VI sem. Administracja Publiczna
UMOWY ZLECENIA,
UMOWY O DZIEŁO
A SKŁADKI
NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE
Praca z przedmiotu
„Ubezpieczenia społeczne”
Zasady ubezpieczenia osób wykonujących umowy zlecenia oraz pozostałych umów cywilnych zostały uregulowane w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. Zm.) oraz w przepisach ustawy z 6 lutego 1997 roku o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U. nr 28, poz. 153 z późn. Zm.). Należy przypomnieć, że czas trwania umowy zlecenia czy innej umowy o świadczeniu usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, nie ma żadnego wpływu na obowiązek ubezpieczeń społecznych. Jeżeli umowa została zawarta z osobą, która musi podlegać ubezpieczeniom społecznym (np. z własnym pracownikiem), to nawet gdy umowa została zawarta np. na dzień, dwa lub pięć, to powstaje obowiązek ubezpieczenia.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się od przychodu, jeżeli w umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.
Rozliczenie składek następuje w miesiącu, w którym dokonano wypłaty wynagrodzenia lub postawiono je do dyspozycji ubezpieczonego. Za miesiąc, w którym zleceniodawca nie dokonywał wypłaty, obowiązany jest złożyć za danego ubezpieczonego tzw. raport zerowy. W pozostałych przypadkach podstawę wymiaru składek dla osób wykonujących umowę zlecenia stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa, niż kwota wynagrodzenia.
W przypadku zawierania umowy zlecenia, składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zleceniobiorców finansują w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek. Składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe finansuje w całości ubezpieczony, a składkę na ubezpieczenie wypadkowe opłaca płatnik składek. Od wypłaconych przychodów z tytułu osobistego wykonywania umowy zlecenie, płatnik pobiera zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 20% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodu, w wysokości 20 lub 50%. Koszty uzyskania przychodu oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę stanowi ten przychód. Zaliczkę od dochodów pomniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej przez płatnika.
Wysokość składek na ubezpieczenie przedstawia się następująco:
ubezpieczenia emerytalne - 19,52%
ubezpieczenia rentowe - 13 %
ubezpieczenia chorobowe - 2,45%
ubezpieczenia wypadkowe (od 1 stycznia br. w zależności od kategorii ryzyka: od 0,4% do 8,12%).
I tak posłużę się przykładem w postaci umowy zlecenia zawartej z własnym pracownikiem na kwotę 2.500 zł.
Przychód ubezpieczonego - 2.500
|
zleceniobiorca |
zleceniodawca |
Składka na ubezpieczenie emerytalne 2.500 x 9,76% |
244 |
244 |
Składka na ubezpieczenie rentowe 2.500 x 6,5% |
162,50 |
162,50 |
Składka na ubezpieczenie chorobowe 2.500 x 2,45% |
61,25 |
|
Składka na ubezpieczenie wypadkowe np. 1,73% |
|
43,25 |
|
467,75 |
449,75 |
koszty uzyskania przychodu (2.500 - 467,75) x 20% = 406,45
podatek dochodowy 2.500 - (467,75 + 406,45) x 20% = 325,20
ubezpieczenie zdrowotne: naliczone 2.032,25 x 8% = 162,60
odliczone 2.032,25 x 7,75% = 157,50
zaliczka na podatek dochodowy 325,20 - 162,60 = 167,70
Wynagrodzenie do wypłaty dla zleceniobiorcy: 2.032,225 - (162,60 + 167,70) = 1.701,95
Umowa zlecenia emeryta.
Emeryt lub rencista, który wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia, z tytułu wykonywania tej umowy obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu, jeżeli praca jest wykonywana w miejscu lub siedzibie prowadzenia działalności przez zleceniodawcę.
Ubezpieczeniom tym emeryt lub rencista podlega w okresie od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia wygaśnięcia lub rozwiązania umowy.
Ubezpieczenie chorobowe ma charakter dobrowolny. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony. Ubezpieczenie chorobowe ustaje od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z ubezpieczenia nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.
Płatnik składek (zleceniodawca) jest również zobowiązany do opłacania składek na Fundusz Pracy ( jeżeli wynagrodzenie z umowy zlecenia w przeliczeniu na okres miesiąca jest równe co najmniej kwocie najniższego wynagrodzenia) oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jeżeli do płatnika mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 29 grudnia 1993 roku o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.
Jeżeli osoba mająca ustalone prawo do emerytury lub renty wykonuje równocześnie pracę na podstawie kilku umów zleceń, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu jednej wybranej przez siebie umowy (bez względu na wysokość przychodów uzyskanych z tej umowy), a z pozostałych tytułów ubezpieczenia emerytalne i rentowe maja charakter dobrowolny. Od każdej z wykonywanych umów obowiązkowa jest natomiast składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Załączniki:
wzór rozliczenia umowy
przypadki w praktyce stosowania umów
3