PROCESY DECYZYJNE W ZARZADZ, Zarządzanie projektami, Zarządzanie(1)

Proces decydowania dotyczy dwóch aspektów: 1-analizy i oceny faktycznego procesu podejmowania decyzji, 2-formułowania modeli decydowania najefektowniejszych z punktu widzenia założonego celu.; dwa nurty w teorii decyzji: 1-ilościowy-dążący do statystycznego oraz matematycznego ujmowania i rozwiązywania problemów wymagających wyboru. Celem badań jest optymalizacja decyzji; 2-nurt jakościowy- dążenie do przedstawiania i rozwiązywania problemów decyzyjny w sposób niematematyczny, opisowy.. Zasada ograniczonej racjonalności: w większości sytuacji decyzyjnych chodzi o wykrycie i wyselekcjonowanie alternatyw zadowalających a tylko w wyjątkowych przypadkach o znalezienie optymalnych wariantów. Decyzja= wybór, rozstrzygnięcie, uchwała, rezolucja. Decydowanie: 1- w szerszym znaczeniu:złożony z wewn. Powiązanych elementów proces , który implikuje przedmiot decyzji, procedurę decydowania oraz aspekty rozwiązywania, realizacji oraz weryfikacji decyzji; 2-w węższym znaczeniu: ogranicza się do jednego z powyższych elementów. Podejmowanie decyzji-proces który polega na dokonywaniu nielosowego a więc świadomego i opartego na ustalonych kryteriach wyboru jednego spośród co najmniej dwóch uznanych za możliwe do wykonania wariantów działania i wyrażenia tego odpowiednią decyzją .Cechy decyzji: jest świadomym wyborem, dotyczy przyszłego działania, odnosi się tylko do tych wariantów działania które rokują szansę realizacji a więc są realne, Podejmowanie decyzji: regularnie po sobie następujące fazy procesu pozostające między sobą w związku przyczynowym który ma zagwarantować sprawną realizację zamierzonych celów organizacji. Problem: istnieje wtedy jeśli rzeczywisty stan nie odpowiada pożądanym warunkom, kiedy dostrzegalna staje się określona jakość i zakres pewnej niewiedzy, przeszkoda, trudność, rozbieżnośc, sytuacja która wymaga rozstrzygnięcia. Proces rozwiązywania problemów- ciąg czynności w których poznaje się przyczyny wywołujące problem, jego części składowe, reguły zgodnie z którymi problem istnieje w czasie, i sposoby postępowania zmierzające do rozwiązania problemu. Problem decyzyjny- zadanie którego rozwiązanie nie jest możliwe za pomocą aktualnie posiadanej wiedzy .Decyzja jako akt świadomego wyboru jest procesem intelektualnym, myślowym, musi przebiegać w sposób metodyczny, zapewni to świadome rozwiązywanie problemów, obiektywną ocenę alternatyw działania i merytorycznie uzasadniony wybór. Fazy decydowania: 1-określenie problemu i celu decyzji, 2-poszukiwanie wariantów decyzyjnych, 3-porównywanie i analizowanie wariantów, 4-akt wyboru, 5-sterowanie i kontrola realizacji decyzji. Przyczyny powstawania problemów decyzyjnych w organizacjach: 1-gdy nie potwierdzaja się doświadczenia dotychczas zgromadzone w procesie funkcjonowania organizacji, wobec czego nieaktualny staje się dotychczasowy wzorzec efektywności organizacji, 2-kiedy dostrzegalne są istotne odchylenia działań zaplanowanych od ich realizacji, 3-kiedy informacje i powstanie problemu mają źródła zewnętrzne i nie mogą być ignorowane przez organizację.4-kiedy konkurenci uzyskują lepsze wyniki. Rodzaj problemu pozwala oszacować czy jest on :1-Możliwy, trudny czy niemożliwy do skwantyfikowania ,2-prosty, niezbyt czasochłonny a jego rozwiązanie angażuje znaczne nakłady finansowe, 3-złożony zarówno rzeczowo jak i organizacyjnie, czasochłonny, angażujący duże nakłady sił i środków oraz wymagający uzgodnień i negocjacji przy jego rozwiązaniu, 4-bardzo złożony, słabo ustruktualizowany ,o duzej liczbie zmiennych, wymagający dużych nakładów i współpracy wielu jednostek organizacyjnych. O trafności decyzji przesądza jakość informacji; informacje dobrej jakości to takie które: 1- są istotne dla danego problemu decyzyjnego, 2-są prawdziwe a więc nie obciążone błędami, 3-nie mają charakteru przypadkowego i są możliwe do zweryfikowania. Główne elementy fazy projektowania rozwiazań: 1-informacje zawarte w pamięci decydenta oraz specjalnie wyszukiwane bądź zgromadzone na użytek danego procesu decyzyjnego, 2-proces twórczy związany z kojarzeniem informacji a więc przewidywaniem przyszłości.. Istotą fazy porównywania i analizowania wariantów jest wypracowanie ograniczeń lub warunków którym musi sprostać rozwiązanie problemu decyzji i ustalenie które z wyróżnionych wariantów wymagają starannego rozważenia i oceny. Akt wyboru: 1- przy jakościowym określeniu celu regułą jest wybór takiego wariantu decyzji w którym prawdopodobieństwo osiągnięcia celu jest największe, 2- przy ilościowym określeniu celu regułą jest stosowanie kryteriów z uwzględnieniem przyjętej skali ocen: a-kryterium wyboru najwyższej oczekiwanej wartości lub wartości względnej, b-kryterium wyboru najwyższej użyteczności, c-kryterium sprawności w znaczeniu uniwersalnym i ogólnym, d-kryteria organizacyjne. Ostatni etap polega na wdrażaniu decyzji i śledzeniu wyników. , należy w tym etapie spełnić następujące postulaty: 1-wydanie odpowiednich dyspozycji realizacyjnych, 2-pozyskanie niezbędnych zasobów i właściwe ich rozdzielenie, 3-ustalenie harmonogramów realizacji decyzji, 4-określenie sposobów i terminów składania sprawozdań z realizacji, 5-sformułowanie procedur działań korekcyjnych na wypadek pojawienia się nowych problemów, 6-skierowanie decyzji do osób bezpośrednio podporządkowanych zwierzchnikowi który podjął decyzję, 7-jednoznaczne formułowanie decyzji. Racjonalność- cecha świadomego działania, racjonalny wybór to taki wybór ostatecznej decyzji który jest w możliwie wysokim stopniu ugruntowany poznawczo.. Racjonalność rzeczowa- rozpatrywana ze względu na okoliczności w jakich odbywa się działanie,, jest określona przez: 1-wykonawców decyzji, 2-warunki działań wykonawczych, racjonalność metodologiczna-oznacza zgodność postępowania z posiadaną wiedzą., jest ona określona przez: 1-realne możliwości zwierzchnika, 2-motywację zwierzchnika, 3-dostępne zwierzchnikowi informacje o sytuacji decyzyjnej. Decyzje optymalne wymagają spełnienia warunków: 1-wszystkie warianty wyboru muszą być znane decydentowi, 2-istnieje zespół kryteriów pozwalających na poznanie wariantów, 3-muszą być znane skutki każdego wariantu, 4-decydent musi być zdolny do ustalenia kolejności użyteczności wszystkich możliwych skutków, 5-dany wariant jest w świetle powyższych kryteriów najlepszy .Wybór optymalny jest wyborem idealnym, ale rzeczywiście nie dysponujemy pełną wiedzą więc stosujemy zasadę ograniczonej racjonalności, stosujemy decyzje zadowalające czyli takie przy których podejmowaniu: 1-istnieje zespół kryteriów ustalających minimalne warunki wariantu zadowalającego, 2-dany wariant decyzyjny odpowiada tym wszystkim kryteriom lub jest od nich lepszy. Bariery racjonalności decyzji kierowniczych: 1-ograniczenia tworzone przez czynniki charakteryzujące podmiot podejmujący decyzje, 2-ograniczenia kreowane przez stan i warunki funkcjonowania organizacji, 3-ograniczenia tkwiące w otoczeniu zewnętrznym organizacji. Do tego dochodzą cechy osobowościowe decydenta czyli ograniczenia kompetencyjne i motywy. Formy podejmowania decyzji:1-indywidualna forma decydowania, 2-grupowe podejmowanie decyzji. Typologia rodzajów decyzji: 1-decyzje podejmowane w warunkach pewności- gdy znane są zależności przyczynowe sytuacji oraz czynniki które ją kształtują, 2- decyzje w sytuacji ryzyka- gdy możliwe są różne wyniki jednego działania ale znane jest prawdopodobieństwo wystąpienia każdego z nich, 3-decyzje w warunkach niepewności- dotyczą działań których nie można określić, niemożliwa jest identyfikacja czynników, okoliczności i warunków oddziałujących na sytuację decyzyjną. Decyzja programowalna-do której podjęcia stosuje się dotychczas zgromadzone doświadczenia. Decyzja nieprogramowalna- podejmowana w nowych sprawach i zagadnieniach w których rozwiązywaniu brak decydentowi doświadczenia. Decyzje strategiczne-koncentrują się na perspektywie funkcjonowania i rozwoju organizacji oraz sposobach wykorzystania zasobów będących w jej dyspozycji. Decyzje taktyczne (administracyjne)-dotyczą problemów strukturalnych organizacji. Decyzje operacyjne-odnoszą się do rozwiązywania pojedynczych problemów związanych z realizacją celów i eliminacją ewentualnych barier utrudniajacych ich isiąganie.