PODSTAWY ZARZĄDZANIA-WYKŁAD 1

ISTOTA TEORII ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

TEORIA- nauka o zarządzaniu organizacjami

Podstawą rozwoju teorii organizacji i zarządzania jest praktyka zarządzania organizacjami społecznymi.

Trzy cele nauki:

• Cel poznawczy

• Cel projektowy

• Cel praktyczno-wdrożeniowy

Teoria organizacji i zarządzania zalicza się do tzw. nauk praktycznych

INTERDYSCYPLINARNOŚĆ

Teoria organizacji i zarządzania o charakterze interdyscyplinarnym.

Złożoność organizacji powoduje że teoria organizacji i zarządzania musi korzystać z dorobku pokrewnych nauk, tj.:

• Socjologii

• Psychologii

• Fizjologii pracy

• Ergonomii

• Ekonomii

• Prawa

• Prakseologii

Prakseologia- sprawność wszelkiego ludzkiego działania

Przesłanki powstania teorii organizacji i zarządzania:

• Liczne wynalazki techniczne

• Niewielkie warsztaty i manufaktury przeradzały się stopniowo w duże zakłady przemysłowe

• Proces koncentracji kapitału

W 1907r. największym przedsiębiorstwem na świecie była United States Steel Corporation, zatrudniająca ponad 210 tys. pracowników.

Podstawowe nurty teorii organizacji i zarządzania:

• Naukowe zarządzanie

• Zarządzanie administracyjne

• Kierunek human relations

• Podejście systemowe

• Szkoła prakseologiczna

NAUKOWE ZARZĄDZANIE:

Naukowe zarządzanie- podejście do zarządzania zajmujące się badaniem pracy robotników, celem wzrostu ich wydajności.

Przedstawiciele:

Taylor, Gilbreth, Gantt, Le Chatelier, Ford

Taylor

Twórca tego kierunku. Skoncentrował swoje zainteresowanie na pracy pojedynczego robotnika i brygadzie robotniczej w zakładzie produkcyjnym. Podstawą badań były obserwacja, eksperyment i doświadczenie.

Jest twórca struktury funkcjonalnej.

Gilbreth

Zajął się opracowaniem metod badania przebiegu i czasu trwania ruchów roboczych- cyklografia i chronocyklografia.

W wyniku syntetycznych badań opracował pierwszą klasyfikację ruchów elementarnych, obejmującą 17 grup podstawowych czynności tzw. therbligów (anagram nazwiska autora).

Gantt

Największy rozgłos zyskał dzięki opracowaniu wykresów, które pozwalały na porównanie faktycznego i planowanego przebiegu pracy.

Rys. Wykresy Gantta

Linie pionowe to jednostki czasu. Linie poziome to wykonana produkcja przez pracownika w ciągu dnia.

Chatelier

Cykl działania zorganizowanego:

• Wybór celu

• Planowanie

• Przygotowanie środków i warunków uznanych za potrzebne

• Wykonanie stosowanie do powziętego planu

• Kontrola

Ford

Jeden z najgenialniejszych praktyków

1903 założył firmę Ford Motor Company

1914 wprowadzono taśmę produkcyjną

ZARZĄDZANIE ADMINISTRACYJNE

Podejście do zarządzania zakładające podniesienie wydajności poprzez skupienie uwagi na kierownictwie.

Przedstawiciele:

Fayol, Weber

Fayol

Zasoby sprawnego zarządzanie (14 zasad):

• Podział pracy- wysoki stopień specjalizacji powinien przynieść wzrost efektywności

• Autorytet- do wykonania obowiązków kierowniczych niezbędny jest autorytet formalny i rzeczywisty

• Dyscyplina- członkowie organizacji muszą szanować reguły rządzące organizacją

• Jedność rozkazodawstwa- każdy pracownik powinien otrzymywać polecenie tylko od jednego przełożonego

• Jednolitość kierownictwa- w każdym zespole powinien być tylko jeden kierownik i jeden plan realizowany przez wszystkich

• Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu- interesy jednostek nie powinny być przedkładane ponad cele całej organizacji

• Wynagrodzenie- wynagrodzenie powinno być sprawiedliwe i zadowalające dla pracownika i pracodawcy

• Centralizacja- władza powinna być możliwie silnie skoncentrowana na najwyższych szczeblach organizacji

• Hierarchia- linia władzy (droga służbowa) powinna przebiegać z góry na dół organizacji i należy jej zawsze przestrzegać

• Ład- zaoby ludzkie i rzeczowe powinny być tak koordynowane, by znalazły się na właściwym miejscu i we właściwym czasie

• Sprawiedliwość- kierownicy powinni być uprzejmi i sprawiedliwi w stosunkach z podwładnymi

• Stabilizacja personelu- należy unikać dużej fluktuacji pracowników

• Inicjatywa- podwładni powinni mieć swobodę wysuwania koncepcji i ich realizowania

• Harmonia- praca zespołowa, poczucie jedności i przynależności do jednej grupy powinny być popierane i podtrzymywane

KIERUNEK HUMAN RELATIONS

(stosunków międzyludzkich) to podejście do zarządzania zakładające podniesienie wydajności poprzez skupienie uwagi na stosunkach międzyludzkich

Przedstawiciele:

Mayo, Follet

PODEJŚCIE SYSTEMOWE

Podejście do zarządzania zakładające że organizacja jest jednolitym, ukierunkowanym systemem składającym się z wzajemnie powiązanych części

Przedstawiciele:

Wiener, Van Bertalanffy

Założenia:

System- zestaw składników, między którymi zachodzą wzajemne interakcje i gdzie każdy składnik połączony jest z każdym innym bezpośrednio lub pośrednio (Ackoff)

-systemami są społeczeństwa, komputer, samochody, organizacje itd.

-są dwa rodzaje systemów: zamknięty i otwarty

-system zamknięty nie podlega wpływom otoczenia i nie ma z nim żadnych związków

-system otwarty ma dynamiczne interakcje z otoczeniem

Podsystem to części, z których składa się system

SZKOŁA PRAKSEOLOGICZNA

Kotarbiński, Zieleniewski

Dyrektor

Kierownik I

Kierownik II

Kierownik III

Pracownik III

Pracownik II

Pracownik I

PONIEDZIAŁEK WTOREK ŚRODA CZWARTEK PIĄTEK

---