Wóz pogotowia technicznego Mors
Wóz pogotowia technicznego Mors jest podstawowym pojazdem zabezpieczenia technicznego pododdziałów zmechanizowanych Wojska Polskiego, wyposażonych w bojowe wozy piechoty BMP-1 (BWP-1) - polskie jednostki pancerne wyposażone w czołgi podstawowe (T-72/PT-91), posiadają wozy zabezpieczenia technicznego typów WZT-2 i WZT-3.
Konstrukcja wozu pogotowia technicznego WPT Mors oparta jest na podwoziu transportera opancerzonego MTLB. MTLB powstał w latach 60. ub. wieku jako uniwersalny, wielozadaniowy transporter opancerzony (serii MT), służący do przewozu żołnierzy i środków bojowych, holowania sprzętu i uzbrojenia (np. armat ppanc.), jako nośnik uzbrojenia lub wyposażenia specjalistycznego (wozy przeciwlotnicze, przeciwpancerne, moździerze, dowodzenia, łączności, itp.), wóz szkolny. Na zmodyfikowanym podwoziu MTLB zbudowano 122 mm haubicę samobieżną 2S1 Goździk.
Mors jest jednym z rodziny specjalistycznych wozów zabezpieczenia technicznego i bojowego, opracowanych na bazie zmodernizowanego gąsienicowego transportera opancerzonego MTLB i produkowanych w Polsce, w Hucie Stalowa Wola w Stalowej Woli. Huta Stalowa Wola, należąca dziś go holdingu Grupa Bumar, oferuje wozy:
MTLB - transporter opancerzony w wersji podstawowej,
Bor - transporter amunicyjny (dla pododdziałów artylerii samobieżnej)
Durian - transporter inżynieryjny,
Hors - transporter rozpoznania inżynieryjnego,
Kroton - transporter inżynieryjnego systemu minowania narzutowego,
Lotos - opancerzony transporter sanitarny,
Łowcza - opancerzony wóz dowodzenia obroną przeciwlotniczą,
Mors - opancerzony wóz pogotowia technicznego.
W Polsce opracowano również - na podwoziach MTLB - prototypy zestawu przeciwlotniczego Sopel/Stalagmit z dwoma sprzężonymi 23 mm armatami plot. 2A14 i pociskami rakietowymi Strzała-2M/Grom , transportera opancerzonego MTLB-23M Krak z armatą 2A14 kal. 23 mm, wozu dowodzenia artylerii Opal . Na MTLB zamontowany jest również, używany przez WP, system rozpoznania i walki elektronicznej Przebiśnieg.
Gąsienicowy wóz pogotowia technicznego Mors przeznaczony jest do:
obserwacji i technicznego rozpoznanie pola walki pola walki,
ewakuacji sprzętu (przede wszystkim bojowego) z pola walki,
udzielania pomocy technicznej i medycznej walczącym,
wykonywania prostych prac inżynieryjnych.
Pojazdy Mors wykorzystywane są do ewakuacji z pola walki gąsienicowych bojowych wozów piechoty BWP-1 oraz innych pojazdów o masie całkowitej do 14 000 kg. Ponadto WPT umożliwia wykonanie prostych napraw sprzętu lub holowanie do pododdziałów remontowych, które są wyposażone w ruchome warsztaty obsługowo-remontowe. Wóz pogotowia technicznego może spełniać także zadania pojazdu ewakuacji medycznej. Każdy batalion zmechanizowany posiada dwa WPT Mors w plutonie remontowym.
Konstrukcja wozu pogotowia technicznego WPT Mors oparta jest na podwoziu transportera opancerzonego MTLB. Mors posiada spawany z blachy stalowej szczelny kadłub, o grubości ścian 7-14 mm. Pojazd jest całkowicie pływający, napęd i sterowanie w wodzie zapewniają gąsienice i tunele hydrodynamiczne nad nimi. Pojazd posiada 6 par pojedynczych kół nośnych z bandażami gumowymi, mocowanych na wałkach skrętnych, 2 koła napędowe (z przodu) i 2 napinające (z tyłu), gąsienice nie mają rolek podtrzymujących w ich górnym biegu - opadają na koła nośne. Pierwsze i ostatnie pary kół nośnych mają hydrauliczne tłumiki drgań. Gąsienice metalowe, jednosworzniowe, dwugrzebieniowe.
Za silnikiem znajdują się miejsca dowódcy (z prawej) i kierowcy ( z lewej), a za nimi przedział roboczy. Kierowca i dowódca dysponują włazami w stropie kadłuba, oknami w górnej, przedniej ścianie wozu (zamykanymi klapami), optycznymi i noktowizyjnymi przyrządami obserwacyjnymi. Nad miejscem dowódcy znajduje się wieża z uzbrojeniem obronnym transportera. Mors jest napędzany przez widlasty, 8-cylindrowy silnik wysokoprężny JAMZ 238W o pojemności 14,86 l, umieszczony podłużnie w centralnej części kadłuba pojazdu, z lewej strony, za miejscem kierowcy, chłodzony płynem. Moc silnika: 176,5 kW (240 KM) przy 2100 obr./min. Układ przeniesienia napędu stanowią: sprzęgło główne dwutarczowe, skrzynia przekładniowa mechaniczna z reduktorem (6 biegów do przodu, 1 do tyłu) mechanizmy skrętu - sprzęgło boczne z hamulcami taśmowymi, hamulce uruchamiane pneumatycznie, przekładnie boczne. Wyposażeniem wozu są: radiostacja UKF R-123, urządzenie filtrowentylacyjne, urządzenie ogrzewcze, układ przeciwpożarowy, urządzenia rozpoznania przeciwchemicznego, czołgowy telefon wewnętrzny R-124.
Załogę stanowią 3 osoby: dowódca, kierowca i mechanik.
Wyposażenie ewakuacyjno-remontowe:
urządzenie holujące z dwustronnym mechanizmem amortyzującym,
zestaw ewakuacyjno-remontowy, przyrządy do spawania elektrycznego i gazowego,
zestaw narzędzi specjalistycznych,
żuraw o stałym wysięgu i udźwigu 15 kNm,
wciągarka o sile uciągu 60 kN,
zestaw saperski,
lemiesz okopowy.
Uzbrojenie - pojazd wyposażony jest w jednoosobową wieże z zainstalowanym na niej 12,7 mm wkm NSW z dziennym celownikiem optycznym z zapasem 500 naboi, naprowadzanym ręcznie, mechanicznie przez dowódcę pojazdu oraz granaty obronne i pistolet sygnałowy. Załoga posiada broń osobistą.
Dane taktyczno-techniczne WPT Mors :
Masa własna pojazdu: 12 700 kg
Masa holowanego sprzętu: 14 000 kg
Długość: 7140 (7378) mm
Szerokość: 3030 mm
Wysokość: 2305 mm
Prześwit: 400 mm
Rozstaw gąsienic: 2,3 m;
Prędkość maksymalna: 60 km/h
Prędkość pływania: 6-8 km/h.
Wysokość pokonywanych ścianek pionowych: 0,6 m;
Maksymalne pochylenie: 35 stopni
Maksymalne przechylenie: 25 stopni
Zasięg: 650 km (450 km w terenie)
Opracował: kwato
WPT Mors