1. NOWE WYCHOWANIE” koncepcja pedagogiczna, która przeciwstawia się tradycyjnym metodom przyznającym istotną rolę w nauczaniu i wychowaniu nauczycielowi, natomiast koncentruje proces pedagogiczny na dziecku, jego własnej aktywności, potrzebach wieku, jego osobistych upodobaniach i zainteresowaniach.” J. Sobczak
w Europie, m.in. Francja, Szwajcaria, Niemcy, Anglia, poza Europą Stany Zjednoczone. W Rosji wyodrębnia się dwa centra : Moskwa i Petersburg i przypada na okres ostatnich dziesięcioleci XIX wieku, a jego górną granicą jest wybuch II wojny światowej
) Główne zasady „Nowego Wychowania” : wychowanie powinno być dostosowane do naturalnego rozwoju dziecka, dziecko powinno uczyć się wtedy, gdy poczuje potrzebę zdobywania wiedzy nauczyciel ma stwarzać warunki do rozwoju potrzeb poznawczych i
moralnych dzieci /nauczanie powinno być zindywidualizowane/szkoły mają pobudzać aktywność dziecka/ocena prac indywidualnych i zbiorowych, oraz testy pomiaru uzdolnień, zamiast egzaminów/udział uczniów w planowaniu programu
Wpływ badań na „nowy rozwój” pedagogiki:
biologiczne-- wskazały fazy, etapy rozwoju człowieka i konieczność dostosowania wychowania do owych faz/ wykazały, że człowiek jest jednostką psychofizyczną, która rośnie i rozwija się, ogniskiem różnych sił i popędów, skoordynowanym systemem zachowania się/wykazały, że zachodzące wewnątrz człowieka różne procesy nie przebiegają niezależnie od siebie, ale wiążą się i zespalają w sensowną całość
psychologiczne- każdy człowieka posiada odmienną osobowość, indywidualizować nauczanie i wychowanie/ zanikła przepaść, jaka dzieliła naturę i ducha (dusza ludzka i jej twórczość okazały się podległe prawom rozwojowym, osobowość zaś takim samym skoordynowanym systemom zachowania jak ciało./odkrycie własnego świata dziecka i jego swoistej wewnętrznej struktury, całkiem odmiennej od psychiki dorosłego
socjologiczne- wykazały, że człowiek jest przede wszystkim istotą społeczną i tylko dzięki życiu w społeczeństwie staje się człowiekiem
XX W
OŚWIECENIOWA (XVIII w.) Pedagogika naturalistyczna- Jan Jakub Rousseau - Naturalizm pedagogiczny odkrywał dziecko, jego potrzeby, zainteresowania, ograniczając rolę wychowawcy do czuwania nad jego rozwojem (pajdocentryzm).
Pedagogika pragmatyczna-- Johna Deweya.przystosowywać środowisko naturalne do własnych potrzeb. XIX i XX w doszło do dynamicznego rozwoju nauki, przemysłu i nowych technologii.
Pedagogika psychologiczna Herbert Spencer- i weryfikujący jego zachowanie na podstawie badań empirycznych Podst cechami pedagogiki psychologicznej były: biologizm, praktycyzm, utylitaryzm.
Pedagogika kultury kształcenie osobowości przez dobra kultury/ badanie zjawisk i nurtów kultury: rozpoznawanie ich, ocenianie, wyciąganie z nich wniosków dla pedagogiki.
Pedagogika socjologiczna w Polsce Helena Radlińska- Pokazuje, że jest to nieodzownym składnikiem życia, istnienia społeczeństwie.
Pedagogika społeczna szczególny przedmiot zainteresowań stanowią te sytuacje wychowawcze, które wymagają pomocy społecznej i działań kompensacyjnych (sytuacje takie jak osierocenie, rozbicie rodziny, itp stanowi część teorii wychowawczej koncentrującą się wokół problematyki środków wychowawczych jako czynników oddziałujących na wychowanka oraz warunkujących rozwój i rezultaty działalności wychowawczej
Pedagogika egzystencjalna w pedagogice oznacza potrzebę poznawania w procesie wychowania autentycznej egzystencji dziecka, dotarcia do niej, bo egzystencja wychowanka jest konkretna, niepowtarzalna, nie da się zamknąć w żadnych schematach.
Pedagogika marksistowska nurt ten aktywny był w Polsce do końca lat 80, opierał się na założeniach filozofii marksistowskiej. Człowiek uważany był wprawdzie za wartość najwyższą, jednak był on całkowicie zdeterminowany przez społeczeństwo i prawa nim rządzące.
Pedagogika dziecka Ellen Key torująca drogi „Nowego Wychowania- Ellen Key szwedzka pisarka wierna naturalistycznym poglądom na dziecko - Jana Jakuba Rousse. Dziecka” było największym dziełem Ellen Key wydanym w 1900 roku. podkreśliła aspekt postrzegania dziecka jako człowieka i przysługującymi mu z tego tytułu praw ludzkich
2. PED PRAGMATYZMU
Pragmatyzm (gr. pragma) oznacza działanie, czyn
Postuluje zbliżenie filozofii do życia i jej wyzwolenie z "języka pustych abstrakcji„/Podstawą jest poznanie przez DZIAŁANIE/Zakłada zerwanie z tzw. filozofią pierwszych zasad/Proponuje podejście eksperymentalne/Pojęcia i teorie naukowe nie mogą być same w sobie odbiciem rzeczywistości, ale powstają poprzez interakcje ze światem zewnętrznym/Geneza i rozwój .
Podstawowe cechy pedagogiki pragmatyzmu: Pajdocentryzm/aktywizm poznawczy /kształcenie problemowe i aktywizujące/nastawienie eksperymentalne/optymizm wychowawczy/współpraca i działanie/dystans wobec jakichkolwiek konkretnych przekonań kulturowych/konieczność osiągania konsensusu/Wkład w naukowy charakter pedagogiki:
ujęcie różnych szczegółów procesu nauczania i wychowania w jedną zwartą całość/„uczenie się przez działanie”
William James amerykański filozof / W filozofii współtwórca pragmatyzmu - metody filozoficznej, oceniającej twierdzenia metafizyczne według praktycznych konsekwencji. James należał do pierwszego pokolenia świeckich filozofów traktujących filozofię jako jedną z dyscyplin nauki /Pragmatyczna koncepcja prawdy/Pragmatyczna teoria prawdy zakłada, że użyteczność stanowi kryterium prawdziwości sądów i pojęć /Prawdziwe jest zdanie, które sprawdza się przez swoje konsekwencje praktyczne/Tezy są prawdziwe jeśli okazują się przydatne w działaniu
Teoria wychowania funkcjonalnego Claparède Édouard , wykorzystywał wyniki badań psychologicznych w praktyce pedagogicznej, był twórcą koncepcji "wychowania funkcjonalnego" oraz koncepcji "szkoła na miarę dziecka"
czynienie dziecka ośrodkiem programu i metod szkolnych/czynnikiem wychowania powinien być nie strach przed kara ale zainteresowanie rzeczą, którą trzeba przyswoić lub wykonać-dyscyplina wewnętrzna zamiast zewnętrznej/szkoła powinna chronić okres dzieciństwa/wychowanie powinno dążyć do rozwijania funkcji intelektualnych i moralnych/szkoła powinna pobudzać czynność dziecka (bardziej laboratorium niż audytorium/szkoła powinna wywoływać miłość do pracy/szkoła powinna przedstawiać prace ze stanowiska życiowego i społecznego/nauczyciel powinien być dla swoich wychowanków współpracownikiem, powinien pobudzać zainteresowania, budzić potrzeby intelektualne i moralne, pomagać w nabywaniu wiadomości przez pracę i poszukiwania osobiste
John Dewey — filozof, pedagog, czołowy przedstawiciel amerykańskiego progresywizmu
Twórca koncepcji szkoły pracy (szkoły eksperymentalnej)-1896-1902- w Chicago. / filozofia powinna być UŻYTECZNA /
Koncepcja Johna Deweya w centrum powinno znajdować się doświadczenie
uczeń powinien być traktowany jako fenomen biologiczny i społeczny /wychowanie stanowi proces społeczny, a szkoła powinna być postacią życia społecznego/nie mogą istnieć teorie i zasady moralne takie, które obowiązują w szkole, ale nie poza nią
Edukacja według Deweya Krytyka tradycyjnej edukacji
Jej przedmiot był tworzony przez informacje i kwalifikacje powstałe w przeszłości a głównym zadaniem szkół było przekazanie ich młodszym pokoleniom
Kształcenie moralne polegało na kształtowaniu sposobów postępowania, które również powstały w przeszłości i były uznawane jako standardy
„Ogólny wzór” organizacji szkolnictwa tworzył ze szkół placówki, które były bardzo odcięte od innych instytucji społecznych takich jak np. RODZINA