Konstruktywny krytycyzm
Konstruktywny krytycyzm ma na celu przekazanie danej osobie informacji na temat jej pracy lub zachowania I jaki to ma wplyw na innych. Jest to bardzo uzyteczna metoda podkreslania pozytywnych I negatywnych aspekt體, kt髍ych dana osoba moze byc nieswiadoma. Ponizej przedstawione sa pewne wskaz體ki do udzielania krytycyzmu, kt髍e sa sprawdzone I mozliwe do zaakceptowania.
Badz raczej opisujacy niz oceniajacy. Unikaj oceniania sytuacji jako dobrej lub zlej. Trzymaj sie fakt體, np. Co sie wydarzylo I jakie byly tego konsekwencje. Na przyklad: ”Wlasnie dzwonil szef transportu, narzekal, ze wyslales wczoraj transport specjalny bez jego zgody. M體i, ze to pokrzyzowalo mu wszystkie plany. Cytaty powinny byc przytaczane jak najdokladniej ale przekazane spokojnie - w formie fakt體 a potem zweryfikowane z zainteresowanym. Konsekwencje r體niez musza byc przekazane jako fakty.
Zakladajac, ze trzymamy sie fakt體, nawet czyjes uczucia moga byc przekazane jako konsekwencje zachowania danej osoby. Uczucia te powinny byc prezentowane w formie „ja”, np. „… kiedy odlozylem sluchawke po rozmowie z szefem transportu, bylem wsciekly”. Wiadomosc „ty”, jednoznacznie sugeruje, ze to twoim obowiazkiem jest zalagodzic moje odczucia; np. „Doprowadziles mnie do wscieklosci swoimi aroganckimi metodami”.
Krytycyzm powinien byc raczej szczeg髄owy niz og髄ny. Opisanie kogos jako dominujacego nie jest zwykle tak skuteczne jak przekazanie tego samego w formie: „ … wlasnie kiedy podejmowalismy decyzje, zupelnie nie sluchales co inni maja do powiedzenia. Ja czulem sie zmuszony do zaakceptowania twoich argument體 lub stoczenia z toba walki”. Innymi slowy opisz zachowanie innej osoby a nie jej osobowosc. Skoncentruj sie na przykladach zachowan, a nie na calym charakterze.
Krytycyzm pod przykrywka takich sl體 jak: p髄glowek, len, wariat, napastnik, osiaga zwykle gorszy efekt, poniewaz nie pokazuje z jakimi zachowaniami m體iacy kojarzy te stwierdzenia. Indukuje r體niez mechanizm obronny u sluchajacego przez to, ze uzywane sa slowa negatywne okreslajace osobowosc rozm體cy. „Kiedy to powiedziales, poczulem sie zignorowany”, ma wiekszy wplyw niz „Tylko idiota m骻l wykazac tak malo wyczucia”.
Kieruj krytycyzm na zachowania, kt髍e dany czlowiek moze zmienic. Wiadomosc w stylu: „Nie cierpie slaskiego akcentu” lub „Nie ufam lysym” moze byc frustrujaca dla odbiorcy.
Wez pod uwage potrzeby zar體no nadawcy jak I odbiorcy. Krytycyzm moze byc destruktywny jesli brano pod uwage tylko potrzeby nadawcy. W zwiazku z tym zalecane jest raczej uzywanie stwierdzen w rodzaju: „Rozumiem dlaczego upierasz sie przy swoim, ale istneja pewne fakty, kt髍ych nie jestes swiadomy” niz „Pozw髄, ze zauwaze, ze calkowicie nie masz racji”.
Upewnij sie, ze nie ma klopot體 z komunikacja. Jednym ze sposob體 jest poproszenie rozm體cy o podsumowanie tego co zostalo przedyskutowane.
Krytycyzm udzielany z wyczuciem daje podstawe do przemyslen twoim kolegom czy podwladnym, a takze pomaga im kontrolowac swoje zachowanie.