BADANIE FIZYKALNE
- czyli zbieranie danych obiektywnych
( sami dokonujemy oceny)
Podstawowe techniki badania fizykalnych ( 4 rodzaje)
Oglądanie ( inspekcja).
Palpacja ( badanie palpacyjne, obmacywanie)- wyczuwanie za pomocą palców - skóry i narządów.
Opukiwanie - wywołanie dźwieków podczas opukiwania, które dają nam pewne informacje na temat narządów.
Osłuchiwanie - używamy stetoskopu
Oglądanie ( przegląd ogólny pacjenta)
Ogólna obserwacja pacjenta - pierwsze wrażenie:
czy występują ogólne widoczne odchylenia od norm zdrowotnych,
czy pacjent jest w stresie,
czy oddycha komfortowo czy nie,
czy wstępuje sinica,
czy wygląda lękowo,
czy zdradza objawy bólowe wyglądem,
czy występują objawy urazu
b) oceniamy stan psychiczny ( czy jest zorientowany w czasie, miejscu?, czy jest zorientowany co do osoby , osób),
c) oceniamy stan odżywienia ( niedożywiony, nadwaga),
d) czy jest zadbany, czysty,
e) oceniamy czy ma ostry makijaż (zaburzenia psychiczne),
f) czy jest niewłaściwie ubrany co do pory roku,
g) czy higiena ciała pogarsza się - pacjent nie jest w stanie wykonać pielęgnacji,
h) możemy określić zapach - wyczuć alkohol z oddechu, zapach acetonu z ust,
i) możemy podejrzewać nietrzymanie moczu, stolca,
j) obserwujemy ruchy pacjenta - czy idzie równo, czy kuleje, czy ciało posiada symetrię,
k) obserwujemy sposób mowy; tempo- szybkość ( depresja -wolno; mania - szybko),
l) Obserwujemy zaburzenia artykułowania, czy mowa jest spontaniczna, czy rytm mowy jest zaburzony.
BADANIE PALPACYJNE
Badamy w tej samej kolejności technik - wyjątkiem jest badanie jamy brzusznej.
Badanie jamy brzusznej
oglądanie.
Osłuchiwanie- stetoskop.
Opukiwanie.
Badanie palpacyjne.
Przyczyna innej kolejności- jeżeli opukamy lub zbadamy
palpacyjnie przed osłuchaniem to przez te techniki zaburzyć
ruch robaczkowy jelit.
Badając palpacyjnie zwracamy uwagę na 6 rzeczy:
1.Rozmiar narządu
kształt narządu - okrągły, równy, gładki,
konsystencja narządu- twardy, miękki, guzowaty,
ruchomość narządu - przesuwanie,
ocena w kierunku występowania guzowatości, która normalnie nie występuje
2. Jakość tętna ( oceniamy: mocne, słabe, pulsujące- napięcie ) oceniamy aortę brzuszną - jakość i rozmiar tętna aorty brzusznej
3. Występowanie bólu,
4. Badanie temperatury i wilgotności skóry,
5.Badanie w kierunku obrzęków i gromadzenia się płynów w danej okolicy
6.Badamy wibracje występujące w ścianach kl. piersiowej.
Używamy różnych części dłoni - opuszków palców, części dłoniowej.
Różne rodzaje techniki badania palpacyjnego
1.Badanie palpacyjne płytkie:
w przypadku brzucha - staramy się zbadać w brzuchu czy nie występują guzy, inne twory pomiędzy skórą a mięśniami,
amplituda ucisku jest ok. 1-2 cm.,
używamy opuszków palców ręki dominującej,
stosujemy ruch zanurzenia.
2. Badanie palpacyjne głębokie.
służy do oceny narządów znajdujących się głęboko w jamie,
sięgamy poniżej warstwy mięśniowej,
amplituda ucisku głębsza aż do 5 cm,
używamy opuszków palców,
stosujemy ruch zanurzenia.
w przypadku pacjenta otyłego- trzeba użyć większej siły, zanurzyć się głębiej.
3. Badanie palpacyjne oburęczne.
używamy do uchwycenia narządów pomiędzy nasze dłonie,
stosujemy do badania miednicy większej, wątroby, śledziony, nerki.
OPUKIWANIE
- służy do lokalizowania narządu,
opukujemy za pomocą lekkiego ale ostrego uderzenia, aby określić pozycję, wymiar, konsystencje struktur znajdujących się pod okolicą opukiwania
i również aby stwierdzić obecność płynów
w jamach ciała,
wibracja jest różna ponad płynem, powietrzem, z narządów
Metoda opukiwania:
nie wolno trzymać palca przez dłuższy czas na stawie,
palec wykręcamy w łódeczkę,
staw dotyka tylko dolnej okolicy ( paznokieć do góry),
pracuje nadgarstek, a nie całe ramię,
opukujący palec - to sam koniec palca,
stukamy w staw a nie w paliczek,
jeżeli opukujemy własne udo - odgłos stłumiony
( taki odgłos otrzymamy gdy opukujemy narząd ) ,
jeżeli opukujemy własny policzek wypełniony powietrzem- otrzymujemy odgłos gdzie znajduje się dużo powietrza w płucach -wypuk bębenkowy.
Osłuchiwanie
wysłuchujemy naturalne dźwięki ciała.
za pomocą stetoskopu,
Wysłuchujemy 4 różne rzeczy:
ton dźwięku - wysoki lub niski,
intensywność - polega na głośności,
czas trwania,
jakość dźwięku - ocenia się ją jako dmuchanie, ostre przelewanie, furczenie, świstanie, buczenie.