E. HUSSERL - Kryzys europejskiego człowieczeństwa a filozofia
Naukowa medycyna przyrodnicza i ludowa medycyna naturalna różnice:
przyrodnicza medycyna - pierwsza czerpie wiedzę z nauk teoretycznych o ludzkiej anatomii i fizjologii, które opierają się na fizyce i chemii;
ludowa medycyna naturalna - czerpie wiedzę z naiwnej empirii i tradycji.
Nauki humanistyczne interesują się w sposób teoretyczny człowiekiem jako osobą, jego życiem i działalnością, a korelatywnie wytworami tej działalności. O życiu osobowym mówimy wtedy, gdy Ja i My razem żyją we wspólnocie. Słowo życie oznacza życie kierujące się ku celom, dokonujące pracy w sferze ducha; czyli jest to życie kulturotwórcze.
Tak jak w ciele człowieka, tak i na poziomie wspólnot jest różnica między zdrowiem a chorobą.
Husserl stawia tezę, iż narody europejskie są chore, a sama Europa przeżywa kryzys.
DUCHOWA POSTAĆ EUROPY
Termin Europa obejmuje tu jedność duchowego życia, działania, tworzenia wraz z celami, interesami, zabiegami i wysiłkami oraz instytucjami i organizacjami.
Każda postać duchowa osadzona jest w uniwersalnej przestrzeni historycznej albo w szczególnej jedności czasu historycznego określających ją, co do następstwa i współistnienia. Każda postać ma swoje dzieje. Historyczna ciągłość wiąże wszystkie narody i epoki. Podstawowa kategoria wszelkiej dziejowości to różnica między swojskością a obcością. Duchowy cel (telos) europejskiego człowieczeństwa leży w nieskończoności, ku której zmierza każde duchowe stawanie się. To jest nowe stadium rozwoju kierowane przez normy i idee normatywne.
Duchowym miejscem urodzenia Europy jest naród grecki. Tam też pojawiła się filozofia oznaczająca uniwersalną naukę o wszechjedności wszelkiego bytu.
Historyczny duch zmierza ku leżącej w nieskończoności postaci normatywnej.
CO STANOWI O ODMIENNOŚCI GRECKIEJ FILOZOFII
We wszystkich ówczesnych filozofiach było uniwersalne zainteresowanie światem, ale tylko u Greków było uniwersalne kosmologiczne zainteresowanie w nowej postaci nastawienia czysto teoretycznego i tam była forma wspólnoty, w której się ono realizuje. Dąży ona do doskonalenia tej teorii jako zadania nieskończonego i powszechnego.
Aby zrozumieć różnicę dzielącą filozofię grecko-europejską od filozofii orientalnych trzeba rozważyć praktycznie-uniwersalne nastawienie, jakie wytworzyły sobie te filozofie przed nauką europejską i objaśnić je jako religijno-mityczne.
Nastawienie religijno-mityczne polega na tym, że tematem praktycznym staje się świat jako całość uznawany mocą tradycji danej narodowości.
Motywy do przybierania takiego nastawienia mają kapłani.
NA ILE TEORETYCZNE SPOJRZENIE NA ŚWIAT JEST DLA CZŁOWIEKA WAŻNE
Filozofia rozprzestrzenia się, jako powiększająca się zawodowa wspólnota filozofów i jako wspólnotowy ruch oświatowy (ci, którzy ich słuchają). To też jest źródłem późniejszego podziału ludzi na wykształconych i niewykształconych.
Najbardziej istotna dla teoretycznego nastawienia człowieka filozofującego jest postawa krytyczna związana z decyzją, by nie przyjmować z góry żadnej tradycji nie pytając, co w danym mocą tradycji uniwersum jest prawdziwe samo w sobie.
Wprawdzie filozofia jest tylko częścią kultury europejskiej, ale stanowi funkcjonujący mózg, od którego poprawnego funkcjonowania zależy zdrowa duchowość europejska.
Filozofa zawsze musi dążyć do opanowania prawdziwego sensu filozofii, jej wszystkich horyzontów nieskończoności.
W naiwności tkwią wszystkie nauki. Najbardziej ogólną nazwą tej naiwności jest obiektywizm.
Husserl twierdzi, że nigdy nie będzie istniała obiektywna nauka o duchu, która przyznawałaby duszom i wspólnotom osobowym istnienie w formach czasoprzestrzeni.
Kryzys Europy jest zrozumiały na tle teologii jej dziejów. Kryzys jest pozornym fiaskiem racjonalizmu. Podstawy tego niepowodzenia racjonalnej kultury leżą w uwikłaniu racjonalizmu w "naturalizm" i "obiektywizm". Dwa wyjścia z tego kryzysu, jakie istnieją to upadek Europy przez wyobcowanie ze swego racjonalnego sensu życiowego (wrogość wobec ducha) albo odrodzenie Europy z ducha filozofii przez heroizm rozumu przezwyciężającego naturalizm.
POWTÓRKA Z WYKŁADU:
JAKIE SĄ SYMPTOMY CHOROBY:
oddzielenie ciała od ducha w sposobie życia w świecie - konsekwencją jest oddzielenie przedmiotu od podmiotu; liczą się tylko sprawy duchowe, a cielesne nie mają znaczenia lub odwrotnie - wyznawany jest wyłącznie kult ciała; oddzielenie nauk przyrodniczych od humanistycznych; sprawy duchowe i materialne to dwa różne światy - na tym polega choroba;
oddzielenie skończoności od nieskończoności - do spraw związanych z nieskończonością dochodzimy rezygnując ze spraw skończonych; do nieskończoności nie da się dojść bez skończoności, tylko z ciałem można do ducha, tylko z naszymi ograniczeniami;
oddzielenie teorii od praktyki - nie ma jednej teorii, którą można zastosować do całej rzeczywistości, nie ma jednych reguł - zmieniają się one w zależności od sytuacji.