Struktura organizacyjna gminy

1.Koncepcja gminy samorządowej

Sprawy gminne muszą posiadać 2 cechy:

-charakter publiczny

-znaczenie lokalne

Osobowość prawna ustaw gminy- stają się one nie tylko podmiotami prawa publicznego, ale również prawa prywatnego. W sferze prawa prywatnego gmina jest legitymowana do wystąpienia na drogę sądową przed każdym sądem powszechnym.

Zadania gminy: dzielimy na własne i zlecone.

zadania własne:

ustawa o samorządzie gminnym przy określaniu zakresu działania gminy posłużyła się klauzulą generalną, polegającą na domniemaniu właściwości gminy we wszystkich sprawach publicznych o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżonych na rzecz innych podmiotów.

zadanie zlecone:

zadania należące do administracji rządowej, lecz z uwagi na fakt, iż w gminie organy administracji rządowej nie działają, wykonywane są przez organy samorządu terytorialnego.

Typy gmin: wiejska i miejska.

2. Formy demokracji bezpośredniej

-konsultacje z mieszkańcami

-referendum gminne

-wybory

-zebrania miejskie

-w miastach ogólne zebrania mieszkańców osiedla

konsultacje:

mogą mieć charakter obligatoryjny lub fakultatywny. Obligatoryjne konsultacje są przeprowadzane w przypadkach przewidzianych ustawą. Występują w procesie tworzenia, łączenia, podziału i znoszenia gmin, ustalania ich granic i nazw. Konsultacje fakultatywne są przeprowadzane w innych sprawach ważnych dla gmin.

Konsultacje to forma zasięgania opinii mieszkańców, wyniki tej opinii nie są wiążące, w odróżnieniu od referendum.

Formami konsultacji są ankiety lub też środki masowego rażenia.

Referendum gminne:

Do najbardziej istotnych cech referendum należą:

-bezpośredni udział obywateli w wypowiadaniu się

-posiadanie jednego głosu

-uważanie woli większości wszystkich uprawnionych obywateli za decydującą w uchwalaniu aktu prawnego bądź rozstrzyganiu spraw.

Referendum obligatoryjne.

Zwoływane jest w dwóch kategoriach spraw:

-samoopodatkowanie się mieszkańców na cele publiczne

-odwołania rady gminy lub wójta przed upływem kadencji

Referendum fakultatywne:

W sprawach dotyczących wspólnoty mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki. Istnieje kategoria spraw, które nie mogą być rozstrzygane w drodze referendum: kwestie zmiany budżetu, korekty podatków.

Referendum przeprowadza się z inicjatywy rady lub na wniosek 10% liczby mieszkańców. W referendum gminnym mogą brać udział mieszkańcy gminy stale zamieszkujący na jej obszarze i posiadający czynne prawo wyborcze do rad gmin. Referendum jest ważne jeśli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania. Wyjątek stanowi referendum w sprawie odwołania jednostki organu samorządu wybranego bezpośrednio- 3/5 liczby mieszkańców.

Wynik referendum jest rozstrzygający, jeżeli za jednym z rozwiązań w sprawie oddanym pod referendum oddano powyżej 50%, zaś za samoopodatkowaniem się co najmniej 2/3 ważnych głosów. W terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników można wnieść protest.

3.Organy gminy.

Rada Gminy

Jest organem stanowiącym i kontrolnym, kadencja 4 lata. W gminach do 20 000 mieszkańców rada może liczyć 15 radnych, w gminach do 200 000 - 25. Na każde dalsze rozpoczęto 100 000- po 3 radnych, nie więcej niż 45.

Obowiązki radnego:

-utrzymanie stałej więzi z mieszkańcami oraz ich organizacjami

-branie udziału w pracach rady gminy i jej komisji

Radni mogą tworzyć kluby radnych (nie mniej niż 3 radnych).

Radnemu przysługują roszczenia o zwrot kosztów podróży oraz diety.

Zakazy dotyczące radnych:

-nie może prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek

-nie może być zastępcą lub przedstawicielem w prowadzeniu tej działalności

-nie może być członkiem zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego z udziałem skarbu państwa

-nie może być posłem i senatorem, wojewodą, wice-wojewodą.

inne przyczyny wygaśnięcia mandatu radnego:

-odmowa złożenia ślubowania

-pisemne zrzeczenie się mandatu

-skazujący wyrok sadu orzeczony za przestępstwo umyślne

-śmierć

Wygaśnięcie mandatu radnego stwierdza rada w drodze uchwały, najpóźniej do 3miesięcy od wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu.

Organizacja wew. rady gminy

Rada gminy wybiera ze swego grona przewodniczącego i 1-3 vice-przewodniczących w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością, w obecności co najmniej połowy składu organu.

Zadaniem przewodniczącego jest wyłącznie organizowanie pracy rady oraz prowadzenie obrad rady.

W statucie gminy znajduje się organizacja wew. i tryb pracy rady, sposób głosowania, podział gminy na sołectwa.

Sesje rady

-zwyczajne- zwoływane przez przewodniczącego rady, nie rzadziej niż raz na kwartał. Pierwszą sesję nowej rady zwołuje przewodniczący rady poprzedniej kadencji w ciągu 7 dni po ogłoszeniu wyników wyborów lub w przypadku wyborów przedterminowych- osoba, którą premier wyznaczył do pełnienia funkcji organów jednostek samorządu, w ciągu 7 dni od ogłoszenia wyników tych wyborów.

Po upływie tego terminu sesje zwołuje komisarz wyborczy w ciągu 21 dni od ogłoszenia wyników.

-nadzwyczajne- zwoływane przez przewodniczącego na wniosek wójta/b/p lub co najmniej ¼ ustawowego składu rady gminy. Sesja musi być zwołana w ciągu 7 dni od daty złożenia wniosku

Komisje.

Mają charakter pomocniczy. Rada może powołać komisje:

-stałe

-doraźne

komisja rewizyjna wykonuje zlecone przez radę kontrole, opiniuje wykonanie budżetu i występuje z wnioskiem do rady w sprawie udzielenia lub nie udzielenia absolutorium wójtowi/b/p

Odwołanie rady gminy przed upływem kadencji

Może nastąpić w drodze referendum lokalnego przeprowadzonego jedynie na wniosek co najmniej 10% uprawnionych mieszkańców gminy. Wniosek w tej sprawie może zostać złożony po upływie 10 miesięcy od dnia wyboru organu, albo 10 miesięcy od dnia ostatniego referendum w sprawie jego odwołania i nie później niż na 8 miesięcy przed zakończeniem kadencji.

Wójt/prezydent/burmistrz

Jest wybierany w 5 przymiotnikowych wyborach. Bierne prawo wyborcze ma obywatel polski posiadający prawo wybierania do rady gminy i 25 lat. Kandydat na wójta inaczej niż kandydat na radnego nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, gdzie kandyduje.

Prawo zgłaszania kandydatów mają partie polityczne, ich koalicje, stowarzyszenia, organizacje społeczne i sami wyborcy. Kandydatów można zgłaszać do gminnej komisji wyborczej najpóźniej w 25 dniu przed dniem wyborów do godz. 24.

Wybory odbywają się w jednej lub dwóch turach. Za wybranego na wójta uważa się kandydata, który uzyskał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie otrzymał takiej liczby, 14 dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się drugą turę.

W sytuacji, gdy rada dokonuje wyboru wójta prawo zgłoszenia kandydata przysługuje grupie radnych stanowiącej co najmniej 1/3 ustawowego składu rady. Jeżeli jednak rada nie dokona wyboru wójta w terminie 2 miesięcy od dnia wyborów, obowiązki wójta do końca kadencji pełni osoba wyznaczone przez premiera, na wniosek ministra właściwego ds. administracji publicznej.

Odwołanie wójta przed upływem kadencji z powodu nie udzielenia absolutorium

Wójt jest osobiście odpowiedzialny za wykonanie budżetu w gminie. Wójt w terminie do 31.VIII roku budżetowego składa sprawozdanie za pierwsze półrocze, natomiast do 31.III roku następnego sprawozdanie całoroczne.

Ostateczne rozliczenie wykonania budżetu następuje do 30.IV roku następnego po roku sprawozdawczym, a wyrazem tego powinna być uchwała rady gminy w sprawie udzielenia absolutorium organowi wykonawczemu.

Odwołanie wójta

Uchwałę rada gminy podejmuje bezwzględną większością. Przed podjęciem uchwały rada gminy zapoznaje się z wnioskiem komisji rewizyjnej w sprawie absolutorium i z opinię regionalnej izby obrachunkowej. Następnie po sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia podjęcia uchwały w sprawie nie udzielenia absolutorium, rada gminy podejmuje uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie jego odwołania. Referendum w tej sprawie przeprowadza się w dniu wolnym od pracy, najpóźniej w 50 dniu od dnia opublikowania postanowienia komisarza wyborczego.

Odwołanie wójta przed upływem kadencji z innej przyczyny niż nie udzielenie absolutorium.

Rada gminy może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w tej sprawie jedynie na wniosek co najmniej ¼ ustawowego składu rady. Uchwała o przeprowadzeniu referendum w tej sprawie musi być podjęta na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Do przyjęcia uchwały konieczne jest co najmniej 3/5 głosów składu rady.

Jeśli nie uzyskał wymaganej większości głosów kolejny wniosek może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od poprzedniego głosowania.

Pozycja wójta

Funkcji wójta nie można łączyć z:

-funkcją wójta w innej gminie

-zatrudnieniem w administracji rządowej

-mandatem posła lub senatora

-otrzymywaniem darowizn

Kompetencje wójta

-wykonuje uchwały i zadania rady gminy

-przygotowuje projekty uchwał oraz określa sposoby ich wykonywania

-gospodaruje mieniem komunalnym

-wykonuje budżet

-reprezentuje gminę na zewnątrz

Sekretarz i skarbnik gminy

Sekretarza i skarbnika gminy powołuje rada gminy na wniosek wójta lub burmistrza. Skarbnik gminy pełni zadania głównego księgowego budżetu. Wójt/burmistrz może powierzyć prowadzenie spraw gminy w swoim imieniu zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy.

Urząd gminy

Jest aparatem pomocniczym wójta tj. można go określić jako zespół środków materialnych i osobowych służących do wykonywania kompetencji i zadań organów. Kierownikiem urzędu stanu cywilnego jest wójt/b/p.

4.Jednostki pomocnicze gminy

---