioty „ubiegające się o dotacje” de facto walczą o cudze pieniądze odebrane pod przymusem, zatem uczestniczą w wysoce niemoralnym procederze. Biznesplany w, tym przypadku obarczone nierzadko ogromnymi wymaganiami formalnymi takimi jak na przykład dopuszczalny kolor atramentu, mają tu pełnić rolę pomocniczą dla urzędnika: teoretycznie mają mu wskazywać, jakość (lub jej brak) danego projektu oraz przyczynić się do przyznania bądź odrzucenia wniosku o tzw. dotację.

• Efektywne zarządzanie - oczywistym jest, że co najmniej szczebel zarządczy przedsiębiorstwa musi wiedzieć, w jakim kierunku ma ono zmierzać. Niektóre filozofie oraz techniki zarządcze (m.in. TQM - total quality managament; z angielskiego: zarządzanie jakością) wymagają również, aby z celami oraz sposobami ich osiągania przez przedsiębiorstwo byli zapoznani pracownicy wszystkich szczebli w celu maksymalizacji efektywności ich działań. Wydaje się to być w stu procentach zrozumiałe, szczególnie w przedsiębiorstwach w których błąd lub wyjątkowo pozytywne osiągnięcia pojedynczego pracownika może mieć duży wpływ na firmę jako całość (przykładem mogą być duże złożone przedsiębiorstwa operujące w „delikatnych” obszarach takich jak wysokie technologie bądź bezpieczeństwo fizyczne takie jak NASA lub agencje wywiadowcze).

• Inne - w zasadzie są to formy pośrednie oraz pochodne: czyli np. konkursy dla przedsiębiorstw oraz przedsiębiorców (nagrodami mogą być tu na przykład kredyty na preferencyjnych zasadach). Edukacyjne walory oraz interdyscyplinarność tego typu dokumentów sprawiają, że biznesplany są również idealnym materiałem do ćwiczeń dla uczniów czy studentów. Biznesplan może jednak spełniać również istotna rolę w kształtowaniu relacji z otoczeniem spółki (w wąskim tego słowa znaczeniu określamy to jako public relations, w szerszym mamy na myśli relacje spółki z otoczeniem biznesowym określanym jako interesariusze - są to zarówno udziałowcy, klienci, kontrahenci itp.). Warto tu jednak zauważyć, że uczciwie sporządzony, ujawniony oraz realizowany biznesplan może w tym wypadku zaszkodzić spółce, jako że jej zamiary są w takiej sytuacji doskonale czytelne dla chociażby konkurencji. Stąd też niewiele spółek stosuje tego typu narzędzie poprawiania relacji ze swoim otoczeniem (w szczególności w krajach o młodych gospodarkach takich jak Polska).

Literatura:

1. Bień Krzysztof, „Wielka Encyklopedia Małego Przedsiębiorcy”, Gazeta Prawna nr 2.

2. Majewski Piotr, „Jak napisać biznesplan - przewodnik dla początkujących”. Dostępne w internecie: http://witryna.org/pliki/biznesplan.pdf

3. Włodzimierz J. Markowski, „Abc Small Businessu” - wydanie 6, Warszawa, Markus, 1997.

1

---