LABORATORIUM: Metrologii Ćwiczenie nr Temat ćwiczenia : Kontrola wymiarów zewnętrznych
Data wykonania ćwiczenia : Wydział Mechaniczny Kierunek : Mechanika i Budowa Maszyn Rok akademicki : Semestr Grupa Zespół
Wykonawcy ćwiczenia:	Oceny (uwagi prowadzącego)
		sprawdzian	sprawozdanie	Końcowa

1. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia było zapoznanie się z metodami kontroli wymiarów zewnętrznych.

2. Przebieg ćwiczenia

W ćwiczeniu badaliśmy cztery wałki:

Nr wałka	∅D[mm]	∅d[mm]	L[mm]	L1[mm]
2	∅17g6	∅14d9	40h12	70h6
3	∅17k6	∅14e8	40h12	70h6
7	∅16f6	∅12c8	40h12	70h6
9	∅16k6	∅12e8	40h12	70h6

Rys.1. Szkic mierzonych próbek.

Odchyłki według PN dla badanych wałków wynoszą:

Wymiar [mm]	Odchyłki
∅17g6	∅17^-6-17
∅17k6	∅17^+12+1
∅16f6	∅16^-16-27
∅16k6	∅16^+12+1
∅14d9	∅14^-50-93
∅14e8	∅14^-32-59
∅12c8	∅12^-95-122
∅12e8	∅12^-32-59
40h12	40^0-0,25
70h6	70^0-19

• Pomiar za pomocą suwmiarki

Nr wałka	∅D[mm]	∅d[mm]	L[mm]	L1[mm]
2	16,95	13,90	39,95	70,00
3	16,95	13,90	40,00	70,00
7	15,95	11,90	39,95	70,00
9	16,00	11,95	39,95	70,00

• Pomiar za pomocą mikrometru

Nr wałka	∅D[mm]	∅d[mm]	L[mm]	L1[mm]
2	16,97	13,92	-	69,84
3	16,99	13,91	-	69,98
7	15,94	11,89	-	69,98
9	16,01	11,93	-	70,00

• Pomiar za pomocą passametru

Passametr jest czujnikiem dźwigniwo - zębatym służącym do pomiaru wymiarów zewnętrznych metodą różnicową. Przedmiot mierzony wstawiony między kowadełka ustawione w odległości odpowiadającej wymiarowi nominalnemu powoduje cofanie się kowadełka ruchomego. Ruch ten poprzez dźwignię przenosi się na kółko zębate ze wskazówką. Wymiar nominalny ustawiany jest na stosie płytek wzorcowych. Dopiero potem wkładany jest wałek do passametru i odczytywane są odchyłki.

Nr wałka	∅D mikr. [mm]	odchyłka passam. [mm]	∅D [mm]	∅d mikr. [mm]	odchyłka passam. [mm]	∅d [mm]
2	16,97	+0,004	16,974	13,92	-0,008	13,912
3	16,99	+0,006	16,996	13,91	-0,016	13,894
7	15,94	+0,016	15,956	11,89	-0,012	11,878
9	16,01	-0,01	16,00	11,93	-0,012	11,918

• Pomiar za pomocą optimetru

Optimetr jest czujnikiem dźwigniowo - optycznym, w którym dłuższe ramię dźwigni stanowi ogniskowa obiektywu, krótsze zaś odcinek a zwierciadła. Pomiar ten jest podobny do pomiaru passametrem. Odczytujemy na skali odchyłki po wcześniejszym ustawieniu wymiaru nominalnego na stosie próbek wzorcowych.

Nr wałka	∅D mikr. [mm]	odchyłka optimetrem [mm]	∅D [mm]
2	16,97	+0,005	16,965
3	16,99	+0,004	16,986
7	15,94	+0,013	15,927
9	16,01	+0,005	16,005

3. Wnioski

1. Pomiar optimetrem jest pomiarem najdokładniejszym, bo dokładność optimetru nie przekracza ±0,25μm.

2. Różnica pomiędzy otrzymanymi wynikami, a odchyłkami podanymi w normach wynika z niedokładności przyrządów pomiarowych lub błędów odczytu.

---